Ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών, υπήρξε αναμφίβολα ο πρωθυπουργός που σημάδεψε την πορεία της χώρας προς τον εκσυγχρονισμό και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Κατά τη διάρκεια της μακράς σταδιοδρομίας του, ο Κώστας Σημίτης διαμόρφωσε σημαντικές πολιτικές που καθόρισαν την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, ενώ άφησε πίσω του μια σύνθετη κληρονομιά που εξακολουθεί να προκαλεί συζητήσεις και αποτιμήσεις.

Η ζωή πριν την πολιτική

Ο Κώστας Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 23 Ιουνίου 1936. Ήταν γιος του Γεωργίου Σημίτη, καθηγητή πανεπιστημίου και δικηγόρου.

Σπούδασε νομικά στη Γερμανία και οικονομικά στο London School of Economics, όπου ανέπτυξε ενδιαφέρον για τις σοσιαλιστικές ιδέες και τον πολιτικό ακτιβισμό.

Στη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974), δραστηριοποιήθηκε στον αντιδικτατορικό αγώνα, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), μιας οργάνωσης που επεδίωκε την πτώση του καθεστώτος των συνταγματαρχών.

Μετά την πτώση της χούντας το 1974, ο Σημίτης συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία του ΠΑΣΟΚ. Εργάστηκε για τη διαμόρφωση της «Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη», που αποτέλεσε τη βάση της ιδεολογικής ταυτότητας του κόμματος.

Οι παραιτήσεις και οι επιστροφές

Τρεις φορές είχε παραιτηθεί ο Κώστας Σημίτης των αξιωμάτων που κατείχε στην εκάστοτε κυβέρνηση του ΠαΣοΚ, στον κομματικό μηχανισμό ή και στα δύο. Και τρεις φορές επανήλθε. Το 1979, δύο χρόνια προτού το ΠαΣοΚ αναλάβει την εξουσία, ο Κώστας Σημίτης παραιτήθηκε από το Εκτελεστικό Γραφείο, διαχωρίζοντας τη θέση του από την κομματική γραμμή, με αφορμή ένα φυλλάδιο κατά της ΕΟΚ.

Κατόπιν, ο Σημίτης παραιτήθηκε από υπουργός Εθνικής Οικονομίας το 1987 και πάλι το 1995, από ένα διαφορετικό «παραγωγικό» υπουργείο, αλλά εκφράζοντας ξανά, ανοιχτά και δημόσια, την κάθετη διαφωνία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Έτσι, ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο μόνος από τους πρωτοκλασάτους επιτελείς του Παπανδρέου ο οποίος αποστασιοποιήθηκε τόσες φορές, και μάλιστα με τόσο έντονη διάσταση απόψεων με τον αρχηγό του, αλλά και τόσο ειρηνικά, τόσο αναίμακτα -δημοσίως τουλάχιστον- τόσο «πολιτισμένα». Ήταν, άραγε, αυτό ένα στοιχείο του χαρακτήρα του ή μία συνειδητά, προσεκτικά σχεδιασμένη τακτική; Τώρα πια μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα ότι ήταν και τα δύο, αξεχώριστα.

Επιτεύγματα και προκλήσεις

Η διακυβέρνηση Σημίτη χαρακτηρίστηκε από μια σειρά σημαντικών επιτευγμάτων αλλά και έντονες αντιπαραθέσεις.

Τα κυριότερα σημεία της πρωθυπουργίας του περιλαμβάνουν:

  • Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ: Το 2001, η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, μια απόφαση που ο Κ. Σημίτης υποστήριξε ως θεμελιώδη για τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας.
  • Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.: Με συντονισμένες διπλωματικές προσπάθειες, η Κύπρος έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004, παρά την εκκρεμότητα του Κυπριακού προβλήματος.
  • Εκσυγχρονισμός υποδομών: Η Αττική Οδός, το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και οι επεκτάσεις του Μετρό της Αθήνας ολοκληρώθηκαν επί πρωθυπουργίας του.
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 2004: Η προετοιμασία για τη διοργάνωση έγινε κατά τη διάρκεια της θητείας του, με σημαντικές βελτιώσεις στις υποδομές της χώρας.

Το τελευταίο αντίο

Η κηδεία του Κώστα Σημίτη θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Πέμπτη με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού.

Η κυβέρνηση αποφάσισε την ανακήρυξη τετραήμερου εθνικού πένθους, με τις σημαίες να κυματίζουν μεσίστιες στα δημόσια κτίρια.

Πολιτικοί ηγέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναμένεται να παραστούν, αποτίοντας φόρο τιμής.

Η τελετή θα γίνει δημόσια δαπάνη και θα συνοδευτεί από στρατιωτικές τιμές, ως ένδειξη σεβασμού για την προσφορά του στον τόπο.