Κυριολεκτικά πλήρης ημέρων, σε ηλικία 100 ετών, πέθανε ο 39ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζίμι Κάρτερ.

Στη μία θητεία του (1977 – 1981) διαχειρίστηκε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ που βρέθηκαν στο επίκεντρο της προσοχής της διεθνούς κοινής γνώμης και αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάποια από αυτά, θα επιλέγαμε τη Συμφωνία του Κάμπ Ντέιβιντ το 1978 και την Κρίση των Ομήρων στην Τεχεράνη το 1979.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 21.1.1977, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

H Συμφωνία του Κάμπ Ντέιβιντ

Μία από τις πιο ξεχωριστές στιγμές της προεδρικής του θητείας ήταν η Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ (σ.σ. πήρε το όνομά της από την εξοχική προεδρική κατοικία των ΗΠΑ) μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ στις 17 Σεπτεμβρίου 1978. Η Συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ όπως και η Συνθήκη της Ουάσιγκτον, λίγους μήνες αργότερα (26.3.1979) φέρουν τη σφραγίδα του Τζιμ Κάρτερ και είναι αυτές που οδήγησαν στην οριστική ειρήνευση μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου.

Σύμφωνα με «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 19ης Σεπτεμβρίου 1978:

«Σαν ένα ακόμα βήμα προς την ειρήνη μετά το ιστορικό ταξίδι του Αιγύπτιου προέδρου στην Ιερουσαλήμ χαρακτηρίζεται, κατά μία πρώτη γενική εκτίμηση, η συμφωνία του Καμπ Νταίηβιντ για τη Μ. Ανατολή.

»Η παγκόσμια απήχηση της δεν ξεπέρασε τις “φυσιολογικές” και αναμενόμενες, άλλωστε, αντιδράσεις. Και για τους πρωταγωνιστές της οι πρώτες συνέπειες είναι:

–       Αύξηση γοήτρου του προέδρου Κάρτερ στο Κογκρέσσο – μεγάλη η νίκη του, λέγουν ακόμα και οι πολιτικοί του αντιπάλοι»

Τα νέα πάντως της υπογραφής της Συνθήκης του Καμπ Ντέιβιντ είχαν δημιουργήσει αντιδράσεις τόσο στον αραβικό κόσμο όσο και στο Ισραήλ.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.9.1978, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ»:

–       Παράσημο ήρωα για τον πρόεδρο Σαντάτ – όπως προτείνουν οι συμπατριώτες του – ενήργησε περισσότερο σαν Αιγύπτιος παρά σαν Άραβας (αλλά οι σκληροί αντίπαλοί του λογαριάζουν ήδη τη σφαίρα για τον “προδότη”)

–       Προβλήματα για τον πρωθυπουργό Μπέγκιν, που παρά τις διαβεβαιώσεις του προς τους Ισραηλινoυς “να κοιμούνται ήσυχοι”, εκείνοι επιμένουν να ανησυχούν.

Η κρίση των ομήρων στο Ιράν

Στις 4 Νοεμβρίου του 1979, οργανωμένη ομάδα ισλαμιστών φοιτητών, με την στήριξη του καθεστώτος Χομεϊνί που με την ιρανική επανάσταση είχε ανατρέψη τον πέρση βασιλιά, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, εισέβαλε στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη, πρωτεύουσα του Ιράν.

«ΤA NEΑ», 6.11.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 9ης Νοεμβρίου 1979:

«Ξεπερασμένοι από τις περσικές εξελίξεις, οι Αμερικανοί φαίνεται ότι χάνουν το παιγνίδι στο Ιράν και, μαζί μ’ αυτό, και τους 60 συμπατριώτες τους που κρατούνται όμηροι στην πρεσβεία της Τεχεράνης.

»Θύματα, που δε θα φέρουν εξιλέωση, οι Αμερικανοί αυτοί προβλέπεται ότι θα πληρώσουν ίσως και με τη ζωή τους τη στείρα πολιτική των ΗΠΑ. Και τη στιγμή αυτή, η μοναδική ελπίδα της κυβερνήσεως Κάρτερ για κάποια ευοίωνη στροφή, εξαρτάται από έναν “εχθρό” της: τους Παλαιστίνιους».

(…)

»Στο μεταξύ, οι δύο απεσταλμένοι της Ουάσιγκτον Κλαρκ και Μίλλερ, παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Κωνσταντινούπολη, μετά την άρνηση των ιρανικών αρχών να τους επιτρέψουν την είσοδο στο περσικό έδαφος.

»Και εδώ, στην τουρκική πρωτεύουσα, παίζουν οι Αμερικανοί το τελευταίο τους χαρτί».

Οι ένοπλοι εισβολείς κράτησαν ομήρους 52 αμερικανούς πολίτες, εργαζόμενους στην πρεσβεία. Η ομηρεία διήρκησε περισσότερο από έναν χρόνο και ύστερα από μακρές διαπραγματεύσεις, έληξε στις 20 Ιανουαρίου 1981, με συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν. Προκάλεσε τον θάνατο 8 αμερικανών και ενός ιρανού πολίτη και έφερε το οριστικό τέλος στις διπλωματικές σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν.

Η συμφωνία

Σύμφωνα με «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 20ης Ιανουαρίου 1981 ο Κάρτερ δήλωσε πως «η ουσία της συμφωνίας είναι ότι, μετά την απελευθέρωση των ομήρων, θα στείλουμε στους Πέρσες το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεών τους, που είχα δεσμεύσει, μετά την κατάληψη της πρεσβείας μας και τη σύλληψη των ομήρων».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 10.11.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Επιπλέον όπως αναφέρει «ΤΟ ΒΗΜΑ»:

«Η αμερικανική κυβέρνηση θα άρει όλες τις οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις που εφάρμοσε εναντίον της Περσίας και θα αποσύρει την αγωγή της εναντίον της χώρας αυτής από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, μόλις παραλάβει τους ομήρους.

»Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να μην επέμβουν έμμεσα ή άμεσα, πολιτικά ή στρατιωτικά, στις εσωτερικές υποθέσεις της Περσίας».

Η δημοτικότητα του Κάρτερ είχε ήδη πληγή, θεωρείται όμως πως στη μη επανεκλογή του στις εκλογές του Νοεμβρίου 198 είχε συντελέσει και η Κρίση των Ομήρων.