Οι εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έχουν ειδικό βάρος στον Παναμά, τη μικρή χώρα της κεντρικής Αμερικής η οποία ελέγχει την ομώνυμη στρατηγικής σημασίας διώρυγα που «ενώνει» τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό. Και απέκτησαν επιπλέον βάρος εφέτος όταν τις παραμονές των Χριστουγέννων ο εκλεγμένος Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απείλησε πως οι ΗΠΑ «θα πάρουν πίσω» τη διώρυγα που παρέδωσαν στον Παναμά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το 1999.
Από τον «πατέρα» της διώρυγας του Σουέζ
Η κατασκευή της διώρυγας άρχισε την 1η Ιανουαρίου του 1881 (όταν ο Παναμάς ήταν ακόμα επαρχία της Κολομβίας) από γαλλική εταιρεία υπό τον Φερδινάνδο Λεσέψ, «πατέρα» της εμβληματικής διώρυγας του Σουέζ, που ένωσε τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα το 1869.
Το 1903 οι Αμερικανοί πήραν τη σκυτάλη από τη χρεωκοπημένη γαλλική πολυεθνική, στήριξαν την απόσχιση του Παναμά από την Κολομβία και ολοκλήρωσαν το έργο μέσα σε έντεκα χρόνια φέρνοντας επανάσταση στη ναυτιλία, επισφραγίζοντας την κυριαρχία τους στην κεντρική Αμερική και την παγκόσμια οικονομία.
Το 1977, μέσα στο αντιαποικιακό κλίμα που είχε ενισχυθεί από την εθνικοποίηση της διώρυγα του Σουέζ στην Αίγυπτο, η κυβέρνηση Κάρτερ συμφώνησε με την κυβέρνηση Τορίχος να παραδώσει τον πλήρη έλεγχο της διώρυγας στον Παναμά στις 31 Δεκεμβρίου του 1999. Μέχρι τότε οι ΗΠΑ θα διατηρούσαν βάσεις στην περιοχή για την ασφάλεια ενώ παρέχονταν εγγυήσεις για την ομαλή λειτουργία της διώρυγας στο διηνεκές.
Παραμονές Χριστουγέννων του 1989, ο αμερικανικός στρατός εισέβαλε στον Παναμά, ανέτρεψε και συνέλαβε μέσα σε δυο εβδομάδες τον δικτάτορα Μανουέλ Νοριέγκα, πρώην πράκτορα της CIA, τον οποίον κατηγόρησε η Ουάσιγκτον ως αρχηγό δικτύου εμπορίας ναρκωτικών που είχαν πλημμυρίσει τις ΗΠΑ. Ο Νοριέγκα πέρασε 10 χρόνια στις αμερικανικές φυλακές, απελάθηκε πρώτα στη Γαλλία και κατόπιν στην πατρίδα του όπου πέθανε το 2017. Η διώρυγα πέρασε υπό τον πλήρη έλεγχο της κυβέρνησης του Παναμά την τελευταία ημέρα του 1999 όπως προέβλεπε η συμφωνία Κάρτερ-Τορίχος.
Οι στενές σχέσεις με την Κίνα
Στα χρόνια που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις του Παναμά είχαν μεν σχέσεις εξάρτησης από τις ΗΠΑ, όμως ανέπτυξαν στενές σχέσεις και με την Κίνα. Οι Κινέζοι διείσδυσαν σταδιακά στην οικονομία της χώρας και απέκτησαν ισχυρά ερείσματα επιχειρώντας να ελέγξουν πλαγίως τη διώρυγα που αποτελεί κομβικό σημείο για το παγκόσμιο εμπόριο και το θαλάσσιο τμήμα του Δρόμου του Μεταξιού.
Στο μυθιστόρημα κατασκοπείας του Τζον Λε Καρέ «Ο Ράφτης του Παναμά» (1996), οι Αμερικανοί εισβάλουν στη χώρα μετά από παραπλανητικές πληροφορίες ενός αποτυχημένου Βρετανού πράκτορα ότι ο πρόεδρος της χώρας σκοπεύει να πουλήσει τη διώρυγα στους Κινέζους. Στην ομώνυμη μεταφορά του στον κινηματογράφο (2001) ο Αμερικανός πρόεδρος ενημερώνεται ότι οι πληροφορίες είναι ψεύτικες και σταματά την εισβολή πριν οι πεζοναύτες καταλάβουν στην Πόλη του Παναμά.
Δεν τσίμπησε ξαφνικά τον Ντόναλντ Τραμπ η …μύγα του Παναμά. «Αν δεν τηρηθούν οι ηθικές και νομικές αρχές της μεγαλειώδους χειρονομίας παραχώρησης, τότε θα αξιώσουμε την επιστροφή της Διώρυγας, πλήρως, τάχιστα και αναμφισβήτητα» προειδοποίησε ο Τραμπ που θα επανέλθει στο Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου.
