Επειδή συχνά πολλοί από όσους κρίνουν εκ του αποτελέσματος δεν γνωρίζουν τι ακριβώς έχει συμβεί παρά στέκονται σε αυτό που βλέπουν ή ακούν και αναλόγως με τα συμφέροντα ή απλώς τα γούστα, πάντως σίγουρα με την ασχετοσύνη τους το κατακρίνουν ή το επαινούν, ας μπουν τα πράγματα στη θέση τους σε ένα ζήτημα που προκάλεσε τεράστιο θόρυβο τους τελευταίους μήνες.
Το ζήτημα αυτό είναι η συμμετοχή της ταινίας «Φόνισσα» της Εύας Νάθενα στα προσεχή Οσκαρ. Η ταινία δεν επελέγη τελικά στις 15 της μακράς λίστας των προσεχών Όσκαρ στην κατηγορία μη αγγλόφωνης ταινίας, κάτι που έκανε πολύ κόσμο να τρίψει με χαρά τα χέρια του και να εκφράσει την ικανοποίησή του σε μια από τις μάστιγες της εποχής μας που λέγεται «κοινωνικά δίκτυα».
Παραβλέπω το γεγονός ότι οι χώρες που προτείνουν ταινίες στα Οσκαρ είναι περισσότερες από 80. Πέρσι προτάθηκαν 88 ταινίες από 88 χώρες. Φέτος το νούμερο είναι κοντινό με το περσινό.
Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον άλλες… 70 ταινίες από τουλάχιστον άλλες … 70 διαφορετικές χώρες (το μίνιμουμ) δεν κατάφεραν να περάσουν στα προημιτελικά όπως η «Φόνισσα».
Αμφιβάλλω για το αν και σε αυτές τις χώρες παραλίγο να γίνει πραξικόπημα όπως παραλίγο να γίνει στη δική μας.
Ας καταγραφεί όμως, για την Ιστορία το χρονολόγιο / ρεπορτάζ που εξηγεί τι ακριβώς συνέβη με την «Φόνισσα», έτσι ώστε όσοι θέλουν να καταλάβουν, να καταλάβουν.
Γιατί όσοι δεν θέλουν να καταλάβουν, δεν θα καταλάβουν αφού δεν… θέλουν.
Κυριακή 11 Αυγούστου
Υπάλληλος του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) στέλνει email σε μέλη μιας επιτροπής που όπως κάθε χρόνο θα κληθεί να κρίνει ποια ελληνική ταινία του 2023 τηρεί τις προϋποθέσεις για να υποβληθεί στην Ακαδημία των Όσκαρ από το ΥΠΠΟ. Ωστόσο, η σύνθεση της επιτροπής δεν έχει εγκριθεί από τον αρμόδιο Υφυπουργό και από την Γενική Γραμματεία.
Δευτέρα 12 Αυγούστου
Μαθαίνοντάς το, ο Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Ιάσων Φωτήλας δεν επικυρώνει την επιτροπή και επιλέγει νέα μέλη μέσα από τη λίστα της υπαλλήλου και του ΥΠΠΟΑ. Δηλώνει δημόσια ότι ο πρώτος σχηματισμός ήταν παράνομος και δεν μπορούσε να κάνει το προϊόν αυτής της παρανομίας δεκτό. Ειδοποιεί με email τα μέλη της επιτροπής ότι δεν είναι πλέον μέλη και αυτό δημιουργεί μεγάλες αντιδράσεις.
Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) κινητοποιείται άμεσα και στέλνει επιστολή διαμαρτυρίας.
Από 18-20 Αυγούστου
Ολοι οι παραγωγοί των ελληνικών ταινιών που επρόκειτο να κριθούν από την επιτροπή, καλούνται από την ΕΑΚ να υπογράψουν φόρμα απόσυρσης από την διαδικασία των Οσκαρ με υπογραφή παραγωγού και σκηνοθέτη.
Ολοι, πλην εξαιρέσεων, ανάμεσα στις οποίες και ο παραγωγός της «Φόνισσας» Διονύσης Σαμιώτης.
Γιατί υπήρξαν «εξαιρέσεις»; Κανείς δεν ξέρει.
Πέμπτη 22 Αυγούστου
Γίνεται συνέντευξη Τύπου του ΥΠΠΟΑ, όπου ο κ. Φωτήλας εξηγεί την διαδικασία που ακολουθήθηκε. Η ΕΑΚ αντιδρά άμεσα και στέλνει άλλη επιστολή στα μέλη της και στο ΥΠΠΟΑ, ζητώντας να μη πάει καμιά ταινία στα Όσκαρ.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από το αίτημα της απόσυρσης των ταινιών και γράφοντας αυτήν την επιστολή, η ΕΑΚ στην ουσία δεν αντιπροσωπεύει όλα τα μέλη της.
Δευτέρα 26 Αυγούστου
Το Δ.Σ. της ΕΑΚ κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον Υφυπουργό και αρνείται την όποια εμπλοκή με το ζήτημα των Όσκαρ. Ο υφυπουργός ζητά να ορίσει η ΕΑΚ μέλη για μια νέα επιτροπή και να επιστρέψουν οι ταινίες, ώστε να διεξαχθεί ο διαγωνισμός ειρηνικά.
Αρνηση και εδώ.
Τρίτη 27 Αυγούστου
Ο υφυπουργός βλέπει τους εκπροσώπους του σωματείου παραγωγών (ΣΑΠΟΕ) οι οποίοι αρνούνται οτιδήποτε έχει να κάνει με την απόσυρση των ταινιών και την όποια ευθύνη.
Τις επόμενες μέρες και μετά από παραιτήσεις μελών της νέας επιτροπής (παράδειγμα ο ηθοποιός Βασίλης Χαραλαμπόπουλος) σχηματίζεται νέα επιτροπή, σε πείσμα των όσων είχαν διαδραματιστεί.
Η νέα επιτροπή έχει δύο νέα μέλη. Θα μειωθεί σε ένα καθότι το άλλο θα… παραιτηθεί.
Και κάπως έτσι κρίθηκε το ότι η «Φόνισσα» πληροί τις προδιαγραφές οπότε αποφασίστηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα στα Όσκαρ.
Οπότε το αναπόφευκτο
Πικρή διάκριση με δημοσιεύματα γεμάτα χολή και μομφές, στοχοποιούν τη… σκηνοθέτη της ταινίας, Εύα Νάθενα, παρότι οι του χώρου (έστω) γνωρίζουν πολύ καλά ότι η παραγωγή είναι που καταθέτει μία ταινία και εκείνη έχει την ευθύνη της παραμονής ή της απόσυρσης της.
Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου
Η Εύα Νάθενα με επιστολή της παραιτείται από την ΕΑΚ.
Στην επιστολή της αναφέρει εκτός άλλων:
«Με βαθιά λύπη και με αίσθημα ευθύνης, θέλω να να εκφράσω γραπτώς την απόφαση μου να αποχωρήσω από την ΕΑΚ, διαχωρίζοντας τη θέση μου, από το προεδρείο /διοικητικό συμβούλιο της, από τους ανθρώπους που ηγούνται της Ακαδημίας και οι οποίοι προέβησαν σε πράξεις, επιστολές και ανακοινώσεις, που αφορούσαν στην επιλογή του ΥΠΠΟ για την εκπροσώπηση της χώρας στα Οσκαρ και που προσβάλλουν το πρόσωπο μου, τους συνεργάτες μου και μέρος μελών της Ακαδημίας.
»Διαχωρίζω τη θέση μου από την αρνητική δημοσιότητα που πήραν όλα τα γεγονότα, τόσο στο εσωτερικό της χώρας μας όσο και στο εξωτερικό, και που μόνο έβλαψαν το Ελληνικό Σινεμά.
»Και έως ότου τουλάχιστον να διακρίνω ότι ένα επόμενο προεδρείο θα με εκπροσωπεί και θα με σέβεται, όπως εγώ η ίδια έχω τιμήσει και σεβαστεί το θεσμό και τα μέλη της Ακαδημίας, την ευρύτερη κινηματογραφική κοινότητα στην οποία ανήκω, προτιμώ να παραμείνω εκτός.»
————————————–
Εν τω μεταξύ στην Αμερική, έγκριτα κινηματογραφικά μέσα όπως το Deadline.com αναφέρουν ότι η «Φόνισσσα» ανήκει στις ταινίες που θα μπορούσαν να περάσουν στην βραχεία λίστα (δείτε εδώ: https://deadline.com/feature/oscars-2025-submissions-best-international-feature-film-list-1236100518/ )
Και το εμβληματικό Variety ζητεί screener από την παραγωγή της «Φόνισσας» προκειμένου να παρουσιάσει κριτική της ταινίας καθότι «δεσμεύεται να επανεξετάσει όσο το δυνατόν περισσότερες υποβολές για Όσκαρ στην κατηγορία της καλύτερης μεγάλου μήκους διεθνούς ταινίας.»
Αυτά έγιναν.
Δεν είναι απόψεις και δεν είναι εικασίες.
Είναι γεγονότα.
Που μπορεί να κρίνει ο καθένας.
Εγώ θα θέσω μόνο μερικά ερωτήματα:
Για ποιο λόγο υπάρχει τέτοια πρεμούρα για το ποιος θα ΠΡΕΠΕΙ να είναι ή ποιος ΔΕΝ θα πρέπει να είναι στην επιτροπή που θα αποφασίσει την ταινία που θα υποβληθεί από το κράτος στην Ακαδημία των Οσκαρ;
Τον πρώτο λόγο εδώ τον έχουν οι ΤΑΙΝΙΕΣ με τις προϋποθέσεις που τηρούν ή οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ που τις κρίνουν;
ΟΛΕΣ οι ταινίες δεν συζητούνται στις συνεδριάσεις των επιτροπών;
ΟΛΕΣ οι ταινίες δεν έχουν ίσα δικαιώματα απέναντι στην ΟΠΟΙΑ επιτροπή προτού ληφθεί μια απόφαση; _