Το 2024 ήταν μια ιδιαίτερα δραστήρια χρονιά στα εικαστικά που μας κράτησε κοντά στα μουσεία και τους χώρους πολιτισμού. Προτείνουμε μια βόλτα στη διάρκεια των γιορτών σε οκτώ εκθέσεις που είτε συνεχίζονται είτε μόλις άνοιξαν τις πόρτες τους στο κοινό και περιμένουν να τις ανακαλύψουμε.

«ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»

Εθνική Πινακοθήκη – Κεντρικό Κτίριο – Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων – «Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός»

Αποψη από την έκθεση «Δημοκρατία».

Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου παρουσιάζει την επίκαιρη έκθεση με τον τίτλο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, η οποία ανιχνεύει τη σχέση της τέχνης με την πολιτική ιστορία στη Νότια Ευρώπη. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη, διεθνή έκθεση που πραγματεύεται τη σχέση της τέχνης με την δημοκρατία κατά την διάρκεια μιας από τις πιο καθοριστικές περιόδους για την ιστορία της Νότιας Ευρώπης, καθώς τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία μετέβησαν από ένα απολυταρχικό καθεστώς στο δημοκρατικό πολίτευμα.

Η έκθεση ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ αποτελεί ένα συνολικό εγχείρημα στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 55 καλλιτέχνες και ομάδες καλλιτεχνών. Περιλαμβάνει 140 εικαστικά έργα, από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, αλλά και αφίσες, βιντεοπροβολές, performances. Μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 2025

«Ευρωπαίων η πόλις»

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Πατησίων 44, Αθήνα) 

@Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς, στο πλαίσιο της δράσης «Συναντήσεις Μουσείων στο Εθνικό», προσκαλούν τους επισκέπτες στον εκθεσιακό σταθμό «ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ Η ΠΟΛΙΣ». 

Η έκθεση παρουσιάζει την Ευρωπό, την Ευρωπαίων πόλιν, ένα σημαντικό αστικό κέντρο της περιοχής της αρχαίας Βοττιαίας, 18 χλμ. από την Πέλλα. Πρόκειται για μια ακμάζουσα πόλη στον πυρήνα του μακεδονικού βασιλείου, με επώνυμους πολίτες στα Πανελλήνια Ιερά, εξέχοντα μέλη της μακεδονικής αριστοκρατίας και ισχυρά αναγνωρίσιμη ταυτότητα για τη σύγχρονη κοινωνία, καθώς η ετυμολογική συγγένεια της Ευρωπού με την Ευρώπη, το όνομα της ηπείρου μας, είναι προφανής. Υπήρξε γενέτειρα του Σέλευκου Α΄, ενός από τους σημαντικότερους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ιδρυτή της θρυλικής δυναστείας των Σελευκιδών και πρωταγωνιστή της ελληνιστικής Οικουμένης. Μέχρι την Κυριακή 16 Μαρτίου 2025.

«Nakis Panayotidis – Shut your Eyes and See»

Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή (Ερατοσθένους 13, Αθήνα 11635)

Άποψη της έκθεσης «Nakis Panayotidis – Shut your Eyes and See»

Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα παρουσιάζει όλες τις πτυχές του πολύπλευρου έργου του Έλληνα καλλιτέχνη διεθνούς εμβέλειας Νάκη Παναγιωτίδη, που ζει και εργάζεται στη Βέρνη της Ελβετίας.

Με κύρια χαρακτηριστικά τον πειραματισμό, τα ανορθόδοξα υλικά και τις ασυνήθιστες τεχνικές, ο Παναγιωτίδης είναι γνωστός για τις φωτογραφικές απεικονίσεις βιομηχανικών και θαλασσινών τοπίων μεγάλου μεγέθους, εικόνες-κείμενα, τρισδιάστατα γλυπτά αντικείμενα και εγκαταστάσεις που πραγματεύονται φιλοσοφικά υπαρξιακά ερωτήματα από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Τα σχέδια και οι κατασκευές του λειτουργούν με αμφιλεγόμενο τρόπο ενώ η αδιαφορία του για την τεχνική αποτελεί μια στρατηγική επιλογή: για εκείνον η τεχνική αποτελεί εμπόδιο σε οποιοδήποτε όραμα υπερβαίνει καθιερωμένες συμβάσεις και προσδοκίες.

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης “Nakis Panayotidis – Shut your Eyes and See” πραγματοποιούνται ξεναγήσεις για το κοινό καθώς και δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά. Μέχρι τις 2 Μαρτίου 2025.

«Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Basilicata. Θησαυροί που έρχονται στο φως»

Μουσείο Ακρόπολης (Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, Αθήνα 117 42)

Μουσείο Ακρόπολης. Από την έκθεση «Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Basilicata. Θησαυροί που έρχονται στο φως»

Το Μουσείο μας προσκαλεί στην έκθεση «Οι αρχαίοι πολιτισμοί της Basilicata. Θησαυροί που έρχονται στο φως» στην Αίθουσα των Περιοδικών του Εκθέσεων. Παρακολουθήστε μία από τις εβδομαδιαίες ξεναγήσεις από τους Αρχαιολόγους του Μουσείου και γνωρίστε την άγνωστη ομορφιά των πολιτισμών που συνάντησαν οι αρχαίοι Έλληνες από την Πελοπόννησο και τη νησιωτική Ελλάδα στα μεγάλα ταξίδια τους για εγκατάσταση στη γη της Ιταλίας και της Σικελίας, κυρίως στο μέρος αυτό που ονομάστηκε αργότερα Μεγάλη Ελλάδα.

Ντυμένοι με χαλκό, χρυσό, ασήμι και κεχριμπάρι, οι άνθρωποι της αρχαίας Οινωτρίας, της σημερινής Basilicata, συστήνονται στο κοινό. Κλείστε θέση εδώ: https://events.theacropolismuseum.gr.

Επιπρόσθετα, το Μουσείο Ακρόπολης προσφέρει μια ακουστική ξενάγηση διαθέσιμη μέσω QR code μέσα στον χώρο της έκθεσης, για μια ανεξάρτητη επίσκεψη. Η έκθεση διαρκεί έως τις 26 Ιανουαρίου 2025 και η είσοδος είναι ελεύθερη.

Μουσείο Ελύτη

(Διοσκούρων 4 & Πολυγνώτου 105 55 Πλάκα, Ελλάδα)

Μουσείο Ελύτη. @ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI)

Το Μουσείο Ελύτη στην Πλάκα δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με την αισθητική, τη λιτή ζωή του μεγάλου ποιητή, αλλά και την αντίληψη του για την Τέχνη. Η ακριβής αναπαράσταση του γραφείου του, του χώρου εργασίας του, τα προσωπικά αντικείμενα που εκτίθενται, το πολύτιμο αρχειακό και εκθεσιακό υλικό, με την επιμέλεια της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, διαφυλάττει την κληρονομιά του ποιητή.

Στο ισόγειο, μετά τον μικρό χώρο υποδοχής και το πωλητήριο εισιτηρίων, παρατίθεται μία εισαγωγική έκθεση, αποτελούμενη από ένα χρονολόγιο, πρώτες εκδόσεις, χειρόγραφα, μία επιλογή μεταφρασμένων έργων, καθώς και εικαστικά έργα και χαρακτηριστικά αντικείμενα του Ελύτη από τη συλλογή τής Ιουλίτας Ηλιοπούλου. Προσφέρεται η δυνατότητα ακρόασης ηχητικών ντοκουμέντων και προβολής κινηματογραφικού υλικού, μεταξύ άλλων.

Στην εσωτερική αίθουσα, παρουσιάζεται μία πιστή αναπαράσταση του χώρου εργασίας του Οδυσσέα Ελύτη, με το γραφείο του, που χρησιμοποιούσε από την μαθητική του ηλικία και σε όλη την συγγραφική διαδρομή του, έπιπλα καθιστικού, τη βιβλιοθήκη του, την οποία σχεδίασε ο Γιάννης Μόραλης, και φιλοξενεί γύρω στους επτακόσιους τίτλους βιβλίων, ενώ εικαστικά έργα της προσωπικής του συλλογής κοσμούν τους τοίχους.

Στον πρώτο όροφο, υπάρχει αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, που διαθέτει κλασικό πιάνο και είναι κατάλληλη για διεξαγωγή διαλέξεων, συνεδρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μουσικών και ποιητικών εκδηλώσεων, καθώς και φιλοξενία περιοδικών εκθέσεων.

Το Μουσείο Στεγάζεται σε οίκημα του Υπουργείου Πολιτισμού και λειτουργεί με τη στήριξή του. Δείτε περισσότερα για τις εκδηλώσεις του εδώ: https://www.elytishousemuseum.gr

«Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων»

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου/ Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου 1)

Μαρμάρινο άγαλμα κολοσσικής Κόρης από τη Θήρα, 600-575 π.Χ. Φωτο. Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Η πρώτη πανκυκλαδική έκθεση που έχει διοργανωθεί ποτέ, παρουσιάζει την ιστορία μέσα από τα μάτια των γυναικών των Κυκλάδων, από την αρχαιότητα μέχρι το 19ο αιώνα. Μια έκθεση που συγκεντρώνει στην Αθήνα 180 μοναδικά αριστουργήματα από όλα σχεδόν τα μουσεία των νησιών των Κυκλάδων: την Αμοργό, την Άνδρο, τη Δήλο, τη Θήρα, την Ίο, την Κέα, την Κύθνο, τη Μήλο, τη Μύκονο, τη Νάξο, την Πάρο, τη Σέριφο, τη Σίκινο, τη Σίφνο, τη Σύρο, την Τήνο και τη Φολέγανδρο.

Τα εκθέματα χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι και τη γέννηση του ελληνικού κράτους. Έργα μοναδικά, τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν ταξιδέψει ποτέ εκτός Κυκλάδων και εκτός του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ενώ ορισμένα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό. Δίπλα στα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια της πρωτοκυκλαδικής περιόδου του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ο επισκέπτης θα δει 135 εκθέματα από τις συλλογές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και εκθέματα από το Μουσείο Κανελλοπούλου, το Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών, την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας και σημαντικές ιδιωτικές συλλογές. 12 Δεκεμβρίου 2024 – 4 Μαΐου 2025

«Τέχνη σε χρυσό. Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους»

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού (Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, Αθήνα)

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Η έκθεση επικεντρώνεται στην κοσμηματοτεχνία της ελληνιστικής περιόδου, που συμβατικά ξεκινά το 323 π.Χ., τη χρονιά του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και διαρκεί έως το 30 π.Χ., όταν η Ρώμη προσάρτησε την Αίγυπτο. Στην ελληνιστική οικουμένη, που εκτεινόταν από την Αδριατική μέχρι το Αφγανιστάν και από την Αιθιοπία μέχρι τη σημερινή Ουκρανία, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δίκτυο βασιλείων και πόλεων. Μέσα στα όριά της ταξίδευαν συνεχώς ετερογενείς και πολύγλωσσοι πληθυσμοί, ανάμεσά τους και τεχνίτες, ανταλλάσσοντας γνώσεις και πληροφορίες.

Αυτή ακριβώς η ανταλλαγή οδήγησε στην πρωτοφανή αύξηση των τεχνολογικών γνώσεων και σε μια ώσμωση πολιτισμική, καθοριστικό στοιχείο για την ανάπτυξη και την εδραίωση μιας κοινής καλλιτεχνικής έκφρασης, ορατή και στην κοσμηματοτεχνία της περιόδου. Εκτός από τα αντικείμενα των συλλογών του Μουσείου Μπενάκη, η έκθεση περιλαμβάνει έργα από 30 μουσεία και Εφορείες Αρχαιοτήτων της Ελλάδας και από πέντε μουσεία του εξωτερικού. Μέχρι τις 27 Απριλίου 2025

 «Χθόνιο Φως. Πώς η κεραμική συνομιλεί με το σήμερα»

Λόφος Art Project (Βελβενδού 39, Κυψέλη)  

Μαίρη Χατζηνικολή, Διάφωτο, χαρακτή πορσελάνη, 22εκ χ 30εκ, 1992

Η έκθεση «Χθόνιο Φως. Πώς η κεραμική συνομιλεί με το σήμερα» συνεχίζεται μέχρι το τέλος της χρονιάς. H ομαδική έκθεση συγκεντρώνει 45 από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες που εκφράζονται μέσω (και) της κεραμικής τέχνης. Αφουγκραζόμενη το νέο καλλιτεχνικό κίνημα γύρω από την κεραμική, η έκθεση, σε επιμέλεια Φαίης Τζανετουλάκου και Δημήτρη Σαραφιανού, δίνει έμφαση στην ανάδειξη των νέων καλλιτεχνικών τάσεων, των καινοτόμων τρόπων έκφρασης μέσω του πηλού και των πρωτογενών υλικών, αλλά και των σύγχρονων ζητημάτων που διαπραγματεύονται σήμερα οι δημιουργοί.

Ως αφετηρία έχει την πρωτοπόρο Ελληνίδα κεραμίστρια και παιδαγωγό Μαίρη Χατζηνικολή που αφοσιώθηκε στην κεραμική τέχνη, όχι ως εμπορικό προϊόν αλλά ως όχημα καλλιτεχνικού πειραματισμού, αυτογνωσίας και συλλογικών αναζητήσεων. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024