Μεγάλος νικητής στην μετά-Άσαντ περίοδο στη Συρία είναι το Ισραήλ, νικητής με επισφάλεια η Τουρκία, χαμένος η Ρωσία, και, τέλος, μεγάλος ηττημένος το Ιράν, σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σωτήρη Ρούσσο, ο οποίος εκτιμά ότι η «αστάθεια» θα είναι η βασική συνθήκη που θα επικρατήσει στην περιοχή το προσεχές διάστημα.
«Έχουμε μια χώρα διασπασμένη, βυθισμένη στο χάος. Δεν ξέρουμε σε τι θα μετατραπεί η Συρία, τελικά. Μπορεί να γίνει το θερμοκήπιο τζιχαντιστικών οργανώσεων», λέει μιλώντας στο Βήμα.
Το «κλειδί» της μακροβιότητας της προσωρινής κυβέρνησης της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ είναι αν «θα ανοίξουν οι κρουνοί της χρηματοδότησης από τις χώρες του Κόλπου», προσθέτει ο ειδικός για τη Μέση Ανατολή.
«Η Συρία σήμερα είναι σε ερείπια. Δεν υπάρχουν βασικές κρατικές υποδομές. Η χώρα δεν είναι η Ιντλίμπ, μια αραιοκατοικημένη αγροτική περιοχή στη βόρεια Συρία, για να μπορέσει να τη διαχειριστεί εύκολα η προσωρινή κυβέρνηση της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (σημ. που είχε τον έλεγχο της Ιντλίμπ και την κυβερνούσε τα τελευταία χρόνια). Η Συρία είναι ίση με δυο Ελλάδες. Χρειάζονται χρήματα για να λειτουργήσει, στοιχειωδώς καταρχάς, το κράτος. Δεύτερον, για να αποφευχθεί η φτώχεια και η πείνα και για να ανοικοδομηθεί η χώρα χρειάζονται περισσότερα από 300 δισ. δολάρια. Θα τα δώσουν οι χώρες του Κόλπου; Άγνωστο».
Τα δυο πράγματα που «συγκρατούσαν» τη Συρία
Δυο πράγματα «συγκρατούσαν» τη Συρία μέχρι την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, συνεχίζει ο κ. Ρούσσος: η παραγωγή του ναρκωτικού captagon και η διακίνησή του, και η οικονομική ενίσχυση από το Ιράν, που διέθεσε δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει το συριακό καθεστώς. «Πρέπει να αντικατασταθεί έστω η μία πηγή», τονίζει ο συνομιλητής μας. Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ θέλει να σταματήσει την παραγωγή και το ναρκεμπόριο του captagon. «Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αντικαταστήσει το Ιράν με τις χώρες του Κόλπου».
Αν δεν συμβεί αυτό, «θα διαμορφωθεί μια κατάσταση χαοτική, με πολιτοφυλακές, πολέμαρχους, captagon κ.ο.κ.» ενώ «ήδη η χώρα έχει τρεις διοικήσεις», πέραν της προσωρινής κυβέρνησης των τζιχαντιστών – τον Συριακό Εθνικό Στρατό που ελέγχεται από την Τουρκία, τις κουρδικές δυνάμεις και την διοίκηση των ανταρτών στον νότο, στα σύνορα με την Ιορδανία. Ο κ. Ρούσσος δεν αποκλείει η κυβέρνηση της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ «να γίνει ακόμη πιο μετριοπαθής από την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα αν λάβει χρήματα από τους Άραβες του Κόλπου. Διαφορετικά, θα επέλθουν εσωτερικές συγκρούσεις μεταξύ των μετριοπαθών και πιο ακραίων δυνάμεών της».
«Όποιος θέλει να μιλήσει για τη Συρία θα περνάει από την Άγκυρα»
Παίκτης που θα συμβάλλει στις εξελίξεις είναι η Τουρκία. «Όποιος θέλει να μιλήσει για τη Συρία και με τη Συρία θα περνάει από την Άγκυρα, το οποίο θα της δώσει μεγάλη διαπραγματευτική δύναμη για όλα τα ζητήματα».
Το «καλό σενάριο» για την ‘Αγκυρα θα είναι «μια φιλοτουρκική ισλαμιστική κυβέρνηση στη Δαμασκό, με χρηματοδότηση από χώρες του Κόλπου και επανεγκατάσταση μεγάλου μέρους των σύρων προσφύγων από την Τουρκία στη χώρα τους».
Το «κακό σενάριο», που μπορεί να μεταμορφώσει τη Συρία σε «βάλτο δηλητηριώδη» για την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι «οι Άραβες να απέχουν από την ανοικοδόμηση της Συρίας, να προκληθεί περαιτέρω χάος, και η Τουρκία να βρεθεί υπόλογη για αυτό».
Ο «μεγάλος κερδισμένος» των εξελίξεων είναι το Ισραήλ, του οποίου «οι βομβαρδισμοί και η εισβολή στα συριακά εδάφη συνιστούν κατάφωρη παραβίαση κάθε έννοιας Διεθνούς Δικαίου, αφού δεν ήταν σε εμπόλεμη σύρραξη με τη χώρα». Το Τελ Αβίβ «δεν έχει τίποτα να διαχειριστεί – ούτε το χάος στη χώρα. Ακόμη και τον εξοπλισμό από τους στρατιωτικούς στόχους που βομβάρδισε θα αναγκαστεί πιθανώς να τον αναπληρώσει η Άγκυρα»
