Το 2024 είναι η χρονιά που άλλαξε (πάλι) το πολιτικό σκηνικό. Οι συσχετισμοί δυνάμεων που διαμορφώθηκαν μετά τον «εκλογικό σεισμό» του 2012, ειδικά στο χώρο της κεντροαριστεράς, αναστράφηκαν. Υπάρχει βέβαια μια διαφορά. Ο πολιτικός χάρτης του 2012 διαμορφώθηκε από την κάλπη. Το τοπίο του 2024 διαμορφώθηκε από τις εξελίξεις που ακολούθησαν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Και στις δύο περιπτώσεις, πρωταγωνιστής ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Το 2012, άρχισε η πορεία του προς την εξουσία. Το 2024, μετά και τη νέα διάσπασή του, δείχνει να επιστρέφει στα προ των μνημονίων ποσοστά του. Η χρονιά φεύγει αφήνοντας πίσω της, όπως έδειξε και η συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη Βουλή, ένα νέο διπολισμό. Τον συγκροτούν ΝΔ και ΠαΣοΚ και το 2025 θα δείξει τα όρια του.

Η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ και ο Κασσελάκης

Ο μεγάλος χαμένος του 2024 είναι, αναμφίβολα, ο ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν φανερό ότι η συγκατοίκηση του Στέφανου Κασσελάκη με την «ορθόδοξη» πλευρά του κόμματος, είχε ημερομηνία λήξεως. Οι διαφορές ήταν τεράστιες, δεν ήταν δυνατόν να γεφυρωθούν. Το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών ξετύλιξε ένα κουβάρι εξελίξεων που οδήγησαν σε μια νέα, οδυνηρή, πολιτική πραγματικότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απώλεσε μόνο τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Έχασε κάθε επαφή με την προοπτική εξουσίας, τη συγκολλητική ουσία των διάφορων τάσεων του. Και, επιπροσθέτως, δεν έχει πλέον το πάνω χέρι στις όποιες εξελίξεις υπάρξουν στην Κεντροαριστερά, δεν είναι η κυρίαρχη δύναμη. Το 2025 εκτιμάται ότι θα είναι μια ακόμα δύσκολη χρονιά, μια ακόμα χρονιά δοκιμασίας για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Σωκράτης Φάμελλος έχει επιδοθεί σε μια διμέτωπη προσπάθεια. Να μαζέψει τα διαλυμένα κομμάτια του ΣΥΡΙΖΑ και να επαναπατρίσει όσο το δυνατόν ψηφοφόρους από αυτούς που έφυγαν προς όλες τις κατευθύνσεις. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα αυτό. Γιατί, η μπάλα δεν βρίσκεται, πια, στα δικά του πόδια. Το ΠαΣοΚ έχει περισσότερα περιθώρια κινήσεων.

Στην εξίσωση της κεντροαριστεράς υπάρχει πάντα και ο παράγοντας Αλέξης Τσίπρας. Όσο είναι εμφανές ότι ο πρώην πρωθυπουργός αναζητά ρόλο άλλο τόσο είναι εμφανές ότι στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να υπάρχει. Η ενίσχυση του ΠαΣοΚ δυσκολεύει τα περιθώρια των κινήσεων του, τουλάχιστον μέχρι και τις επόμενες εθνικές εκλογές. Στην εξίσωση του σχηματισμού του νέου κεντροαριστερού χάρτη, υπάρχει και ο παράγοντας Στέφανος Κασσελάκης. Οι πρώτες μετρήσεις δείχνουν ότι το κόμμα του πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ συλλέγει ψηφοφόρους από όλο το φάσμα και μένει να διαπιστωθεί ποια μπορεί να είναι η δυναμική του.

Το στοίχημα του Νίκου Ανδρουλάκη

Στο πλαίσιο αυτό, ο αναμφίβολα κερδισμένος της χρονιάς που φεύγει, είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης. Το ΠαΣοΚ πέρασε από τις χαμηλές πτήσεις στις δημοσκοπήσεις και ένα μάλλον μέτριο αποτέλεσμα στις Ευρωεκλογές στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και βλέπει τα ποσοστά του, στις δημοσκοπήσεις, να κινούνται σταθερά στη ζώνη του 18-20%. Πριν από λίγες μέρες, στη Χαριλάου Τρικούπη, έμπειρα στελέχη του ΠαΣοΚ σχολίαζαν ότι έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα είναι λες και την αμφισβήτηση προς το πρόσωπο του, την παρήγγειλε ο ίδιος ο Ανδρουλάκης. Η εσωκομματική κάλπη τον αναβάθμισε και ενίσχυσε την εικόνα του όχι μόνο στο κόμμα αλλά και στην κοινωνία και η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ τον έφερε στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μέχρι που μπορεί να φτάσει το ΠαΣοΚ το 2025. Εξαρτάται από τις ικανότητες που θα ξεδιπλώσει στο πολιτικό παρκέ ο κ. Ανδρουλάκης.

Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος από τον τρόπο που έκλεισε η χρονιά. Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι ο πρώτος κερδισμένος των μέτρων που εξήγγειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τις τράπεζες, είναι ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ που υποστηρίζει ότι ήλθαν μετά τη δική του πολιτική πίεση. Βέβαια, το ζητούμενο για το ΠαΣοΚ, δεν είναι να περάσει στην κοινή γνώμη την εικόνα της αποτελεσματικής αντιπολίτευσης. Χρειάζεται και το αφήγημα που θα το καταστήσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Χρειάζεται, επίσης, ο Νίκος Ανδρουλάκης να ενισχύσει το «πρωθυπουργίσιμο προφίλ του» για να καλύψει την ηγετική απόσταση που τον χωρίζει από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τα μέτωπα του Κυριάκου Μητσοτάκη

Για τη ΝΔ, το 2025 ήταν, σε γενικές γραμμές, αυτό που περιγράφεται ως «ίσα βάρκα, ίσα νερά». Θα μπορούσε να ήταν καλύτερο, θα μπορούσε να ήταν και χειρότερο. Η κυβέρνηση στην πορεία προς τις κάλπες των Ευρωεκλογών βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα διπλό πρόβλημα. Με την αδυναμία της να αντιμετωπίσει μεγάλα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως η ακρίβεια που προκαλούσε δυσφορία στο σύνολο του εκλογικού σώματος. Και με τις παρενέργειες νομοθετικών πρωτοβουλιών, όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην παραδοσιακή εκλογική της βάση. Η ΝΔ υπέστη οδυνηρή ήττα στις Ευρωεκλογές. Καλύφθηκε από τις αναταράξεις σε ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αλλά αυτό δεν αλλάζει τα πράγματα. Το αποτέλεσμα ήταν κάτω από τον πήχη που έβαλε ο Πρωθυπουργός, το 33%, και σε σχέση με τις εκλογές του 2023, η ΝΔ έχασε περίπου 1 εκατομμύριο ψηφοφόρους. Στο κλείσιμο της χρονιάς, η φθορά δείχνει να έχει ανακοπεί, παρά τα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν και της διαγραφής Σαμαρά και το μασάζ στους βουλευτές της ΝΔ που είχαν περάσει στην ..αντιπολίτευση καταθέτοντας ερωτήσεις στους υπουργούς φαίνεται ότι απέδωσε καρπούς.

Το 2025 θα είναι μια καθοριστική χρονιά για τον κ. Μητσοτάκη που καλείται να δώσει το πρώτο δείγμα γραφής της τακτικής που θα ακολουθήσει με το πρόσωπο που θα επιλέξει για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στη συνέχεια ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να αναμετρηθεί με συγκεκριμένα μέτωπα τα οποία θα κρίνουν την αντοχή της κυβέρνησης, όπως αυτά των προβλημάτων της καθημερινότητας, έχοντας την προσοχή του στραμμένη προς δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι το δεξιό ακροατήριο στο οποίο εισέρχεται και ο παράγοντας Αντώνης Σαμαράς. Ο πρώην Πρωθυπουργός, στο συνέδριο του Βήματος, δήλωσε «παρών και μάχιμος» αλλά ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει τις κινήσεις του. θα φτιάξει δικό του κόμμα; Θα επιλέξει να ενισχύσει σχήμα στα δεξιά της ΝΔ; Σε κάθε περίπτωση θα αποτελέσει έναν από τους πονοκεφάλους του Μεγάρου Μαξίμου. Η δεύτερη, είναι η μάχη του κέντρου που, και κατά τον Πρωθυπουργό, κρίνει τις εκλογές. Όλη η σειρά των πρόσφατων δημοσκοπήσεων δείχνει ότι η ΝΔ χάνει τη μάχη των κεντρώων ψηφοφόρων από το ΠαΣοΚ και, σε κάθε περίπτωση το μέτωπο των δυνάμεων που έδωσαν, δύο φορές, την πλειοψηφία στον Κυριάκο Μητσοτάκη παρουσιάζει ρωγμές.

Η κίνηση στο πολιτικό σκηνικό, θα συνεχιστεί και το 2025. Και θα έχε μεγάλο ενδιαφέρον η πορεία των κομμάτων στα δεξιά της ΝΔ και των μικρών σχημάτων της αριστεράς. Μένει να δούμε αν θα σταθεροποιηθούν οι συσχετισμοί που διαμορφώνονται ή αν θα υπάρξουν και νέες ανατροπές.