Η κατάσταση του συστήματος υγείας στα νησιά μας είναι ενδεικτική της συνολικής αδιαφορίας που βιώνουν οι παραμεθόριες και τουριστικές περιοχές της Ελλάδας.
Παρά τη στρατηγική τους σημασία και τη συνεισφορά τους στην εθνική οικονομία, οι νησιωτικές περιοχές εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως «εξαιρέσεις», αδυνατώντας να απολαύσουν το αυτονόητο: πρόσβαση σε βασικές υποδομές και υπηρεσίες.
Η υποστελέχωση των Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας, η ελλιπής υποδομή και η έλλειψη σοβαρών και ad hoc κινήτρων για την κάλυψη κρίσιμων θέσεων δεν είναι νέα φαινόμενα. Οι ελλείψεις αυτές εντείνονται σε τουριστικές περιόδους, όταν οι ανάγκες αυξάνονται κατακόρυφα. Ωστόσο, αντί η Πολιτεία να ενισχύει το σύστημα, αφήνει τους τοπικούς φορείς να επωμίζονται το βάρος της υγειονομικής φροντίδας.
Δράσεις προληπτικής ιατρικής στηρίζονται αποκλειστικά στην αφοσίωση τοπικών επαγγελματιών υγείας και την υποστήριξη εθελοντικών φορέων. Η παντελής έλλειψη στρατηγικής για τη στήριξη της δημόσιας υγείας στα νησιά καταδεικνύει την υποβάθμιση που υφίσταται ο τοπικός πληθυσμός, καθώς και οι εκατομμύρια επισκέπτες που επιλέγουν τις περιοχές αυτές κάθε χρόνο.
Οι πλημμύρες που έπληξαν πρόσφατα τη Ρόδο ανέδειξαν την έλλειψη σχεδιασμού, υποδομών και αντιπλημμυρικών έργων. Η άναρχη δόμηση και η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων καθιστούν τις τουριστικές περιοχές εξαιρετικά ευάλωτες στα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Παρά τα γρήγορα αντανακλαστικά που επιδείχθηκαν για τη στήριξη των πληγέντων οφείλουμε να ομολογήσουμε πως η συνεχής διαχείριση συνεπειών αντί της πρόληψης, καταδεικνύει μια διαχρονική αδυναμία σχεδιασμού.
Άλλωστε οι κάτοικοι της Ρόδου είχαν ήδη “προπονηθεί” σε αυτό μετά τις καταστροφές από τις φωτιές του περασμένου καλοκαιριού.
Στο ίδιο πλαίσιο, περιστατικά όπως ο ανοιχτός καταπέλτης του πλοίου της ΣΑΟΣ έθεσαν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και ανέδειξαν την ανεπάρκεια στη διαχείριση της ασφάλειας στις θαλάσσιες συγκοινωνίες θέτοντας ερωτηματικά για τον τρόπο ανάθεσης των γραμμών.
Η αδιαφορία αυτή δεν είναι λοιπόν απλώς ένα πρόβλημα υγειονομικής φύσης. Αντανακλά μια γενικότερη αντιμετώπιση των νησιών ως περιοχών “δεύτερης κατηγορίας.” Οι κάτοικοι υφίστανται μια διπλή πίεση: από τη μία την τουριστική εκμετάλλευση και από την άλλη την υποβάθμιση των υποδομών που είναι απαραίτητες για τη βιώσιμη διαβίωση.
Είναι καιρός να πάψουν τα νησιά μας να αντιμετωπίζονται ως «εξαιρέσεις.»
Η Πολιτεία οφείλει:
•Να επενδύσει σε μια ολοκληρωμένη πολιτική πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων.
•Να ενισχύσει το σύστημα υγείας με μόνιμο προσωπικό και σύγχρονες υποδομές λαμβάνοντας υπ’οψην τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις δυσκολίες διαβίωσης στις νησιώτικες περιοχές
• Να βρει και να εφαρμόσει σύγχρονες πρακτικές που να συμβαδίζουν με την εξέλιξη της ιατρικής στη χώρα μας
• Να σχεδιάσει και να εφαρμόσει βιώσιμα έργα υποδομής που προστατεύουν τον φυσικό πλούτο των νησιών.
Η ανάπτυξη, η πρόοδος και η προστασία των νησιών δεν είναι απλώς υποχρέωση της Πολιτείας προς τους νησιώτες. Είναι υποχρέωση της χώρας προς το σύνολο της κοινωνίας, που βασίζεται στην ακμή αυτών των περιοχών για την εθνική της ευημερία.
Η Κατερίνα Γαβαλά είναι πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κω, αναπληρωτής Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής ΠαΣοΚ
