Ο Άγιος Ελευθέριος είναι ένας από τους πρώτους μάρτυρες της Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου τιμάται κάθε χρόνο στις 15 Δεκεμβρίου. Η ζωή και το έργο του αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους πιστούς, καθώς μαρτυρούν την ακλόνητη πίστη του και τη θυσία του για την αγάπη του Χριστού.
Ο Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2ο αιώνα μ.Χ. στη Ρώμη, σε μια εποχή που οι χριστιανοί αντιμετώπιζαν σκληρούς διωγμούς από τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η μητέρα του, Ανθία, ήταν ευσεβής χριστιανή και φρόντισε να αναθρέψει τον Ελευθέριο με βάση τις αξίες της χριστιανικής πίστης. Από νεαρή ηλικία, ο Άγιος Ελευθέριος διακρινόταν για την ευφυΐα και τη σοφία του, ενώ η αγάπη του για τον Χριστό ήταν εμφανής σε κάθε πτυχή της ζωής του.
Είχε την τύχη να μαθητεύσει κοντά σε μεγάλους διδασκάλους της Εκκλησίας. Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε διάκονος, στα 17 του πρεσβύτερος και στα 20 του ο Πάπας Ανίκητος τού ανέθεσε τον επισκοπικό θρόνο της περιοχής του Ιλλυρικού (σημερινής Αλβανίας), με έδρα τον Αυλώνα (σημερινό Βλόρε).Παρά την έλλειψη εμπειρίας, ο Ελευθέριος ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις της θέσης του με εξαιρετική σοφία και ταπεινότητα.
Τα φρικτά βασανιστήρια από τον αυτοκράτορα Αδριανό
Η δράση του Αγίου Ελευθερίου δεν πέρασε απαρατήρητη από τις ρωμαϊκές αρχές, που εκείνη την εποχή επιδίωκαν την εξάλειψη της χριστιανικής πίστης. Κατά τη διάρκεια των διωγμών του αυτοκράτορα Αδριανού, ο Ελευθέριος συνελήφθη και οδηγήθηκε σε δίκη.
Ο Άγιος υπέστη φρικτά βασανιστήρια, που περιλάμβαναν τη χρήση πυρωμένων σιδήρων και την τοποθέτησή του σε πυρακτωμένο καμίνι, από τα οποία βγήκε αλώβητος. Σε μια άλλη προσπάθεια εξόντωσής του, τον έδεσαν σε αρένα με άγρια ζώα, τα οποία όμως παρέμειναν ακίνητα μπροστά του. Παρά τα βασανιστήρια, η ακλόνητη πίστη του και τα θαύματα που τον συνόδευαν προκάλεσαν δέος ακόμα και στους διώκτες του.
Ο Αδριανός τελικά αποφάσισε να τον αποκεφαλίσει. Η μητέρα του, Ανθία, μαρτύρησε επίσης όταν προσπάθησε να αγκαλιάσει το σώμα του γιου της, δείχνοντας τη δική της αφοσίωση στον Θεό.
Στην Ελλάδα ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται προστάτης των εγκύων γυναικών. Πολλές επίτοκοι γυναίκες επικαλούνται τη βοήθειά του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους, για τους δώσει «καλή λευτεριά». Θεωρείται επίσης προστάτης των φυλακισμένων.
