Με πολυαναμενόμενες επιστροφές σε δημόσιες εκδηλώσεις, διαξιφισμούς αλλά και χρήσιμα συμπεράσματα σε σχέση με τη στρατηγική της χώρας μας στα εθνικά θέματα ολοκληρώθηκε το Συνέδριο για τα 50 χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής που διοργάνωσε το Βήμα, από κοινού με το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων.
Τελευταία χρονικά παρουσία στο Συνέδριο, που έλαβε χώρα σε ξενοδοχείο του κέντρου της Αθήνας, ήταν εκείνη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος, σε μία κατάμεστη αίθουσα, υπεραμύνθηκε των επιλογών του στα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός απάντησε στις υπόνοιες τόσο του Αντώνη Σαμαρά όσο και της αντιπολίτευσης πως η κυβέρνηση διαπραγματεύεται εν κρυπτώ με την Τουρκία, διευκρινίζοντας πως τα μοναδικά θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι η οριοθέτηση των ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας των νησιών.
«Κάποτε οι ένοπλες δυνάμεις ήταν σε κατάσταση συναγερμού. Δεν χρειάζεται η διαφωνία μας να οδηγήσει σε εντάσεις. Επιθυμούμε να μην ξαναπεράσουμε από οξύνσεις όπως του 2020» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Ο κύριος Μητσοτάκης θέλησε επίσης να θυμίσει ότι «ο τουρκικός αναθεωρητισμός δεν διαμορφώθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι γκρίζες ζώνες προέκυψαν το 1996 από τα Ίμια, παραβιάσεις είχαμε συνολικά τα τελευταία 40 χρόνια, οι αξιώσεις αποστρατικοποιήσεων εγείρονται διαρκώς, η τραγωδία της Κύπρου συνέβη το 1974».
Η τοποθέτηση Σαμαρά
Μία μέρα πριν, όλα τα φώτα είχαν πέσει στον πρώην πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος από το βήμα του Συνέδριου, στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά τη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία, επιτέθηκε στη στρατηγική που ακολουθεί η κυβέρνηση στα ελληνοτουρκικά.
«Υποστηρίζω ότι έχουμε χάσει την πυξίδα μας και αυτό δεν λέγεται εξωτερική πολιτική» είχε νωρίτερα στην ομιλία του ο πρώην πρωθυπουργός. «Το να πηγαίνουμε για Πρέσπες Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι εξωτερική πολιτική. Είναι παραίτηση από κάθε εξωτερική πολιτική ανέφερε συγκεκριμένα, ο κ. Σαμαράς.
«Η ειρήνη δεν υπηρετείται από υποκλίσεις» είχε πει ακόμη επαναλαμβάνοντας τις αιχμές για τον νυν υπουργό Εξωτερικών, υποστηρίζοντας πως «έχουμε εγκαταλείψει την Κύπρο» πρόσθεσε ο πρώην πρωθυπουργός.
Αναφορικά με το πολιτικό του μέλλον, μετά τη διαγραφή του από το κυβερνών κόμμα, τόνισε πως είναι «παρών» και «μάχιμος».
Ανδρουλάκης: «Να συζητάμε με την Τουρκία χωρίς αυταπάτες»
Κατά τη δεύτερη μέρα του Συνεδρίου, στο βήμα βρέθηκε και ο πρόεδρους το ΠαΣοΚ και αρχηγός πλέον της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, πως ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Γεραπετρίτης καλλιέργησαν υψηλές προσδοκίες από τον διμερή διάλογο με την Τουρκία, χωρίς να υπάρχει ανάλογο περιβάλλον».
«Πρέπει να συζητάμε με την Τουρκία χωρίς αυταπάτες» τόνισε με νόημα.
Ο κ. Ανδρουλάκης ανέφερε επίσης πως χρειαζόμαστε στρατηγική που θα αξιολογεί σοβαρά τα δεδομένα της περιοχής.
«Αν στη Συρία δημιουργηθεί ένα καθεστώς το οποίο θα είναι δορυφορικό προς την Τουρκία, μπορεί να έχουμε ένα νέο τουρκολιβυκό σύμφωνο. Αυτό θα δείξει ότι ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας.
Χρειαζόμαστε μια ολοκληρωμένη στρατηγική η οποία θα αξιολογεί σοβαρά τα δεδομένα της περιοχής και όχι να σηκώνουμε τον πήχη ψηλά, με στόχους που δεν μπορούν να επιτευχθούν» πρόσθεσε.
Τσίπρας: Οι Πρέσπες από τις κορυφαίες στιγμές της εξωτερικής μας πολιτικής
Στην πρόσκληση των διοργανωτών ανταποκρίθηκε και ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, που είχε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση επί σκηνής με τον διευθυντή του Βήματος, Περικλή Δημητρολόπουλο.
Ο Αλέξης Τσίπρας εστίασε στις 3+1 ανοικτές πληγές που άφησε στην Ελλάδα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, μιλώντας για την καχεκτική δημοκρατία του μετεμφυλιακού κράτους που οδήγησε στην αμερικανοκίνητη δικτατορία με αποτέλεσμα να «κουβαλάμε την πληγή της εξάρτησης», την τραγωδία της Κύπρου που «βαραίνει τον ελληνισμό» και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Παράλληλα αναφέρθηκε και στο μακεδονικό λέγοντας πως «μετά την παύση του Ψυχρού Πολέμου «αναδείχθηκε στα βόρεια σύνορα μ’ ένα νεοσύστατο κράτος που διεκδικούσε με αλυτρωτικές διαθέσεις όνομα και πολιτισμική κληρονομιά».
Όσον αφορά τις τρεις μεγαλύτερες επιτυχίες της χώρας μας στο τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ο πρώην πρωθυπουργός ήταν ξεκάθαρος:
«Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και η Συμφωνία των Πρεσπών».
Η κόντρα Γεραπετρίτη – Κοτζιά
Από το Συνέδριο δεν έλειψαν ομως και οι έντονοι διαξιφισμοί, όπως αυτός μεταξύ του νυν υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και του πρώην υπουργού, Νίκου Κοτζιά, οι οποίοι αντάλλαξαν βολές για τις εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό και τη Μέση Ανατολή, σε πάνελ στο οποίο συμμετείχε και ο επίσης πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος.
«Δεν έχουμε φοβικό σύνδρομο, αλλά αντιθέτως είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε βήματα μπροστά» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Ο υπουργός Εξωτερικών υπεραμύνθηκε των κινήσεων της κυβέρνησης στον διάλογο με την Τουρκία υποστηρίζοντας ότι με τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων η χώρα έχει καταφέρει να επανεκκινήσει τη συζήτηση για το κυπριακό.
Ο υπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Κοτζιάς από την δική του πλευρά κατηγόρησε την νυν κυβέρνηση για σειρά χαμένων ευκαιριών στην εξωτερική πολιτική, για ολιγωρία και λανθασμένες κινήσεις τόσο στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, όσο και για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Οι σημαντικές παρουσίες και η ανάγκη για συναίνεση
Οι εργασίες του συνεδρίου ξεκίνησαν με ομιλία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία ανέφερε ως κορυφαία στιγμή για τα εθνικά μας συμφέροντα η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΠτΔ στάθηκε αναλυτικά στην πορεία της Ελλάδας την περίοδο της Μεταπολίτευσης και τα βήματα που έχουν γίνει στην εξωτερική πολιτική.
Από την πλευρά του, ο πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ανέφερε πως «η φοβικότητα και η έλλειψη πολιτικού θάρρους από την επόμενη κυβέρνηση εμπόδισαν την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης το 2004 στο Κυπριακό».
Σε μία γενικότερη παρατήρηση, κοινό τόπο αρκετών ομιλητών αποτέλεσε η ανάγκη για επίτευξη συναίνεσης στα μεγάλα εθνικά θέματα. Εξαίρεση αποτέλεσε ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ανέφερε πως η χώρα πάει μπροστά και με συγκρούσεις, όχι μόνο με συναινέσεις.
