«Η επικαιρότητα σε κυνηγά όταν υπάρχει κάποιο έλλειμμα από τους παρόντες δρώντες» αποκρίθηκε με νόημα ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στο Συνέδριο του Βήματος – 50 χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική.

Στη συζήτησή του με τον διευθυντή του Βήματος, Περικλή Δημητρολόπουλο, ο πρώην πρωθυπουργός της περιόδου 2015-2019 ανέλυσε τις θέσεις τόσο για το εγχώριο όσο και το διεθνές status quo, ξεκαθαρίζοντας πως «όταν φεύγεις από την ενεργό δράση δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάθεσαι βουβός και σιωπηλός. Δεν αντιλαμβάνομαι έτσι τη θέση του πρώην πρωθυπουργού».

Όπως χιουμοριστικά συμπλήρωσε άλλωστε «δεν αποφάσισα να αποσυρθώ σε κάποιο μοναστήρι». Γι’ αυτό και «παρεμβαίνω χωρίς να παριστάνω πως είμαι στην πρώτη γραμμή. Έχω την πολυτέλεια να παρεμβαίνω όταν κρίνω ότι πρέπει».

Ο κ. Τσίπρας δεν άφησε εκτός κάδρου κριτικής του τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη αλλά και τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ Νίκο Ανδρουλάκη, σχολιάζοντας αφενός την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας όσο και τις ζυμώσεις στον προοδευτικό χώρο της πολιτικής.

«Η χώρα πάει μπροστά και με συγκρούσεις, όχι μόνο με συναινέσεις» επεσήμανε χαρακτηριστικά ο πρώην πρωθυπουργός, αποκηρύσσοντας για το μέλλον Κεντροαριστεράς, την ιδέα ενός Λαϊκού Μετώπου όπως αυτό γεννήθηκε στη Γαλλία, διότι «κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και τα δικά της χαρακτηριστικά».

Οι 3+1 πληγές και οι επιτυχίες της εξωτερικής πολιτικής

Στην παρέμβασή του στο Συνέδριο του Βήματος ο Αλέξης Τσίπρας εστίασε στις 3+1 ανοικτές πληγές που άφησε στην Ελλάδα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, μιλώντας για την καχεκτική δημοκρατία του μετεμφυλιακού κράτους που οδήγησε στην αμερικανοκίνητη δικτατορία με αποτέλεσμα να «κουβαλάμε την πληγή της εξάρτησης», την τραγωδία της Κύπρου που «βαραίνει τον ελληνισμό», τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, γιατί «η Τουρκία ξεδιπλώνει την αναθεωρητική ατζέντα της» και το ζήτημα που μετά την παύση του Ψυχρού Πολέμου «αναδείχθηκε στα βόρεια σύνορα μ’ ένα νεοσύστατο κράτος που διεκδικούσε με αλυτρωτικές διαθέσεις όνομα και πολιτισμική κληρονομιά».

Πάνω σε αυτούς τους τέσσερις άξονες δομήθηκε η ανάλυση του πρώην πρωθυπουργού αριθμώντας τις τρεις μεγαλύτερες κατά τον ίδιο επιτυχίες της μεταπολιτευτικής εξωτερικής πολιτικής.

Όπως υποστήριξε αυτές ήταν ως σήμερα:

1. Η ένταξη στην ΕΟΚ γιατί η Ελλάδα απέκτησε άλλο στάτους, ακόμη και μέσα σε κάποια συγκεκριμένα πλαίσια.
2. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, διότι Δημιούργησε ασπίδα ασφάλειας του κυπριακού λαού.
3. Η Συμφωνία των Πρεσπών που έληξε μια διαμάχη 27 ετών, με αποτέλεσμα να εναπόκειται στις επόμενες κυβερνήσεις να ενισχύσουν αυτή τη σχέση που αποκαθιστά ότι δεν υπάρχει αποκλειστική χρήση ονόματος

Ανοικτή, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, παραμένει μόνο η πληγή που πηγάζει από τα ελληνοτουρκικά.

«Έτσι την πάτησε ο κ. Μητσοτάκης με τον κ. Σαμαρά»

Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε «σπορ στο οποίο αρέσκεται η συντηρητική παράταξη» χαρακτηρισμούς περί μειοδοσιών και απάτριδες πολιτικούς,

«Αυτή η παθογένεια δεν βοηθά τη χώρα» σχολίασε, καθώς «είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στρατηγικής», αλλά την ίδια ώρα «κανένας δεν είναι περισσότερο πατριώτης από τον άλλο».

«Από τον νυν πρωθυπουργό δέχθηκα σκληρή και άδικη κριτική» ισχυρίστηκε ο πρώην πρωθυπουργός σε ό,τι αφορά στη Συμφωνία των Πρεσπών θυμίζοντας πως είχε χαρακτηριστεί «εθνική εξαίρεση» και πως «αντάλλαξα τις συντάξεις με το όνομα».

Τον κατηγόρησε επίσης τον κ. Μητσοτάκη, διότι το 2023 «εργαλειοποίησε ένα άλλο θέμα, αυτό της Θράκης».

Επικαλούμενος τη φράση πως «η πατριδοκαπηλία είναι το καταφύγιο των απατεώνων» που η Νέα Δημοκρατία χρησιμοποιεί για τον κ. Σαμαρά, υιοθέτησε την παροιμία του Χαρίλαου Φλωράκη πως «όταν κατουράς στη θάλασσα το βρίσκεις στο αλάτι».

«Έτσι την πάτησε ο κ. Μητσοτάκης με τον κ. Σαμαρά» υπογράμμισε.

«Η ουσία είναι να μπορέσουμε να αντιπαρατιθέμεθα χωρίς να χρησιμοποιούμε όρους που αφήνουν πληγές» συμπλήρωσε επίσης.

«Να καθορίσουμε ποια είναι η στρατηγική μας»

Ο κ. Τσίπρας τόνισε ακόμη ότι «η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση ενός τριγώνου αποσταθεροποίησης, ενός τριγώνου αστάθειας», ωστόσο «δεν είμαστε φυλάκιο αλλά γέφυρα τριών ηπείρων». Κάτι που μπορεί να έχει οφέλη για τη χώρα», υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει εκμεταλλεύσιμο και «δεν θα οδηγηθούμε σε μεγαλύτερους κινδύνους».

Θεμελιώδες είναι για τον πρώην πρωθυπουργό «να καθορίσουμε ποια είναι η στρατηγική μας». Στόχος για τον ίδιο είναι «διασφαλίζοντας την ειρήνη και τη σταθερότητα, να μεγαλώνεις τη δυναμική, το γεωπολιτικό κύρος, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα».

«Δεν είναι εύκολη εξίσωση» παραδέχθηκε, αλλά «αυτός πρέπει να είναι ο στόχος.

Όπως υποστήριξε δεν είναι ωφέλιμες ούτε η στρατηγική της αναβλητικότητας, διότι «έχει τα όρια της και μάλλον δεν μας ευνοεί» από τη στιγμή που «τα ήρεμα νερά δεν είναι πάντα ήρεμα», ούτε η λογική μιας οποιαδήποτε λύσης γιατί «μπορεί να μας οδηγήσει σε εξελίξεις μη επιθυμητές».

Για τον ίδιο ζητούμενο είναι η εξωτερική πολιτική «να έχει αρχή, μέση και τέλος».

Η προσφυγή στη Χάγη και οι κόκκινες γραμμές

«Ξέρουμε τι έχουμε και ποια είναι τα εργαλεία για να το πετύχουμε. Το διεθνές δίκαιο είναι ένας σύμμαχος. Πρέπει να πάμε στη Χάγη. Πρέπει όμως να πάμε με προετοιμασία και κόκκινες γραμμές» εξήγησε.

Τις οριοθέτησε δε ως: εδαφική κυριαρχία νησιών, ασφάλεια νησιών χωρίς συζήτηση για αποστρατικοποίηση, ενότητα του αιγιακού χώρου.

«Όταν λέμε Χάγη σημαίνει ότι έχεις ορίσει τα χωρικά σου ύδατα. Αν δεν τα ορίσεις, εμμέσως μπορεί η Χάγη να στα ορίσει στα 6 μίλια» σχολίασε.

Κάθε κίνηση βέβαια πρέπει να συμβαίνει «με όρους σοβαρότητας και διαφάνειας», δείχνοντας παράλληλα υπέρμαχος της επέκτασης της ΑΟΖ στα 12 ναυτικά μίλια για την Ανατολική Μεσόγειο.

«Στόχος είναι να μεγαλώσει η χώρα διατηρώντας την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή» ήταν το συμπέρασμά του για τα γεωπολιτικά.

«Δεν είναι υπουργός κυβέρνησης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας»

Ερωτηθείς για το ζήτημα της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, θέλησε να διευκρινίσει πως «η συζήτηση για ονόματα ή χαρακτηριστικά την ώρα που η χώρα έχει ΠτΔ είναι ένας ευτελισμός του θεσμού και τον αφήνει να υπάρχει ο κ. πρωθυπουργός».

Τον προέτρεψε μάλιστα τον κ. Μητσοτάκη «να μας εξηγήσει γιατί σκέφτεται την αλλαγή, πού έκανε λάθος».

Κατά τη γνώμη του «ο θεσμικός ευτελισμός έχει έλθει όχι από την αναθεώρηση του άρθρου 32. Η ΝΔ επέβαλε την άποψη ο πρόεδρος να μπορεί να εκλέγεται ακόμη και με 120 ψήφους. Ευτελίζει τον θεσμό, γιατί ο ΠτΔ είναι εγγυητής της ομαλής λειτουργίας του πολιτεύματος και του πολιτικού συστήματος».

Κατά τον Αλ. Τσίπρα δεν θα πρέπει το πρόσωπο «να είναι παραταξιακό στενά ή μιας χρήσης. Δεν είναι υπουργός κυβέρνησης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας».

«Δεν θα δημιουργήσει το τετελεσμένο γεγονός της πτώσης κυβέρνησης» η απώλεια της δεδηλωμένης, αλλά για τον πρώην πρωθυπουργό «από στιγμή που δεν είναι ένα νομοσχέδιο για να ψάχνει για δάνεια, αλλά μια εκλογή μ’ έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, θα τεθεί μείζον πολιτικό ζήτημα».

Πάντως ο πρώην πρωθυπουργός διαφώνησε με την διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του ΠτΔ. «Ορθώς το σύστημα είναι πρωθυπουργικοκεντρικό κι έτσι πρέπει να παραμείνει. Απλώς μην πάμε στο άκρο του ευτελισμού» σχολίασε.

Αιχμές για Ανδρουλάκη, όχι Λαϊκό Μέτωπο

«Δεν είχα υπ’ όψιν μου την Πατριωτική Αριστερά» σχολίασε ο κ. Τσίπρας σε ερώτηση για τις κατευθύνσεις κάποιων κομμάτων όπως του Κινήματος Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη και τις γενικότερες ανάγκες του κεντροαριστερού χώρου να επανατοποθετεί στο πολιτικό σκηνικό.

«Το ζήτημα δεν είναι να επανασυγκολλήσεις κομμάτια, αλλά να δίνεις λύση στο πρόβλημα. Υπάρχει πρωτοφανής ανισορροπία. Το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Ακόμη και για το κυβερνών κόμμα είναι πρόβλημα. Θα ξεκινήσουμε από την ανάγκη συνεννόησης μεταξύ των κατακερματισμένων δυνάμεων» αποκρίθηκε.

Όπως παρατήρησε «είναι λίγο οξύμωρο αυτό που συμβαίνει», καθώς «δεν είχαμε αντιπολιτεύσεις που έπεφταν, αλλά κυβερνήσεις. Έχουμε μια αξιωματική αντιπολίτευση που δεν έκανε τίποτα για ν’ ανέβει, ήταν στάσιμη. Άρα νομίζω ότι θα πρέπει να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες του».

«Δεν είμαι ευτυχής με την εικόνα του πρωθυπουργού με τον νέο αρχηγό τη αξιωματικής αντιπολίτευση ότι με τις συναινέσεις πάει μπροστά η χώρα. Η χώρα πάει μπροστά και με τις συγκρούσεις. Η αντιπολίτευση έχει σημασία. Αντιπολίτευση σοβαρή, συγκροτημένη, ισχυρή, εμπεριστατωμένη» τόνισε σχετικώς για το πρόσφατο ραντεβού Μητσοτάκη – Ανδρουλάκη.

Πριν από κάθε εξέλιξη, είναι απαραίτητο για τον ίδιο «οι προοδευτικές ν’ απαντήσουν τι γίνεται την επόμενη ημέρα. Τη διόρθωσε τη δήλωση του ο κ. Ανδρουλάκης, αλλά δεν αρκεί να ξορκίζεις κάτι που θα έρθει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία αν δεν ακολουθήσεις διαφορετική κατεύθυνση».

«Βοήθειά μας» αναφώνησε ο κ. Τσίπρας σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί μια εκδοχή συνεργασίας της Νέας Δημοκρατίας με κόμματα της άκρας δεξιάς από την ώρα που δεν αλλάζει ο εκλογικός νόμος.

Άρα, από τη στιγμή που και ο Νίκος Ανδρουλάκης απορρίπτει μια συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠαΣοΚ, η μοναδική διέξοδος είναι η «συνεργασία προοδευτικού χώρου» για την οποία θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση άμεση. αν δεν συνεννοηθούν από τώρα.

«Όχι ένα Λαϊκό Μέτωπο» αντέκρουσε, αλλά η αναζήτηση «για το εναλλακτικό πρόγραμμα στα μεγάλα θέμα που βασανίζουν τη χώρα».