Από την πρώτη ημέρα του συνεδρίου του Βήματος για την εξωτερική πολιτική της τελευταίας 50ετίας υπενθυμίστηκε σε όλους τους τόνους ένα εξαιρετικά κρίσιμο και χρήσιμο στοιχείο. Είναι οι εθνικές επιτυχίες στο διεθνές πεδίο, σε πείσμα όσων θέλουν να υποτιμούν την πρόοδο της χώρας και την μετάβασή της σε μια εντελώς διαφορετική συνθήκη, έπειτα από την περιπετειώδη μεταπολεμική περίοδο.
Όλα τα επιτεύγματα της μεταπολιτευτικής εποχής και η επισήμανση μίας όχι και τόσο αυτονόητης συνέχειας στην εξωτερική πολιτική, θα όφειλαν να είναι μέρος μίας εθνικής συνείδησης. Όπως και το γεγονός ότι η εσωτερική παράμετρος των κομματικών αντιπαραθέσεων συχνά τυφλώνει και εμποδίζει την διαμόρφωση αυτής της συνείδησης.
Η νηφαλιότητα των συζητήσεων σε ένα συνέδριο όπως αυτό προσφέρει μία ευεργετική δυνατότητα ρεαλιστικής προσέγγισης της προόδου της χώρας στο τελευταίο τέταρτο της ανεξάρτητης κρατικής συγκρότησης. Και είναι ιδιαίτερα χρήσιμες οι παρατηρήσεις που ακυρώνουν τις κραυγές και, μακριά από τα εφήμερα πάθη, αναδεικνύουν ότι ουδείς υστερεί σε πατριωτισμό και προσφορά.
Ο πολιτικός διαγκωνισμός στην εξωτερική πολιτική μπορεί να επιδρά ανασχετικά, κατά περίπτωση όμως και προωθητικά. Η εχθροπάθεια όμως και οι διχαστικές συνήθειες προηγούμενων περιόδων είναι πλέον σαφές ότι άνοιξαν πληγές, που με πολύ κόπο και με υψηλό τίμημα έκλεισαν.
Η εμπειρία της τελευταίας πεντηκονταετίας θα πρέπει να εμπεδωθεί και να διαφυλαχθεί. Ειδικά σε μία συγκυρία όπως η σημερινή, που ο κόσμος και οι συσχετισμοί αλλάζουν ιλιγγιωδώς, τα περιθώρια για άσκοπες έριδες είναι εξαιρετικά στενά. Η μεταδικτατορική περίοδος έχει συσσωρεύσει ένα εθνικό κεφάλαιο και είναι χρέος όλων να το διαφυλάξουν, αντί να το σπαταλούν ασκόπως.
