Ως έναν «από τους πιο σημαντικούς παράγοντες» στις διαπραγματεύσεις για την επόμενη ημέρα στη Συρία, χαρακτηρίζει την Άγκυρα ο τούρκος αναλυτής Ερκίν Εντζάν.
Αυτό το πέτυχε, μέσω της «στρατιωτικής παρουσίας της στη βόρεια Συρία» αλλά και «των μεγάλης κλίμακας διασυνοριακών επιχειρήσεών της», λέει στο Βήμα.
Η Άγκυρα μπορεί εν μέρει – και κυρίως για το εσωτερικό ακροατήριο – να θεωρηθεί «νικητής» στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στη Συρία, καθώς παρουσιάζει την πτώση του Μπασάρ αλ-Άσαντ «ως θρίαμβο, που ευθυγραμμίζεται απόλυτα με την ρητορική της περί “ανερχόμενης Τουρκίας”.
Το χάος, όμως, που μπορεί να ακολουθήσει την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ, ενδέχεται να την επηρεάσει αρνητικά», προσθέτει.
Η Άγκυρα μπορεί όντως να παίξει ρόλο στην μετά- Άσαντ εποχή;
«Η Τουρκία αναμφίβολα θα επιδιώξει έναν ρόλο στη νέα διοίκηση της Συρίας».
«Δεν θα ήταν περίεργο να δούμε συμφωνία του Ερντογάν με τους Κούρδους»
Είναι σήμερα η ιδανική στιγμή για να απαλλαγεί η Τουρκία από την παρουσία των κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού που ελέγχουν τη Βόρεια Συρία;
«Μέχρι να ξεκαθαρίσει πλήρως η πολιτική κατάσταση στη Συρία, η Τουρκία θα συνεχίζει τις εντατικές επιχειρήσεις της εναντίον τους. Η παρουσία των κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού στα σύνορα χρησιμεύει και ως ένα από τα “εργαλεία” μέσω των οποίων η Άγκυρα απευθύνεται στο εγχώριο ακροατήριο, υπό το πρόσχημα της δράσης κατά της “τρομοκρατίας”.
Ωστόσο, στη νέα εποχή της Συρίας, δεν θα ήταν περίεργο να δούμε τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να καταλήγει σε κάποια μορφή συμφωνίας με τους Κούρδους».
Διαβλέπετε στον ορίζοντα συμφωνία της τουρκικής κυβέρνησης με τους Κούρδους;
«Ναι. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ερντογάν δεν είναι πλέον ο ηγέτης μιας χώρας που έχει μόνο στρατιωτική παρουσία σε τμήμα της Συρίας. Είναι και ο επικεφαλής μιας χώρας της οποίας οι σύμμαχοι έχουν καταλάβει την εξουσία στη Δαμασκό, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να μπορεί να εδραιώσει τον ρόλο του “περιφερειακού παράγοντα” και να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική του για διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, από μια θέση μεγαλύτερης ισχύος».
Η επιστροφή Τραμπ και οι επόμενες κινήσεις Ερντογάν
Ο απόστρατος ναύαρχος Τουρκέρ Ερτούρκ υποστηρίζει ότι η Τουρκία συγκαταλέγεται στους χαμένους σε σχέση με την ασφάλειά της και τα συμφέροντά της, και ότι θα είναι «αιχμάλωτη» των ΗΠΑ, του Ισραήλ και των περιφερειακών τους πολιτικών. ‘Εχουν βάση αυτοί οι ισχυρισμοί;
«Συμφωνώ με την ανάλυση. Μια αλλαγή καθεστώτος στη Συρία πιθανότατα θα οδηγήσει σε κλιμάκωση των επιθετικών πολιτικών του Ισραήλ. Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν ήδη αρχίσει να διεισδύουν στη νότια Συρία. Αναμένουμε ότι τις επόμενες ημέρες, το εύρος αυτών των επιχειρήσεων θα επεκταθεί.
Από την άλλη πλευρά, γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η Τουρκία δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο της συνάντησης Ρωσίας, Ιράν και Τουρκίας, στο Κατάρ για τις εξελίξεις στην Συρία. Οι σημαντικοί δεσμοί της Άγκυρας με ένοπλες μαχητικές ομάδες στην περιοχή, ιδιαίτερα με τον Συριακό Εθνικό Στρατό, είναι γνωστοί. Επομένως, η στρατιωτική της παρουσία στη βόρεια Συρία και οι μεγάλης κλίμακας διασυνοριακές επιχειρήσεις της την αναδεικνύουν σε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες στις διαπραγματεύσεις για τη Συρία. Και κατά την άποψή μου, οι πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι υπήρξε συμφωνία της με τις ΗΠΑ.
Σύντομα, ειδικά με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, μπορεί να γίνουμε μάρτυρες, ακόμη και μιας “μεγάλης συμφιλίωσης” Άγκυρας και Ουάσινγκτον».
Ενώ όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά, ο τουρκμένος σύρος ειδικός στη Μέση Ανατολή, Χουσνού Μαχαλί, ο οποίος πρεσβεύει ότι «η Δαμασκός θα κυβερνάται τώρα από τον Ερντογάν», πιθανολογεί ότι την επόμενη εβδομάδα, ο τούρκος πρόεδρος θα επισκεφτεί το τζαμί των Ουμαγιάντ για να προσευχηθεί!
«Αν πράγματι τις επόμενες ημέρες εμφανιζόταν ο Ερντογάν στο τέμενος των Ουμαγιάντ στη Συρία, θα ενίσχυε την εγχώρια προπαγάνδα του με ένα σημαντικό νέο “όπλο”. Γιατί, όντως, η πολιτική του για τη Συρία είναι από καιρό συνυφασμένη με τη δήλωση που έκανε προ ετών: “Θα προσευχηθούμε στο Τζαμί των Ουμαγιάντ”.
Δεν έχει σημασία ωστόσο αν τελικά ο κ. Ερντογάν επισκεφτεί τελικά την περιοχή ή όχι, καθώς είναι κοινό μυστικό ότι ο νέος μετασχηματισμός στη Συρία είναι πιθανό να συμβεί μέσω της πιθανής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Επομένως, το περιθώριο ελιγμών του Ερντογάν σχετικά με τους Κούρδους και το μέλλον της κουρδικής διοίκησης στη Συρίας θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από την πίεση των ΗΠΑ».
«Απίθανη η μεγάλης κλίμακας επιστροφή μεταναστών από την Τουρκία στη Συρία»
Ένας από τους στόχους της Τουρκίας είναι και η επιστροφή στη Συρία των σύρων προσφύγων που φιλοξενεί;
«Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν όλο και περισσότερο το θέμα των σύρων προσφύγων, τονίζοντας ότι “οι Σύροι θέλουν να επιστρέψουν στη χώρα τους”. Οι συνεντεύξεις με Σύρους που εκφράζουν την επιθυμία να επιστρέψουν έχουν αυξηθεί αισθητά τις τελευταίες ημέρες. Ωστόσο, μια μεγάλης κλίμακας επιστροφή μεταναστών από την Τουρκία στη Συρία φαίνεται απίθανη.
Μόνο περιορισμένης κλίμακας μπορεί να είναι επειδή αν και η επίτευξη πολιτικής σταθερότητας στη Συρία μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμα εφικτή, η οικονομική ανασυγκρότηση θα διαρκέσει αναμφίβολα πολύ χρόνο. Ως εκ τούτου, δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι ο συριακός πληθυσμός στην Τουρκία, μεγάλο μέρος του οποίου έχει ιδρύσει επιχειρήσεις, έχει ενσωματωθεί στην κοινωνία ή περιμένει μια ευκαιρία για να μεταναστεύσει στην Ευρώπη, θα επέστρεφε πρόθυμα στη Συρία όπου πιθανότατα θα αντιμετωπίζει επί μακρόν οικονομικές δυσκολίες».
