Με τους δύο βασικούς συμμάχους της Δαμασκού σε στάση αναμονής, καθώς το Κρεμλίνο δεν έχει αντιδράσει ακόμη επίσημα μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις στη Συρία που οδήγησαν στην άρον άρον εκδίωξη του προέδρου Άσαντ από την εξουσία και το Ιράν παραπέμπει αρχικά στον λαό για την επόμενη μέρα και το μέλλον της πολύπαθης χώρας, στον υπόλοιπο κόσμο το κλίμα είναι σαφώς πανηγυρικό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διατηρήσουν την παρουσία τους στην ανατολική Συρία και θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να εμποδίσουν μια αναβίωση της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, δήλωσε ο αμερικανός υφυπουργός Άμυνας αρμόδιος για τη Μέση Ανατολή Ντάνιελ Σαπίρο, μιλώντας στη διάσκεψη για την ασφάλεια Διάλογος της Μανάμα, που διεξάγεται στην πρωτεύουσα του Μπαχρέιν.
Ο Σαπίρο κάλεσε όλα τα μέρη να προστατεύσουν τους αμάχους, ιδιαίτερα τις μειονότητες, και να σεβαστούν τους διεθνείς κανόνες. «Θα συνεχίσουμε να έχουμε στενές διαβουλεύσεις με περιφερειακούς εταίρους που επηρεάζονται απ’ αυτή την κρίση για να υποστηρίξουμε τις ανάγκες τους για την ασφάλεια», δήλωσε.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας χαρακτήρισε «θετική» εξέλιξη, την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ, σημειώνοντας ότι καταδεικνύει την αδυναμία των Ρώσων και Ιρανών υποστηρικτών του.
«Το τέλος της δικτατορίας του Άσαντ είναι μια θετική εξέλιξη, που αναμενόταν εδώ και καιρό. Δείχνει επίσης την αδυναμία των υποστηρικτών του Άσαντ, της Ρωσίας και του Ιράν», ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ η Κάγια Κάλας.
Προτεραιότητα της ΕΕ θα είναι «να διασφαλίσει την ασφάλεια» στην περιοχή, πρόσθεσε. Για το σκοπό αυτό θα συνεργαστεί «με όλους τους εταίρους της» στη Συρία και, γενικότερα, στην περιοχή. «Η διαδικασία ανοικοδόμησης της Συρίας θα είναι μακρά και περίπλοκη και όλες οι πλευρές θα πρέπει να είναι έτοιμες να εμπλακούν εποικοδομητικά», υπογράμμισε.
«Επιτέλους, το κράτος της βαρβαρότητας έπεσε», χαιρέτησε ο πρόεδρος της Γαλλίας την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ. Σε μήνυμα του ο Εμανουέλ Μακρόν αναφέρεται στο «κουράγιο και την υπομονή του λαού της Συρίας», επισημαίνοντας ότι σε αυτές τις στιγμές αστάθειας εύχεται «ειρήνη, ελευθερία και ενότητα». Η Γαλλία παραμένει δεσμευμένη στην επίτευξη της ασφάλειας για όλους στη Μέση Ανατολή καταλήγει.
Την ίδια ώρα, οι ηγέτες των ακροδεξιών κομμάτων της χώρας εκφράζουν φόβους για «τον κίνδυνο ενός μεταναστευτικού κύματος» και καλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση να «προλάβει» τις εξελίξεις.
Το ενδεχόμενο η κατάσταση στη Συρία να προκαλέσει νέο προσφυγικό κύμα ή επαναπατρισμό των Σύρων που ζουν ήδη στο εξωτερικό απασχολεί ήδη τον δημόσιο διάλογο στη Γερμανία. «Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρακολουθεί στενά την ταχέως μεταβαλλόμενη κατάσταση στην Συρία. Δεν είναι ακόμη δυνατό να προβλεφθεί εάν αυτή η κατάσταση θα οδηγήσει σε μετακινήσεις προσφύγων στην περιοχή ή έξω από αυτήν», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου στον Όμιλο ΜΜΕ Funke, ενώ δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το εάν η κατάσταση καθιστά ευκολότερη την απέλαση μεταναστών από τη Γερμανία προς τη Συρία ή εάν αναμένεται κύμα επαναπατρισμού Σύρων που ζουν στη Γερμανία.
Ως «καλό νέο» περιγράφει ο Γερμανός καγκελάριος τις ςξελίξεις στη Συρία, τονίζει ωστόσο ότι το σημαντικό τώρα είναι να αποκατασταθούν ο νόμος και η τάξη στη χώρα και τάσσεται υπέρ μιας λύσης στη βάση του ψηφίσματος 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
«Ο Μπασάρ αλ Άσαντ καταπίεσε βάναυσα τον λαό του, φέρει ως βάρος στη συνείδησή του αμέτρητες ζωές και οδήγησε πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη Συρία. Πολλοί από αυτούς ήρθαν και στη Γερμανία. Ο συριακός λαός έχει βιώσει τρομακτικά δεινά. Το τέλος της κυριαρχίας του Άσαντ στην Συρία είναι επομένως καλό νέο», σημειώνει ο Όλαφ Σολτς στην ανακοίνωσή του, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι «αυτό που είναι τώρα σημαντικό είναι να αποκατασταθούν γρήγορα ο νόμος και η τάξη στην Συρία» και ότι «όλες οι θρησκευτικές κοινότητες και όλες οι μειονότητες πρέπει να απολαμβάνουν προστασία και τώρα και στο μέλλον». Παραμένει εφικτή μια πολιτική λύση στη σύγκρουση στην Συρία «σύμφωνα με το ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών», αναφέρει.
«Θα κρίνουμε τους μελλοντικούς κυβερνώντες με βάση το εάν επιτρέπουν σε όλους τους Σύρους να ζουν με αξιοπρέπεια και αυτοδιάθεση, εάν υπερασπίζονται την κυριαρχία της Συρίας από κακόβουλες παρεμβάσεις τρίτων και από το εάν ζουν ειρηνικά με τους γείτονές τους», καταλήγει η δήλωση του καγκελάριου.
Σε δηλώσεις του στην τηλεόραση της Rai, ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι αναφέρθηκε στις εξελίξεις των τελευταίων ωρών στη Συρία, κάνοντας λόγο «για πολιτική ήττα» της Ρωσίας, η οποία κινδυνεύει να χάσει την πρόσβαση στη Μεσόγειο. Συμφέρον μας, είναι να επιτευχθεί σταθερότητα, διότι όσο πιο ήρεμη είναι η κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου, τόσο μπορούμε να ενισχύσουμε τις εξαγωγές μας.
Ως χώρα, άλλωστε, εργαζόμαστε για την ειρήνη, με συμμετοχή σε στρατιωτικές αποστολές. Είχα αναλυτική τηλεφωνική συνομιλία με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών και του ζήτησα να παρέμβει για να εγγυηθεί την ασφάλεια της πρεσβείας μας, των μειονοτήτων και ιδίως των χριστιανών. Μου είπε πως θεωρεί σημαντική την ιταλική παρουσία στη Δαμασκό με την πρεσβεία της χώρας μας η οποία, στη νέα αυτή φάση, παραμένει ανοικτή. Οι Τούρκοι βλέπουν θετικά την παρουσία μας και είναι εκείνοι οι οποίοι στήριξαν περισσότερο τις δυνάμεις που τάχθηκαν κατά του Άσαντ».
Συμπεριληπτική κυβέρνηση θέλει η Άγκυρα
Η νέα κυβέρνηση της Συρίας θα πρέπει να είναι συμπεριληπτική επειδή ο συριακός λαός θα είναι αυτός που θα καθορίσει το μέλλον του, δήλωσε από το Κατάρ ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. «Το καθεστώς Άσαντ κατέρρευσε και (η εξουσία) στη χώρα άλλαξε χέρια», είπε ο Χακάν Φιντάν και πρόσθεσε: «Ασφαλώς, αυτό δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλα. Πάνε 13 χρόνια τώρα που η χώρα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα», πρόσθεσε.
Ο Φιντάν τόνισε ότι ο συριακός λαός δεν είναι σε θέση να ανοικοδομήσει μόνος του τη χώρα και ότι οι διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις πρέπει να δράσουν με σύνεση και να διαφυλάξουν την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας. Προειδοποίησε επίσης ότι δε θα πρέπει να επιτραπεί σε «τρομοκρατικές οργανώσεις» να επωφεληθούν από την κατάσταση.
Όταν ρωτήθηκε για το πού βρίσκεται ο Άσαντ, ο Φιντάν είπε ότι δεν μπορεί να κάνει κάποιο σχόλιο αλλά ο ίδιος πιστεύει ότι έχει φύγει από τη χώρα του. Πρόσθεσε ότι η Τουρκία δεν είχε καμία επαφή με τον Άσαντ, μολονότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον είχε καλέσει να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Γκιρ Πέντερσον, που βρίσκεται επίσης στην Ντόχα, είπε και αυτός ότι δεν έχει καμία πληροφορία για το πού βρίσκεται ο Άσαντ. Ο Πέντερσον προέτρεψε όλες τις ένοπλες ομάδες στη Συρία «να τηρήσουν τον νόμο και την τάξη και να διαφυλάξουν τους δημόσιους θεσμούς».
Στάση αναμονής στη Μέση Ανατολή που δηλώνει ότι σέβεται τις επιλογές του συριακού λαού
Ο βασιλιάς Αμπντάλα Β’ δήλωσε πως η Ιορδανία θα σεβαστεί «τις επιλογές» των Σύρων, καλώντας τη γειτονική χώρα να αποτρέψει τη βύθιση στο «χάος».
«Η Ιορδανία στέκεται στο πλευρό των Σύρων αδελφών της και σέβεται τη βούληση και τις επιλογές τους», ανέφερε το γραφείο του βασιλιά σε μια ανακοίνωση, υπογραμμίζοντας «την ανάγκη να διατηρηθεί η ασφάλεια της Συρίας, των πολιτών της και των κεκτημένων του λαού της και να εργαστεί με συνέπεια και ταχύτητα για να επιβάλει τη σταθερότητα και να αποτρέψει κάθε σύγκρουση που θα οδηγούσε στο χάος».
Η Αίγυπτος έκανε έκκληση για ενότητα και ανοικοδόμηση της Συρίας. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών, καλεί όλες τις πλευρές στη Συρία «να ενώσουν τους στόχους και τις προτεραιότητές τους και να ξεκινήσουν μια πολιτική διαδικασία για μια νέα φάση εθνικής συναίνεσης και εσωτερικής ειρήνης». Δηλώνει αποφασισμένη να «εργαστεί με τους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους της, προκειμένου να τεθεί τέλος στα βάσανα του συριακού λαού, να διευκολύνει τις προσπάθειες ανοικοδόμησης και να υποστηρίξει την επιστροφή με κάθε ασφάλεια των προσφύγων στη χώρα προέλευσής τους».
Το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών διαβεβαιώνει πως στέκεται «στο πλευρό του συριακού κράτους και του συριακού λαού και τους υποστηρίζει στη διατήρηση της κυριαρχίας, της ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας».
Το Κατάρ δήλωσε πως πρέπει να αποτραπεί η «βύθιση της Συρίας στο χάος» και ότι «παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις», υπογραμμίζοντας «την ανάγκη να διατηρηθούν οι εθνικοί θεσμοί και η ενότητα του κράτους, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείο Εξωτερικών. Η χώρα του Κόλπου, που είχε υποστηρίξει τους διαδηλωτές που κατέβαιναν στους δρόμους το 2011 κατά της συριακής κυβέρνησης, παρέμεινε κριτική απέναντι στη Δαμασκό και δεν αποκατέστησε τις σχέσεις της, όπως έκαναν πολλές αραβικές χώρες το 2023.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ κάλεσε, στην ανακοίνωσή του, «όλα τα μέρη να δεσμευθούν στον διάλογο προκειμένου να προστατευθεί η ζωή των πολιτών», εκφράζοντας παράλληλα την «ακλόνητη υποστήριξη του Κατάρ στον συριακό λαό και στις επιλογές του».
Η Σαουδική Αραβία είναι σε επικοινωνία με όλους τους περιφερειακούς παράγοντες για τη Συρία και είναι αποφασισμένη να κάνει ό,τι είναι δυνατό, προκειμένου να αποφευχθεί το χάος, όπως δήλωσε Σαουδάραβας αξιωματούχος. «Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με την Τουρκία και κάθε εμπλεκόμενη πλευρά», ανέφερε στο πρακτορείο Reuters, προσθέτοντας πως το Ριάντ δε γνωρίζει πού βρίσκεται ο Άσαντ.
Η αποτυχία του να επαναδεσμεύσει διάφορους περιφερειακούς παράγοντες και την αντιπολίτευση ευθύνονται για την πτώση του, εκτίμησε ακόμη ο αξιωματούχος. «Η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να δεσμευθεί και να συνεργαστεί με τη συριακή κυβέρνηση, όμως αυτά τα ανοίγματα συνάντησαν την άρνηση. Η παρούσα κατάσταση είναι άμεση συνέπεια της έλλειψης δέσμευσης της συριακής κυβέρνησης στην πολιτική διαδικασία. Αυτή η έκβαση αντανακλά το αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτής της αδιαλλαξίας».
Ο Άσαντ είχε πάει στη Σαουδική Αραβία το 2023 προκειμένου να συμμετάσχει σε μια σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου, έπειτα από την αναστολή συμμετοχής της Συρίας στον διεθνή οργανισμό επί 12 χρόνια, όπου συναντήθηκε με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. «Η ελπίδα ήταν πως αυτή η κίνηση θα επηρέαζε τη συριακή κυβέρνηση ώστε να δεσμευθεί πιο εποικοδομητικά με την αντιπολίτευση και τους διάφορους εμπλεκόμενους στο εσωτερικό της Συρίας και στην περιοχή, αντί να επιτρέψει στο υπάρχον αδιέξοδο και στην εύθραυστη ειρήνη να θεωρηθούν δεδομένα», είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας πως τα γεγονότα στη Συρία δείχνουν κάποιες θετικές πλευρές, οι οποίες ελπίζει ότι θα συνεχιστούν.
«Κυρίως, η μετάβαση έγινε χωρίς αιματοχυσία, κάτι που είναι ενθαρρυντικό. Επιπλέον, εκτιμούμε τις δηλώσεις διαφόρων εμπλεκομένων που τονίζουν τη σημασία να προστατευθούν οι κρατικοί θεσμοί, η κυριαρχία της Συρίας και τα δικαιώματα των μειονοτικών ομάδων», είπε και συμπλήρωσε: «Ελπίζουμε ότι θα δούμε αυτές τις θετικές τάσεις να συνεχίζονται και δεσμευόμαστε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διατηρήσουμε αυτή τη δυναμική».
Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης στο Ιράκ Μπάσεμ Αλ Aουάντι δήλωσε σήμερα πως η Βαγδάτη παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στη Συρία και πρόσθεσε πως το Ιράκ επαναβεβαιώνει τη σημασία μη παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας ή υποστήριξης μιας πλευράς έναντι μιας άλλης. Ζήτησε επίσης να γίνει σεβαστή η βούληση του συριακού λαού και η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου έκανε λόγο για «ιστορική ημέρα», την οποία απέδωσε στα πλήγματα που επέφερε ο στρατός του στους υποστηρικτές της Δαμασκού, το Ιράν και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Επισκεπτόμενος μια περιοχή κοντά στα σύνορα με τη Συρία, ο Νετανιάχου είπε ότι έχει δώσει εντολή στον ισραηλινό στρατό να καταλάβει εδάφη στην ουδέτερη ζώνη, για να διασφαλίσει την ασφάλεια του Ισραήλ. «Δεν θα επιτρέψουμε σε καμία εχθρική δύναμη να εγκατασταθεί στα σύνορά μας», τόνισε.
Ο υπουργός Άμυνας Ίσραελ Κατς είπε ότι η απόφαση για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στην ουδέτερη ζώνη, που ελέγχεται από τον ΗΕ, ελήφθη για την προστασία των ισραηλινών κοινοτήτων στα Υψώματα του Γκολάν. Μιλώντας στην τηλεόραση από τα σύνορα με τη Συρία, ο Κατς είπε ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να προστατεύσει αυτές τις κοινότητες.
Πανηγυρίζει και το Κίεβο
Η Ουκρανία χαιρέτισε την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, λέγοντας πως οι δικτάτορες που υπολόγιζαν στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι καταδικασμένοι στο ίδιο τέλος κι εκφράζοντας παράλληλα την υποστήριξή της στον «συριακό λαό», όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα στην πλατφόρμα X.
«Ο Άσαντ έπεσε. Αυτό συνέβαινε και θα συμβαίνει πάντα με τους δικτάτορες που στοιχηματίζουν στον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν. Προδίδει πάντα εκείνους που υπολογίζουν σε αυτόν», δήλωσε ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας, προσθέτοντας πως το Κίεβο εύχεται να «ανοίξει ο δρόμος για την αποκατάσταση των σχέσεων (με τη Συρία) στο μέλλον».
Τι λέει η Κίνα…
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας ελπίζει ότι η Συρία «θα ξαναβρεί τη σταθερότητά της το συντομότερο δυνατόν», με το Πεκίνο να«παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της κατάστασης στη Συρία» και να προτρέπει όλες τις πλευρές «να λάβουν μέτρα για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των θεσμών και του κινεζικού προσωπικού».
Η Ρωσία και το Ιράν ήταν οι στενότεροι σύμμαχοι της Συρίας τα τελευταία χρόνια, όμως και οι σχέσεις της Δαμασκού με το Πεκίνο είχαν ενισχυθεί. Η Κίνα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες –εκτός από αυτές της Μέσης Ανατολής– τις οποίες είχε επισκεφθεί ο Άσαντ μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2011. Στο ταξίδι του, το 2023, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Άσαντ ανακοίνωσαν τη «στρατηγική συνεργασία» των δύο χωρών τους.
…και ο ΟΗΕ
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε την ικανοποίησή του σήμερα για «την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος» του Μπασάρ αλ Άσαντ στη και επανέλαβε την έκκλησή του για την προστασία «των δικαιωμάτων όλων των Σύρων».
«Έπειτα από 14 χρόνια βάναυσου πολέμου και την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, ο συριακός λαός μπορεί σήμερα να αδράξει μια ιστορική ευκαιρία για να οικοδομήσει ένα σταθερό και ειρηνικό μέλλον», τονίζει σε ανακοίνωση, επαναλαμβάνοντας «την έκκλησή του για ηρεμία και αποφυγή της βίας αυτή την ευαίσθητη περίοδο, με την προστασία των δικαιωμάτων όλων των Σύρων, χωρίς διακρίσεις».
Οι ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών για εγκλήματα πολέμου στη Συρία χαιρέτισαν την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ κι απηύθυναν έκαναν έκκληση να «μην επαναληφθούν ποτέ ξανά» οι «ωμότητες» που διέπραξε το καθεστώς του.
«Η σημερινή μέρα είναι μια νέα ιστορική αρχή για τον συριακό λαό, που υπέφερε βία και απερίγραπτες ωμότητες τα τελευταία 14 χρόνια», ανέφερε σε μια ανακοίνωση η Επιτροπή Έρευνας των Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία, αναφερόμενη ιδιαίτερα στην τύχη των κρατουμένων. «Επαφίεται σε εκείνους που θα είναι σε θέσεις ευθύνης στο εξής, να διασφαλίσουν ότι τέτοιες ωμότητες δεν θα επαναληφθούν ποτέ ξανά πίσω από τους τοίχους (της φυλακής της) Σεντνάγια ή οποιουδήποτε άλλου κέντρου κράτησης στη Συρία», προσθέτουν.
