Μετ’ εμποδίων, με έξωθεν (ρωσικές) παρεμβάσεις αλλά και με ανατροπές στο πάρα πέντε του β’ γύρου εξελίσσονται οι προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία. «Οι συνέπειες της μακροχρόνιας υβριδικής επίθεσης της Ρωσίας στη χώρα είναι αμείλικτες», σχολίαζε στο Βήμα ο ρουμάνος πολιτικός αναλυτής Κριστιάν Πιρβουλέσκου, καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Πολιτικών Σπουδών και Δημόσιας Διοίκησης στο Βουκουρέστι, λίγο προτού το συνταγματικό δικαστήριο της χώρας ακυρώσει το αποτέλεσμα του α’ γύρου των προεδρικών εκλογών λόγω ρωσικού «δάκτυλου».

Την Παρασκευή, δυο μέρες πριν την διεξαγωγή του β’ γύρου που ήταν προγραμματισμένος για την Κυριακή (8/12), αποχακτηρίστηκαν πληροφορίες ότι η Ρωσία διεξήγαγε διαδικτυακή εκστρατεία για την προώθηση του ακροδεξιού φιλορώσου συνωμοσιολόγου Καλίν Γκεοργκέσκου, που στον α’ γύρο (24 Νοεμβρίου) είχε αναδειχθεί αναπάντεχα πρώτος με 23%. Η δικαστική απόφαση βυθίζει τη Ρουμανία σε πρωτοφανή κρίση κι αβεβαιότητα.

Ήδη από την περασμένη εβδομάδα, το δικαστήριο είχε διατάξει νέα καταμέτρηση των ψήφων του α’ γύρου των προεδρικών εκλογών, μετά από πληροφορίες ότι η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok παρείχε «προνομιακή μεταχείριση» στον Γκεοργκέσκου, ο διεξήγαγε την προεκλογική εκστρατεία του κυρίως μέσω αυτής.

«Όλα είναι πλέον στον αέρα»

«Όλα είναι πλέον στον αέρα. Ξεκινάμε πάλι από την αρχή, γιατί η Ρωσία δεν σέβεται τους νόμους μιας ξένης χώρας», σχολίασε στο Βήμα ο κ. Πιρβουλέσκου αμέσως μετά τη δικαστική απόφαση, θεωρώντας μάλιστα πιθανή την ακύρωση της υποψηφιότητας του Γκεοργκέσκου. Ο ίδιος ο ακροδεξιός υποψήφιος πάντως δήλωσε ότι «τίποτα δεν θα σταματήσει ούτε εμένα ούτε τον ρουμανικό λαό».

Η επανεκκίνηση των διαδικασιών για την εκλογή προέδρου θα λάβει χώρα αφότου σχηματιστεί νέα κυβέρνηση, προσθέτει ο ρουμάνος συνομιλητής μας. «Αυτό σημαίνει ότι οι προεδρικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο του 2025, οπότε θα κατατεθούν νέες υποψηφιότητες από τα κόμματα».

Πιθανώς να αναδειχθούν «νέα πρόσωπα», προσθέτει ο κ. Πιρβουλέσκου, μεταξύ των οποίων ο απελθών πρωθυπουργός και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD), Μαρσέλ Τσιολάκου, ο οποίος ήρθε τρίτος στον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών αλλά «τελικά μπορεί να τον δούμε να προκρίνεται».

Σωστή απόφαση η ακύρωση των εκλογών

Ο Τσιολάκου χειροκρότησε την ακυρωτική απόφαση του δικαστηρίου, αποκαλώντας την «τη μόνη σωστή λύση μετά τον αποχαρακτηρισμό των εγγράφων που δείχνουν ότι το αποτέλεσμα της ψήφου των Ρουμάνων παραμορφώθηκε κατάφωρα ως αποτέλεσμα της παρέμβασης της Ρωσίας».

Αντιθέτως, η Έλενα Λασκόνι, από το κεντροδεξιό φιλοευρωπαϊκό κόμμα Ένωση Σώστε τη Ρουμανία (USR), η οποία είχε περάσει στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, χαρακτήρισε την απόφαση του δικαστηρίου «παράνομη» και «ανήθικη»: «Είτε το θέλουμε είτε όχι, από νομική σκοπιά, εννέα εκατομμύρια Ρουμάνοι, τόσο εντός της χώρας όσο και στη διασπορά, έχουν εκφράσει την προτίμησή τους για έναν συγκεκριμένο υποψήφιο. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη βούλησή τους», υποστήριξε καθώς ήλπιζε να κερδίσει στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών που ματαιώθηκε.

Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, πάντως, ήρθε πρώτο στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στη Ρουμανία την περασμένη Κυριακή (1/12) ενώ τα ακροδεξιά κόμματα κέρδισαν το ένα τρίτο των εδρών στο νέο κοινοβούλιο.

Η άνοδος της ακροδεξιάς

Ήταν έκπληξη η πρωτιά του ακροδεξιού Καλίν Γκεοργκέσκου στον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών που ακυρώθηκε;

«Δεν αποτελεί έκπληξη. Το 2000, η Ρουμανία ήταν το πρώτο κράτος στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου ένας ακροδεξιός, ο Κορνέλιου Βαντίμ Τουντόρ, από το Κόμμα της Μεγάλης Ρουμανίας (PRM), έφτασε στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών ενώ το κόμμα του ήταν δεύτερο στη Βουλή με 25%.

Αυτό το εκλογικό σώμα απορροφήθηκε από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το οποίο ανέλαβε μέρος του κομματικού μηχανισμού του PRM. Από το 2008 ως το 2012, το PRM αναγεννιόταν σε άλλες μορφές. Mετά το 2015, άρχισε να κυριαρχεί σ’ αυτό η πουτινική ρητορική.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2016, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα απορρόφησε τις εκλογικές δυνάμεις του PRM, αλλά με την πανδημία του κορωνοϊού απελευθερώθηκαν από την κηδεμονία του. Ήταν αναμενόμενο, με άλλα λόγια, ένας ακροδεξιός πολιτικός να φτάσει στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών».

«Η εκλογική μάχη στη Ρουμανία είναι πολιτιστική»

Ποιος είναι ο λόγος για την αλματώδη άνοδο της ακροδεξιάς στη Ρουμανία; Η οργή για την οικονομία ή για τον πόλεμο στην Ουκρανία;

«Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί σχολιαστές, η εκλογική μάχη στη Ρουμανία είναι πολιτιστική και όχι οικονομική. Ο υβριδικός υπόγειος πόλεμος που διεξήγαγε η Ρωσία στα κοινωνικά δίκτυα έχει ήδη κερδηθεί! Η Ρουμανία γνώρισε ένα πραγματικό οικονομικό θαύμα. Σε δύο δεκαετίες οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 800% και τον τελευταίο χρόνο κατά 18%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση στην ΕΕ. Αλλά η αντίληψη που επικράτησε και σφυρηλατήθηκε στο Διαδίκτυο ήταν διαφορετική».

Επομένως ο ρωσικός υβριδικός πόλεμος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνέβαλε στην απρόβλεπτη πρωτιά του Γκεοργκέσκου;

«Αυτή ακριβώς η κατάσταση τον ωφέλησε. Μην λησμονούμε ότι μιλάμε για μια χώρα όπου ευημερούν οι θεωρίες συνωμοσίας – το ποσοστό εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού ήταν το χαμηλότερο στην ΕΕ, μόλις 35%. Σε μεγάλο μέρος της Εκκλησίας μας συνέβη κάτι πρωτόγνωρο στη ρουμανική ιστορία: διείσδυσε η ρωσική προπαγάνδα του Αγίου Όρους που αναπαρήγαγε αντι-ουκρανικά και εθνικιστικά επιχειρήματα.

Μια άλλη εξήγηση της επιτυχίας του Γκεοργκέσκου ανιχνεύεται στον εθνοκομμουνισμό του Τσαουσέσκου. Αναφέρομαι σε έναν αυτοχθονισμό και στον προσανατολισμό υπέρ των φυσικών μεθόδων έναντι των χημικών φαρμάκων, εξ ου και το αντιεμβολιαστικό μένος που είχε ήδη μια σταθερή βάση στην κοινωνία».

Τα υπόλοιπα κόμματα

Η Έλενα Λασκόνι πώς πέρασε στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών;

«Εκπροσωπεί το κόμμα Ένωση Σώστε τη Ρουμανία, με καταγωγή από το κίνημα κατά της διαφθοράς. Αποτελεί ένα είδος προσαρμοσμένου Κέντρου. Αλλά, μάλλον λόγω “ατυχήματος” κατέληξε στον β’ γύρο. Eπωφελήθηκε από την καταψήφιση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, η οποία τροφοδότησε τους εξτρεμιστές υποψηφίους που ευνόησε εντέλει και την άνοδο της Λασκόνι».

Στα φιλορωσικά κόμματα συγκαταλέγεται και το SOS Romania, που έλαβε 7,2% στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής;

«Στην πραγματικότητα υπάρχουν τρία ακροδεξιά κόμματα: η Συμμαχία για την Ένωση των Ρουμάνων, το SOS Romania και το Κόμμα των Νέων Ανθρώπων (POT) που ήταν παντελώς άγνωστο μέχρι πρότινος. Το TikTok έπαιξε κεντρικό ρόλο στην κινητοποίηση της εξτρεμιστικής ψήφου. Και τα τρία αυτά κόμματα είναι φιλορωσικά».