Λίγες ώρες απομένουν πριν τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βρετανό ομόλογό του και ηγέτη των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο. Ο κ.Μητσοτάκης κατά την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του εστίασε στην πορεία της ελληνικής οικονομίας με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, ενώ με τον Κιρ Στάρμερ θα συζητήσουν αμυντικές, εμπορικές και οικονομικές συμφωνίες.

Ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται να δοθεί στη συνεργασία στους τομείς της ναυτιλίας, της έρευνας και της καινοτομίας καθώς και του τουρισμού, ενώ θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στο μεταναστευτικό και στον τρόπο συντονισμού ενόψει της ανάληψης της χώρας μας ως μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας στη διετία 2025-2026.

Ωστόσο, ενόψει της συνάντησης έχουν αναζωπυρωθεί τα σενάρια για τα Γλυπτά του Παρθενώνα μιας και η επιστροφή τους αποτελεί πάγιο αίτημα της Αθήνας. Οι δύο πλευρές κρατούν χαμηλούς τόνους αν και θεωρείται βέβαιο ότι οι επαφές διεξάγονται σε καλό κλίμα το οποίο απέχει από εκείνο του Νοεμβρίου του 2023 όταν κατόπιν αναφορών του κ.Μητσοτάκη σε συνέντευξή του ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός αρνήθηκε να τον συναντήσει σε μία κίνηση πρωτοφανούς διπλωματικής απρέπειας.

Την αλλαγή κλίματος αποτυπώνει δημοσίευμα του Guardian το βράδυ της Δευτέρας. Η βρετανική εφημερίδα σε εκτενές αποκλειστικό ρεπορτάζ της χαρακτηρίζει τις επαφές για την επιστροφή των Γλυπτών «πολύ προχωρημένες» αν και όπως υπογραμμίζει δεν θα είναι ψηλά στην ατζέντα των δύο ηγετών. Πηγές της βρετανικής εφημερίδας ανέφεραν ότι διεξάγονται επαφές μεταξύ του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών και του βρετανικού Μουσείου για μια «κατ’ αρχήν συμφωνία».

«Το κλίμα έχει αλλάξει εντελώς» φέρεται να δήλωσε μια πηγή κοντά στις διαπραγματεύσεις. Κατά την ίδια πηγή τα Γλυπτά του Παρθενώνα θα επιστραφούν στην Αθήνα με αντάλλαγμα στη θέση τους την παραχώρηση μοναδικών ελληνικών εκθεμάτων σε διαρκείς κυλιόμενες εκθέσεις στο Βρετανικό Μουσείο.

Το μεγάλο αγκάθι των διαπραγματεύσεων εξακολουθεί να είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Οι Βρετανοί δεν δέχονται ότι μας ανήκουν και εμείς δεν δεχόμαστε να τα πάρουμε με μορφή δανείου.

Ως επικρατέστερη λύση φαίνεται να είναι η μεταφορά τους στην Αθήνα με την μορφή Παρακαταθήκης. Δηλαδή οι Βρετανοί θα διατηρούν την κυριότητα, αλλά η Ελλάδα θα έχει το δικαίωμα χρήσης, χωρίς να χρειάζεται να αναγνωρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Χαμηλούς τόνους κρατάει η Αθήνα

Σε δηλώσεις τη Δευτέρα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, διέψευσε ότι έχουν υπάρξει ιδιωτικές συναντήσεις του πρωθυπουργού για τα γλυπτά του Παρθενώνα, τις τελευταίες εβδομάδες. «Ισχύει όμως ότι είναι ένα διαρκές αίτημα το οποίο ισχύει στο ακέραιο και συνεχίζουμε να το προβάλλουμε ως κορυφαίο αίτημα ως κράτος, ως ελληνική κυβέρνηση, αλλά είναι μία διαδικασία με το βρετανικό μουσείο.

Προφανώς θα είναι ένα από τα θέματα στη διμερή συνάντηση του πρωθυπουργού, αλλά όπως σας είπα και την στην προηγούμενη ενημέρωση πολιτικών συντακτών, η ατζέντα περιλαμβάνει μια σειρά από άλλα θέματα, για τον τουρισμό και την οικονομία, για το μεταναστευτικό, για τις εξελίξεις και στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Ουκρανία τα οποία προηγούνται γιατί έχουν να κάνουν με τη διμερή συνάντηση μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού, με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου» είπε. «Δεν πρόκειται να απεμπολήσουμε κανένα δικαίωμά μας και να υποχωρήσουμε στο πλαίσιο της διεκδίκησης, ειδικά ως προς το θέμα της κυριότητας» υπογράμμισε.

Νωρίτερα, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα  τόνισε πως τέτοια ζητήματα απαιτούν λεπτούς χειρισμούς και όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός γίνεται συντονισμένη και προσεκτική προσπάθεια. «Είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτό που επιδιώκουμε και επιθυμούμε κάποια στιγμή θα συμβεί και ελπίζουμε πολύ σύντομα», υπογράμμισε σημειώνοντας πως η κυβέρνηση είναι σε συζητήσεις με το Βρετανικό Μουσείο.

«Δεν μπορώ να πω κάτι. Απαιτούνται και γίνονται λεπτοί χειρισμοί οι οποίοι εφόσον ωριμάσουν, στον κατάλληλο χρόνο, μετά βεβαιότητας θα έχουμε καλά νέα», απάντησε σχετικά με δημοσίευμα στο skynews περί συναντήσεων του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών με τους Επιτρόπους του Βρετανικού Μουσείου.

«Δεν το γνωρίζω. Γίνεται πολύ προσεκτική και συντονισμένη προσπάθεια», απάντησε σε επόμενο ερώτημα αν θα επιστρέψουν τα γλυπτά πριν από τις εκλογές του 2027 ενώ ερωτηθείς αν η κυβέρνηση αποκλείει το καθεστώς δανεισμού, ανέφερε πως «καταλαβαίνω το ενδιαφέρον αλλά δεν μπορούμε να πούμε κάτι παραπάνω».

Υπέρ της επιστροφής η βρετανική κοινή γνώμη

Το 53% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση που πραγματοποίησε η εταιρεία YouGov στο Ηνωμένο Βασίλειο τάχθηκε υπερ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μόλις το 24% δήλωσε κατά, ενώ το 23% απάντησε πως δεν έχει άποψη. Συνολικά ρωτήθηκαν 4280 ενήλικες σε όλη την επικράτεια. Η δημοσκόπηση δημοσιεύτηκε σήμερα Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου.

Η ακριβής ερώτηση ήταν η εξής: «Το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο φιλοξενεί τα Γλυπτά του Παρθενώνα (γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα), ένα σύνολο κλασικών ελληνικών γλυπτών που αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα στην Αθήνα, πριν από 200 χρόνια από τον Λόρδο Έλγιν. Κάποιοι πιστεύουν ότι η Βρετανία πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα στην Ελλάδα, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι πρέπει να παραμείνουν εδώ. Εσείς προσωπικά πιστεύετε ότι η Βρετανία πρέπει να επιστρέψει τα Ελγίνεια Μάρμαρα στην Ελλάδα ή να τα διατηρήσει στη Βρετανία;

Εν τω μεταξύ εκπρόσωπος του Βρετανικού μουσείου ερωτηθείς για την πορεία των διαπραγματεύσεων απάντησε πως «οι συζητήσεις με την Ελλάδα για τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι μια μακροπρόθεσμη συνεργασία θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κοινής χρήσης των μεγαλύτερων αντικειμένων μας με το κοινό παγκοσμίως και της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής που έχουμε στο μουσείο».