Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων, μια μορφή έμφυλης βίας που απειλεί την Ευρώπη

«Την εγχείρηση την έκανε μια γριά τσιγγάνα, που στην κοινότητά μας τη θεωρούμε σημαντικό πρόσωπο, αλλά εγώ τη θεωρούσα φόνισσα. Πριν ακόμη χαράξει με ξύπνησαν για την εγχείρηση.

Πήγαμε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, ανάμεσα σε θάμνους. Η μητέρα κάθισε σε έναν βράχο και μου έδωσε να δαγκώσω μια ρίζα δέντρου. Η τσιγγάνα έχωσε τα δάχτυλά της σε ένα ταγάρι που φορούσε κι έβγαλε μια σπασμένη λεπίδα ξυραφιού.

Έφτυσε πάνω της και τη σκούπισε στην ποδιά της. Αφού την «καθάρισε», μού έδεσε τα μάτια με ένα μαντήλι για να μην βλέπω. Το επόμενο πράγμα που ένιωσα ήταν να κόβουν τη σάρκα μου.

Άκουσα τον πνιχτό ήχο της λεπίδας που πριόνιζε πέρα-δώθε το δέρμα μου. Τα πόδια μου άρχισαν να τρέμουν και να τραντάζομαι ανεξέλεγκτα.

Προσευχήθηκα να τελειώσει γρήγορα . Κι έτσι έγινε, γιατί λιποθύμησα. Όταν ξύπνησα, το μόνο άνοιγμα που είχε μείνει ήταν μια μικροσκοπική τρύπα με διάμετρο ενός σπίρτου».

Η Σομαλή Γουόρις Ντίρι επιστρέφει στις οδυνηρές αναμνήσεις του βάρβαρου «εθίμου» της κλειτοριδεκτομής. Ήταν έξι χρόνων όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με το φρικτό τελετουργικό του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Χρόνια αργότερα δραπέτευσε και τελικά αποφάσισε να μιλήσει για την προσωπική εμπειρία της και να δημοσιοποιήσει τις λεπτομέρειες μιας αποτρόπαιας παράδοσης που ακόμα και σήμερα συνεχίζεται καταπατώντας τα γυναικεία δικαιώματα και θέτοντας σε κίνδυνο εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά ανά τον κόσμο.

Η 25η Νοέμβρη έχει αναγνωριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Μιας βίας που δεν έχει μονάχα ένα πρόσωπο. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μία από τις πολλές όψεις της.

Περίπου 4,2 εκατομμύρια κορίτσια κινδύνευσαν, μόνο το 2023, να υποστούν αυτή την πράξη έμφυλης βίας, ενώ κατά 15% έχει αυξηθεί τα τελευταία οκτώ χρόνια ο αριθμός των κοριτσιών και των γυναικών (FGM), που έχουν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων, σύμφωνα με νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η UNICEF.

Τι είναι ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM);

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM – Female Genital Mutilation) είναι o όρος που αναφέρεται στην αφαίρεση μέρους ή του συνόλου των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Η διαδικασία του ακρωτηριασμού μπορεί να περιλαμβάνει: την κλειτοριδεκτομή (αφαίρεση μέρους ή ολόκληρης της κλειτορίδας), την εκτομή (κλειτοριδεκτομή με αφαίρεση μέρους ή ολόκληρων των μικρών χειλέων), τον αγκτηριασμό (αφαίρεση των μεγάλων χειλέων και στένεμα του κολπικού ανοίγματος με συρραφή), αφήνοντας ένα μικρό άνοιγμα για να εξέρχονται ούρα και εμμηνορροϊκό αίμα.

Το είδος και ο τρόπος του ακρωτηριασμού, καθώς και η ηλικία κατά την οποία διεξάγεται, ποικίλλει ανάλογα με παράγοντες όπως είναι η εθνοτική ομάδα, η χώρα, ο τόπος διαμονής μιας γυναίκας (αγροτικές ή αστικές περιοχές) και η κοινωνικοοικονομική προέλευσή της.

Η διαδικασία διεξάγεται σε διάφορες ηλικίες – από τη βρεφική ηλικία έως και κατά την περίοδο της πρώτης κυοφορίας – με συνηθέστερες αυτές μεταξύ τεσσάρων και οκτώ ετών.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο μέσος όρος ηλικίας κατά τον οποίο διεξάγεται ο ακρωτηριασμός μειώνεται τα τελευταία χρόνια. Αυτό υποδεικνύει ότι οι πρακτικές του ακρωτηριασμού συνδέονται όλο και λιγότερο με την ένταξη ενός κοριτσιού στην ενήλικη ζωή.

Γιατί;

Η Διεθνής Αμνηστία εξηγεί τους λόγους διεξαγωγής του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Διάφορα έθιμα και παραδόσεις είναι μακράν οι πιο συχνοί λόγοι που οδηγούν στον ακρωτηριασμό. Σε συνδυασμό με άλλα σωματικά ή συμπεριφορικά χαρακτηριστικά, ο ακρωτηριασμός ορίζει ποιος είναι μέλος της κοινότητας.

Ο ακρωτηριασμός κρίνεται συχνά απαραίτητος για να θεωρηθεί ένα κορίτσι ολοκληρωμένη γυναίκα και αποσκοπεί στον περιορισμό της σεξουαλικότητάς της.

Επίσης, σηματοδοτεί τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά τους ρόλους τους στη ζωή και το γάμο. Η αφαίρεση της κλειτορίδας και των χειλέων του αιδοίου – που θεωρούνται από ορισμένους «αρσενικά μέλη» του σώματος μιας γυναίκας – πιστεύεται ότι ενισχύουν τη θηλυκότητα, η οποία είναι συνυφασμένη με την υπακοή.

Πεποιθήσεις που αφορούν στην καθαριότητα και την υγιεινή αποτελούν έναν επιπλέον λόγο για τον ακρωτηριασμό. Ο τελευταίος θεωρείται πολλές φορές συνώνυμος του εξαγνισμού (tahara στην Αίγυπτο, tahur στο Σουδάν), ή της κάθαρσης (sili-ji μεταξύ των Bambarra, μια εθνοτική ομάδα στο Μάλι).

Σε κάποιες κοινωνίες, όπου ο ακρωτηριασμός είναι αναπόσπαστο κομμάτι, οι μη ακρωτηριασμένες γυναίκες θεωρούνται μολυσμένες και δεν τους επιτρέπεται να αγγίζουν τρόφιμα και νερό.

Ο ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων σε αριθμούς – Τι γνωρίζουμε και τι όχι

Η Άννα Βουγιούκα, κοινωνική επιστημόνισσα, εμπειρογνώμονας σε θέματα φύλου και υπεύθυνη συνηγορίας του Κέντρου Διοτίμα, αναφέρει στο ΒΗΜΑ ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι περίπου 100 – 140 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, ενώ 3 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια κινδυνεύουν να υποβληθούν σε αυτόν κάθε χρόνο.

«Η πρακτική του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (Α.Γ.Γ.Ο.) είναι ευρέως διαδεδομένη σε μεγάλες περιοχές της Αφρικής, σε κάποιες χώρες της Μέσης Ανατολής καθώς και σε κάποιες περιοχές της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Η πρακτική συναντάται επίσης στην Ε.Ε. σε ορισμένες κοινότητες που κατάγονται από χώρες όπου γίνεται Α.Γ.Γ.Ο.

Ο ακριβής αριθμός των γυναικών που έχουν υποστεί Α.Γ.Γ.Ο. στην Ευρώπη παραμένει άγνωστος και δεν υπάρχουν αξιόπιστα και ακριβή δεδομένα, παρότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκτιμά ότι περίπου 500.000 γυναίκες που ζουν στην Ευρώπη έχουν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων στις χώρες καταγωγής τους και ότι άλλα 180.000 κορίτσια διατρέχουν υψηλό κίνδυνο.

Από την άλλη, σύμφωνα με δευτερογενή έρευνα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, ο συνολικός αριθμός γυναικών αιτουσών άσυλο, ηλικίας 14 – 64 ετών που είχε υποστεί Α.Γ.Γ.Ο. και ζούσε στην χώρες της ΕΕ το 2011, ήταν 8.809 σε σύνολο 14.440 μεταναστριών και αιτουσών άσυλο και από χώρες όπου εφαρμόζεται η πρακτική αυτή».

Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, η κα Βουγιούκα επισημαίνει ότι «σύμφωνα με έρευνα του 2018 του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, εκτιμάται ότι επί συνολικού πληθυσμού 1.787 κοριτσιών ηλικίας 0-18 ετών από χώρες όπου εφαρμόζεται η πρακτική αυτή, 25% έως 42% διατρέχει κίνδυνο να υποστεί ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων στην Ελλάδα.

Παράλληλα στην έρευνα διαπιστώνεται ότι το ποσοστό των κοριτσιών που κινδυνεύουν, με βάση το σενάριο υψηλού κινδύνου, μειώθηκε από 54% το 2011 σε 42% το 2016, ενώ την ίδια περίοδο μειώθηκε και ο απόλυτος αριθμός των κοριτσιών που κινδυνεύουν».

Η πρώτη ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη βία κατά των γυναικών

Τον Απρίλιο του 2024 το Συμβούλιο της Ευρώπης έδωσε το πράσινο φως για την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, με τα κράτη μέλη να έχουν στη διάθεσή τους τρία χρόνια από την έναρξη ισχύος της οδηγίας για να τη μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο.

Ο νόμος που εγκρίθηκε ποινικοποιεί τα ακόλουθα αδικήματα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση:

• ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων
• καταναγκαστικό γάμο
• μη συναινετική κοινοποίηση προσωπικών εικόνων
• καταδίωξη στον κυβερνοχώρο
• παρενόχληση στον κυβερνοχώρο και υποκίνηση μίσους ή βίας στον κυβερνοχώρο

Η διάπραξη αυτών των εγκλημάτων θα τιμωρείται με ποινές φυλάκισης που κυμαίνονται από τουλάχιστον ένα έως πέντε χρόνια.

Η οδηγία συνοδεύεται επίσης από εκτενή κατάλογο επιβαρυντικών περιστάσεων, όπως η διάπραξη του αδικήματος σε βάρος παιδιού, πρώην ή νυν συζύγου ή συντρόφου ή δημόσιου εκπροσώπου, δημοσιογράφου ή υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που επισύρουν αυστηρότερες ποινές.

Ελίζα Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη στο ΒΗΜΑ: «Η πρώτη ευρωπαϊκή νομοθεσία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των νομοθετικών πλαισίων σε όλα τα κράτη μέλη»

Η Ευρωβουλεύτρια Ελίζα Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη ήταν Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (FEMM) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (και παραμένει μέλος της).

Μιλώντας στο ΒΗΜΑ, ανέφερε: «η Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών είναι μια σημαντική στιγμή για να αναλογιστούμε τις παγκόσμιες ανισότητες και τις καταπιεστικές πρακτικές που δυστυχώς υφίστανται οι γυναίκες ακόμη και σήμερα σε πολλές κοινωνίες.

Ένα από τα πιο ακραία φαινόμενα βίας κατά των γυναικών είναι ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, μια πρακτική που αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με συνέπειες σωματικές, ψυχολογικές αλλά και κοινωνικές.

Η πρώτη ευρωπαϊκή νομοθεσία για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών που υιοθετήθηκε τον Μάιο 2024 στα πρότυπα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των νομοθετικών πλαισίων σε όλα τα κράτη μέλη και τη θέσπιση εναρμονισμένων αυστηρών ποινών για εγκλήματα βίας κατά των γυναικών, μεταξύ άλλων και για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Η αυστηρή προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτό το ειδεχθές έγκλημα, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο των θυμάτων, δίνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ισχυρής ευρωπαϊκής δέσμευσης με στόχο την πλήρη εξάλειψη του φαινομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Είναι κοινή μας ευθύνη να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο χωρίς φόβο και χωρίς βία, όπου τα δικαιώματα και η αξιοπρέπεια κάθε γυναίκας θα είναι σεβαστά και προστατευμένα».

Έλενα Κουντουρά στο ΒΗΜΑ: «Η Οδηγία αποτέλεσε ένα ιστορικό πρώτο, εξαιρετικά αναγκαίο, βήμα. Όμως δεν επαρκεί»

Η Ευρωβουλεύτρια Έλενα Κουντουρά και μέλος της FEMM, επισημαίνει στο ΒΗΜΑ: «Η έμφυλη βία είναι μια παγκόσμια απειλή με πολλές μορφές, που συνεχώς διογκώνεται και παραβιάζει κατάφορα και συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη καθημερινά, βιώνουν την απάνθρωπη πραγματικότητα της βίας: απειλές, εκβιασμούς, επιθέσεις, ξυλοδαρμούς, βιασμούς, και στην πιο ακραία της μορφή, τη γυναικοκτονία.

Ενώ, ακόμη και σήμερα, σε ευρωπαϊκά κράτη κινδυνεύουν με ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, παιδιά και γυναίκες με καταγωγή από χώρες όπου αυτές οι αδιανόητες πρακτικές ακόμη εφαρμόζονται.

Ως Ευρωβουλεύτρια από το 2019, μέλος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων FEMM, αλλά και ως γυναίκα και μητέρα, αγωνίζομαι για το δικαίωμα όλων μας στη ζωή και σε μία ζωή με αξιοπρέπεια, με απόλυτο σεβασμό στα δικαιώματα κάθε ανθρώπου ανεξάρτητα από το φύλο.

Διεκδίκησα και πετύχαμε στην κοινοβουλευτική θητεία 2019-2024 ιστορικές νίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών.

Είχα την τιμή να είμαι εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην έκθεση-σταθμό που κατάρτισα για τον αντίκτυπο της ενδοσυντροφικής βίας και των δικαιωμάτων επιμέλειας στις γυναίκες και τα παιδιά.

Με βάση την έκθεσή μου αυτή και με άλλα ψηφίσματα, πιέσαμε και πετύχαμε αφενός να κυρωθεί η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, το διεθνώς δεσμευτικό νομικά κείμενο αντιμετώπισης και πρόληψης της έμφυλης βίας, και να έρθει προς ψήφιση η πρώτη ευρωπαϊκή οδηγία αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Η ευρωπαϊκή Οδηγία, που συνδιαμορφώσαμε και εγκρίναμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ορίζει για πρώτη φορά οριζόντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση την ποινικοποίηση μορφών βίας, όπως ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων και ο παιδικός καταναγκαστικός γάμος, που υποχρεωτικά πρέπει να ενσωματώσουν στις εθνικές τους νομοθεσίες τα κράτη- μέλη.

Η Οδηγία αποτέλεσε ένα ιστορικό πρώτο, εξαιρετικά αναγκαίο, βήμα. Όμως δεν επαρκεί. Στηρίζω ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες άσκησης πίεσης προς την Κομισιόν για ακόμη πιο φιλόδοξες δράσεις στην τιμωρία και οριστική εξάλειψη μορφών βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων οργάνων, της αναγκαστική στείρωσης και αναγκαστικής άμβλωσης και κάθε μορφής μαιευτικής και γυναικολογική βίας.

Ετοιμάζουμε σύντομα νέες παρεμβάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για την προστασία των θυμάτων κάθε μορφής εγκλημάτων, με μηδενική ανοχή απέναντι στην έμφυλη βία».

Η ποινική αντιμετώπιση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στην Ελλάδα

Η Άννα Βουγιούκα εξηγεί ποια είναι η ποινική αντιμετώπιση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στη χώρα μας

«Σε επίπεδο νομοθεσίας ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων προβλέπεται σε συγκεκριμένα άρθρα του Ποινικού Κώδικα από το 2006 (308 περί Σωματικής Βλάβης, 309 περί Επικίνδυνης Σωματικής Βλάβης και 310 περί Βαριάς σωματικής βλάβης). Από το 2018, για τον Α.Γ.Γ.Ο., ισχύει ο Ν. 4531/2018, με τον οποίο κυρώθηκε η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζεται η αρχή της εξωεδαφικότητας, η οποία ποινικοποιεί τον Α.Γ.Γ.Ο. όταν τελείται στο εξωτερικό. Επίσης σε περιπτώσεις Α.Γ.Γ.Ο. μπορούν να εφαρμοστούν οι γενικές διατάξεις περί προστασίας των παιδιών, και είναι δυνατόν οι γονείς να κληθούν να λογοδοτήσουν εάν έχει τελεστεί ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων στο παιδί τους.

Σε γυναίκες και κορίτσια που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων μπορεί να χορηγηθεί άσυλο βάσει του άρθρου 11 του νόμου 3907/2001 για το άσυλο».

Η αντιμετώπιση του ΑΓΓΟ και οι φεμινιστικές, διαθεματικές και αντι-αποικιακές προκλήσεις

«Όπως ισχύει με όλες τις μορφές έμφυλης βίας αυτό που έχει ουσιαστική σημασία είναι η υλοποίηση μακρόπνοων πολιτικών πρόληψης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Σε ό,τι αφορά στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων ειδικότερα, είναι σημαντικό να υιοθετούμε προσέγγιση και γλώσσα που στηρίζεται στον σεβασμό, δεν στιγματίζει, δεν προσβάλλει, δεν είναι ρατσιστική απέναντι σε άλλες κοινότητες και δεν στηρίζεται σε μια ηγεμονική, δυτική και νεοαποικιακή αντίληψη για άλλους λαούς και χώρες», επισημαίνει η κα Βουγιούκα.

Και συνεχίζει λέγοντας: «Όπως έχει αναδείξει ο μαύρος φεμινισμός, στο πλαίσιο των εκστρατειών ευαισθητοποίησης για τον Α.Γ.Γ.Ο., συχνά κατασκευάζεται η εικόνα μιας γυναίκας που είναι σεξουαλικά καταπιεσμένη και “δεν έχει επίγνωση των δικαιωμάτων της” διότι προέρχεται από τον “τρίτο κόσμο”, ενώ ταυτοχρόνως αποσιωπώνται οι δομικές αιτίες που παράγουν και συντελούν στην έμφυλη βία.

Η έμφυλη-φυλετικοποιημένη βία, και στην περίπτωση του Α.Γ.Γ.Ο., θα πρέπει να εννοιολογείται και να ερμηνεύεται στο πλαίσιο των πολλαπλών και συγκεκριμένων συστημάτων καταπίεσης προκειμένου να μπορέσουμε να την κατανοήσουμε καλύτερα και να οργανωθούμε αποτελεσματικά για την αποτρέψουμε.

Οι μαύρες φεμινίστρεις εντοπίζουν την έμφυλη υποδούλωση στο πλαίσιο ευρύτερων κοινωνικών συνθηκών και παγκόσμιων διασυνδέσεων, προβάλλοντας την ανάγκη για μια διαθεματική ανάλυση της ευαλωτότητας των γυναικών η οποία δεν ερμηνεύει τη βία κατά των γυναικών μόνο στη βάση του φύλου, αλλά και στη βάση της φυλής και της τάξης.

Για τον Μαύρο Φεμινισμό, ο Α.Γ.Γ.Ο. θεωρείται σύμπτωμα και όχι αιτία των καταπιέσεων που βιώνουν οι γυναίκες και στο πλαίσιο της ανάλυσης των δομικών αιτιών του δεν αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά εντοπισμένο στα ευρύτερα συμφραζόμενα των αναγκών των γυναικών για πρόσβαση σε πόρους, έλεγχο της παραγωγής της τροφής, κοινωνική πρόνοια και οικονομική ανεξαρτησία.

Γι’ αυτό απαιτούνται πιο ολιστικές προσεγγίσεις που θα αντιμετωπίζουν τον Α.Γ.Γ.Ο. στο πλαίσιο μιας συνολικότερης ενδυνάμωσης των γυναικών, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ευρύτερη κοινωνικο-οικονομική υποταγή τους, η οποία μέχρι στιγμής δε φαίνεται να απασχολεί την εφησυχασμένη ως προς αυτό Δύση και σπανίως συζητείται στη δημόσια ατζέντα.

Ας μην ξεχνάμε τέλος, ότι την ίδια στιγμή που δηλώνεται η ισχυρή θέληση της ΕΕ για την παγκόσμια εξάλειψη του Α.Γ.Γ.Ο, με την έγκριση νόμων, ψηφισμάτων και δράσεων για την εξουδετέρωση του φαινομένου, στην Οδηγία 2024/1385 για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, προβλέπεται άρθρο για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (άρθρο 3), αλλά όχι για τον βιασμό.

Το ερώτημα είναι αν η συμπερίληψη του  Α.Γ.Γ.Ο. στην Οδηγία είναι επειδή αυτή η μορφή έμφυλης βίας είναι φυλετικοποιημένη, ενώ ο βιασμός όχι».

«Δεν μπορούμε να μιλούμε εξ’ ονόματος άλλων γυναικών απορρίπτοντας με αυτόν τον τρόπο τη φωνή τους»

Η κα Βουγιούκα διευκρινίζει ότι στο πλαίσιο μιας διαθεματικής και απο-αποικιοποιημένης φεμινιστικής προσέγγισης θα πρέπει να είναι σαφές ότι η ποινικοποίηση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων δεν θα πρέπει να συνδέεται με το χρώμα του δέρματος και την εθνοτική καταγωγή του ατόμου.

«Με εξαίρεση την προστασία των παιδιών, και ιδιαιτέρως των κοριτσιών, και του δικαιώματός τους στη σωματική ακεραιότητα μέχρι να φτάσουν σε ηλικία που μπορούν να συναινέσουν, η νομοθεσία για την ποινικοποίηση του Α.Γ.Γ.Ο. θα πρέπει να καθιστά σαφές ότι οι ενήλικες γυναίκες, ανεξάρτητα από εθνοτική καταγωγή ή χρώμα δέρματος έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους.

Διαφορετικά προκύπτουν σοβαρά ερωτήματα εφόσον στον δυτικό κόσμο η αισθητική χειρουργική γεννητικών οργάνων (ενηλίκων ατόμων με τη συναίνεσή τους) είναι ευρέως αποδεκτή και διαδεδομένη», αναφέρει.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει ότι έχει αποφασιστική σημασία η ενεργητική συμμετοχή των ίδιων των πληττόμενων κοινοτήτων στις πολιτικές και τα μέτρα που σχεδιάζονται για την πρόληψη και αντιμετώπιση του Α.Γ.Γ.Ο.

«Η ενεργητική συμμετοχή των κοινοτήτων συνιστά αναγκαία προϋπόθεση όχι μόνο για να αποκτηθεί ουσιαστική γνώση και κατανόηση του φαινομένου, αλλά κυρίως διότι δεν μπορούμε να μιλούμε εξ’ ονόματος άλλων γυναικών για τις δικές τους εμπειρίες, παρεμβαίνοντας για λογαριασμό τους και απορρίπτοντας με αυτόν τον τρόπο τη φωνή και τις αντιστάσεις τους».