Θα μπορούσε να ξεκινήσει κανείς ένα κείμενο για τον Γρηγόρη Βαλτινό αραδιάζοντας σε λέξεις τις δεκάδες θεατρικές παραστάσεις στις οποίες έχει πρωταγωνιστήσει ή έχει υπογράψει σκηνοθετικά, τους απειράριθμους ρόλους που έχει σφραγίσει με την ερμηνεία του, τα αμέτρητα καλλιτεχνικά projects στα οποία έχει συμμετάσχει ή τα εκατοντάδες ντοκιμαντέρ στα οποία έχει δώσει τη φωνή του. Όμως θα ήταν μάταιος κόπος.
Όχι γιατί η καλλιτεχνική πορεία του πολύπειρου και αγαπητού ηθοποιού είναι ασήμαντη ή αμελητέα – το οξύμωρο στην περίπτωσή του είναι πως συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο-, αλλά γιατί το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο νου για εκείνον είναι η σοβαρότητα, ο σεβασμός, η γνήσια περιέργεια και η άδολη αγάπη με την οποία αντιμετωπίζει διαχρονικά την τέχνη του. Κι αυτό χρειάζεται και κότσια και γενναιότητα.
Θα μπορούσε ακόμα κάποιος να ανατρέξει στα δύσκολα παιδικά χρόνια του και στο κατοπινό ουρανομήκες success story του στον κόσμο του θεάματος ή στην εξωτερική εικόνα του, στη διαγενεακή απήχησή του και στις στιγμές-ορόσημα της καριέρας του. Αλλά και πάλι θα ήταν σαν να κλέβει εκκλησία. Γι’ αυτό και είναι μάλλον προτιμότερο να σταθεί κανείς σε ένα στοιχείο όχι τόσο γνωστό για τον Γρηγόρη Βαλτινό – τουλάχιστον σε εκείνους που δεν τον έχουν συναναστραφεί κοινωνικά- αλλά στ’ αλήθεια ακαταμάχητο .
Στο πνευματώδες, καίριο, στιγμές στιγμές λυτρωτικό χιούμορ του. Ο Βαλτινός πιστεύει ότι μας είναι πιο εύκολο να εμπιστευόμαστε ανθρώπους που έχουν αυτό το τελικά σπάνιο και πολύτιμο εφόδιο. Με αυτή λοιπόν τη συνθήκη της εμπιστοσύνης εγκαθιδρυμένη ανάμεσά μας ξεκινάμε τη συζήτηση στο καμαρίνι του στο «Θέατρον» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού με όχημα την παράσταση «Η Ετυμηγορία» και προορισμό τον πυρήνα ενός ακέραιου ηθοποιού. Μα κυρίως ανθρώπου. Άλλωστε ο Βαλτινός έχει μοχθήσει για να απολαμβάνει ένα προνόμιο: την αγωγιμότητα μεταξύ θεάτρου και ζωής.
Ας ξεκινήσουμε με αφορμή την παράσταση. Επίκαιρο αλλά και δύσκολο το ζήτημα της δικαιοσύνης.
Όλοι λίγο πολύ νιώθουμε με έναν τρόπο αδικημένοι ή ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη ή ότι δεν μπορούμε να βρούμε το δίκιο μας. Ας είμαστε όμως ωμοί και ρεαλιστές. Και ας είμαστε και λίγο κυνικοί. Δικαιοσύνη δεν υπάρχει, όταν αδικούμαστε ή όταν δεν δικαιωνόμαστε. Όταν δικαιωθούμε σε μία δικαστική διαμάχη, υμνούμε τη δικαιοσύνη, την ευχαριστούμε, ακόμα κι αν είμαστε ένοχοι. Το θέμα της δικαιοσύνης είναι πανάρχαιο, είναι σύμφυτο με τον άνθρωπο. Μπορούμε να το δούμε στις μεγάλες τραγωδίες, οι οποίες μάχονται συνέχεια για το δίκαιο και το άδικο, για την αδικία των θεών επάνω στον άνθρωπο.
«Το θέατρο είναι απόλυτα δίκαιο. Είναι ο ναός της δικαιοσύνης και της αλήθειας».
Μπορούμε να το δούμε στον «Οιδίποδα» που είναι το ωραιότερο έργο της ανθρωπότητας -τουλάχιστον από τα σωζόμενα -αυτό το παιχνίδι του Θεού πάνω στον άνθρωπο. Μπορούμε να το βρούμε στον Αριστοφάνη, ο οποίος χλευάζει και σατιρίζει τη δικαιοσύνη με την πρώτη ευκαιρία. Το σύστημα της δικαιοσύνης. Ξέρετε, η δικαιοσύνη είναι κάτι το οποίο δομείται με βάση το χαρακτήρα του ανθρώπου, με βάση το DNA του όντος αυτού που λέγεται άνθρωπος, είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να είναι ανεπηρέαστο. Μοιραία, από κάπου θα επηρεαστεί και κάτι θα επηρεάσει.
Άρα ανά περιόδους αλλάζει και ο τρόπος που την αντιλαμβανόμαστε και ο τρόπος που αποδίδεται;
Ακριβώς. Μοιάζει λιγάκι με την τέχνη η δικαιοσύνη. Τι κάνει η τέχνη; Αντιπαρατίθεται, εναντιώνεται στην ανθρώπινη φύση. Προσπαθεί να τη βελτιώσει. Δεν τα καταφέρνει βέβαια στο απόλυτο. Μάλλον το καλό πρέπει να παλεύει συνέχεια με το κακό για να μπορούμε να το εκτιμήσουμε. Έτσι, λοιπόν, όπως ο καλλιτέχνης πασχίζει να φτιάξει μια καλύτερη κοινωνία, πασχίζει, μέσα από τα έργα του, να φτιάξει και μια καλύτερη δικαιοσύνη. Εκείνο που κάνει η τέχνη, για να αναφερθούμε στη σχέση της με το συγκεκριμένο έργο, είναι να βάζει μέσα στα καθαρά τεχνοκρατικά, εγκεφαλικά, νομικά, νομικίστικα, πολιτικά θέματα και το ζήτημα της δικαίωσης και του αισθήματος.
Στο συγκεκριμένο έργο έχουμε μια, φτωχή, πάμφτωχη κοπέλα, που η μοίρα την «καταδίκασε» να φέρει τρία παιδιά στον κόσμο και που μια αδικία των Θεών την «καταδίκασε» να πέσει σε κώμα. Γιατί ήταν μια τυχαία συγκυρία, μια σύμπτωση όλο αυτό το πράγμα. Ακόμα και η αμέλεια ενός γιατρού θα μπορούσε να είναι μια σύμπτωση. Τι εξετάζει λοιπόν το έργο; Δεν εξετάζει μια σύμπτωση αλλά την αντίδραση του συστήματος και των ισχυρών απέναντι σε μια αδικία, σε μια σύμπτωση και σε έναν ανίσχυρο άνθρωπο.
«Από την πρώτη μου μέρα στο θέατρο ήμουν έτοιμος να αποχωρήσω, εάν ένιωθα ότι δεν κάνω ή ότι δε με θέλουν».
Λέει χαρακτηριστικά ο ήρωάς μου, ο Φρανκ Γκάλβιν: «Δεν με ενδιαφέρει να τιμωρηθούν οι δύο γιατροί που έκαναν ένα λάθος, στο κάτω κάτω λάθη κάνουμε όλοι μας. Με ενδιαφέρει η αντίδραση των ισχυρών στο λάθος». Νομίζω κάθε καλό έργο είναι μια αφορμή. Ο καλλιτέχνης ή, αν θέλετε, ο θεατρικός ήρωας ή ο κινηματογραφικός ήρωας προσπαθεί να βάλει τον αλγόριθμο του αισθήματος μέσα σε ένα έργο, για να επηρεάσει την κατάσταση. Γιατί; Για να είναι αφυπνισμένες οι ψυχές και τα μυαλά ανά πάσα στιγμή και να λαμβάνουν υπόψη τους και άλλα πράγματα, πέρα από το σκληρό γράμμα του νόμου ή από την σκληρή πραγματικότητα ή από την άδικη δικαιοσύνη.
Μια που μιλάμε για δικαιοσύνη, η ζωή είναι δίκαιη, κύριε Βαλτινέ;
Όχι.
Το θέατρο;
Το θέατρο είναι απόλυτα δίκαιο. Είναι ο ναός της δικαιοσύνης και της αλήθειας.
Ό,τι του δίνεις, στο δίνει πίσω δηλαδή;
Σε προσωπικό επίπεδο εννοείται. Αλλά γενικά στην ζωή, ό,τι δώσεις, κάπως σου έρχεται πίσω. Γι’ αυτό είμαι υπέρμαχος του αισθήματος, της καλοσύνης, της αγάπης. Γιατί σ’ αυτόν τον ανάλγητο τοίχο που θα χτυπήσει αυτό το πράγμα, θα σου ‘ρθει πίσω σίγουρα. Ένα μπαλάκι είναι.
Μάθημα ζωής;
Είναι ένας συμπαντικός νόμος. Και αν δεν γίνει άμεσα, δεν πειράζει, κάποια στιγμή θα γίνει. Αρκεί να γίνεται με ειλικρίνεια και όχι με πονηρία. Και εδώ θέλει αλήθεια. Ο άνθρωπος έχει εκπληκτική αντίληψη. Είναι φοβερό το πώς αντιλαμβάνεται την αλήθεια. Ακόμα και όταν κρύβεσαι πίσω από ένα ρόλο, ο θεατής θα καταλάβει την αλήθεια σου. Δεν μεταμορφωνόμαστε στο θέατρο. Δανείζουμε και σχολιάζουμε. Αυτό είναι καλλιτέχνης. Αυτό είναι τέχνη. Το σχόλιο. Όχι η μεταμόρφωση.
Μου το έλεγε κι ένας άλλος συνάδελφός σας πρόσφατα.
Αλήθεια; Το παίρνω πίσω (γελάει). Το σχόλιο είναι η τέχνη. Δεν είναι η φωτογραφία. Φωτογραφία είναι ό,τι δει ο φακός. Όχι, εδώ είναι ό,τι δει η ψυχή. Η ψυχή, λοιπόν, του καλλιτέχνη, περνάει μέσα στο ρόλο. Γι’ αυτό βλέπουμε και διαφορετικές ερμηνείες. Γι’ αυτό κι έναν καλλιτέχνη τον βλέπεις και έχει εξαιρετική επικοινωνιακή ικανότητα. Δεν εννοώ να έχει καλά social media ή να δίνει καλές ψεύτικες ή αληθινές συνεντεύξεις ή να χειρίζεται καλά τον εαυτό του σαν…
Προϊόν;
Ακριβώς σαν προϊόν. Δεν εννοώ αυτό. Εννοώ την καθαρή επικοινωνία που έχει σε εκείνη τη στιγμή της δράσης του επάνω στη σκηνή.
«Έχω δουλέψει σε οικοδομή, σε αποθήκη ρούχων, σε πλεκτήριο. Από 10 χρονών δουλεύω. Ήταν ένα μέρος της περηφάνιας μου αυτό. Έπρεπε να αυτοσυντηρούμαι».
Άρα το τι άνθρωπος είσαι επηρεάζει και το τι καλλιτέχνης είσαι;
Απόλυτα. Και φαίνεται στο βάθος της κόρης του ματιού.
Εσείς πιστεύετε ότι αυτό εκτιμά ο κόσμος σε σας;
Εγώ δεν μπορώ να πω όλα αυτά τα ωραία πράγματα για μένα. Δεν μπορώ να τα γυρίσω στον εαυτό μου.
Γιατί;
Από σεμνότητα και από ταπεινότητα. Καταρχάς δεν ξέρω αν ισχύουν. Αν πάρουμε τη διάρκεια, πιθανόν κάποια από αυτά να ισχύουν. Αλλά δεν έγιναν εκ του πονηρού. Έγιναν εκ του DNA. Θέλω να πω ότι δεν θα το πάρω πάνω μου. Δεν θα το καυχηθώ. Θα καυχηθώ μόνο το κομμάτι και την περιοχή εκείνη την οποία δούλεψα. Και πάλεψα. Πιστεύω πάρα πολύ στη δουλειά. Πιστεύω πάρα πολύ στην εξέλιξη, στην ανέλιξη του μυαλού και της ψυχής. Έχουμε υποχρέωση μαζί με τα χρόνια να μεγαλώνουμε το αίσθημα και να γινόμαστε ακόμα καλύτεροι δέκτες και πομποί. Το θεωρώ απόλυτη ανθρώπινη υποχρέωση και απόλυτο σκοπό στο πέρασμά μας από εδώ. Πρέπει να αφήσουμε πίσω μία ενέργεια. Μία περιουσία για τις επόμενες γενιές. Αυτή είναι η περιουσία.
Βλέπουμε καθημερινά ότι, όσο δυναμώνει ο άνθρωπος μέσω της τεχνολογίας, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος και μεγάλος φόβος να καταλάβει περισσότερο χώρο το κακό. Όταν καταλαβαίνεις δηλαδή ότι δεν χρειάζεται να πας στο μέτωπο για να πολεμήσεις, αλλά – για να γίνουμε και λίγο επίκαιροι- χρειάζεται μόνο ένα κουμπάκι για να κερδίσεις, τότε μπαίνεις πολύ εύκολα στον πειρασμό. Εγώ όταν υπηρέτησα το στρατιωτικό μου ήμουν αυτό το κουμπάκι. Ήμουν section panel operator στους πυραύλους, σε αυτά πανέξυπνα όπλα. Μπορούσα με άλλα λόγια να πατήσω εκείνο το κουμπί με τη λέξη fire και να κάνω μεγάλο κακό. Και είδα πόσο εύκολο είναι. Το λέω στη μεγάλη του κλίματα για να καταλάβουμε πόσο επηρεάζει την ανθρώπινη φύση ο πειρασμός της δύναμης.
Διάβαζα πάντως ότι εσείς από πολύ μικρός προσπαθούσατε να αμβλύνετε αυτές τις σκοτεινές πλευρές της φύσης μας.
Νομίζω ότι γι’ αυτό διάλεξα το θέατρο. Ενστικτωδώς. Στα χρόνια της σχολής ήμουν ο καλύτερος πελάτης του βιβλιοπωλείου «Δωδώνη». Ήταν το πιο θεατρικό βιβλιοπωλείο της εποχής. Και μάλιστα το θυμήθηκα τώρα με το θάνατο του Μιχάλη Γκανά, ο οποίος δούλευε εκεί και ήμασταν πολύ γνώριμοι. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες τιμές που είχα στη ζωή μου, όταν έμπαινα μέσα και τον άκουγα να μου λέει «Γεια σου Γρηγόρη».
Τα πρώτα ερεθίσματα τα πήρατε από το οικογενειακό περιβάλλον;
Κανένα ερέθισμα δεν είχα. Το αίσθημα με οδήγησε εκεί. Ήταν μάλλον ερέθισμα από αίσθημα. Από τη μητέρα μου. Μου έδωσε πολύ αίσθημα η μητέρα μου. Πολύ συναίσθημα και αίσθημα. Νομίζω ότι αυτό με οδήγησε. Και ενστικτωδώς πήγα στο θέατρο, γιατί κατάλαβα ότι είναι μια πηγή για όλα αυτά. Ασυνείδητα. Όλα αυτά που σας λέω τα διαπίστωσα χρόνια μετά.
«Ακόμα και όταν κρύβεσαι πίσω από ένα ρόλο, ο θεατής θα καταλάβει την αλήθεια σου. Δεν μεταμορφωνόμαστε στο θέατρο. Δανείζουμε και σχολιάζουμε».
Δεν σας φαινόταν πολύ μεγάλο, μακρινό, άπιαστο το θέατρο;
Ήταν μια αποστολή-καμικάζι. Κάπου το ‘ξέρα ότι είναι καμικάζι. Ότι δηλαδή επιλέγω κάτι το οποίο μπορεί και να μην μου κάτσει. Νομίζω ότι επέλεξα την ουσία του πράγματος και όχι το φτάσιμο.
Δεν σας φανταζόσασταν δηλαδή κάπως;
Δεν μπορείς να το προβλέψεις. Ήξερα όμως ότι είχα μπει στη σωστή πόρτα.
Πότε το νιώσατε πρώτη φορά;
Από την αρχή. Απ’ το πρώτο έτος της σχολής.
Τι σας γοήτευε;
Το θέατρο, η ερμηνεία, ο ρόλος, η μεταμόρφωση είναι μια δραπέτευση πολύ ελκυστική. Πολύ μεταφυσική. Πολλά πράγματα δεν μου άρεσαν γύρω μου και σε οικογενειακό επίπεδο και σε επίπεδο ζωής και σε επίπεδο μικρόκοσμου, κοινωνίας. Και εγώ ήθελα να φύγω από εκεί. Ή να φεύγω, να μπορώ να φεύγω. Όταν λοιπόν κατάλαβα ότι μπορώ να φεύγω μπαίνοντας μέσα σε ένα ρόλο, σε έναν άλλον άνθρωπο, αυτό ήταν εξαιρετικά γοητευτικό. Ήταν ένα από τα πράγματα που με κράτησαν απέναντι στις δυσκολίες αυτής της δουλειάς. Βέβαια, όπως λέει και ο Γιώργος Μαργαρίτης, το καλύτερο μπεγλέρι είναι το κλειδί στο χέρι. Ήμουν ανά πάσα στιγμή έτοιμος να την κοπανήσω. Γιατί έχω μία περηφάνια απίστευτη.
«Κανένα ερέθισμα δεν είχα. Το αίσθημα με οδήγησε στο θέατρο. Ήταν μάλλον ερέθισμα από αίσθημα. Από τη μητέρα μου. Μου έδωσε πολύ αίσθημα η μητέρα μου».
Μέσα σε όλα τα ελαττώματα που έχω θέλω και να με θέλουν. Και κατάλαβα από την αρχή σε αυτή τη δουλειά ότι το μόνο που πρέπει είναι να σε θέλουν. Όπως και στον έρωτα και στις σχέσεις, θέλω να με θέλουν. Ντρέπομαι να μην με θέλουν. Και το νιώθω ακόμα και τώρα. Όχι από πλευράς αποδοχής ή ικανότητας. Αυτό το κεφάλαιο έχει ξεπεραστεί. Το νιώθω από πλευράς δυνατοτήτων. Αν δεν τα καταφέρνω όπως παλιά, θα αποχωρήσω. Από την πρώτη μου μέρα στο θέατρο ήμουν έτοιμος να αποχωρήσω, εάν ένιωθα ότι δεν κάνω ή ότι δεν με θέλουν. Δεν θα παρακαλούσα κανέναν. Είναι μεγάλος καταναγκασμός αυτός απέναντι στον άλλον, το “όχι, θα με αποδεχτείς, θα με θέλεις, θα με κάνεις να πετύχω”. Όχι. Σε αυτή τη δουλειά μόνο να σε θέλουν πρέπει. Τίποτα άλλο. Δεν εννοώ να είσαι ωραίος γκόμενος ή ωραία γκόμενα ή να…
Να κάνεις καλές δημόσιες σχέσεις;
Με τις δημόσιες σχέσεις δεν πετυχαίνεις και τίποτα. Εδώ είναι άμα τη εμφανίσει. Ο κιμάς κόβεται παρουσία του πελάτου πάντα. Και ο κιμάς κόβεται πάνω στη σκηνή. Κανονικά. Τι εννοώ όμως με το “να σε θέλουν;”. Να σε θέλουν καθαρά με το αποτέλεσμα αυτού που κάνεις. Να νιώθεις από αυτόν που θα σου μιλήσει μετά την παράσταση, να νιώθεις από αυτόν που θα σου κάνει την επόμενη πρόταση, να νιώθεις από τον ίδιο τον συνάδελφο. Εγώ την οικογένεια του θεάτρου την έβαζα πάντα πρώτη από όλα, γιατί τα άλλα μπορεί να θολώσουν λίγο τα νερά.
Εννοείτε ο τρόπος που σας βλέπει και σας αντιμετωπίζει το κοινό;
Μπορεί να τους αρέσεις κάπως αλλιώς ή για άλλους λόγους. Επειδή είσαι ωραίος γκόμενος ή ωραία γκόμενα ή επειδή η θηλή κάτω από το βρεγμένο σου μπλουζάκι φαίνεται πολύ στρογγυλή. Το θέμα είναι να αισθάνεσαι ότι σε ζητάνε για τον πυρήνα σου, για την ουσία σου. Αυτό εμένα με κράταγε.
Συνέβη απ’ την αρχή;
Απ’ την αρχή. Μπήκα στο Εθνικό Θέατρο με υποτροφία και βγήκα με υποτροφία. Δεν μπορεί να ήταν τόσο στραβοί τόσοι άνθρωποι. Αυτό έδινε μια αυτοπεποίθηση σε ένα μαθητή που είχε μπει στη σχολή στραβάδι, όπως στο στρατό. Θέλω να σας πω ότι δεν έκανα ούτε μια απουσία είτε άρρωστος, είτε εργαζόμενος. Ποτέ. Ούτε μία ημέρα. Και δούλευα, όταν σπούδαζα. Από τις έξι το πρωί.
Τι δουλειές κάνατε;
Έχω δουλέψει σε οικοδομή, σε αποθήκη ρούχων, σε πλεκτήριο. Από 10 χρονών δουλεύω. Γιατί; Γιατί ήταν ένα άλλο μέρος της περηφάνιας μου αυτό. Έπρεπε να αυτοσυντηρούμαι.
Κύριε Βαλτινέ, καταλαβαίνω ότι από την αρχή της πορείας και σε όλη τη διάρκεια της καριέρας σας αντιμετωπίζετε το θέατρο με σεβασμό και αγάπη…
Μα, μ’ αρέσει αυτό. Είναι σαν παιχνίδι. Γιατί το κάνω; Για τη φανέλα.
«Έχω εκμεταλλευτεί πολλές αποτυχίες. Δεν τις άφησα να περάσουν έτσι, ούτε τις απώθησα, ούτε τις καταράστηκα. Τις οικειοποιήθηκα και τις ενσωμάτωσα πάνω μου».
Η εικόνα που απέκτησαν οι άλλοι, εννοώ το κοινό, για σας μπέρδεψε ποτέ τα πράγματα; Γίνατε ποτέ περισσότερο η εικόνα σας, παρά η ουσία σας;
Εάν έχεις προλάβει να ωριμάσεις, όχι, δεν θα σε μπερδέψει. Εγώ είχα την ευλογία να ωριμάσω πολύ νωρίς. Είτε από δυσκολίες, είτε από πίκρες. Δεν μπήκα πάντως ποτέ σε αυτό το παιχνίδι. Ούτε στον πειρασμό. Καταρχάς δεν πίστευα ποτέ ότι ήμουν ωραίος γκόμενος. Ποτέ. Δεν το πίστευα και δεν πόνταρα ποτέ σ’ αυτό. Μάλλον γιατί δεν το πίστευα. Αφήστε που πιστεύω ότι είμαι πολύ πιο ωραίος τώρα. Αλλά από μέσα προς τα έξω.
Η καριέρα σας το θέατρο είναι μακρόχρονη, γεμάτη, πλήρης. Από την ζωή σας έχει λείψει κάτι;
Μου ‘χει λείψει κάτι που δεν μου λείπει. Μου ‘χει λείψει η ανεμελιά, η οποία όμως δεν μου λείπει. Τι εννοώ; Ότι δεν θα ήθελα να είμαι ανέμελος, γιατί δεν θα ήμουν τόσο επικεντρωμένος και προσεκτικός. Θα ήθελα να έχω διαλείμματα, να μην καίγομαι διαρκώς για κάτι, αλλά δεν θα ήθελα κιόλας, γιατί πιστεύω ότι το γεγονός πως δεν υπήρξα ανέμελος μου δίνει ενέργεια, χαρά και ζωή.
Έχετε σκεφτεί ποτέ τι θα γινόταν αν δεν είχατε πάρει εκείνη την υποτροφία για την δραματική σχολή;
Είμαι άνθρωπος του αισθήματος και του πάθους. Δεν μπορώ να λειτουργήσω χωρίς αυτό το καύσιμο. Θα έψαχνα να βρω κάτι άλλο το οποίο θα με συγκινούσε και θα με πάθιαζε. Πιθανόν να ήμουν ένας ερασιτέχνης θεατρίνος. Η φύση μου είναι αυτή. Είμαι αυτό.
Έχετε βαρεθεί ποτέ το θέατρο;
Ποτέ. Και πάντα είναι για μένα ένα παιχνίδι. Έχω αυτή την περιέργεια να βλέπω αν αυτό που κάνουμε θα αρέσει. Να δεις αν λειτουργούν όλες οι επιλογές που κάνεις για να κερδίσεις την παρτίδα, το παιχνίδι, το ματς. Είναι μια παιδική περιέργεια.
«Δεν πίστευα ποτέ ότι ήμουν ωραίος γκόμενος. Ποτέ. Δεν το πίστευα και δεν πόνταρα ποτέ σ’ αυτό. Μάλλον γιατί δεν το πίστευα»
Όταν κερδίζεις φαντάζομαι έχει χαρά. Όταν χάνεις;
Πίκρα μεγάλη και απολογισμός. Είναι εξαιρετικά χρήσιμος ο απολογισμός. Έχω εκμεταλλευτεί πολλές αποτυχίες. Δεν τις άφησα να περάσουν έτσι, ούτε τις απώθησα, ούτε τις καταράστηκα. Τις οικειοποιήθηκα και τις ενσωμάτωσα πάνω μου. Είναι κουταμάρα να μη θες να δεις τι έκανες. Το θέατρο είναι ένα εγχειρίδιο ζωής. Ό,τι κάνουμε εμείς στο θέατρο με έναν τρόπο μελετημένο, σοφό, πειθαρχημένο και υγιή, εάν το κάνεις στη ζωή σου μόνο θα την καλυτερεύσεις. Την πειθαρχία, τη μελέτη την εμβάθυνση, την ουσία, την εξυπνάδα, την πονηριά, την ταχυδακτυλουργία τις έχει ανάγκη και η ίδια η ζωή. Έχω βρει την αγωγιμότητα μεταξύ θεάτρου και ζωής. Είναι το ίδιο πράγμα πια για μένα.
Στην ζωή σας παίζετε θέατρο;
Όλοι παίζουμε, όπως κι εσείς. Είναι στη φύση του ανθρώπου το θέατρο. Αλλά δεν το έχω χρησιμοποιήσει. Δεν είμαι τόσο ανήθικος.
Πρώτη και τελευταία σκέψη της ημέρας το θέατρο;
Ναι, γιατί αυτό είναι το φάρμακο. Καθαρά για συμφεροντολογικούς λόγους. (γελάει)
Info: «Η ετυμηγορία» του Μπάρι Ριντ στο Θέατρον του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού
Αγοράστε εισιτήρια για όλες τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.gr