Υπεγράφη η σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, με την οποία συστήνεται Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών, παρουσία του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στη Νάξο.
Το ταμείο περιλαμβάνει κεφάλαια ύψους 1,6 δισ. ευρώ τα οποία με τη μόχλευση ιδιωτικών πόρων θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις άνω των 5 δισ. Ευρώ σε τρεις τομείς:
- Διασυνδέσεις των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και των Δωδεκανήσων, που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ καθώς και μικρότερων νησιών (Κύμη, Πάτμος, Κύθνος, Αμοργός) από τον ΔΕΔΔΗΕ.
- Έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις (φωτοβολταϊκά, μπαταρίες, αντλησιοταμίευση, υπεράκτια αιολικά, ταμιευτήρες για αποθήκευση νερού και παραγωγή ενέργειας). Για τα 6 μεγαλύτερα μη διασυνδεδεμένα νησιά (Ρόδος, Κως, Κάλυμνος, Σάμος, Χίος και Λέσβος) θα προκηρυχθούν το 2025 διαγωνισμοί για εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε συνδυασμό με μπαταρίες.
- Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και κυρίως ηλεκτρικής τροφοδοσίας των μεγάλων πλοίων (cold ironing) που προσεγγίζουν τα λιμάνια των νησιών.
Μητσοτάκης: Στηρίζουμε την νησιωτική Ελλάδα
«Ανακοινώνουμε την υπογραφή ενός πολύ σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου για τα νησιά μας. Ενός χρηματοδοτικού εργαλείου που αξιοποιεί ευρωπαϊκούς πόρους, όπως εξήγησαν και οι προηγούμενοι ομιλητές, από το σύστημα εμπορίας ρύπων για να στηρίξει μεγάλα έργα απανθρακοποίησης στα ελληνικά νησιά» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της τελετής.
«Είναι ένα ακόμα χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο έχει προστεθεί σε αυτήν την μεγάλη προσπάθεια, την οποία η κυβέρνησή μας έχει κάνει εδώ και 5 χρόνια για να στηρίξει τη νησιωτική Ελλάδα. Ξέρετε πολύ καλά, το πίστευα, το πιστεύω ακριβώς ότι η νησιωτικότητα είναι μία ιδιαιτερότητα της πατρίδας μας, ένα τεράστιο συγκριτικό της πλεονέκτημα, αλλά και μία γεωγραφική ιδιαιτερότητα που απαιτεί ξεχωριστή φροντίδα από το κράτος» πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι στέκεται δίπλα στις νησιώτισσες και στους νησιώτες. «Από τα μεγάλα νησιά μέχρι τα πολύ μικρά νησιά δεν αφήνουμε κανέναν πίσω. Σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση δεύτερου και πρώτου βαθμού, κάνουμε τις ζωές των νησιωτών καλύτερες και δεν νομίζω ότι είναι τυχαίο ότι το Αιγαίο, συνολικά η περιφέρεια Νότιου Αιγαίου είναι η πρώτη περιφέρεια στην αύξηση του πληθυσμού της και μία περιφέρεια η οποία δείχνει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, που οφείλονται σε ένα μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, αλλά όχι μόνο. Εξάλλου, η Νάξος είναι ένα νησί το οποίο είναι πασίγνωστο στον κόσμο για τον πρωτογενή τομέα, για τα αγροτικά και τα κτηνοτροφικά της προϊόντα» είπε.
«Σήμερα ήρθαμε να μιλήσουμε για το μέλλον, για το ταμείο αυτό το οποίο σήμερα παρουσιάζουμε, είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο το οποίο θα διευκολύνει τα νησιά μας να κάνουν πράξη την πράσινη μετάβαση» τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Δεν είναι το μόνο, αλλά οι πόροι οι οποίοι διατίθενται είναι πολύ σημαντικοί και θα μας βοηθήσουν σε πρώτη φάση, να μπορέσουμε να διασυνδέσουμε το μεγαλύτερο αριθμό των νησιών μας με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής Ελλάδας μέσα από επενδύσεις που θα κάνει πρωτίστως ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ, έτσι ώστε να μπορούν οι νησιώτες μας να απολαμβάνουν σταθερότητα και ασφάλεια ενεργειακή, καλές τιμές ρεύματος και να απαλλαγούν από τις ρυπογόνες μονάδες παραγωγής ρεύματος, οι οποίες προμήθευαν τα νησιά με ηλεκτρική μέχρι σήμερα.
«Να μετατρέψουμε τον ήλιο και τον άνεμό μας σε ένα μεγάλο ενεργειακό συγκριτικό πλεονέκτημα»
Και αυτό προφανώς έχει πολύ μεγάλη σημασία στη συνολική εθνική στρατηγική της χώρας μας για να μπορέσουμε να μετατρέψουμε τον ήλιο και τον άνεμό μας σε ένα μεγάλο ενεργειακό συγκριτικό πλεονέκτημα, είτε σε εθνικό επίπεδο είτε σε τοπικό επίπεδο. Διότι το ταμείο απανθρακοποίησης θα μπορεί να χρηματοδοτεί και ανανεώσιμα έργα τα οποία θα γίνονται στα νησιά, μαζί με μπαταρίες, που θα εξασφαλίζουν και πιο φτηνή ηλεκτρική ενέργεια για τα ίδια τα νησιά, τα οποία θα υποδέχονται αυτές τις επενδύσεις» ανέφερε.
Στην συνέχεια και αναφερόμενος στον προβληματισμό που υπάρχει στον δημόσιο διάλογο να αναπτύσσεται, όπως είπε, μία ρητορική κυρίως από ακραία κόμματα κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ειδικά των ανεμογεννητριών, σε ένα βαθμό και των φωτοβολταϊκών, τόνισε ότι είναι μία τελείως εσφαλμένη λογική. «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αυτές που θα επιτρέψουν στη χώρα μας να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία και θα συνεισφέρουν σημαντικά στη μείωση του κόστους της ενέργειας. Είμαστε πρωταγωνιστές σήμερα στην Ευρώπη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μάλιστα ο σκοπός της κυβέρνησης είναι αυτές οι φθηνότερες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας να έχουν ολοένα και περισσότερα ανταποδοτικά χαρακτηριστικά. Και αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει πολύ πιο εύκολα όσο πιο μικρά είναι τα νησιά, παραδείγματος χάρη, όπως η Χάλκη. Η κατασκευή ενός μικρού έργου μαζί με ένα σύστημα αποθήκευσης θέλουμε και μπορεί να οδηγεί τελικά σε φθηνότερες τιμές ενέργειας για τους καταναλωτές, για τα νοικοκυριά, για τις επιχειρήσεις, θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο αυτό για να μπορούμε να δώσουμε και τους επιχειρηματίες τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνε και να εγκαθιστούν μικρά συστήματα φωτοβολταϊκά για να μπορούν να καλύπτουν ανάγκες. Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το ταμείο, ώστε αύριο οι αφαλατώσεις, οι οποίες θα είναι απαραίτητες προκειμένου τα νησιά να διασφαλίσουν επαρκή πρόσβαση σε νερό για ύδρευση, να μπορούν και αυτές να υποστηρίζονται ενεργειακά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έτσι ώστε να μπορούμε συνολικά να έχουμε φτηνή πρόσβαση σε καλό ποιοτικό καθαρό νερό» ανέφερε.
«Όλη λοιπόν αυτή η φιλολογία, η οποία αναπτύσσεται κατά των όσων πηγών ενέργειας, επιτρέψτε μου να το πω, είναι επικίνδυνη και δεν είναι και τελικά πατριωτική, διότι δεν είναι πατριωτικό, φίλες και φίλοι, να εισάγουμε φυσικό αέριο από το εξωτερικό, να εισάγουμε πετρέλαιο από το εξωτερικό, όταν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις εγχώριες πηγές ενέργειας τις οποίες ο Θεός μας έδωσε τόσο απλόχερα. Το λέω αυτό διότι είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να ξεπερνάμε και τις όποιες τοπικές αντιστάσεις μπορεί να υπάρχουν. Η χωροθέτηση των έργων αυτών γίνεται πάντα με πολύ μεγάλη προσοχή και θέλουμε να γίνεται σε συνεννόηση πάντα με τις τοπικές κοινωνίες. Δεν είμαστε εδώ πέρα να επιβάλουμε τίποτα κεντρικά και για αυτό και πιστεύουμε στην τοπική διαβούλευση και στη δυνατότητα να μπορούμε να δημιουργούμε τέτοια έργα, πάντα με συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες» πρόσθεσε.
Επίσης ο πρωθυπουργός είπε ότι το ταμείο αυτό θα μπορέσει να συνεισφέρει στο να μπορέσουν τα νησιά να διατηρήσουν αυτόν τον καταπληκτικό παραδοσιακό τους χαρακτήρα, κάνοντας την πράσινη μετάβαση συγκριτικό πλεονέκτημα.
«Αγκαλιάστε όλες τις πρωτοβουλίες»
«Βλέπετε ότι ο τουρισμός μας αλλάζει, οι ανάγκες να είμαστε διαρκώς πιο βιώσιμοι καθίστανται απαραίτητες για να μπορούμε να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί και εδώ πέρα θέλω να απευθυνθώ όχι μόνο στον περιφερειάρχη αλλά και στους δημάρχους οι οποίοι είναι μαζί μας. Αγκαλιάστε όλες τις πρωτοβουλίες, οι οποίες θα επιτρέψουν στα νησιά σας να ξεχωρίσουν και να βγούνε μπροστά σε αυτό το οποίο αποκαλούμε βιώσιμη ανάπτυξη. Είτε συζητάμε για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είτε συζητάμε για την ολοκλήρωση εκκρεμοτήτων που έρχονται από το παρελθόν» είπε.
«Η πράσινη μετάβαση λοιπόν, ειδικά των νησιών μπορεί και πρέπει να μετατραπεί σε ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, όχι σε μία αγγαρεία, όχι σε μία υποχρέωση την οποία πρέπει να υλοποιούμε απλά γιατί πρέπει να είμαστε συμβατοί με κάποιους ευρωπαϊκούς κανόνες» τόνισε ο πρωθυπουργός.
Σκυλακάκης: Άφθονη και φθηνή ενέργεια
Μιλώντας στην εκδήλωση ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης τόνισε ότι για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση χρειάζεται άφθονη και φθηνή ενέργεια, στόχος που υπηρετεί το νέο ταμείο, το οποίο επίσης βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα των νησιών και της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Σημείωσε την πρωτοπορία της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση που σημαίνει ότι το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα λειτουργεί όπως ένα είδος «πειραματόζωου» με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ ενώ τόνισε ότι με την ολοκλήρωση των έργων τα ελληνικά νησιά θα είναι από τα ελάχιστα στον κόσμο που θα έχουν το «πράσινο σήμα» με ό,τι σημαίνει αυτό για την ελκυστικότητά τους ως τουριστικού προορισμού. Όπως επεσήμανε οι νησιώτες θα διαπιστώνουν το όφελος στην καθημερινότητά τους αλλά και στο λογαριασμό του ηλεκτρικού.
Σδούκου: Μίνι Ταμείο Ανάκαμψης
Η υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου έκανε λόγο για ένα «μίνι Ταμείο Ανάκαμψης» σημειώνοντας ότι το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τα ελληνικά νησιά. «Αναβαθμίζουμε, είπε, συνολικά την ποιότητα ζωής των νησιωτών και εκατομμυρίων επισκεπτών». Η ίδια εκτίμησε το όφελος των καταναλωτών από τη μείωση των ΥΚΩ σε 2,2 δισ. για τα Δωδεκάνησα και 1,6 δισ. από το Β.Αιγαίο σε βλαθος 25ετίας , με τις διασυνδέσεις που αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2029.
Σέφκοβιτς: Αντιμετώπιση της λειψυδρίας στα νησιά
Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς εκτίμησε ότι το ποσό που μπορεί να εξασφαλίσει η χώρα μας από την πώληση δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων (είναι βασική πηγή χρηματοδότησης του Ταμείου) μπορεί να φθάσει στα 2 δισ. Ευρώ. Σημείωσε τη σημασία των έργων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στα νησιά και τόνισε ότι η ΕΕ αναμένει άμεσα τις προτάσεις για τα έργα που θα ενταχθούν.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης ανέφερε ότι η συμφωνία αποδεικνύει τη δέσμευση της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση και αποτελεί ορόσημο για τη συνεργασία της χώρας μας με την ΕΤΕπ η οποία έχει διαθέσει συνολικά 50 δισ. Ευρώ για πάνω από 400 έργα σε όλη τη χώρα.
Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύθυναν ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος ο οποίος αναφέρθηκε στο σχέδιο και την πολιτική βούληση του πρωθυπουργού για την υλοποίηση του μεγαλύτερου πλέγματος έργων υποδομής στα νησιά, καθώς και ο Δήμαρχος Νάξου Δημήτρης Λιανός που τόνισε την ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική προστασία.
