Η εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και ο θεσμός των Μαθητικών Εφημερίδων προκηρύσσει έναν νεοσύστατο θεσμό, τον πρώτο (1ο) Μαθητικό Διαγωνισμό στον γραπτό λόγο με τη δημιουργία Σχολικών Εφημερίδων.
Η επιλογή των εφημερίδων που θα βραβευτούν θα γίνει από κριτική επιτροπή στην οποία θα συμμετάσχουν οι πρυτάνεις πέντε πανεπιστημίων της Ελλάδας και της Κύπρου (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πανεπιστήμιο Κύπρου), ο Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γρανάδας, οι πρόεδροι του ΙΕΠ και του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων της Ελλάδας, ακαδημαϊκοί, έγκριτοι πανεπιστημιακοί και εκπρόσωποι του «ΒΗΜΑΤΟΣ». Δείτε όλα τα μέλη της κριτικής επιτροπής εδώ.
Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Μόσχου Μοφακίδη-Φυλακτού, Διευθυντή του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γρανάδας
***
Ο θεσμός των μαθητικών εφημερίδων έχει μια μακρόχρονη ιστορία στα κράτη της Δύσης, όπου το πνεύμα της ενημέρωσης είναι άρρηκτα δεμένο με τη δημοκρατία, την ελευθερία της σκέψης και της έγκυρης και ενυπόγραφης ενημέρωσης.
Oι πρωταγωνιστές που αναλαμβάνουν την υλοποίηση αυτού του δύσκολου έργου, το οποίο αναπτύσσει την ιδέα της ανάληψης πρωτοβουλιών σε δράσεις που, αν και δεν εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών, έχουν όμως άμεση σχέση με τα διαδραματιζόμενα στη μαθητική κοινότητα, έρχονται να υπηρετήσουν συμπληρωματικά την αγωγή του μαθητικού συνόλου. Αναφερόμαστε στην δημοκρατική αγωγή, έτσι όπως την αντιλήφθηκαν στην κοιτίδα της δημοκρατίας, την αρχαία Ελλάδα. Η κριτική ενημέρωση, μέσω της ρητορικής, της ιστορίας και του θεάτρου δεν αποσκοπούσαν σε άλλο παρά στην παιδαγώγηση και τη διάπλαση του πολίτη, μια έννοια διαμετρικά αντίθετη από αυτήν του υπηκόου. Η ιδεολογική της βάση ήταν η πεποίθηση ότι η σωστή διάπλαση των νέων, για να καταστούν σωστοί πολίτες γίνεται μέσω της γαλούχησής τους στα ιδανικά της δημοκρατίας, που απαιτεί την ενεργό συμμετοχή στα κοινά, δηλαδή την ανάγκη του κοινωνείν και όχι του ιδιωτεύειν. Με άλλα λόγια τη διαμόρφωση της συνείδησης ότι πρέπει να συμμετέχουμε στα κοινά και όχι να μας απασχολεί αποκλειστικά η προσωπική μας ζωή. Και στο πνεύμα αυτό, βασική προϋπόθεση είναι η σωστή, δηλαδή η αληθής ενημέρωση για τα γεγονότα που αφορούν την κοινότητα (στην περίπτωσή μας τη μαθητική κοινότητα), πράγμα που επιτυγχάνεται με την σωστή τεκμηρίωση, είτε με την αρχή της «αυτοψίας» του Θουκυδίδη, δηλαδή ο γράφων να είναι αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, είτε ανατρέχοντας στους αυτόπτες μάρτυρες ή, ελλείψει τους, σε έγκυρα γραπτά κείμενα. Για την επίτευξή της, όμως, απαιτείται η ανάπτυξη μιας κριτικής σκέψης από την οποία εξαρτάται η σωστή παρουσίαση των γεγονότων με συνείδηση του καθήκοντος για το έργο που επιτελείται, όπου η διαστρέβλωση, η ωραιοποίηση, η δαιμονοποίηση ή η απόκρυψη των γεγονότων είναι ο χειρότερος εχθρός του πνεύματος που αναφέραμε.
«Ο θεσμός των μαθητικών εφημερίδων έχει μια μακρόχρονη ιστορία στα κράτη της Δύσης, όπου το πνεύμα της ενημέρωσης είναι άρρηκτα δεμένο με τη δημοκρατία, την ελευθερία της σκέψης και της έγκυρης και ενυπόγραφης ενημέρωσης… αναφερόμαστε στην δημοκρατική αγωγή, έτσι όπως την αντιλήφθηκαν στην κοιτίδα της δημοκρατίας, την αρχαία Ελλάδα».
Παράλληλα, όμως, η σχολική εφημερίδα συμβάλλει σημαντικά και σε διάφορα άλλα πεδία: βοηθάει στο να γίνει κατανοητή η λειτουργία και η μεθοδολογία των ΜΜΕ και, κυρίως, ενδυναμώνει το ενδιαφέρον για τη γραφή που οδηγεί στην εμβάθυνση της γνώσης της λειτουργίας της και στη σωστή της χρήση.
Το αρχαιοελληνικό πνεύμα παρέλαβαν και ανέπτυξαν οι δυτικές κοινωνίες, όπου μαζί με τον Τύπο «των μεγάλων», αναπτύχθηκε και ο θεσμός της μαθητικής εφημερίδας με διακεκριμένο ρόλο στην παιδαγωγία και τη διαμόρφωση του νέου.
Παραδοσιακά, η συμβολή των μαθητικών εφημερίδων υπήρξε πάντοτε σημαντική στον χώρο της πληροφόρησης για την καθημερινότητα της λειτουργίας της μαθητικής ζωής (ωράρια, αθλητισμός, αλλαγές λειτουργίας, αριστεία, εκπαιδευτικές εκδρομές και άλλες δραστηριότητες). Το ίδιο συμβαίνει και με την προσέγγισή τους σε θέματα που αναπόφευκτα απασχολούν τους νέους: εκπαιδευτικά, κοινωνικά, εργασιακά, πολιτιστικά κ.ά. Η κριτική επισκόπηση και η γραπτή έκφραση των δικών τους νεανικών σκέψεων για τα τεκταινόμενα στην κοινωνία που ζουν μπορεί να αποτελέσει μια ιδιαίτερα ποιοτική προετοιμασία για την μελλοντική ένταξή τους σ’ αυτήν.
Όλα τα ανωτέρω, αποτελούν τα κριτήρια με τα οποία θα πρέπει να πραγματοποιείται η αξιολόγηση των μαθητικών εφημερίδων για την επιλογή των καλυτέρων και τα οποία θα είναι ο οδηγός στις αξιολογήσεις μας.
*Ο Μόσχος Μοφακίδης-Φυλακτός είναι Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γρανάδας.
