Στο παρασκήνιο του μαγικού κόσμου της «Ιζαντόρα Ντακ», που ξεπήδησε από τις σελίδες του επιτυχημένου βιβλίου της Στέλλας Μιχαηλίδου και παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ως μιούζικαλ σε κείμενο και σκηνοθεσία της ίδιας και μουσική του διακεκριμένου συνθέτη Κώστα Βόμβολου, μαθαίνουμε όλα τα μυστικά ενός παραμυθένιου θεάματος που εισάγει τα παιδιά σε αξίες σταθερές για υγιείς κοινωνίες, όπως η συμπερίληψη, η αποδοχή του διαφορετικού «άλλου» και η συγχώρεση.
Λευκοί και μαύροι κύκνοι, παπάκια και πολύχρωμα υδρόβια πτηνά, ζώα του δάσους, εξπρεσιονιστικοί φωτισμοί και βιντεοπροβολές με σύγχρονες αναφορές, μια αυθεντική ελληνική τάξη, τούλια, κορσέδες και tutu, χορεύτριες – αέρινα πουλιά με μαθητικές ποδιές από άλλη, περασμένη εποχή και μια επίμονη, μικρόσωμη πάπια με μοναδικά μπλε φτερά που προσπαθεί να πραγματοποιήσει το όνειρό της, να γίνει μπαλαρίνα.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Στην γενική πρόβα της παράστασης τα γλυπτά-καπέλα ζωντανεύουν με χορευτικές κινήσεις, γίνονται χαρακτήρες με υπόσταση και στροβιλίζονται μέσα στα κοστούμια και στο σκηνικό της δημιουργικής φαντασίας του έμπειρου σκηνογράφου και ενδυματολόγου Κέννυ ΜακΛέλλαν.
«Αόρατη» οδηγός σε αυτή την πολύχρωμη περιπέτεια αυτογνωσίας η πρωτοπόρος, «ξυπόλητη χορεύτρια» Ιζαντόρα Ντάνκαν (γνωστή στην Ελλάδα ως Ισιδώρα Ντάνκαν), που χάραξε τον δικό της δρόμο στον σύγχρονο χορό (αφορμή για τη συγγραφή αυτού του έργου από τη Στέλλα Μιχαηλίδου στάθηκε ένα παιχνίδι ανάμεσα στα ονόματα «Ιζαντόρα Ντάνκαν» και «Ιζαντόρα Ντακ»).
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Με σαφείς αναφορές όχι μόνο στη Ντάνκαν αλλά και «σε κλασικά παραμύθια όπως το Ασχημόπαπο του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, η ηρωίδα της παράστασης, η μικρόσωμη πάπια Ιζαντόρα Ντακ με τα πανέμορφα, μοναδικά μπλε φτερά, ζει στη Λίμνη των Κύκνων και προσπαθεί να πραγματοποιήσει το όνειρό της, να γίνει μπαλαρίνα».
Η συγγραφέας και σκηνοθέτης Στέλλα Μιχαηλίδου με τον σολίστ Χρήστο Σακελλαρίδη στο πιάνο.
«Η Ιζαντόρα της ιστορίας μας ζει στη Λίμνη των Κύκνων, όπου ο μόνος χορός που υπάρχει είναι το μπαλέτο. Ο σωματότυπός της δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα για τους χορευτές που υπάρχουν εκεί. Αυτή δεν έχει μακρύ λεπτό λαιμό, μακριά πόδια, δεν είναι ολόλευκη και ψηλή με μεγάλες φτερούγες, δεν είναι δηλαδή ένας τέλειος κύκνος, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απορριπτική, βίαιη και σκληρή συμπεριφορά των συμμαθητριών της», περιγράφει η συγγραφέας.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Εκτός από το εντυπωσιακό σκηνικό και τα κοστούμια της παράστασης που υπογράφει ο Κέννυ ΜακΛέλλαν, υπεύθυνος για την κινησιολογία είναι ο Φώτης Διαμαντόπουλος, τον σχεδιασμό των φωτισμών έχει αναλάβει ο Χρήστος Τζιόγκας και τον σχεδιασμό των βιντεοπροβολών ο Μπάμπης Βενετόπουλος.
Ο συνθέτης Κώστας Βόμβολος λίγο πριν από την πρόβα της παράστασης στην Εναλλακτική Σκηνή.
Τον ρόλο της Ιζαντόρας ερμηνεύει η Λυδία Στέφου, τους ρόλους της Δασκάλας, της Αφηγήτριας, της Κυρίας Χόιτυ Τόιτυ και της Κυρίας Παπώφ η Μαργαρίτα Συγγενιώτου και τον Κύριο Κουντεπιέ ο Δημήτρης Ναλμπάντης.
Η μικρή πάπια Ιζαντόρα (Λυδία Στέφου) στο παραμυθένιο μιούζικαλ «Ιζαντόρα Ντακ».
Συμμετέχουν οι μουσικοί Οδυσσέας Σιωζόπουλος (κλαρινέτο), Σοφία Ευκλείδου (βιολοντσέλο) και Χρήστος Σακελλαρίδης (πιάνο), καθώς και χορευτές του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) ως ζευγάρι προσκεκλημένων χορευτών από τη Λίμνη των Κύκνων (Ίγκορ Σιάτζκο / Αντώνης Κορούτης, Πόπη Σακελλαροπούλου / Όλγα Ζουρμπινά).
Ζευγάρι χορευτών από το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. @Σίσσυ Μόρφη
«Σε κάθε έργο, ξεκινάω την έρευνα μου από το χάος, από το μηδέν.» μας λέει ο Κέννυ ΜακΛέλλαν όταν τον ρωτάμε ποιες πηγές έμπνευσης χρησιμοποίησε για το εικαστικό αποτέλεσμα που θαυμάζουμε σαν μικρά παιδιά. «Είναι ωραίο να ψάχνεις διάφορα μονοπάτια και να μαζεύεις διαφορετικά υλικά μετά από συζητήσεις με τους υπόλοιπους συντελεστές του έργου. Εγώ ψάχνω πολύ σκόρπια στην αρχή» σημειώνει ο ίδιος.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Το αισθητικό αποτέλεσμα στην «Ιζαντόρα Ντακ» είναι ένας συγκερασμός αντιθέσεων που αναδεικνύουν την διαφορετικότητα και τους χαρακτήρες. Το σκηνικό είναι ευέλικτο, αφηρημένο ώστε να επιτρέπει την ταχύτατη εναλλαγή χαρακτήρων και «χώρων» στη σκηνή όπως είναι η σχολική τάξη των μαθητριών χορού, η αίθουσα χορού και το δάσος, με τρόπο έξυπνο που δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τις βιντεοπροβολές-έκπληξη. Τα καπέλα και οι μάσκες προτιμήθηκαν ακριβώς για να διευκολυνθεί η άμεση μετάβαση από τον ένα χαρακτήρα στον άλλο, καθώς οι ίδιοι ηθοποιοί ερμηνεύουν διαφορετικούς χαρακτήρες.
Ο Κέννυ ΜακΛέλλαν δίνει τελικές οδηγίες στην πρόβα της «Ιζαντόρα Ντακ»
Η σε βάθος εικαστική έρευνα του ΜακΛέλλαν άντλησε στοιχεία τόσο από την κλασική «Λίμνη των Κύκνων» και πτηνά πραγματικά όσο και από τη ψυχοσύνθεση της Ισιδώρας Ντάνκαν και την εποχή της (το μήκος της φούστας της αυστηρής δασκάλας χορού, οι ποδιές των μαθητριών αποτελούν παραδείγματα αυτής της ιδέας). Η αυστηρότητα των εξπρεσιονιστικών εικόνων υπαγορεύει ένα δύσκολο ταξίδι εξεύρεσης προσωπικής ταυτότητας, αλλά η μικρή Ιζαντόρα Ντακ θα ξεγλιστρήσει και θα το πετύχει.
«Το θέμα του bullying στο σχολείο που πραγματεύεται η παράσταση είναι πολύ σύγχρονο. Η ιστορία είναι σκληρή αλλά η ηρωίδα παλεύει και βρίσκει τον εαυτό της».
«Το θέμα του bullying στο σχολείο που πραγματεύεται η παράσταση είναι πολύ σύγχρονο. Η ιστορία είναι σκληρή αλλά η ηρωίδα παλεύει και βρίσκει τον εαυτό της. Το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό πώς μεταφράζεται το παραμυθένιο στοιχείο της παράστασης στη σημερινή εποχή και να είναι αντιληπτό από τους μαθητές. Η Στέλλα Μιχαηλδίου έχει δέσει πολύ έξυπνα τη ζωή της Ιζαντόρα Ντάνκαν που βρήκε έναν ελεύθερο τρόπο για να εκφράσει τον εαυτό της με την περιπέτεια της μικρής πάπιας που δεν είναι αποδεκτή από το περιβάλλον της. Η Ντάνκαν έψαχνε τον εαυτό της και βρήκε μια ταυτότητα στην Ελλάδα. Το μήνυμά της είναι σημαντικό, σύγχρονο και αφορά τα παιδιά.» σχολιάζει ο ΜακΛέλλαν.
Η τάξη από την παράσταση «Ιζαντόρα Ντακ» © Σίσσυ Μόρφη
Όσον αφορά τις υπέροχες μάσκες-γλυπτά που έφτιαξε η πολύπειρη Μάρθα Φωκά ήταν σαφές ότι έπρεπε να έχουν κίνηση και ταυτόχρονα να μην ξεφεύγουν από τις χορεύτριες και τους χορευτές. «Τα υλικά που έπρεπε να χρησιμοποιηθούν ήθελαν πολύ ψάξιμο ώστε να είναι πρακτικά και ταυτόχρονα να μην είναι ρεαλιστικά. Ήθελα κάτι πιο σύγχρονο και αφηρημένο ώστε να ταιριάζει με τα χρώματα της προβολής.
Για τον χαρακτήρα της Δασκάλας, που υποδύεται η Μαργαρίτα Συγγενιώτου, σχεδίασα πολύ έντονο το σακάκι με το ζιγκ ζαγκ ύφασμα που δείχνει ότι είναι αυστηρή και φορμαλιστική γυναίκα. Μια πιο μαλακή ζακέτα προσδιορίζει την άλλη, ηπιότερη μορφή που παίρνει στην παράσταση. Δουλέψαμε λοιπόν με τις αντιθέσεις από τον ένα χαρακτήρα στον άλλον».
Η Μαργαρίτα Συγγενιώτου πριν φορέσει το κοστούμι της αυστηρής δασκάλας.
Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε γίνει αν δεν είχαμε δουλέψει στενά με τη Στέλλα Μιχαηλίδου, τη Μάρθα Φωκά, τον Αλέξανδρο Ντακιούς και τις μοδίστρες. Από την πλευρά μου ήταν μια πολύ καλή συνεργασία και τους ευχαριστώ πολύ. Τεχνικά είχε απαιτήσεις που δεν φαίνονται» παρατηρεί ο σκηνογράφος .
Σε αυτή την ομαδική δουλειά η Μάρθα Φωκά σχεδίασε κάθε γλυπτό επί…κεφαλής. «Ήταν φανταστικό που μπόρεσα να δουλέψω με ανθρώπους με μεγάλη εμπειρία. Έγινε σωστά η δουλειά με ελαφριές κατασκευές που στηρίχθηκαν σωστά. Όπως πάντα οι άνθρωποι φέρνουν στη δουλειά κάτι ξεχωριστό» μας λέει η ίδια με ενθουσιασμό και μετριοφροσύνη.
Η Μάρθα Φωκά σχεδίασε τα γλυπτά-πτηνά στα καπέλα της παράστασης «Ιζαντόρα Ντακ».
Η ομάδα εργάστηκε ακολουθώντας το όραμα του Κένι ΜακΛέλλαν και τις τρισδιάστατες μακέτες του. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι όλα ελαφριά, από χαρτί, για να μη δυσχεραίνουν την κίνηση των χορευτριών. «Ακολουθήσαμε την παραδοσιακή μέθοδο με παπιέ μασέ, χαρτί και κόλλα. Old school υλικά αλλά έχουν αντοχή και είναι ελαφριά. Έγινε μεγάλη έρευνα στο πουπουλάκι για τις πάπιες και τους κύκνους στην επιφάνειά τους, το οποίο μέχρι να το βρούμε. ήταν το πιο χρονοβόρο» αποκαλύπτει η κ. Φωκά. Το αποτέλεσμα ήταν να βρεθεί ένα είδος διακοσμητικού χιονιού που έχει την υφή του πούπουλου!
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Ο Αλέξανδρος Ντακιούς, υπεύθυνος ραφής των καπέλων στη Λυρική με μακρά εμπειρία, έδωσε γερές βάσεις στο αέρινο σύμπαν της Ιζαντόρα Ντακ. Αλεπούδες, τίγρεις, πάπιες και φλαμίνγκο πάνω σε καπελίνα με φτερά. Μας εξηγεί πώς γίνεται η τοποθέτηση του γλυπτού πάνω στο πίλημα το οποίο είναι η βάση του καπέλου και μετά η διακόσμηση με τούλια, στρας, φτερά. «Όλο το πρότζεκτ είναι ιδιαίτερο, γιατί αφού συνενωθεί η κατασκευή, ο καλλιτέχνης πρέπει να το τοποθετήσει στο κεφάλι του και να είναι σταθερό. Φυσικά πρόκειται για ομαδική δουλειά, είμαστε όλοι κρίκοι μιας αλυσίδας», συμπληρώνει ο κ. Ντακιούς.
Ο Αλέξανδρος Ντακιούς ελέγχει τις τελευταίες λεπτομέρειες στα καπέλα της «Ιζαντόρα Ντακ»
«Τα φτερά μου είναι μικρά και τα πόδια μου στραβά μα η ψυχή μου να χορεύει μια στιγμή δεν σταματά», τραγουδάει η ηρωίδα του έργου Ιζαντόρα ενώ ονειρεύεται να γίνει μπαλαρίνα, παρότι είναι η τελευταία στην τάξη. Όταν ο δάσκαλός της, ο κύριος Κουντεπιέ, τη διώχνει από το μάθημα, η Ιζαντόρα περιπλανιέται απελπισμένη, μέχρι σιγά σιγά να πιστέψει στον εαυτό της και να ανακαλύψει τον δικό της μοναδικό χορό. «Έναν χορό ελεύθερο, που βρίσκεται σε τέλεια αρμονία με τη φύση, χωρίς τους περιορισμούς που βάζει το μπαλέτο. Έναν χορό που της επιτρέπει να εκφράσει τα αληθινά της συναισθήματα, που τη βοηθάει να ξεπεράσει τον φόβο, τη μοναξιά και τις δυσκολίες».
Ο Δημήτρης Ναλμπάντης είναι ο κύριος Κουντεπιέ στο μιούζικαλ «Ιζαντόρα Ντακ».
Στα παρασκήνια της Λυρικής οι προετοιμασίες για κάθε πρεμιέρα είναι πυρετώδεις. Εδώ το παραμύθι μας συνεπαίρνει, έχει μυθικές διαστάσεις και ρεαλιστικές αναζητήσεις. «Κι εμείς που δουλεύουμε πίσω από τις παραστάσεις, το παραμύθι και την ομορφιά δεν τα έχουμε απομυθοποιήσει. Χαιρόμαστε που βλέπουμε στο τέλος να ζωντανεύει το έργο στη σκηνή», παρατηρεί η Μάρθα Φωκά.
Το μιούζικαλ Ιζαντόρα Ντακ σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας
Οι παραστάσεις του μιούζικαλ Ιζαντόρα Ντακ της 29ης και 30ής Νοεμβρίου 2024 θα παρουσιαστούν σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, σε συνεργασία με την ATLAS E.P., με στόχο την ανεμπόδιστη οπτικοακουστική παρακολούθηση για όλες, όλους και όλα.
Στο πλαίσιο αυτό έχει προβλεφθεί να υπάρχουν θέσεις για Κ/κωφούς και βαρήκοους ανθρώπους που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ), θέσεις για ανθρώπους που χρησιμοποιούν τους υπέρτιτλους (CAPS) οι οποίοι καλύπτουν όλο το ακουστικό κανάλι, καθώς και θέσεις τυφλών ανθρώπων και ανθρώπων με περιορισμένη πρόσβαση στο οπτικό κανάλι επικοινωνίας, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής (AD). Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών είναι επίσης ευπρόσδεκτοι.
INFO «Ιζαντόρα Ντακ», Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ημέρες παραστάσεων: 16, 17, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30 Νοεμβρίου & 1 Δεκεμβρίου 2024. Ώρα έναρξης: 11.00 (πρωινές παραστάσεις και Σαββατοκύριακα)
*Αγοράστε εισιτήρια για όλες τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.gr.
