Κλιματική κρίση: Η ελίτ των ρυπαντών – Πόσο CO2 εκπέμπει το ιδιωτικό τζετ του Ελον Μασκ

Για τους περισσότερους από εμάς, το ταξίδι με αεροπλάνο είναι ένα σπάνιο γεγονός που μπορεί να συνοδεύεται από μεγάλες ουρές, μεγάλες αναμονές και χαμένες αποσκευές. Όχι όμως και για εκείνους που είναι αρκετά πλούσιοι για να πετούν με ιδιωτικά τζετ, αναφέρει το ειδησεογραφικό δίκτυο CBC.

Αντιθέτως, αυτοί οι εκατομμυριούχοι και οι δισεκατομμυριούχοι μπορούν να ταξιδεύουν με τζετ σε όλο τον κόσμο με ευκολία και χωρίς να σκέφτονται καθόλου το αποτύπωμα άνθρακα που αφήνουν κατά τη διάρκεια αυτής της προσπάθειας.

Όσον αφορά τις αερομεταφορές γενικά -κάτι στο οποίο συμμετέχει μόνο ένα μικρό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού- συμβάλλουν περίπου στο 2,5% όλων των εκπομπών CO2 και μέχρι στιγμής έχουν συμβάλει περίπου στο 4% της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Αλλά πόσες ακριβώς εκπομπές CO2 εκπέμπουν αυτά τα ιδιωτικά τζετ;

Νέα επιστημονική μελέτη

Οι συγγραφείς μιας νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications Earth & Environment προσπάθησαν να ποσοτικοποιήσουν αυτόν τον αριθμό.
Διαπίστωσαν ότι ορισμένοι άνθρωποι που χρησιμοποιούν ιδιωτικά τζετ θα μπορούσαν να παράγουν περίπου 500 φορές περισσότερο CO2 σε ένα χρόνο από ό,τι ο μέσος άνθρωπος, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μοτίβα αερομεταφορών 2023

Οι συντάκτες της μελέτης χρησιμοποίησαν ένα σύστημα παρακολούθησης πτήσεων που ονομάζεται ADS-B Exchange, μαζί με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, και τις εφαρμογές παρακολούθησης πτήσεων FlightAware και FlightRadar24 για να συγκεντρώσουν δεδομένα από το 2019 έως το 2023 για σχεδόν 26.000 ιδιωτικά αεροσκάφη και τα συνέδεσαν με 72 διαφορετικά μοντέλα αεροσκαφών και τη μέση κατανάλωση καυσίμων τους.

Διαπίστωσαν ότι οι ιδιωτικές πτήσεις συνεισέφεραν τουλάχιστον 15,6 μεγατόνους CO2 (MtCO2) το 2023. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 3,6 τόνους CO2 για κάθε πτήση, δηλαδή περίπου τις εκπομπές που εκπέμπει ένα επιβατηγό όχημα κατά την οδήγηση περίπου 14.000 χιλιομέτρων, από το Βανκούβερ στο Σεντ Τζονς και πίσω.
Και το 47,4% των πτήσεων ήταν μικρότερες από 500 χιλιόμετρα, ενώ το 4,7% ήταν μικρότερες από 50 χιλιόμετρα. Επίσης, κατά την περίοδο 2019-2023, οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 46%.

Παρακολούθησαν επίσης τις πτήσεις για συγκεκριμένα γεγονότα το 2023, όπως το Super Bowl στο Γκλέντεϊλ της Αριζόνα, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, τη Διάσκεψη των Μερών για το κλίμα (COP28) στο Ντουμπάι και το φεστιβάλ κινηματογράφου των Καννών στη Γαλλία. Το Super Bowl, το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός στις ΗΠΑ, προσελκύει ανθρώπους με ιδιωτικά τζετ από όλη τη χώρα και πέρα από αυτήν, όπως απεικονίζει το γράφημα.

Το αντιφατικό  της COP

Ακτιβιστές διαμαρτύρονται κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP29), στο Μπακού

Για την COP28, ιδιωτικά τζετ χρησιμοποιήθηκαν για να μεταβούν στο Ντουμπάι από όλο τον κόσμο, γεγονός που μπορεί να φαίνεται αντιφατικό για μια διάσκεψη που προσπαθεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, που είναι η αιτία της κλιματικής αλλαγής. Αλλά ο Stefan Gössling, επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης και καθηγητής στη σχολή επιχειρήσεων και οικονομικών του Πανεπιστημίου Linnaeus στη Σουηδία, δήλωσε ότι δεν είναι απαραίτητα από την κυβέρνηση, τις δεξαμενές σκέψης ή τις μη κυβερνητικές οργανώσεις για το κλίμα.

«Υποθέτω ότι τα περισσότερα από αυτά τα μικρότερα αεροσκάφη είναι στη συνέχεια επιχειρηματίες που έρχονται σε αυτές τις εκδηλώσεις», δήλωσε. «Γνωρίζουμε ότι ίσως η COP να μην είναι πλέον ένα καθαρά πολιτικό γεγονός. Είναι μια διαπραγμάτευση με επιχειρηματίες ηγέτες, πετρελαϊκά συμφέροντα».

Ο Gössling δήλωσε ότι συνολικά, αυτές οι ιδιωτικές πτήσεις των πλουσίων είναι ενδεικτικές για κάτι άλλο. «Νομίζω ότι η συνολική εικόνα εδώ είναι ότι βλέπουμε έναν κόσμο που υπάρχει έξω από τον κόσμο μας … που είναι πολύ πολυτελής, που χαρακτηρίζεται από μέγιστη άνεση και που επίσης χαρακτηρίζεται από αδιαφορία για την κλιματική αλλαγή», είπε.

Η Oxfam International δημοσίευσε τον Οκτώβριο μια έκθεση που εξέτασε 50 από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και το αποτύπωμα άνθρακα τους. Σε αυτό, διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι αυτοί απελευθερώνουν περισσότερο άνθρακα μέσω ιδιωτικών τζετ, γιοτ και επενδύσεων σε 90 λεπτά από ό,τι ο μέσος άνθρωπος σε ολόκληρη τη ζωή του.

Τα ταξίδια των δισεκατομμυριούχων

«Αν όλοι στον κόσμο ταξίδευαν όπως οι δισεκατομμυριούχοι που καλύφθηκαν από τη μελέτη της Oxfam, θα ξεπερνούσαμε τον προϋπολογισμό για τον άνθρακα μέσα σε δύο ημέρες», δήλωσε ο Ian Thomson, διευθυντής πολιτικής και συνηγορίας της Oxfam Καναδά. «Επομένως, δεν είναι απλώς μια βιώσιμη μορφή μεταφοράς και πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να περιορίσουμε τα ταξίδια με ιδιωτικά τζετ».

Είναι ενδιαφέρον ότι πολλά από αυτά τα τζετ συμμετείχαν σε παρόμοιες εκδηλώσεις, αν και δεν υπάρχει τρόπος να προσδιοριστεί ποιος, αφού μόνο τα ίδια τα αεροπλάνα παρακολουθήθηκαν. Το ζήτημα, όπως είπαν τόσο ο Thomson όσο και ο Gössling, είναι η ανισότητα.

Elon Musk παράγει περίπου 5.497 τόνους CO2 ετησίως

Σύμφωνα με τη μελέτη της Oxfam, ο Elon Musk παράγει περίπου 5.497 τόνους CO2 ετησίως, που ισοδυναμεί με εκπομπές 834 ετών για τον μέσο άνθρωπο ή 5.437 ετών για κάποιον που ανήκει στο φτωχότερο 50%. Διαπίστωσε επίσης ότι, για κάποιον που πετάει με εμπορικό αεροσκάφος στην οικονομική θέση, πληρώνει 43% αεροπορικό φόρο (σε σχέση με τις τιμές των εισιτηρίων), ενώ όταν πετάει στην επιχειρηματική θέση είναι 23%. Αλλά για τις ιδιωτικές πτήσεις; Είναι μόνο δύο τοις εκατό φόρος.

Η πλούσια ελίτ των ρυπαντών

«Γνωρίζουμε ότι το πλουσιότερο ένα τοις εκατό των ανθρώπων είναι υπεύθυνο για τις μισές από τις εκπομπές των αεροπορικών ταξιδιών στον κόσμο. Έτσι, η αντιμετώπιση αυτής της πλούσιας ελίτ των ρυπαντών θα μας βοηθήσει να περιορίσουμε τις εκπομπές των αεροπορικών ταξιδιών», δήλωσε ο Thomson.

Τελικά, η μελέτη του Gössling διαπίστωσε ότι, το 2023, οι συνολικές άμεσες εκπομπές από τα ιδιωτικά αεροσκάφη ύψους 15,6 Mt CO2 ισοδυναμούν περίπου με το 1,8% των συνολικών εκπομπών που παράγονται από την εμπορική αεροπορία.

«Νομίζω ότι ένα σημαντικό μήνυμα εδώ είναι μάλλον ότι πρόκειται για μια πραγματικά, εντατική σε άνθρακα δραστηριότητα. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι ένα κόστος. Γνωρίζουμε ότι η κλιματική αλλαγή, όταν χτυπάει, κοστίζει ακριβά», δήλωσε ο Gössling.

«Ξέρουμε ποιο είναι αυτό το κόστος και νομίζω ότι θα ήταν πολύ σημαντικό οι πλούσιοι να πληρώσουν το κόστος της κλιματικής ζημίας που προκαλούν, διότι διαφορετικά αυτό θα πέσει στους φτωχούς, κάτι που νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα θεωρήσουν ότι είναι μια δίκαιη προσέγγιση για την αντιμετώπιση του προβλήματος».