«Το Πήδημα»: Μια κωμωδία που στριμώχνει τον έρωτα σε μια γυναικεία τουαλέτα

«Το Πήδημα είναι μια υπερκινητική αντι-κωμωδία. Είναι αστείο, ξέφρενο, άπιστο, γελοίο, πραγματικό, βίαιο, συγκινητικό. Μιλάει για την ελπίδα της σύνδεσής μέσα από την τρωτή αφέλεια των έξι ηρώων του, που αυτό-κατασπαράζονται κατά την αναζήτηση της ευτυχίας.» O Δημήτρης Αγιοπετρίτης-Μπογδάνος περιγράφει στο ΒΗΜΑ την παράσταση που παρουσιάζει στο θέατρο αυτή την περίοδο με έμπνευση και δυναμισμό από τη Μεγάλη Βρετανία. Εκτυλίσσεται όλη μέσα σε μια γυναικεία τουαλέτα όπου πέντε γυναίκες (στην ηλικία των 30 και κάτι) στριμώχνουν τον άπιστο πρώην σύντροφο μίας από αυτές που την απάτησε. Ο ίδιος της οφείλει και ένα χρηματικό ποσό. Πενήντα λίρες συγκεκριμένα.

Η λύση θα δοθεί την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς σε ένα μπαρ μέσα σε μία τουαλέτα γυναικών. Ή μήπως όχι; Ο Ματ βρίσκεται σε δεινή θέση απέναντι στην πρώην του Τζι και τις φίλες της, τη Ντίλι, τη Λίζα, τη Μπεθ και την αδερφή της Σαλ.

Αυλαία λοιπόν. Το αιχμηρό έργο της Μάγκι Νέβιλ «Το Πήδημα» μεταφέρεται για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή με δυναμικό βρετανικό φλέγμα και κωμικά αστραπόβροντα. Και αρκετή μουσική και τραγούδι. Στη σκηνή έξι ταλέντα της νέας γενιάς οι Τζωρτζίνα Λιώση, Νάνσυ Μπούκλη, Άγγελος-Προκόπιος Νεράντζης, Νίκη και Όλγα Σκιαδαρέση και Λύδια Τζανουδάκη.

«Απόψε θα προσποιηθώ» είναι ο πρώτος στίχος από το τραγούδι της έναρξης και αυτός που διαλέγει η Όλγα Σκιαδαρέση για να μας βάλει στο κλίμα της παράστασης, καθώς πρόκειται για μία φράση με πολλαπλές ερμηνείες σε μία θεατρική παράσταση για τον έρωτα.

Αν και το έργο γράφτηκε στο λυκόφως του 20ου αιώνα, η θεματική του είναι διαχρονική. Άλλωστε πρόκειται για μία κωμωδία που βουτάει στα θολά νερά του έρωτα σήμερα και των έμφυλων σχέσεων. Δεν πρόκειται για ένα φεμινιστικό μανιφέστο αλλά κυρίως για μια ματιά στις ισορροπίες μεταξύ των φύλων και των ανθρώπινων συσχετισμών με όχημα τις ακροβασίες της in-yer-face θεατρικής γλώσσας.

Αλήθεια, «Τι στο καλό συμβαίνει με τον έρωτα; Γιατί δεν είναι όπως παλιά;» διερωτώνται οι ήρωες του έργου, οι συντελεστές της παράστασης, οι θεατές. Στη σκηνή έξι άνθρωποι ταλαιπωρούνται από τον έρωτα είτε είναι αθεράπευτα ρομαντικοί είτε γειωμένοι και κυνικοί.

«Νιώθω ότι ερωτευόμαστε λιγότερο τώρα καθώς φοβόμαστε περισσότερο. Ο φόβος είναι άλλωστε το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σύγχρονες σχέσεις».

«Πράγματι νιώθω ότι ερωτευόμαστε λιγότερο τώρα καθώς φοβόμαστε περισσότερο. Ο φόβος είναι άλλωστε το μεγαλύτερο πρόβλημα στις σύγχρονες σχέσεις. Θα ευχόμουν αυτό να ήταν ένα πρόβλημα της γενιάς μου και να μην ίσχυε στα νεότερα παιδιά, αλλά δυστυχώς αυτό μάλλον απέχει από την πραγματικότητα των σύγχρονων επαφών πίσω από τα πληκτρολόγια και τις εφαρμογές» μας λέει ο δημιουργός της παράστασης καθώς συζητάμε το ερώτημα που τίθεται από το ίδιο το έργο περί σχέσεων.

Σημειώνει ο ίδιος ότι «Οι ήρωες του έργου πηδούν από τον ωμό κυνισμό στην τρωτή αφέλεια, από τη βιαιότητα της αποξένωσης στην ελπίδα για σύνδεση» και προσθέτει: «Από την πρώτη ανάγνωση το έργο με έκανε να γελάσω, να δακρύσω αλλά κυρίως να ξεβολευτώ. Με μετακίνησε και επαναπροσδιόρισε την οπτική μου για τις σχέσεις, εφήμερες ή διαρκείας, στιγμής ή ζωής.».

Ένα θεατρικό που ξεβολεύει με τον τίτλο «Πήδημα», «Δεν μπορεί να μην αφορά όποιον είναι συναισθηματικά ενεργός. Είναι τόσο καθολικές οι διαπραγματεύσεις του που παρασέρνει κάθε γενιά. Όποιον έχει ερωτευτεί, ποθήσει, τραυματίσει, προδώσει, ραγίσει.»

Πέντε κορίτσια σε ντελίριο ξεσπούν, ξεπερνούν κάθε όριό τους, εκρήγνυνται βίαια και αφιλτράριστα. Βγαίνουν εκτός εαυτού; Ή βρίσκουν τον εαυτό τους για πρώτη φορά; Όλα τα γεγονότα διαδραματίζονται μέσα σε μία τουαλέτα. Τι λοιπόν μπορεί να σημαίνει αυτό;

«Η γυναικεία χειραφέτηση, η τοξική αρρενωπότητα, η μάχη των φύλων και τα αντίστροφα όλων των παραπάνω στριμώχνονται σε ένα WC λίγο πριν τραβήξουμε το καζανάκι».

«Η τοποθέτηση του χωροχρόνου σε μία γυναικεία τουαλέτα παραμονή πρωτοχρονιάς απoτελεί την αφετηρία όλης της σημειολογίας του έργου της Nevill. Η γυναικεία χειραφέτηση, η τοξική αρρενωπότητα, η μάχη των φύλων και τα αντίστροφα όλων των παραπάνω στριμώχνονται σε ένα WC λίγο πριν τραβήξουμε το καζανάκι. Εδώ, καμία ιδιωτικότητα δεν είναι δεδομένη. Οριακά η παραβίασή της γίνεται κανόνας και η απομόνωση του αρσενικού επιβάλλεται χωρίς τη θέληση αυτού».

Η ομάδα των ηθοποιών, μας λέει ο Δημήτρης Αγιοπετρίτης Μπογδάνος, σχεδόν στο σύνολο της δημιουργήθηκε πολύ νωρίς συνενώνοντας κόσμους που δεν είχαν συνδημιουργήσει στο παρελθόν. Οι εξωφρενικές μουσικές από τις Σκιαδαρέσες, με τις χαρακτηριστικές τους μελωδίες και τους αιχμηρούς και τρυφερούς τους στίχους, προσκαλούν τον θεατή σε ένα διάλογο. Από την παράκρουση περνάμε στη συγκίνηση και τελικά σε μία φάρσα μυτερή όπως και εύθραυστη.

«Το έργο ήθελα να σμιλευτεί από τις προσωπικότητες των ηθοποιών. Να το νιώσουν δικό τους και να κάνουν την προσωπική τους κατάθεση. Για αυτό έγκαιρα χτίσαμε έναν κώδικα προσπαθώντας η αφήγησή μας να έχει ένα συγκεκριμένο, κοινό, παραστασιακό λεξιλόγιο», προσθέτει ο σκηνοθέτης.

Ο στόχος είναι βέβαια η επούλωση του τραύματος…Όπως επιβεβαιώνει και ο αγαπημένος στίχος της Νίκης Σιαδαρέση από τα τραγούδια της παράστασης που έγραψε με την αδερφή της «Μέχρι να παντρευτείς θα γειάνει».

«Η Τζι είναι μια κοπέλα που έχει υπάρξει στη ζωή της πολύ ανεκτική και την πετυχαίνουμε τη στιγμή που αποφασίζει να μην υποστεί τίποτα άλλο. Συνήθως αυτές οι ακραίες συμπεριφορές συμβαίνουν στους ανθρώπους που προσπερνάνε έτσι κι αλλιώς πολύ συχνά πράγματα, μέχρι που το ξέσπασμά τους είναι δυσανάλογο του συμβάντος» μας λέει η Τζωρτζίνα Λιώση που υποδύεται τη Τζι, η οποία αποφασίζει να εκδικηθεί τον πρώην της.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το έργο φλερτάρει με τη δραματική κομεντί το θρίλερ την κωμωδία. Αλλά όχι πάμε προς την υπέροχη φάρσα.

«Πρόκειται για ένα πολύ καλογραμμένο σκάκι, κατά τη γνώμη μου, έτσι όπως το έργο μας προκαλεί μέσα από το χιούμορ και μέσα από την αντιστροφή της δυναμικής των φύλων».

Για τη Τζωρτζίνα Λιώση: «Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον σε όλη την ομάδα είναι το πώς συνδέονται οι έξι αυτοί άνθρωποι μεταξύ τους και το πώς φωτίζονται οι δυναμικές των φύλων μέσα από το έργο. Εάν αντιστρέφονταν τα φύλα στην ιστορία, το έργο δεν θα ήταν κωμωδία αλλά θα μιλάγαμε για μια επικίνδυνη στην πραγματικότητα κατάσταση. Οπότε πρόκειται για ένα πολύ καλογραμμένο σκάκι, κατά τη γνώμη μου, έτσι όπως το έργο μας προκαλεί μέσα από το χιούμορ και μέσα από την αντιστροφή της δυναμικής των φύλων».

Ακόμη, το έργο δεν είναι μιούζικαλ, επιβεβαιώνει ο σκηνοθέτης που του αρέσει το είδος αι έχει μεταφέρει το  πασίγνωστο «Into The Woods» στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής: «Συνειδητά όμως επιτρέψαμε στη μουσική να εισχωρήσει και να δημιουργήσει ρωγμές στους κόσμους των χαρακτήρων και συνεπακόλουθα των θεατών. Γνωρίζοντας τη Νίκη και την Όλγα πολλά χρόνια, ήξερα πολύ καλά ότι η μη καλουπωμένη γραφή τους, με το αδιανόητο χιούμορ, το ζηλευτό θράσος και την αφοπλιστική ενσυναίσθηση, ήταν η σωστή επιλογή για αυτό το έργο, που αποτελεί απόγονο του in-yer-face κινήματος».

Η Νίκη και η Όλγα Σκιαδαρέση υποδύονται τις αδερφές Σαλ και Μπεθ αντίστοιχα. Έχουν γράψει τα τραγούδια της παράστασης τα οποία άνετα μπορούν να ακουστούν αυτόνομα έξω από αυτήν. Η Όλγα δηλώνει ενθουσιασμένη με το έργο την ανατροπή που καραδοκεί και τα τραγούδια που έγραψαν. «Νομίζω ότι το αποτέλεσμα είναι πολύ κοντά σε εμάς. Δηλαδή τα τραγούδια στέκουν μόνα τους. Θα μπορούσαμε να τα είχαμε βγάλει εμείς για το συγκρότημά μας, άσχετα από την παράσταση. Νομίζω αυτό είναι το ωραίο. Το ότι έχουν συνδεθεί με το έργο, αλλά είναι και αυτόνομα».

Η Νίκη είναι η μικρή αδερφή της Μπεθ, ένας πιο ρομαντικός χαρακτήρας επειδή «είναι πιο νέα και πιο άγουρη, πιστεύει ακόμα στην αγάπη». Μπορώ να πω ότι ταυτίζομαι αρκετά με τη Σαλ, λέει η Νίκη Σκιαδαρέση, τονίζοντας ότι «Ως ηθοποιός και ως καλλιτέχνης προσπαθώ να προστατεύσω την ιδέα να συνεχίσουμε να πιστεύουμε, να ονειρευόμαστε. Αν και το έργο έχει γραφτεί αρκετό καιρό πριν, παρ’ όλα αυτά βλέπεις ότι είναι αρκετά δυναμικό. Δηλαδή νομίζω ότι αν η δική μας η γενιά έχει γειώσει τον έρωτα και έχει στεγνώσει λόγω της ταχύτητας, λόγω του οτιδήποτε μπορεί να συμβαίνει, τελικά διαπιστώνεις ότι και παλιότερα τα ίδια συνέβαιναν.

Νομίζω ότι ωριμάζοντας αναγκάζεσαι να καταρρίψεις τον μύθο του έρωτα, ίσως γιατί δεν βρίσκεις έναν άνθρωπο που θα είσαι μαζί του για πάντα ή τουλάχιστον πλέον δεν χρειάζεται. Επομένως, νομίζω ότι αυτό το παραμύθι του έρωτα με το οποίο μεγαλώνουμε μας απασχολεί όλους. Πώς προσεγγίζουμε τον έρωτα σήμερα; Το έργο πραγματεύεται αυτό. Το πόσο καθοριστικός είναι ο έρωτας στη ζωή μας είναι κάτι που με απασχολεί κι εμένα αυτή την περίοδο».

«Είμαστε οι τελευταίοι που πρόλαβαν το αναλογικό φλερτ και οι τελευταίοι που θυμόμαστε το Dirty Dancing όταν γύρω μας οι υπόλοιποι πληκτρολογούν στο κινητό». Λύδια Τζανουδάκη

«Η γενιά μου βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο. Είμαστε οι τελευταίοι που πρόλαβαν το αναλογικό φλερτ και οι τελευταίοι που θυμόμαστε το Dirty Dancing,  όταν γύρω μας οι υπόλοιποι πληκτρολογούν στο κινητό.», σχολιάζει αφοπλιστικά η Λύδια Τζανουδάκη που υποδύεται στο έργο τη Λίζα, η οποία έχει πυροσβεστικό ρόλο και φροντίζει για όλη την παρέα των γυναικών.

Ο χαρακτήρας της είναι ο πιο ελεύθερος,  ανοιχτός πάντα σε περιπέτειες της μια στιγμής, αλλά και στον ίδιο τον έρωτα. Η Λύδια αναφέρει ότι την άγγιξε το έργο όχι μόνο γιατί μιλάει για τον έρωτα σε μια εποχή που κάποιοι ντρέπονται να πουν ότι είναι ερωτευμένοι, αλλά κυρίως γιατί εστιάζει στις ανθρώπινες σχέσεις και το πώς οι άνθρωποι επικοινωνούμε μεταξύ μας.

Λίγο πριν αντιμετωπίσουμε τον άντρα της παρέας που θα βρεθεί κλειδωμένος σε μια τουαλέτα, η Νάνσυ Μπούκλη μας μιλάει για τη Ντίλι, μια γυναίκα 31 ετών που νιώθει μοναξιά την παραμονή της πρωτοχρονιάς καθώς έχει μόλις χωρίσει από ένα γάμο 10 ετών. «Μπορώ να την καταλάβω, και είτε διαφωνώ με εκείνην σε πολλά είτε όχι, θέλω να την δικαιώσω. Κι εγώ έχω περάσει φάσεις στη ζωή μου που ένιωθα μόνη μου.», σχολιάζει στο ΒΗΜΑ η ηθοποιός.

«Νάνσυ, ερωτευόμαστε λιγότερο ή περίπου όπως γινόταν πάντα, σε κάθε εποχή, το 2024;» ρωτάμε.

«Νομίζω ότι έχει να κάνει με τον άνθρωπο. Πόσο αντέχει να αγαπηθεί και να αγαπήσει, πρώτα τον εαυτό του και μετά να κάνει χώρο και για τους υπόλοιπους ανθρώπους. Κι αν το πάμε και πιο πίσω, τι αποδοχή και αγάπη πήρε από την οικογένειά του. Πιστεύω εκεί παίζεται το παιχνίδι για όλες τις ενήλικες σχέσεις. Μπορεί βέβαια να επηρεάσει τις σχέσεις και η εποχή, αλλά νομίζω το μέσον αλλάζει. Κατά τα άλλα, αυτά που ακούω από φίλες και φίλους νεότερους, τα ίδια κάπως άκουγα και λέγαμε στην ηλικία τους!» σχολιάζει η νεαρή ηθοποιός.

Το μαύρο πρόβατο της ιστορίας είναι ο Ματ στο πετσί του οποίου μπαίνει ο Άγγελος-Προκόπιος Νεράντζης, που πρέπει να βγάλει εις πέρας το δύσκολο εγχείρημα της ερμηνείας κλειδωμένος μέσα σε μια τουαλέτα εξαιτίας των όσων έχει υποστεί η πρώην σύντροφός του Τζι (Τζωρτζίνα Λιώση).

«Ο άνθρωπος αυτός τι έκανε επί της ουσίας; Απάτησε τη σύντροφό του. Αυτό μπορεί να συμβεί με πολλούς τρόπους και συμβαίνει. Όταν απατάς κάποιον έχει σημασία να φροντίσεις τον άλλο συναισθηματικά. Είναι διαφορετικό το να πεις έκανα λάθος συγγνώμη και είναι άλλο να κάνεις κάτι το οποίο οδηγεί τον άλλον να σε κλειδώνει σε μια τουαλέτα» μας λέει ο ηθοποιός.

Ο Ματ τιμωρείται και στη διάρκεια του έργου θα τον δούμε να περνάει δύσκολα αναζητώντας τρόπους επικοινωνίας είτε κάτω από την τουαλέτα είτε μέσα από μια χαραμάδα.

Η αντίθετη συνθήκη αν δηλαδή στη θέση του ήταν μια γυναία την οποία είχαν βάλει εκεί πέντε άνδρες που παραμένουν απ’ έξω θα μας έβαζε να σκεφτούμε ότι πρόκειται για θρίλερ. Το έργο θα μιλούσε για την καταπίεση και την κακοποίηση της γυναίκας και αυτόματα θα έπαυε να είναι κωμωδία. Γιατί ένας άντρας κλειδωμένος μέσα σε μια τουαλέτα από γυναίκες μοιάζει να μην κινδυνεύει. Βάζοντας μας όμως να σκεφτούμε παραπάνω – αφήνοντάς μας να πούμε αλλά να πάθει αυτός αι παίζοντας με τους κανόνες το έργο μας ρωτά αν η τιμωρητική δικαιοσύνη είναι αυτό που μας ενδιαφέρει επί της ουσίας στις έμφυλες σχέσεις.

Το «Πήδημα» είναι ένα έργο για τον έρωτα από όλες τις πλευρές. Οι χαρακτήρες που εμφανίζονται συνθέτουν το «εμείς ανάλογα τη φάση στην οποία βρισκόμαστε στη ζωή μας είτε είμαστε πιο κυνικοί απέναντι σε έναν έρωτα είτε άλλες φορές είμαστε πιο ρομαντικοί ή άλλες φορές αδιάφοροι.

«Ο έρωτας είναι συναίσθημα, δεν είναι μόδα»

Η παράσταση που ξεπήδησε από την πένα της Μάγκι Νέβιλ, «Οικειοποιείται το ξηρό βρετανικό χιούμορ, την ειρωνεία και τον αυτοσαρκασμό που τελικά μας επιτρέπει να δούμε την αλήθεια -κάθε αλήθεια- γυμνή, ευάλωτη και απεγνωσμένη. Ωστόσο αυτό είναι μία οδός επικίνδυνα ανεξέλεγκτη, που καμουφλάρει τεχνηέντως την ασυδοσία και την έλλειψη σεβασμού, γεγονός που δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσει στον δρόμο μας προς την απελευθέρωση.» επισημαίνει ο σκηνοθέτης της.

Ο έρωτας είναι συναίσθημα, δεν είναι μόδα ακούμε στο έργο. Ακόμα κι αν το 2024 νιώθουμε ότι ο έρωτας δεν ευδοκιμεί λόγω μιας σειράς παραγόντων που επιβάλλει η εποχή μπορούμε πάντα να τον αναζητήσουμε εκ νέου εκεί έξω. Όπως παρατηρεί η Τζωρτζίνα Λιώση: «Ένα έργο που μιλάει για την αγάπη και τον έρωτα θα είναι πάντα μοντέρνο. Το πώς μεταφράζεται και μεταβολίζεται σε κάθε εποχή αυτό το συναίσθημα είναι άλλο θέμα.»

INFO  «Το Πήδημα» της Μάγκι Νέβιλ στο Θέατρο Πόρτα (Μεσογείων 59).  Διάρκεια 120’. Η παράσταση είναι κατάλληλη για θεατές άνω των 15 ετών. Παραστάσεις από 4 Νοεμβρίου 2024, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Αγοράστε εισιτήρια για όλες τις κορυφαίες εκδηλώσεις στο inTickets.gr