Η διαφαινόμενη εκλογή Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι εντυπωσιακή από πολλές απόψεις. Γιατί διέσωσε το πολιτικό κεφάλαιό του έπειτα από μια προεδρική θητεία και μια εκλογική ήττα στις εκλογές 2020, δύο παραπομπές, την επιβολή δικαστικών ποινών για σοβαρά αδικήματα και την πρωτοφανή αμφισβήτηση των δημοκρατικών διαδικασιών. Επικράτησε έναντι πολλών αντιπάλων, δηλαδή των ελίτ του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, του απερχόμενου προέδρου Beiden και της υποψήφιας των Δημοκρατικών Harris. Επιβίωσε ακόμη και μίας δολοφονικής απόπειρας, αλλά και των αντικειμενικών περιορισμών που θέτει η ηλικία του.
Η ερμηνεία αυτής της εκλογικής επικράτησης απαιτούν την στάθμιση πολλών παραμέτρων με επίδραση στην εκλογική συμπεριφορά. Ωστόσο, αυτό που ενδιαφέρει πλέον είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Trump θα ασκήσει τα καθήκοντα του Προέδρου έως το 2028, γιατί αυτό θα είναι κρίσιμης σημασίας όχι μόνο για την πλέον ισχυρή χώρα, αλλά και για το διεθνές γίγνεσθαι.
Μια διαπίστωση η οποία εγείρει συζήτηση είναι ότι οι Αμερικανοί ψηφοφόροι επιδοκίμασαν το στυλ ενός “ηγεμόνα”, ο οποίος αμφισβητεί τις κατεστημένες αντιλήψεις μιας “ελίτ”, αντιπαρέρχεται τις συμβάσεις των πολιτικών πρακτικών, είναι διατεθειμένος ακόμη και να κινηθεί στα όρια των θεσμικών περιορισμών για να επιδιώξει τους στόχους που ως άλλος μεσσίας υποσχέθηκε στους υποστηρικτές του.
Η επανεκλογή Trump σε συνδυασμό με την πιθανή πλειοψηφική ισχύ των Ρεπουμπλικανών σε Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων ίσως προλειαίνει το έδαφος για την μετατροπή της αμερικανικής προεδρίας σε έναν οιονεί “αυτοκρατορικό” θεσμό με δεδομένη την αποστροφή του για τους θεσμικούς περιορισμούς από τα συντεταγμένα όργανα της πολιτείας, ή την άσκηση κριτικής από τα μέσα ενημέρωσης.
Δυστυχώς για την παγκόσμια κοινότητα και τα ζητήματα οικονομικής ευημερίας, ασφάλειας και κλιματικής αλλαγής που αντιμετωπίζει, η προεδρία Trump μπορεί να εξελιχθεί σε έναν σύγχρονο Ρωμαίο Αυτοκράτορα με απεριόριστη οίηση και την αίσθηση ότι είναι άτρωτος από κάθε άποψη, ώστε να επιβάλει ενός είδους pax americana σύμφωνα με τις προσωπικές αντιλήψεις του, ή υπό την επίδραση του πλέον πανίσχυρου επιχειρηματία (Musc) και την απροκάλυπτη στήριξη που έλαβε από εκείνον. Η εξέλιξη αυτή αμφισβητεί και το στυλ ηγεσίας που ανέδειξαν πρόσωπα, όπως ο Μακρόν και ο Τριντό, οι οποίοι εμφανίστηκαν ως παράγοντες ανανέωσης της πολιτικής ζωής, επιδίωξαν την συνεννόηση για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, αλλά ήδη βρίσκονται σε δεινή θέση λόγω της υποχώρησης της πολιτικής επιρροής τους.
Θα ήταν ορθότερο, λοιπόν, από θεσμικής απόψεως να λειτουργήσει ο Trump ως άλλος Δόγης, ο ηγέτης της αυτοκρατορικής Βενετίας, ο οποίος απολάμβανε τα σύμβολα της κυριαρχίας, αλλά η κυριαρχία του ως primus inter pares περιοριζόταν από ένα περίτεχνο πλέγμα ρεπουμπλικανικών αρχών με έμφαση στο διαμοιρασμό, και όχι την συγκέντρωση, των εξουσιών και η ισχύς του δικαίου ήταν το θεμέλιο της ελευθερίας. Με αυτά τα στοιχεία πολιτικής οργάνωσης η Βενετία δικαίως απέκτησε τον τίτλο “La Serenissima”, δηλαδή της γαλήνιας παγκόσμιας δύναμης.
Βεβαίως, η μοίρα των αυτοκρατοριών είναι η αναπόφευκτη παρακμή τους, όπως άλλωστε συνέβη τόσο με την Ρώμη, όσο και με την Βενετία, όταν οι ιστορικές εξελίξεις απαξίωσαν τους λόγους της κυριαρχίας τους. Αν αυτό συμβαίνει αυτή την περίοδο με τις ΗΠΑ, είναι μάλλον απίθανο να διαγνωστεί από τη διαφαινόμενη νέα θητεία Trump.
*Ο κ. Μάνος Παπάζογλου είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικών Συστημάτων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
