Η Κάμαλα Χάρις δεν κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των ΗΠΑ. Το εκλογικό θρίλερ που ανέμεναν οι αναλυτές και οι δημοσκόποι δε συνέβη ποτέ. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει θριαμβευτής στον Λευκό Οίκο αφού οι Αμερικανοί ταλαντεύτηκαν πολύ λιγότερο από το αναμενόμενο.
Ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών κατάφερε να κερδίσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους, υποσχόμενος ότι θα βάλει «την Αμερική μπροστά». Κατάφερε να διεμβολίσει τις συμμαχίες των Δημοκρατικών, να αξιοποιήσει υπέρ του τις πολιτικές μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα και να επωφεληθεί από τις ανησυχίες των Αμερικανών για την πορεία της οικονομίας.
Το blame-game στο Δημοκρατικό Κόμμα
Ορισμένα στελέχη των Δημοκρατικών που έλαβαν μέρος στην προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις, ήδη «δείχνουν» έναν υπεύθυνο για την ήττα της Χάρις: τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Το CNN αναφέρει ότι πολλοί στο επιτελείο της Κάμαλα Χάρις ρίχνουν ευθύνες στην απόφαση του Τζο Μπάιντεν να διεκδικήσει την επανεκλογή του για δεύτερη θητεία, αντί να τηρήσει την προεκλογική του δέσμευση από το 2020 ότι θα είναι ένας «μεταβατικός πρόεδρος».
Γιατί έπεσαν έξω οι δημοσκόποι στις αμερικανικές εκλογές;
Αν, τώρα, ο Μπάιντεν είχε αποφασίσει να μην είναι υποψήφιος πρόεδρος το 2024, θα είχαμε μια μάχη μεταξύ των Δημοκρατικών για την επιλογή του επόμενου υποψηφίου. Ακόμη περισσότερο, θα υπήρχε χρόνος για τον υποψήφιο να οργανώσει και να «τρέξει» μια δική του εκστρατεία.
Η απόφαση του Μπάιντεν να παραμείνει στην κούρσα, παρά το ότι στελέχη των Δημοκρατικών εξέφραζαν τις ανησυχίες τους και να εγκαταλείψει μόλις τον Ιούλιο δεν έδωσε στη Χάρις άλλη επιλογή από μια ασυνήθιστα σύντομη προεκλογική εκστρατεία. Όπως πολύ παραστατικά το είχαν τονίσει πολλοί: η Χάρις είχε λίγο περισσότερο από 100 ημέρες στη διάθεσή της, ο Τραμπ ήταν σε προεκλογική εκστρατεία εδώ και χρόνια.
Εξάλλου υπενθυμίζεται ότι από το καταστροφικό ντιμπέιτ με τον Ντόναλντ Τραμπ ως την απόφαση να αποσυρθεί από τον προεκλογικό αγώνα πέρασε περίπου ένας μήνας για τον Μπάιντεν.
Μέσα σε αυτό το διάστημα πολλαπλασιάζονταν οι φωνές μέσα στους Δημοκρατικούς ότι ο πρόεδρος πρέπει να αποσυρθεί από τις εκλογές. Δεκάδες στελέχη, ακόμη και πρώτης γραμμής όπως η Νάνσι Πελόζι, είχαν πει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο -και στο τέλος ανοιχτά κατά ενός εν ενεργεία προέδρου- ότι πρέπει να πρυτανεύσει η λογική και να παραμερίσει για έναν άλλον υποψήφιο.
Γυναίκες και νέοι
Ωστόσο, οι ανησυχίες είναι βαθύτερες. Δύο ομάδες στις οποίες η Χάρις βασιζόταν για να νικήσει τον Τραμπ—οι νεαροί ψηφοφόροι, που πιστεύεται πως κινητοποιούνταν από θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, οι φιλελεύθερες αξίες και η γνώση της για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι γυναίκες που ανησυχούσαν για τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων στην άμβλωση υπό έναν Ρεπουμπλικανό, κατευθύνθηκαν αντιθέτως προς εκείνον.
Το συνολικό μερίδιο του Τραμπ στους ψηφοφόρους κάτω των 45 ετών κατέγραψε αύξηση δύο ποσοστιαίων μονάδων από το 2020, όπως επίσης το μερίδιό του στις γυναίκες ψηφοφόρους, δείχνουν τα στοιχεία exit poll της Edison Research. Ο Ντόναλντ Τραμπ αύξησε επίσης τα ποσοστά του σε πολλά προάστια, όπου οι Δημοκρατικοί πίστευαν ότι απολάμβαναν ήδη τη στήριξή τους.
Η μετατόπιση αυτή συνέβη ακόμα κι όταν η ομάδα εκστρατείας της Χάρις επέμεινε ότι η κούρσα ήταν αμφίρροπη κι ότι εκείνη συγκέντρωνε νέους ψηφοφόρους.
Ένας αξιωματούχος της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος δήλωσε πως λάμβανε οργισμένα μηνύματα από μέλη του κόμματος αργά το βράδυ της Πέμπτης. «Νιώθουν πως η ομάδα εκστρατείας τους είπε ψέματα», είπε ο αξιωματούχος.
Η αντιμεταναστευτική ρητορική του Τραμπ
Επιπλέον, η αντιμεταναστευτική ρητορική του Τραμπ φαίνεται πως άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή των ψηφοφόρων ακόμα και σε προπύργια του Δημοκρατικού Κόμματος όπως το Κονέτικατ και η Μασαχουσέτη, αντικατοπτρίζοντας μια τάση που καταγράφεται σε πολλές φιλελεύθερες δημοκρατίες, όπου οι νεοφερμένοι κατηγορούνται για την ακριβή στέγαση και άλλες δαπάνες.
Για παράδειγμα, ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό μείωσε τα ποσοστά μετανάστευσης υπό το βάρος των επικρίσεων της δεξιάς και τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα δεσμεύονται να αυστηροποιήσουν τους κανονισμούς για τη μετανάστευση, ενώ αφαιρούν ψήφους από την κεντροαριστερά.
Η ήττα της Χάρις είναι η δεύτερη πικρή ήττα των Δημοκρατικών από τον Τραμπ τις τρεις τελευταίες εκλογές. Η ήττα της Χίλαρι Κλίντον το 2016 άνοιξε τον δρόμο για την υποψηφιότητα Μπάιντεν.
Ένας καταδικασμένος για κακούργημα με ανορθόδοξες οικονομικές προτάσεις, μεταξύ άλλων καθολικούς δασμούς στις εισαγωγές, ο Τραμπ θα κοστίσει ακριβά στους Αμερικανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, λένε οι οικονομολόγοι. Επιπλέον, τα σχέδιά του να απελάσει εκατομμύρια ανθρώπους που βρίσκονται στη χώρα παράνομα θα ανατρέψουν τις βιομηχανίες και τις κοινότητες.
Εντούτοις, ο Τραμπ ενισχύθηκε από τους Λατίνους ψηφοφόρους και επικράτησε εύκολα στην Τζόρτζια και τη Βόρεια Καρολίνα, πολιτείες όπου οι Δημοκρατικοί πίστευαν πως ήταν ανταγωνιστικοί. Η εκστρατεία-αστραπή της Χάρις, η οποία οικοδομήθηκε γύρω από ένα ανοικτό για όλους όραμα των ΗΠΑ και την ισχυρότερη οικονομική στήριξη για τις οικογένειες είχε δώσει έμφαση στην ελπίδα και τη θετικότητα.
Όμως, η στήριξη του Μπάιντεν και της Χάρις στο Ισραήλ, στην επίθεσή του εναντίον της Γάζας δίχασε το Δημοκρατικό Κόμμα, με πολλούς προοδευτικούς Δημοκρατικούς να ζητούν χωρίς επιτυχία οι ΗΠΑ να περιορίσουν τη βοήθεια προς το Ισράηλ. Αυτό κόστισε ψήφους μεταξύ των Δημοκρατικών της αριστερής πτέρυγας.
