Ο όρος Αραβικός Κόλπος είναι κοινή συντόμευση για τον Περσικό Κόλπο και την Αραβική Χερσόνησο όταν αναφέρεται στις έξι σουνιτικές μουσουλμανικές αραβικές μοναρχίες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ): Σαουδική Αραβία, Ομάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), Κατάρ, Μπαχρέιν και Κουβέιτ. Μαζί αποτελούν έξι από τις εννέα χώρες της περιοχής, το ήμισυ του συνόλου της επικράτειάς της, όλη τη δυτική παράκτια ζώνη της και τα δύο τρίτα της βόρειας περιοχής της.
Από την ατυχή ιρακινή εισβολή και κατοχή του Κουβέιτ το 1990-91, οι ΗΠΑ είναι ο κύριος πάροχος ασφάλειας και για τα έξι αυτά κράτη. Ετσι, στο πιο θεμελιώδες επίπεδο, τα κράτη αυτά σκέφτονται πώς οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ θα επηρεάσουν τη φυσική τους ασφάλεια. Τα απασχολεί ιδιαίτερα το κατά πόσον μια προεδρία Τραμπ ή Χάρις είναι πιθανότερο να έρθει σε βοήθεια σε μια κρίση που θα απειλεί τη σταθερότητα ή την κυριαρχία τους.
Μια δεύτερη σημαντική σκέψη είναι αν μια προεδρία Τραμπ ή Χάρις είναι πιθανότερο να επιτρέψει σε αυτά τα κράτη να λάβουν αποφάσεις εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής χωρίς αμερικανική παρέμβαση. Αυτή είναι μια ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος σε σχέση με τρία διαφορετικά, αλλά αλληλοεξαρτώμενα, ζητήματα: 1) την τέταρτη ενεργειακή μετάβαση και τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, 2) την πρόσβαση σε ευαίσθητη πολιτική τεχνολογία και στρατιωτικό υλικό, 3) και την εξέλιξη των διπλωματικών, οικονομικών, ασφαλιστικών και χρηματοπιστωτικών σχέσεων με τους σημαντικότερους περιφερειακούς και παγκόσμιους ανταγωνιστές και εχθρούς της Ουάσινγκτον – τη Ρωσία και την Κίνα.
Ο Τραμπ και η Χάρις έχουν πολύ αντικρουόμενες προσεγγίσεις στη διακυβέρνηση και οι πολιτικές τους μπορεί να παρουσιαστούν με πολύ διαφορετικό τρόπο. Αλλά ανεξάρτητα από το ποιος από τους δύο θα είναι νικητής τον Νοέμβριο, και οι δύο θα δεσμευτούν να υπερασπιστούν και να προωθήσουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ σε όλα αυτά τα ζητήματα με τρόπους που μπορεί να είναι επιζήμιοι για τα συμφέροντα του Κόλπου.
Μετά την Αραβική Ανοιξη ορισμένοι παράγοντες του Κόλπου προσπάθησαν να επωφεληθούν από την περιφερειακή αστάθεια για να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Αλλά τώρα, το 2024, υπάρχει συναίνεση μεταξύ των έξι κρατών του Κόλπου ότι η περιοχή χρειάζεται απεγνωσμένα τις ΗΠΑ ως μια συνεπή δύναμη για σταθερότητα και τάξη, αντί για αστάθεια και αταξία. Με αυτούς τους όρους, ένα άλλο ερώτημα που απασχολεί τους ιθύνοντες του Κόλπου αυτή τη στιγμή είναι αν κάποιος υποψήφιος, και ποιος, έχει την πολιτική βούληση και το ενδιαφέρον να επενδύσει αμερικανικούς πόρους στην προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων του Κόλπου από εξωτερικές παρεμβάσεις και, γενικότερα, στην προώθηση της σταθερότητας και της τάξης στην περιοχή.
Η σημερινή κυβέρνηση Μπάιντεν θεωρείται βασική αιτία περιφερειακής αστάθειας εξαιτίας των χειρισμών της στους πολέμους στη Γάζα και το Λίβανο και την κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Ισραήλ-Ιράν. Είναι απίθανο ότι είτε μια προεδρία Τραμπ είτε μια προεδρία Χάρις θα διαδραματίσει πιο θετικό ρόλο σε αυτές τις κρίσεις, αν και μια προεδρία Τραμπ που θα διαδραματίσει ακόμη πιο ενεργό ρόλο στην υποστήριξη του Ισραήλ είναι επίσης μια ρεαλιστική πιθανότητα.
Παραδοσιακά, όλα τα κράτη του Κόλπου αποδίδουν τεράστια σημασία στις σχέσεις τους με τους αμερικανούς προέδρους και, ως εκ τούτου, τείνουν να παραμελούν τους αμερικανικούς θεσμούς στους υπολογισμούς της πολιτικής τους. Αυτό αλλάζει σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Οι αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία, τη δέσμευση και την πολιτική βούληση τόσο της Χάρις όσο και του Τραμπ, αν και για διαφορετικούς λόγους, σημαίνει ότι οι ιθύνοντες του Κόλπου θα επικεντρωθούν ακόμη περισσότερο στην εδραίωση των δεσμών με τα θεσμικά όργανα των ΗΠΑ –συμπεριλαμβανομένων του Πενταγώνου, του Κογκρέσου και των τοπικών πρεσβειών– προκειμένου να «αποδείξουν» όσο το δυνατόν περισσότερο τις διμερείς σχέσεις στις εκλογές.
Σε τελική ανάλυση, παρ’ όλες τις προφανείς διαφορές μεταξύ της Χάρις και του Τραμπ όσον αφορά τις αξίες και τις προτιμήσεις, οι ηγέτες του Κόλπου γνωρίζουν ότι καλώς ή κακώς θα πρέπει να αναμένουν μάλλον συνέχεια παρά αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ στον Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Rory Miller, PhD, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Georgetown University in Qatar
Το κείμενο διατέθηκε για δημοσίευση σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διεθνών Ευρωπαϊκών και Αμυντικών Αναλύσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
