Στο φιλόξενο vima.gr όταν μετά τις εκλογές ζητήθηκε “η κεφαλή επί πίνακι” του Νίκου Ανδρουλάκη, είχα διατυπώσει την άποψη ότι χαρίσαμε χρόνο στην ΝΔ για να συνέλθει από τα αποτελέσματα της κάλπης. Οι εξελίξεις ίσως να ήταν πιο ελπιδοφόρες, αν δεν είχε χαθεί χρόνος οκτώ μηνών στις εσωτερικές διαδικασίες εκλογής Προέδρου. Η λαϊκή ρήση όμως έχει τη σοφία της:
«Ουδέν κακό αμιγές καλού», αναφέρει. Οι εκλογικές διαδικασίες ζωντάνεψαν το δημόσιο διάλογο για τα ιδεολογικά ρεύματα, τις πολιτικές και τις στρατηγικές που διατρέχουν το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής. Ανέδειξαν τα αφηγήματα και τις πολιτικές προσεγγίσεις των υποψηφίων για το αύριο με τη ματιά στην εξουσία. Το ύφος και το επικοινωνιακό μοτίβο του καθενός διέγραψαν μικρές η μεγάλες αποκλίσεις στις πολιτικές και στη στρατηγική. Τα εκλογικά αποτελέσματα έχουν τη δική τους ισχυρή φωνή. Το μήνυμα προς τους αποδέκτες στα ‘έσω’ και τα ‘έξω’ είναι ισχυρό και καθαρό.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης επιβεβαίωσε τη ρήση είναι: “Πολύ σκληρός για να πεθάνει”. Ο κομματικός οργανισμός, αλλά και το εκλογικό σώμα στη β’ κάλπη επέλεξαν τη σταθερότητα, την ενότητα, τη συνοχή και τη στρατηγική αυτονομία της παράταξης. Αναβάθμισε ο Πρόεδρος εκ του αποτελέσματος την ηγετική του παρουσία. Έμαθε από το χθες και το επόμενο βήμα ενσαρκώθηκε στο πολιτικό κέντρο και στις ανακατατάξεις.
Ο Παύλος Γερουλάνος και Άννα Διαμαντοπούλου σε κρίσιμες θέσεις κλειδιά για το επόμενο βήμα του ΠΑΣΟΚ. Γρήγορα όμως πρέπει καταστατικά, θεσμικά τα συλλογικά όργανα να κατοχυρωθούν. Το «πολιτικό κέντρο» αποτελεί ένα νέο μη καταστατικό όργανο που αντικαθιστά ουσιαστικά το πλαδαρό και μαλθακό πολιτικό συμβούλιο. Σίγουρα για τις ανάγκες σύνθεσης και πολιτικού σχεδιασμού, γιατί στην πολιτική δεν υπάρχουν κενά, απαιτούνται άμεσες πρωτοβουλίες. Η πολιτική ζωή δεν περιμένει. Το συνέδριο δεν πρέπει να πάει μακριά. Και οι 6 υποψήφιοι ήταν υπέροχοι και χρήσιμοι. Ο κύκλος όμως των τεσσάρων επωμίζεται τη μεγάλη ευθύνη να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Προϋπόθεση να διασφαλισθεί η ενότητα, η συνοχή και η ματιά να είναι κοινή για την ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών.
Ο Παύλος με το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα συσπείρωσε και έφερε στο προσκήνιο ένα εκλογικό σώμα, που ασπάζεται τον ρεαλισμό με προτάγματα την αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης, καθώς και της παραγωγικής ανάπτυξης. Κεντρικό πρόταγμα η αποκέντρωση της εξουσίας. Περιφέρεια και κέντρο, δύο πρόσωπα με ‘διαφορετικά’ χαρακτηριστικά, άνιση ανάπτυξη και διανομή εισοδήματος.
Η Άννα “μπαρουτοκαπνισμένη” έκανε το μεγάλο βήμα της επιστροφής στα κομματικά δρώμενα με προτάγματα τη δομική αντιπολίτευση, με μεταρρυθμίσεις σε βάθος και προσαρμογή στις νέες συνθήκες, τις προκλήσεις της νέας εποχής του ψηφιακού κόσμου, καθώς και της οικονομίας της γνώσης. Η στρατηγική της όχι συγκρουσιακή αλλά μεταρρυθμιστική έτσι που να συγκινεί το εκλογικό σώμα στο κέντρο και τη κεντροδεξιά έως στις παρυφές της δεξιάς της ΝΔ. Το αφήγημά της για ρεαλιστική, μεταρρυθμιστική και δομική αντιπολίτευση έφερε στην κάλπη το εκλογικό ακροατήριο του κέντρου.
Ο Χάρης ενάντια στο χρόνο και τη ρήση “σπεύδε βραδέως”, χωρίς δοκιμασμένο δίκτυο μελών και φίλων της παράταξης, χωρίς την εμπειρία και δοκιμασία εκλογής σε εθνικό επίπεδο, φάνηκε πέραν από το αφήγημά του για αλλαγή, οργανωτικά να περπατάει “ξυπόλυτος στα αγκάθια”. Και όμως στάθηκε όρθιος, ‘Ευέλπις’ με τη ματιά στο μέλλον. Αποδέχθηκε την πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη για το ‘πολιτικό κέντρο’ παρά τις γκρίνιες για ‘μονοπρόσωπη’ επιλογή στον πολιτικό σχεδιασμό. Θεωρώ λογικό και πρέπον ότι ο πολιτικός σχεδιασμός, απαιτεί συλλογική διαβούλευση. Φαντάζομαι η Αννα να διαμορφώσει σχετική ομάδα δουλειάς για να δώσει απαντήσεις στα τρέχοντα με μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό και στρατηγική εξουσίας. Εκτιμώ ότι με την δήλωση o Χάρης θέλησε να καταγράψει την παρουσία του, ως ο ‘κεντροαριστερός’ και ριζοσπαστικός πόλος.
Πέραν από τις υποθέσεις στην πολιτική μετράνε οι πράξεις. Ο νέος κύκλος των τεσσάρων (που σε εμάς τους παλιούς θυμίζει Σημίτη, Παπανδρέου, Πάγκαλο και τον Αυγερινό), χωρίς να εξισώνω καταστάσεις, μπορεί να δώσει μια νέα κοινωνική και πολιτική δυναμική στη δημοκρατική παράταξη. Οι ρόλοι και οι ευθύνες που αναλαμβάνουν ο καθένας θα μετρηθούν στο πεδίο της πολιτικής και του αποτελέσματος. Πάντως το «μομέντουμ» είναι θετικό.
Φυσιολογικό είναι σε ένα προοδευτικό κόμμα να υπάρχουν αποκλίσεις στο πρόγραμμα και την στρατηγική. Τα συλλογικά όργανα αποτελούν το πεδίο της διαβούλευσης, των πολιτικών συγκρούσεων και των συνθέσεων. Ο Ανδρουλάκης βήμα – βήμα συγκρότησε μια οργανωμένη πολιτική δύναμη, αρκετή και ικανή να βλέπει στα ίσια, στα μαρμαρένια αλώνια, τη συντηρητική παράταξη και να διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία. Αν και το νέο εγχείρημα εξελιχθεί σε ένα απλό βηματισμό η άλμα προς τα μπρος θα το κρίνει η ζωή. Προτάγματα του Νίκου η πολιτική αυτονομία της παράταξης. Στρατηγική του η ρεαλιστική, μεταρρυθμιστική πορεία, με προσαρμογές στις νέες συνθήκες και το περιβάλλον, χωρίς να χάνει τον προορισμό του.
Θα έλεγα ότι η ματιά του περιδιαβαίνει τόσο την αριστερή πτέρυγα του ΠΑΣΟΚ, αλλά ταυτόχρονα δεν χάνει από τον ορίζοντα το ιστορικό κέντρο, των μη προνομιούχων. Στην εκλογική αναμέτρηση, με αυτά τα προτάγματα και την κατάρρευση του διπόλου ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ, η ενότητα, η ανανέωση της παράταξης και όλων των γενεών, χωρίς διακρίσεις, στο δρόμο για την εξουσία.
Ο Γερουλάνος μια πολιτισμική παρουσία με επιρροές σε ένα εκλογικό σώμα ιδιαίτερα των «μη προνομιούχων», επικεντρώθηκε στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, στην αποκέντρωση της εξουσίας και στη δίκαια διανομή του εθνικού εισοδήματος σε ένα κράτους δικαίου. Ευχόμαστε καλή αποκατάσταση της φωνής του.
Ο Δούκας επέλεξε πιο επιθετική ριζοσπαστική επικοινωνιακή πολιτική, ενάντια στην κεντρική εξουσία και το επιτελικό κράτος. Προβάλει την ανάγκη για θεσμική ανασυγκρότηση της Πολιτείας και θα΄λέγα για ‘γκρέμισμα’ του επιτελικού κράτους και αλλαγή στο μοντέλο διακυβέρνησης. Η στρατηγική του συγκρουσιακή με άνοιγμα της παράταξης κύρια προς τους ψηφοφόρους της κεντροαριστεράς χωρίς βέβαια να αποκλείει τον επαναπατρισμό ψηφοφόρων από τη δεξιά έως την αριστερά. Συμπερασματικά:
Το ΠΑΣΟΚ γύρισε σελίδα. Καταγράφηκε στη συλλογική συνείδηση του εκλογικού σώματος ως η μόνη πολιτική δύναμη στην αντιπολίτευση που δύναται να αρθρώσει ρεαλιστικά (με πρόγραμμα και στελέχη) εναλλακτική πρόταση της διακυβέρνησης. Σίγουρα ο δρόμος δεν είναι ανθόσπαρτος. Οι πολιτικό – οικονομικοί και μιντιακοί μηχανισμοί, που ενσαρκώνουν τους εξουσιαστικούς και πελατειακούς αρμούς της εξουσίας, έχουν ισχυρά προγεφυρώματα στο εκλογικό σώμα. Γι’ αυτό στέκει ακόμη ζωντανή η Ν.Δ, όταν μάλιστα τα αρνητικά συναισθήματα καταλαμβάνουν τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας, σε ποσοστά δυσθεώρητα (80 και 90%) Η κοινωνική χειραφέτηση, « η κοινωνική απελευθέρωση είναι πολύ μεγάλο πράγμα» ταιριάζει με τους στίχους « η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα»
Στο νέο εγχείρημα της παράταξης, ελπίζω να ανοίξει ένας νέος μεγάλος κύκλος ιδεών και πολιτικών, που να απαντάει στις σύγχρονες προκλήσεις του ψηφιακού κόσμου, της τεχνητής νοημοσύνης, της οικονομίας της γνώσης, και τα μείζονα περιβαλλοντικά ζητήματα που απειλούν το αστικό και δασικό οικοσύστημα. Οι κλιματικές αλλαγές απειλούν τη ζωή μας στον πλανήτη. Η πολιτική και οι πολιτικοί πρέπει να διαμορφώσουν μια νέα σχέση με τη φύση και με το περιβάλλον που δοκιμάζεται με την κλιματική αλλαγή.
Το νέο συμβόλαιο του ΠΑΣΟΚ με το λαό δεν θα γραφεί στα κλειστά γραφεία της Χαριλάου Τρικούπη, αλλά στους χώρους παραγωγής και στη δίκαιη διανομή του εισοδήματος, στο πεδίο της προστασίας, της ασφάλειας των πολιτών και τη διαφύλαξη των δημόσιων αγαθών (υγεία, παιδεία, εισόδημα, κατοικία κα). Η συστράτευση, συμμετοχή και διαβούλευση με τα κοινωνικά και επαγγελματικά συλλογικά υποκείμενα είναι τα πρώτα αναγκαία καθοριστικά βήματα. Η Τ.Α μπορεί να αποτελέσει τον πολιορκητικό κριό για την αποκαθήλωση της συντηρητικής παράταξης. Κοινωνία και πολίτες να γίνουν πρωταγωνιστές. Μέλη και φίλοι που προσήλθαν στις κάλπες να μην αποστρατευθούν, αλλά ενεργοί να μοιρασθούν τον αγώνα για το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής.
Καθοριστικός ο ρόλος των τεσσάρων σε αυτό το νέο εγχείρημα να μπορέσει η δημοκρατική παράταξη να αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Σίγουρα θα είναι καθοριστικές οι συλλογικές διαδικασίες, οι δομικές οργανωτικές αλλαγές, στα “έσω”, για τη διαμόρφωση συλλογικής συνείδησης ΠΑΣΟΚ.
Ο κοινωνικός προγραμματισμός και η στρατηγική της παράταξης τόσο απέναντι στην ΝΔ, όσο και προς τις άλλες προοδευτικές δυνάμεις, θα κερδίσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος, όταν λόγος και πράξη επιβεβαιώνουν το νέο αφήγημα της παράταξης. Στελέχη και μέλη, φίλοι που πλαισιώσαν τα περιφερειακά ψηφοδέλτια (Τ.Α. και Περιφέρεια), στις τελευταίες δύσκολες εκλογικές μάχες μπορούν μαζί με τις οργανώσεις να διευρύνουν το εκλογικό σώμα της παράταξης με τη συλλογική τους δράση. Μονάχη έγνοια της δημοκρατικής παράταξης το επόμενο βήμα για το ραντεβού με την ιστορία. Για να αλλάξουμε σελίδα.
Επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης των συλλογικών υποκειμένων της κοινωνίας, που συμβάλλουν με τους αγώνες τους στην αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών. Επιτακτική η ανάγκη για πνευματική, πολιτική και πολιτισμική αφύπνιση για να αλλάξει πορεία προς το καλύτερο η χώρα. Επιτακτική η ανάγκη να ξαναδιαβάσουμε το κοινωνικό γίγνεσθαι και τα συναισθήματα του λαού για την πολιτική και το πολιτικό σύστημα. Έχει ανάγκη η πατρίδα μας από αναβαθμισμένα, δημοκρατικά πολιτικά και κοινωνικά υποκείμενα.
Το επόμενο βήμα θέλει τόλμη και αρετή, για να αλλάξουν οι πολιτικοί συσχετισμοί και να ανοίξει ο δρόμος για την εξουσία.
Λουκάς Αποστολίδης, Δικηγόρος Πρ. Αντιπρόεδρος Βουλής
