Η ζωή είναι μικρή, εκτός κι αν αποφασίσεις να την επιμηκύνεις. Η παραπάνω φράση που για κάποιους θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως σοφιστεία ή ακόμα και ως απόσταγμα αλαζονείας, συμπυκνώνει τη φιλοσοφία της ζωής και του έργου του Πίτερ Διαμαντή.
Δηλαδή του ανθρώπου που έχει βάλει σκοπό της ζωής του να μεταθέσει όσο μακρύτερα γίνεται την ημερομηνία λήξης του.
Εντάξει, όχι μόνο τη δική του, αλλά και όσων αντιλαμβάνονται, ενστερνίζονται και είναι διατεθειμένοι να ακολουθήσουν το δόγμα της μακροβιότητας που με ζέση πρεσβεύει, φροντίζοντας μάλιστα να γίνεται ο ίδιος το καλό παράδειγμα.
Γεννημένος στο Μπρόνξ από Έλληνες γονείς ο άνθρωπος που σήμερα γνωρίζουμε ως τολμηρό οραματιστή και δαιμόνιο επιχειρηματία – ο ίδιος λέει ότι η δουλειά του είναι να βρίσκει λύσεις σε δύσκολα προβλήματα– υπήρξε ένα φιλοπερίεργο και ανήσυχο παιδί.
Γεννημένος στο Μπρονξ από Έλληνες μετανάστες γονείς, ο Πίτερ Διαμαντής κατάφερε να «τερματίσει» το αμερικάνικο όνειρο
Εκείνο που τον συνάρπαζε περισσότερο από καθετί ήταν η ενατένιση της κατάκτησης του διαστήματος. Ακούγεται λογικό, αφού ο Διαμαντής μεγάλωσε την περίοδο που οι αποστολές Apollo της NASA προς το διάστημα γίνονταν με συχνότητα λεωφορειακής γραμμής ΚΤΕΛ.
Το διάστημα και η κατάκτησή του απασχόλησε για σχεδόν δύο δεκαετίες την επιχειρηματική δραστηριότητά του. Μέχρι την ημέρα που συνειδητοποίησε, όπως λέει, πως μια ζωή δεν του ήταν αρκετή για δει το είδος μας να γίνεται διαπλανητικό.
Τι μπορούσε να κάνει γι’ αυτό; Μα να επιμηκύνει το προσδόκιμο ζωής του. Ο Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας και οραματιστής τα τελευταία δώδεκα χρόνια έχει αναδειχθεί σε μια από τις ηγετικές μορφές στη μάχη κατά της γήρανσης, της ασθένειας, στο τέλος τέλος του θανάτου.
Ο Διαμαντής χρηματοδοτεί γενναιόδωρα ερευνητικά προγράμματα για την μακροζωία, προσηλυτίζει ή πιο σωστά εμπνέει άλλους επιχειρηματίες να επενδύσουν κονδύλια στη σχετική έρευνα και μεταξύ άλλων έχει ιδρύσει το Life Fountain, ένα καινοτόμο κέντρο υγείας και ευζωίας με αποκλειστικό αντικείμενο τον έγκαιρο εντοπισμό παθήσεων που εκφυλίζουν το ανθρώπινο σώμα και το οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αιώνια ανάπαυση.
Ο Ελληνοαμερικανός entrepreneur πιστεύει ότι καθένας μας όχι μόνο μπορεί, αλλά οφείλει να είναι ο CEO της δικής του υγείας και ευεξίας.
Ο Πίτερ Διαμαντής πιστεύει πως κανεί δεν μπορεί να αρνηθεί 10 επιπλέον χρόνια ποιοτικής ζωής
Λίγες ημέρες μετά την μετάκλησή του στην Ελλάδα για μια συζήτηση με την Πρόεδρο και Διευθύνουσα Σύμβουλο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου, ο δρ Διαμαντής μιλά στο ΒΗΜΑ για τις απαρχές, το κίνητρο και τη στόχευση της σταυροφορίας του για τη μακροβιότητα και μοιράζεται τα υλικά της πολύ προσωπικής αφθονίας του.
Αναρωτιέμαι τι ήταν εκείνο που σας κινητοποίησε για να ασχοληθείτε με τη μακροβιότητα.
Υπάρχουν δύο παλαιότερες αφορμές και μία πιο πρόσφατη.
Από παιδί ήμουν παθιασμένος με το διάστημα. Ήταν η εποχή του προγράμματος Apollo της NASA και βέβαια του StarTrek. Πρόκειται για δύο ερεθίσματα που έθρεψαν τη λαχτάρα αλλά και τη βαθιά πίστη μου πως οι άνθρωποι μπορούμε να γίνουμε ένα διαπλανητικό είδος.
Μετά την αποφοίτησή μου από την ιατρική σχολή του Χάρβαρντ και κατόπιν από το πανεπιστήμιο ΜΙΤ, πέρασα 20 χρόνια ασχολούμενος συστηματικά με την κατάκτηση του διαστήματος, ιδρύοντας εταιρίες όπως τη Space Adventure, την Zero G, το International Space University και βέβαια το Ίδρυμα X-Prize.
Όμως η πρόοδος των διαστημικών προγραμμάτων άρχισε να γίνεται εκνευριστικά αργή – τουλάχιστον όπως την είχα εγώ στο μυαλό μου, εννοώ με τον εποικισμό της Σελήνης ή του Άρη. Συνειδητοποίησα τότε ότι δεν αρκεί μια ζωή για να πετύχει κανείς αυτό που και πίστευα και ήθελα.
«Τι είναι ποιόητα ζωής για μένα; Να ζεις με αυτούς που αγαπάς. Να έχεις τη δυνατότητα να επιλέγεις. Να έχεις στόχο και σκοπό».
Αργότερα παρακολούθησα τυχαία στην τηλεόραση μια σειρά ντοκιμαντέρ για δύο από τα μακροβιότερα θαλάσσια είδη. Τον καρχαρία της Γροιλανδίας και την γκρίζα φάλαινα, δύο ζώα που μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 200 χρόνια ζωής. Τότε λοιπόν μου γεννήθηκε η σκέψη ότι δεν μπορεί παρά οι άνθρωποι να έχουμε κάποιο πρόβλημα είτε στο hardware, είτε στο software μας.
Πριν από 12 χρόνια, όταν έκλεισα τα 50 συνειδητοποίησα ότι η μακροβιότητα και το στοίχημα της επιμήκυνσης της ζωής ήταν και επιχειρηματικά μια μεγάλη ευκαιρία.
Τότε επίσης κατάλαβα ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος στην ζωή και μεγαλύτερη ανθρώπινη επιθυμία από την υγεία. Αποφάσισα λοιπόν να βρω τα πιο φωτεινά μυαλά, να τα φέρω σε επαφή και να εστιάσω την προσοχή και την επιχειρηματική δραστηριότητά μου σε αυτό το νέο ταξίδι. Σε αυτή τη σταυροφορία για την υγιή μακροζωία.
Ναι, αλλά γιατί οι άνθρωποι να θέλουν να ζουν περισσότερο σε έναν κόσμο γεμάτο από δυσκολίες, αντιξοότητες, συχνά ακόμα και μοχθηρότητα;
Καταρχάς αυτό για το οποίο προσπαθώ και στο οποίο εστιάζω είναι μια μεγαλύτερη και πιο υγιή ζωή.
Η βίβλος της «Αφθονίας» του Ελληνοαμερικανού οραματιστή
Ναι, προφανώς κανείς δε θέλει να ζήσει ως τα 100 ή τα 120 χρόνια καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. Αυτό για το οποίο μιλάω είναι για ανθρώπους που όχι μόνο θα ζουν περισσότερο, αλλά θα νιώθουν ωραία, θα είναι και θα φαίνονται υγιείς, θα μπορούν να απολαμβάνουν την ζωή.
Με ρωτάτε γιατί οι άνθρωποι να θέλουν να ζήσουν περισσότερο. Σκεφτείτε ότι πριν από έναν αιώνα ο μέσος όρος ζωής ήταν τα 40 χρόνια.
Ρωτήστε τους φίλους ή τους συναδέλφους σας που είναι σήμερα 50 ή 60 χρόνων αν θα ήθελαν να έχουν πεθάνει στα 40. Δεν νομίζω ότι θα απαντούσαν καταφατικά. Νομίζω κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί 10 ή 15 επιπλέον χρόνια ζωής, αν κανείς του εξασφαλίσει πως αυτό το πλεόνασμα θα είναι ποιοτικό.
«Η μακροβιότητα δεν είναι ούτε για τους λίγους, ούτε για τους πλούσιους. Οκτώ ώρες ύπνου την ημέρα δεν κοστίζουν τίποτα»
Όσο σκληρός, δύσκολος ή ενίοτε αφόρητος μας μοιάζει ο κόσμος μας, στην πραγματικότητα είναι καλύτερος απ’ όσο πιστεύουμε. Η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες έχει κάνει άλματα σε τομείς που μας φαίνονται αυτονόητοι, όπως η πρόσβαση σε τροφή, νερό, ενεργειακές πηγές, εκπαίδευση και περίθαλψη.
Προφανώς και υπάρχουν ζητήματα, όμως η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της γης ζει μια εντυπωσιακά ποιοτικότερη ζωή από τους προγόνους της.
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας σε κάποιον που δε σας γνωρίζει; Ως οραματιστή; Πρωτοπόρο; Επιδραστικό; Ως τον άνθρωπο που θέλει να ζήσει για πάντα;
Δεν είπα ποτέ ότι θέλω να ζήσω για πάντα. Θέλω να ζήσω όσο περισσότερο μπορώ υγιής. Αγαπώ την ζωή, αγαπώ ό,τι συμβαίνει, αγαπώ την πρόοδο που βλέπουμε στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης, του Διαστήματος, της Ρομποτικής.
Επίσης αγαπώ τους δύο γιους μου – είναι 13 ετών σήμερα- και θέλω να τους δω να μεγαλώνουν και να εξελίσσονται, να γνωρίσω τα εγγόνια και – γιατί όχι;- τα δισέγγονά μου, να δω το πολύ μεγάλο κομμάτι του κόσμου που ακόμα δεν έχω προλάβει.
Συνάντηση γιγάντων. Πίτερ Διαμαντής και Έλον Μασκ συζητούν για το μέλλον του κόσμου
Θα με περιέγραφα ως έναν επιχειρηματία που εκείνο που ξέρει να κάνει είναι να βρίσκει δύσκολα προβλήματα και τα λύνει. Αυτό κάνω σε όλη μου την ζωή.
Πλέον έχω εστιάσει στη μακροβιότητα και στην τεχνητή νοημοσύνη και επενδύω σε αυτούς τους τομείς μέσω των δύο venture funds μου. Ο σκοπός μου είναι να εμπνεύσω και να καθοδηγήσω άλλους επιχειρηματίες να δημιουργήσουν ένα μέλλον αφθονίας για την ανθρωπότητα.
Τι κάνετε για να ζήσετε περισσότερο; Ποιες είναι οι ρουτίνες που σας κρατούν υγιή, δυνατό και νέο;
Φροντίζω να κοιμάμαι τουλάχιστον οκτώ ώρες την ημέρα και στοχεύω σε τουλάχιστον μια ώρα βαθύ ύπνου και άλλη μια ώρα REM. Γι’ αυτό κοιμάμαι αυστηρά στις 9.30 το βράδυ και ξεκινάω την ημέρα μου στις 5.30 το πρωί.
Ποτέ δε με ενδιέφερε ο ύπνος, ακόμα και όταν ήμουν φοιτητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Όμως πλέον είναι κυρίαρχος. Είναι η βάση πάνω στην οποία δομούνται όλα τα υπόλοιπα.
Σχετικά με τη διατροφή μου, αποφεύγω την ζάχαρη. Ξέρετε η ζάχαρη δεν είναι παρά ένα δηλητήριο, ένας παράγοντας που πυροδοτεί φλεγμονές στο σώμα. Πριν από 100 χρόνια οι άνθρωποι κατανάλωναν κατά μέσο όρο ένα κιλό ζάχαρης το χρόνο, σήμερα καταναλώνουν 100 κιλά. Το σώμα μας δεν έχει κατασκευαστεί για να επεξεργάζεται τέτοιες ποσότητες.
«Δεν είπα ποτέ ότι θέλω να ζήσω για πάντα. Θέλω να ζήσω όσο περισσότερο μπορώ υγιής»
Προσωπικά επιλέγω τη μεσογειακή διατροφή, τρώω ψάρια και λαχανικά. Επίσης, μια βασική ρουτίνα μου είναι η γυμναστική. Ασκούμαι με βάρη πέντε φορές την εβδομάδα και με ενδιαφέρει η ενδυνάμωση της μυϊκής μου μάζας.
Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τη στάση ζωής μας ως παράγοντα μακροβιότητας. Σε μια έρευνα που έχω περιλάβει σε ένα από τα βιβλία μου η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 69 χιλιάδων γυναικών και 150 χιλιάδων ανδρών το συμπέρασμά των ερευνητών ήταν πως οι αισιόδοξοι άνθρωποι ζουν 15% περισσότερο από τους απαισιόδοξους.
Είναι ακριβή η μακροζωία; Απευθύνεται μόνο στους εύπορους;
Φυσικά και όχι. Καταρχάς το πρώτο και το πιο σημαντικό που έχει να κάνει κανείς για τη μακροβιότητά του είναι η αλλαγή του τρόπου σκέψης του. Και αυτό σας διαβεβαιώ πως είναι δωρεάν.
Οι οκτώ ώρες ύπνου καθημερινά επίσης δεν κοστίζουν τίποτα. Μια ισορροπημένη διατροφή, χωρίς ζάχαρη και δίχως τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη επίσης δεν αφορά μόνο τους έχοντες. Ξέρετε, οι κυβερνήσεις μας κάνουν πολύ λίγα για να μας προστατέψουν από την παχυσαρκία. Εκεί έξω υπάρχει υπερπροσφορά κακών θερμίδων.
Σε ό,τι αφορά τις τεχνολογίες που θα βοηθήσουν στην επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής, αναφερόμαστε κατά κύριο λόγο στις γονιδιακές θεραπείες.
«Ποτέ δε με ενδιέφερε ο ύπνος, ακόμα και όταν ήμουν φοιτητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Όμως πλέον είναι για μένα κυρίαρχος».
Όταν πρωτοξεκίνησαν ήταν αρκετά κοστοβόρες – μιλάμε για εκατομμύρια δολάρια. Όμως οι τιμές έχουν μειωθεί πια θεαματικά. Πλέον έχουμε να κάνουμε με ποσά που αθροίζονται σε εκατοντάδες και όχι σε εκατομμύρια. Και η τάση είναι πτωτική.
Το είδαμε και στην περίπτωση των mRNA εμβολίων κατά του Covid-19. Άρα τέτοιες θεραπείες μακροβιότητας δεν απευθύνονται αποκλειστικά σε ανθρώπους με οικονομική επιφάνεια. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα των πανεπιστημίων Χάρβαρντ, Οξφόρδης και London School of Economics κάθε χρόνος υγιούς ζωής που προστίθεται ανεβάζει θεαματικά την αξία της παγκόσμιας οικονομίας.
Ποιος είναι για σας ο ορισμός της ποιότητας ζωής σήμερα;
Να ζεις με αυτούς που αγαπάς. Να έχεις τη δυνατότητα να επιλέγεις τι θα κάνεις στην ζωή σου. Να έχεις μια δουλειά που σε γεμίζει. Να έχεις στόχο και σκοπό.
Αυτό είναι ποιότητα ζωής για μένα.
Γυμναστική με βάρη ή αλλιώς το εκ των ουκ άνευ υλικό της συνταγής μακροζωίας του Πίτερ Διαμαντή
Αλήθεια, συνομιλείτε με άλλους «γκουρού» του σύμπαντος της μακροβιότητας; Αναρωτιέμαι αν γνωρίζετε τον Μπράιαν Τζόνσον.
Γνωρίζω τον Μπράιαν τα τελευταία δώδεκα χρόνια. Στην πραγματικότητα εγώ τον έφερα στο μονοπάτι της μακροβιότητας.
Ήταν επενδυτής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου σε μια εταιρία που είχα δημιουργήσει, τη Human Longevity Inc. Η αλήθεια είναι όμως πως έχουμε καιρό να τα πούμε.
Υπάρχουν πολλοί άλλοι με τους οποίους είμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία, όπως Δρ. Έρικ Βέρντιν, CEO του Ινστιτούτου Buck, ο βιολόγος του Χάρβαρντ Ντέιβιντ Σινκλέρ, ο Μαρκ Χάιμαν και βέβαια οι εξαιρετικοί συνεργάτες μου στην εταιρία μου Fountain Life.
Μάλιστα πρέπει να σας πω ότι σύντομα σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα παράρτημα του κέντρου μας και στην Ελλάδα.
Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη επανάσταση στον αγώνα για την επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής;
Αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη επανάσταση αφορά στις διαγωνιστικές εξετάσεις που μας βοηθούν να κατανοήσουμε σε μεγάλο βαθμό τι ακριβώς συμβαίνει μέσα στο ανθρώπινο σώμα.
Υπάρχουν πολλές ασθένειες και συμπτώματα που παραμένουν αόρατα για χρόνια, όμως πλέον με την πρόοδο της τεχνολογίας μπορούμε να τις εντοπίσουμε όχι μόνο έγκαιρα αλλά στο ξεκίνημά τους. Αυτό ακριβώς κάνουμε στο Fountain Life.
Η άλλη εντυπωσιακή εξέλιξη αφορά τον λεγόμενο επιγενετικό επαναπρογραμματισμό. Είναι ο τομέας στον οποίο επενδύουν αυτή τη στιγμή δισεκατομμύρια άνθρωποι όπως ο Τζεφ Μπέζος.
Ο Πίτερ Διαμαντής με τον επικεφαλής Στρατηγικής του, Δρ. Γιάννη Ψάλτη (αριστερά) και τον Δρ. Ματ Γουόκερ στο πρόσφατο Ταξίδι Μακροζωίας Platinum στο Σαν Φρανσίσκο
Κύριε Διαμαντή, φοβάστε τον θάνατο;
Στην πραγματικότητα όχι. Αυτό δε σημαίνει ότι θέλω να πεθάνω. Αλλά είμαι συμφιλιωμένος με την ιδέα.
Το θέμα είναι ότι όσο ζω θα ήθελα να περάσω όσο περισσότερο χρόνο μπορώ με αυτούς και με αυτά που αγαπώ.
Επιτρέπετε στον εαυτό σας κάποια «ένοχη απόλαυση»;
Να πω την αλήθεια ακόμα ακούω τη φωνή του πατέρα μου που μου έλεγε όταν ήμουν μικρός Μέτρον Άριστον. Αυτό σημαίνει πως με ενδιαφέρει και αναζητώ την ισορροπία.
Για να είμαι ειλικρινής προσπαθώ οι ένοχες απολαύσεις μου να είναι νέες, υγιείς και υγιεινές συνήθειες. Όπως το να κάνω μια βόλτα με τα παιδιά μου ή να απολαμβάνω ένα πιάτο μπρόκολο στον ατμό με λεμόνι.
Πιστέψτε με πάντως, δεν το παρακάνω με τίποτα.
