Δύο μεγάλες φεστιβαλικές βραβεύσεις στις ταινίες της εβδομάδας που προβάλλονται από σήμερα στις αίθουσες, σε δύο εντελώς διαφορετικού περιεχομένου ταινίες: Ο Χρυσός Φοίνικας του τελευταίου φεστιβάλ των Καννών, η «Ανόρα» του Σον Μπέικερ, η ιστορία μιας εργάτριας του σεξ στη σύγχρονη Νέα Υόρκη και το επίκαιρο ντοκιμαντέρ «Δαχομέη» της Ματί Ντιόπ (Χρυσή Αρκτος στο περασμένο φεστιβάλ Βερολίνου) που πραγματεύεται την επιστροφή κλεμμένων μνημείων στη χώρα τους και έτσι, με τον τρόπο του, αφορά και την Ελλάδα.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
Ανόρα (Anora)
Σταχτοπούτα στριπτιζέζ παντρεύεται πάμπλουτο Ρώσο πρίγκιπα. Τι τύχη έχει ένας τέτοιος γάμος σήμερα;
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2017
Σκηνοθεσία: Σον Μπέικερ
Ηθοποιοί: Μίκι Μάντισον, Μαρκ Αϊντελσταιν κ.α.
H Ανόρα του τίτλου της βραβευμένης με τον Χρυσό Φοίνικα φέτος ταινίας του Αμερικανού σκηνοθέτη Σον Μπέικερ, είναι μια νέα, όμορφη, αυθάδης, με τουπέ και τρομερό σουξέ εργαζόμενης σε στριπτιζάδικο της Νέας Υόρκης. Στις φλέβες της ρέει και ρωσικό αίμα. Δεν δείχνει να φοβάται τίποτα και με τα φυσικά της κάλλη καταφέρνει να «παρασύρει» έναν νεαρό, γόνο πάμπλουτης οικογένειας Ρώσων (Μαρκ Αϊντελσταιν), ο οποίος το μόνο που ξέρει να κάνει είναι να τρώει τα λεφτά του μπαμπά και της μαμάς ζώντας την έξαλλη ζωή μακριά από μια πατρίδα που ούτε το όνομά της δεν θέλει να ακούει.
Εκείνος είναι που θα προτείνει στην Ανόρα γάμο στο Λας Βέγκας και εκείνη, παρότι αρχικά διστάζει, τελικά δέχεται. Ο γάμος γίνεται και ακολουθεί… το σώσε. Κυριολεκτικά το σώσε διότι οι γονείς του νεαρού (που βρίσκονται στην Ρωσία) δεν μπορούν να το δεχτούν και θα κάνουν τα πάντα για να ακυρώσουν τον γάμο. Και μέσα από αυτό το μπάχαλο θα προκύψει μια γλυκόπικρη, διαρκώς στην κίνηση κομεντί, που ακυρώνει κάθε τι που έχουμε στο μυαλό μας γύρω από το παραμύθι της Σταχτοπούτας και του ωραίου πρίγκιπα.
Στον κόσμο του Σον Μπέικερ – γνωστού από «ταινίες του περιθωρίου» όπως οι «Starlet» (2012), «Tangerine» (2015), «The Florida Project» (2017) και το «Red rocket» (2021) όπου πρωταγωνιστεί ένας πραγματικός πορνοστάρ σε ρόλο πρώην πορνοστάρ – οι πρίγκιπες σνιφάρουν κόκα και η Σταχτοπούτα ξεβρακώνεται κάθε λίγο και λιγάκι. Ο Μπέικερ λατρεύει να κινηματογραφεί καταστάσεις καθημερινότητας γεμάτες εντάσεις και χιούμορ. Οντως, οι σκηνές που βλέπουμε τους μπράβους του Ιβάν να προσπαθούν να επιβληθούν στην Ανόρα είναι περισσότερο κωμικές παρά οτιδήποτε άλλο.
Παραδόξως παρότι κανένας από τους ήρωες δεν είναι τρυφερός, από την ιστορία δεν λείπει η τρυφερότητα. Παρ’ όλ’ αυτά, η «Ανόρα» αν και ταινία καθαρά ψυχαγωγική, δεν παύει να είναι μια ιδέα πιο ανάλαφρη απ’ όσο χρειαζόταν. Η βράβευσή της με τον Χρυσό Φοίνικα στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών μέχρι ενός σημείου δικαιολογείται (τέτοιες ταινίες δεν κερδίζουν συχνά τόσο υψηλές διακρίσεις), κάτι μας λέει όμως ότι είναι ένας από τους Χρυσούς Φοίνικες που στο πέρασμα του χρόνου θα ξεχαστούν.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – VILLAGE MALL – OPTIONS ΙΛΙΟΝ – OPTIONS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΕΛΛΗ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΝΑΝΑ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΦΟΙΒΟΣ – WEST CITY ΜΠΟΥΡΝΑΖΙ – ΣΙΝΕΑΚ ΠΕΙΡΑΙΑΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS- ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ κ.α.
—————————————–
Δαχομέη (Dahomey)
Συνέβη στην Αφρική. Θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα;
Παραγωγή: Γαλλία/ Σενεγάλη/ Μπενίν, 2024
Ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Ματί Ντιόπ
Η σύνδεση αυτού του διακεκριμένου ντοκιμαντέρ με την ελληνική επικαιρότητα (αλλά και όχι μόνο) είναι κάτι παραπάνω από εμφανής: η «Δαχομέη» πραγματεύεται τον επαναπατρισμό βασιλικών θησαυρών της Δαχομέης από το Παρίσι όπου «κρατούνταν» για περισσότερο από έναν αιώνα, στον τόπο προέλευσης τους, που είναι το σημερινό Μπενίν (για την ακρίβεια μεταφέρθηκαν στην πόλη Κοτονού). Τι αν όχι μια αντιστοιχία με την αρπαγή των Γλυπτών του Παρθενώνα και την χρόνια προσπάθεια των Ελλήνων (και όχι μόνο) να επιστραφούν τα Μάρμαρα στην χώρα μας δεν έρχεται αμέσως, συνειρμικά, στο νού;
Τον 19ο αιώνα, οι Γάλλοι στρατιώτες έκλεψαν τους θησαυρούς του Βασιλείου της Δαχομέης στη Δυτική Αφρική και τους μετέφεραν στην Γαλλία. Θα χρειαζόταν να περάσουν 130 ολόκληρα χρόνια, μέχρι να αποφασιστεί να επιστραφούν στην πατρίδα τους, στο φυσικό τους περιβάλλον. Στην ουσία, αυτή η επιστροφή που έγινε τον Νοέμβριο του 2021 και η Μάτι Ντιόπ κινηματογράφησε με αστείρευτη βουλιμία δίνοντας σημασία σε όλες τις λεπτομέρειες (ακόμα και τις φαινομενικά ασήμαντες), είναι κάτι σαν το άνοιγμα του ασκού του Αιόλου. Γιατί βέβαια, η «Διαχομέη» μπορεί να μετατραπεί σε ένα ευρύτερο σχόλιο που υπερασπίζεται την διεκδίκηση και επιστροφή κλεμμένων θησαυρών χωρών οι οποίες βρέθηκαν υπό την κατοχή αποικιοκρατικών δυνάμεων.
Η Ντιοπ χειρίζεται με αξιοπρέπεια και αξιοθαύμαστη οικονομία τα θέμα της εμπλουτίζοντάς το με έξυπνες ιδέες. Για παράδειγμα δίνει φωνή στους θησαυρούς. Ένας από αυτούς, με μια μπάσα φωνή, μάς κάνει συμμέτοχους με το δράμα της ιστορίας του αναφέροντας με παράπονο ότι του έδωσαν ως όνομα το «νούμερο 26» ενώ δεν είναι αυτό το όνομά του. Επίσης, διατηρώντας την διάρκεια της «Δαχομέης» σε κάτι παραπάνω από μόλις μια ώρα, η σκηνοθέτις φροντίζει να μην προκαλέσει κούραση (ή και ανία ακόμα) στους θεατές που ενδεχομένως να μην είναι και τόσο εξοικειωμένοι με το θέμα (ή καθόλου). Για όλα αυτά και κυρίως για τον ξεκάθαρο στόχο της που είναι η αντίσταση προς την διαστρέβλωση της ταυτότητας μιας χώρας από μια άλλη δυνατότερη, η «Δαχομέη» απέσπασε την Χρυσή Άρκτο στο περασμένο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΔΙΑΝΑ
—————————————–
Venom: Η Τελευταία Πράξη
Ο καλός στις προθέσεις και φρικτός στην όψη εξωγήινος επιστρέφει
(Venom: The last dance)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2024
Σκηνοθεσία: Κέλι Μαρσέλ
Ηθοποιοί: Τομ Χάρντι, Τσιγουετέλ Ετζιοφόρ, Ρις Αϊφανς κ.α.
Τρίτη ταινία στην οποία ο Τομ Χάρντι υποδύεται τον Εντι Μπροκ, τον «αλήτη» αλλά ηθικό δημοσιογράφο του οποίου το «είναι» έχει καταλάβει ο Venom, μια «καλή» εξωγήινη οντότητα. Εδώ, φυσικά, καταδιώκεται και πάλι από ατελείωτες δυνάμεις του κακού και αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα φορώντας ένα χαβανέζικο πουκάμισο και χάνοντας συνέχεια τα παπούτσια του. Εφόσον ο Venom είναι ένα ατίθασο και παρά την εφιαλτική όψη του παιχνιδιάρικο πλάσμα που κάνει ότι του κατεβαίνει στο κεφάλι, το σενάριο (στο οποίο ο Χάρντι συνεργάστηκε – είναι εξάλλου και παραγωγός) διακρίνεται από μια «ότι να’ ναι» διάθεση (την ίδια ότι να’ ναι διάθεση και των προηγούμενων δύο ταινιών).
Ο Venom που έχει αναπτύξει μια πολύ παράξενη σχέση με τον Εντι (σαν να είναι ένας άλλος του εαυτός) εισχωρεί όπου θέλει και μπορεί να δώσει στα πάντα την μορφή υπερφυσικών τεράτων. Οπως π.χ. συμβαίνει με ένα άλογο που μέσω του Venom θα σκίσει τους αιθέρες με τον Χάρντι καβάλα. Θα συμφωνήσω ότι όλα αυτά, μπορούν που και που να κάνουν κάπως διασκεδαστικό το όλο εγχείρημα αν και στο μεγαλύτερο μέρος του, το «Venom: Η Τελευταία Πράξη», γίνεται απλώς κουραστικό – τουλάχιστον για όσους δεν είναι φαν του ήρωα και του συγκεκριμένου franchise της Marvel.
Προφανώς, την περισσότερη δουλειά στην ταινία την έχουν κάνει οι υπεύθυνοι των τεχνικών εφέ, της ψηφιακής τεχνολογίας και του CGI, με τα τέρατα να καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, του χώρου και της ιστορίας της από την οποία δεν λείπει ο κυβερνητικός δάκτυλος με τον Τσιγουετέλ Ετζιοφόρ να αναλαμβάνει δράση στον ρόλο ενός στρατιωτικού. Το μόνο πραγματικά ανθρώπινο στοιχείο της ταινίας είναι ίσως η οικογένεια των χίπηδων που με πάτερ φαμίλια τον Ρις Αϊφανς κυκλοφορεί ανάμεσα στο χάος ζώντας την έξαλλη τούτη περιπέτεια με τον δικό της τρόπο. Και η ακηνή όταν όλα μαζί τα μέλη της (γονείς και δύο παιδιά) τραγουδούν το… «Space oddity» του Ντέιβιντ Μπάουι είναι, χωρίς αμφιβολία το χάιλαϊτ αυτής της ταινίας με την οποία κλείνει ο κινηματογραφικός κύκλος του Venom (εκτός βέβαια αν κάνει θραύση στα ταμεία οπότε κάποια στιγμή κατά πάσα πιθανότητα, θα ανοίξει ξανά).
Βαθμολογία: 1 ½
Προβάλλεται σε περισσότερες από 100 αίθουσες σε όλη την Ελλάδα
—————————————–
Σαμσάρα (Samsara)
Ο βουδισμός ως οπτικοακουστική εμπειρία με θεραπευτικές ιδιότητες
Παραγωγή: Ισπανία, 2023
Σκηνοθεσία: Λόις Πατίνιο
Ηθοποιοί: οι ερασιτέχνες Αμίντ Κεομάνι, Τούμορ Ξιόνγκ, Σιμόν Μιλαβάν κ.α.
Παρότι η «Σαμσάρα» είναι γυρισμένη σαν ντοκιμαντέρ μυθοπλασίας, ο καλύτερος τρόπος για να την εισπράξει κανείς είναι ως μια οπτικοακουστική εμπειρία που σχετίζεται με την μυστηριώδη (και συγχρόνως απλούστατη) θρησκεία του βουδισμού. Εξάλλου θα πρέπει να επισημανθεί ότι «Samsara» σημαίνει «διαδοχή μετενσαρκώσεων στις οποίες πρέπει να υποβληθεί ένα συναισθανόμενο ον μέχρις ότου να καθαριστούν όλα τα αρνητικά καρμικά του αποτυπώματα και να επιτύχει την κατάσταση της Νιρβάνα».
Εχοντας μοιράσει την ταινία του σε δυο χώρους δραματουργίας, έναν βουδιστικό ναό στο Λάος στο πρώτο μέρος και μια φάρμα φυκιών στη Τανζανία στο δεύτερο, ο Ισπανός σκηνοθέτης Λόις Πατίνιο (που έγραψε το σενάριο μαζί με τον Γκαρμπίνιε Ορτέγκα), αποπειράται έναν «οπτικό διαλογισμό», κάτι σαν έναν ανεπιτήδευτο στοχασμό γύρω από τα μεγάλα θέματα του ανθρώπου: ζωή, ύπαρξη, θάνατος, μετενσάρκωση.
Τα πρόσωπα που παρακολουθούμε στις δύο ιστορίες είναι καλοσυνάτα και αγνά με συγκεκριμένους στόχους και δίψα για το καθαρό «νερό» της ζωής. Πάμπτωχα παιδιά που κατάφεραν να εκπληρώσουν ένα όνειρό τους και να γίνουν μοναχοί του βουδισμού ή απλοί κάτοικοι της Ζανζιβάρης που επιδιώκουν να ακολουθήσουν το πνεύμα του βουδισμού στην καθημερινότητά τους. Όλα απλά, φυσικά και αν το καλοσκεφτείς, ουσιαστικά.
Αν ο θεατής βάλει τον εαυτό του στην διαδικασία παρακολούθησης αυτής της ταινίας, αν δηλαδή αποφασίσει να μπει πραγματικά στον κόσμο της, θα δει ότι η «Σαμσάρα» μπορεί να λειτουργήσει ακόμα και ως ηρεμιστικό φάρμακο.
Βαθμολογία: 3
AΘΗΝΑ: ΝΕWΜΑΝ CINEMA
—————————————————-
Birdcage Inn (Palandaemun)
Εργάτρια του σεξ τα βρίσκει σκούρα στη Νότιο Κορέα
Παραγωγή: Νότια Κορέα, 1998
Σκηνοθεσία: Κιμ Κι Ντουκ
Ηθοποιοί: Τζεούν Λι, Xαε-Ουν Λι, Γιαε-Μο Αν κ.α.
Μια άλλη εργάτρια του σεξ είναι η κεντρική ηρωίδα της τρίτης ταινίας του Νοτιοκoρεάτη auteur Κιμ Κι Ντουκ (1960 – 2020) που προβάλλεται για… πρώτη φορά στην Ελλάδα (συμπτωματικά την ίδια μέρα που κάνει πρεμιέρα η «Ανόρα»). Φυσικά, οι συνθήκες εδώ είναι εντελώς διαφορετικές με την κεντρική ηρωίδα (Τζεούν Λι) να προσπαθεί να τα φέρει βόλτα σε ένα περιβάλλον άκρως επιθετικό, στην υποβαθμισμένη περιοχή της παρακμιακής παραλιακής πόλης όπου έχει καταλήξει διαμένοντας σε ένα «οικογενειακό ξενοδοχείο».
Ο σκηνοθέτης κρύβει καλά τα χαρτιά του, η ταινία κυλά ήρεμα και κάπως αλλόκοτα μέσα στις φωνές και τα βίαια ξεσπάσματα των ανθρώπων με τους οποίους η ηρωίδα είναι αναγκασμένη να ζει. Λίγο βέβαια να γνωρίζεις από το έργο του Κιμ Κι Ντουκ («Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας… και άνοιξη», «Ολομόναχοι μαζί», «Το κορίτσι με το αγγελικό πρόσωπο», «Πιετά»), αντιλαμβάνεσαι ότι η έκπληξη που κάποια στιγμή θα ξεπεταχθεί μπροστά σου, θα είναι τόσο αναπάντεχη που – το λιγότερο – θα σε ξαφνιάσει.
Όπως και γίνεται μέσα από την μείξη ωμότητας – γλυκύτητας που αποτελεί χαρακτηριστικό του σκηνοθετικού ύφους του Κιμ Κι Ντουκ σε μια ταινία που δεν μπορεί βεβαίως να συγκριθεί με τις μεταγενεστερες του (να σημειωθεί ότι η ίδια εταιρεία διένειμε πριν από μερικούς μήνες και πάλι για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την πρώτη κινηματογραφική δημιουργία του, «Ageo»)
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: ΑΤΕΝΕ
—————————————————-
Παιδικό κινούμενο σχέδιο από την Ρωσία
Προβάλλεται τέλος και το ρωσικό κινούμενο σχέδιο του του Ρόμαν Αντρέγιεφ «Πώς να σώσετε έναν μάγο» (Koshchey. Pokhititel nevest, 2022), που συνδυάζει ρομαντική κομεντί, κωμωδία και ανατρεπτικό παραμύθι, ακολουθώντας την εδώ και 300 χρόνια προσπάθεια του Ξεροκόκαλου του Αθάνατου (παραλλαγή του Δράκουλα) να βρει το ταίρι του. Όλα δείχνουν ότι θα καταφέρει με την Μπάρμπαρα την Γενναία που πολεμάει στην αρένα επίδοξους μνηστήρες, που την επιθυμούν είτε για την ομορφιά της, είτε για την πλούσια κληρονομιά της. Ατού της ταινίας η προσθήκη λαογραφικών – μυθολογικών στοιχείων που ταιριάζουν με το ευχάριστο σκίτσο (ακούγονται οι φωνές των Κώστα Αποστολίδη, Τάσου Νταπαντά, Μυρτώς Ναούμ, Κώστα Τερζάκη κ.α.)
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΚΗΦΙΣΙΑ (Σάβ-Δευτ) – ΝΙΡΒΑΝΑ (Σάβ-Δευτ) – ΑΕΛΛΩ (Σάβ-Δευτ) – ΝΑΝΑ (Σάβ-Δευτ) – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ (Παρ-Δευτ) – OPTIONS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE κ.α ΘΕΣ/ΚΗ: CINEΜΑ ΟΝΕ -ΑΘΗΝΑΙΟΝ (Παρ-Δευτ) κ.α.
