Η διαδικασία των μετεγγραφών των φοιτητών αποτελεί ένα σημαντικό και πολύπλοκο ζήτημα που απασχολεί κάθε χρόνο χιλιάδες οικογένειες στην Ελλάδα. Το σύστημα των μετεγγραφών επιτρέπει στους φοιτητές να αλλάξουν τμήμα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και βάσει κριτηρίων που αφορούν τόσο οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες όσο και την οικογενειακή κατάσταση.
Οι κύριες κατηγορίες δικαιούχων είναι οι φοιτητές με αδέρφια που σπουδάζουν και όσοι πληρούν οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Κάθε κατηγορία έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και οι μετεγγραφές πραγματοποιούνται είτε καθ’ υπέρβαση είτε με μοριοδότηση. Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια και οι τροποποιήσεις που έχουν γίνει στο πλαίσιο των μετεγγραφών;
Εν αναμονή της εγκυκλίου για να ξεκινήσει η διαδικασία των αιτήσεων το Βήμα σας παρουσιάζει τα βασικά σημεία των μετεγγραφών με τη βοήθεια των συμβούλων σταδιοδρομίας της Orientum:
Οι κύριες κατηγορίες
- Αδέρφια προπτυχιακοί φοιτητές
- Οικονομικά και Κοινωνικά κριτήρια
Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι στην πρώτη περίπτωση οι μετεγγραφές είναι καθ’ υπέρβαση, άρα την παίρνουν όλοι όσοι τη δικαιούνται, σε αντιδιαστολή με τα Οικονομικά και Κοινωνικά Κριτήρια, που οι θέσεις περιορίζονται στο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) του συνολικού αριθμού των εισακτέων ανά τμήμα. Από τη στιγμή λοιπόν που δεν την παίρνουν όλοι, εφαρμόζεται μοριοδότηση βάσει οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, προκειμένου να καταταχθούν οι υποψήφιοι και να πάρουν τη μετεγγραφή εκείνοι με τα περισσότερα μόρια.
Η νέα τροπολογία
Με την τροπολογία που ψηφίστηκε στη βουλή στις 22 Οκτωβρίου πλέον εξισώνονται οι τρίτεκνοι με τους πολύτεκνους και μοριοδοτούνται με 3 μόρια ως προς τα κοινωνικά κριτήρια. Με άλλα λόγια, παίρνουν περισσότερα μόρια, διότι μέχρι πέρσι έπαιρναν 1.5 και 2 μόρια αντίστοιχα, αλλά και εξισώνονται. Επιπλέον, αυξάνονται τα μόρια (από 2 που ήταν) σε 3 των υποψηφίων που είναι ορφανοί από ένα γονέα, και 2 μόρια (αντί για 1 μόριο που ήταν μέχρι πέρσι) παίρνουν οι φοιτητές για κάθε μέλος της οικογένειας τους που έχει αναπηρία 67% και άνω ή κάποια σοβαρή πάθηση. Στα οικονομικά κριτήρια δεν έχουμε αλλαγές ως προς τη μοριοδότηση.
Αλλά ακόμη και για την κατηγορία που αφορά τους υποψηφίους που έχουν αδέρφια προπτυχιακούς φοιτητές, παρόλο που είναι καθ΄ υπερβαση, ισχύουν κάποιες προϋποθέσεις. Καταρχάς, για να ανήκει κάποιος σε αυτήν την κατηγορία εξυπακούεται ότι τα αδέρφια σπουδάζουν σε διαφορετική περιφερειακή ενότητα τόσο μεταξύ τους όσο από τη μόνιμη κατοικία των γονιών. Αν λοιπόν, ένας πρωτοετής φοιτητής έχει αδερφό, ο οποίος δεν έχει υπερβεί τον κανονικό χρόνο φοίτησης, στο μέρος που σπουδάζει η οικογένεια δεν έχει σπίτι σε πλήρη κυριότητα ή επικαρπία στο 100% και το κατά κεφαλήν εισόδημά της οικογένειας δεν υπερβαίνει τα 17.500 ευρώ (μέχρι πέρσι ήταν 12.500 ευρώ), τότε σίγουρα παίρνει τη μετεγγραφή.
Τι συμβαίνει αν ισχύουν τα κριτήρια
Αν, δηλαδή, όλα αυτά ισχύουν, τότε ο/η πρωτοετής φοιτητής/τρια μπορεί να μετεγγραφεί σε αντίστοιχο τμήμα στην πόλη που σπουδάζει ο αδερφός ή η αδερφή του. Εάν τώρα δεν υπάρχει αντίστοιχο τμήμα, πηγαίνει εκεί που υπάρχει μόνιμη κατοικία των γονιών. Αν και πάλι δεν πληρούνται τα παραπάνω κριτήρια, τότε μπορούν να επιλέξουν να μετεγγραφούν από κοινού σε αντίστοιχα τμήματα τα οποία βρίσκονται σε άλλη Περιφερειακή Ενότητα, εκτός της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.
Για τα αδέρφια μέλη τρίτεκνης ή πολύτεκνης οικογένειας ο νόμος αυτός διατηρείται σε γενικές γραμμές, αλλά με την τροπολογία γίνεται ακόμα πιο ευνοϊκός για αυτούς λόγω της άρσης του εισοδηματικού κριτηρίου , αλλά και της άρσης του υποχρεωτικού 1ου έτους σπουδών του ενός αδελφού. Με αλλά λόγια, το σύστημα τους επιτρέπει σε οποιοδήποτε έτος σπουδών να ζητήσουν μετεγγραφή και δεν έχουν τον περιορισμό του κατά κεφαλήν εισοδήματος που δεν πρέπει να ξεπερνά τα 17.500 ευρώ.
Ωστόσο και για τις δύο αυτές βασικές κατηγορίες είναι απαραίτητο να υπάρχει αντιστοιχία τμήματος και οι υποψήφιοι να πιάνουν τη βάση μετεγγραφής, δηλαδή τη βάση του τμήματος που θέλουν να πάρουν μετεγγραφή μείον 2.750 μόρια. Για παράδειγμα, αν ένας φοιτητής/τρια ενδιαφέρεται να μετεγγραφεί σε ένα τμήμα που έχει βάση εισαγωγής 16.000 μόρια, θα πρέπει να έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 13.250 μόρια για τη σχολή που πέρασε.
Τα στοιχεία για τις μετεγγραφές φοιτητών
Με βάση το αρχείο του ΥΠΑΙΘΑ «Βάσεις Μετεγγραφών 2023» πέρσι, με την κατηγορία αδέρφια προπτυχιακοί που είναι καθ’ υπέρβαση το 98,78 % πήρε τη μετεγγραφή, ενώ με την κατηγορία οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια υποβλήθηκαν 5.543 αιτήσεις και πέτυχαν 3.853 , δηλαδή το 69,51 % . Συνολικά οι προσφερόμενες θέσεις ήταν 6.569 και καλύφθηκαν 3.774. Δηλαδή έμειναν κενές 2.795 θέσεις, δηλαδή το 42,5% των θέσεων…
Αυτό που σχολιάζει η επιστημονική ομάδα της Orientum για το φαινόμενο: «Για αρκετά τμήματα παίζει ρόλο η αντιστοιχία των τμημάτων και η βάση μετεγγραφής των 2.750 μορίων, που λειτουργεί ως «κόφτης». Για παράδειγμα στα τμήματα Οργάνωσης και Διοίκησης επιχειρήσεων του Ο.Π.Α. και του ΠΑ.ΠΕΙ. που είναι υψηλόβαθμα, μέχρι και πέρσι, ήταν αντίστοιχα μόνο με της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και της Χίου. Τα τμήματα της Πάτρας και της Χίου έχουν χαμηλές βάσεις, γεγονός που μειώνει τον αριθμό των φοιτητών αυτών των τμημάτων, οι οποίοι μπορούν να διεκδικήσουν τη μετεγγραφή λόγω του «κόφτη» των 2.750 μορίων. Φέτος, όλα τα τμήματα Οργάνωσης και Διοίκησης επιχειρήσεων είναι πλέον αντίστοιχα μεταξύ τους (εκτός από αυτό των Γρεβενών) και έτσι οι ενδιαφερόμενοι έχουν και την επιλογή του ΠΑ.Δ.Α για να έρθουν στην Αθήνα, μιας και για αυτήν την πόλη ενδιαφέρεται η πλειοψηφία».
Τα βασικά χαρακτηριστικά
Η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη είναι οι πιο δημοφιλείς πόλεις. Για παράδειγμα για τα τμήματα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου οι τελευταίοι με συγκέντρωναν κατά μέσο όρο γύρω στα 6 μόρια από τα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, δηλαδή δύσκολα έπαιρνε κανείς μετεγγραφή για αυτά.
«Τώρα που οι πολύτεκνοι και οι τρίτεκνοι θα παίρνουν περισσότερα μόρια είναι πολύ πιθανόν να δούμε μεταβολές στις βάσεις των μετεγγραφών», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Νίκος Παυλάκος, σύμβουλος σταδιοδρομίας και συνιδρυτής της Orientum.
Η διαδικασία των μετεγγραφών είναι σίγουρα δύσκολη και απασχολεί κάθε χρόνο τις ελληνικές οικογένειες.
Οι σύμβουλοι της Orientum για ακόμη μια φορά τονίζουν τη σημασία της πλήρους και έγκυρης πληροφόρησης: «Αντιλαμβανόμαστε την αγωνία των γονιών και των φοιτητών που χάνονται σε αυτό τον «κυκεώνα» των πληροφοριών. Συνιστάμε ψυχραιμία και πάνω απ’ όλα σωστή ενημέρωση. Υπάρχουν υποψήφιοι που ανήκουν και στις δύο κατηγορίες. Καλό είναι να μελετήσουν την εγκύκλιο προσεκτικά και να σκεφτούν ποια κατηγορία τους συμφέρει περισσότερο» .
