Η τελευταία έκθεση του Δείκτη Ζωντανού Πλανήτη (Living Planet Index) από τη WWF αποκαλύπτει μια σκληρή πραγματικότητα: οι πληθυσμοί της άγριας ζωής παγκοσμίως έχουν μειωθεί κατά 73% κατά μέσο όρο μεταξύ 1970 και 2020.
Δείκτης Ζωντανού Πλανήτη
Η έκθεση της WWF αποτελεί μια συνολική μελέτη των τάσεων της βιοποικιλότητας παγκοσμίως και της υγείας του πλανήτη Γη.
Ο Δείκτης Ζωντανού Πλανήτη (LPI) έχει αναπτυχθεί από τη Ζωολογική Εταιρεία του Λονδίνου (Zoological Society of London), η οποία καταγράφει τους πληθυσμούς των ζώων και πως αυτοί μεταβάλλονται από το 1970 έως το 2020. Η εν λόγω έρευνα αναλύει τη μεταβολή 34.836 πληθυσμών και 5.495 σπονδυλωτών ειδών (ψάρια, αμφίβια, ερπετά, πουλιά και θηλαστικά).
«Αν και η κατάσταση είναι απελπιστική, δεν έχουμε ακόμη περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή», Kirsten Schuijt
Τα στοιχεία του Δείκτη του 2024 απεικονίζουν μια ανησυχητική τάση. Ο μέσος πληθυσμός της άγριας πανίδας έχει μειωθεί σχεδόν κατά τρία τέταρτα παγκοσμίως, με τα οικοσυστήματα του γλυκού νερού να υφίστανται τις σοβαρότερες επιπτώσεις, με μείωση της τάξης του 85%. Τα χερσαία είδη έχουν σημειώσει μείωση 69% και οι θαλάσσιοι πληθυσμοί ζώων φθίνουν κατά μέσο όρο 56%. Αυτά τα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν τις έντονες και συνεχιζόμενες απειλές για τη βιοποικιλότητα σε όλα τα περιβάλλοντα.
Ο παγκόσμιος Δείκτης Ζωντανού Πλανήτη (Living Planet Index) 2024 δείχνει μια μέση μείωση κατά 73% στους παρακολουθούμενους πληθυσμούς σπονδυλωτών. Τα στατιστικά στοιχεία στον δείκτη αντικατοπτρίζουν τη μέση αναλογική μεταβολή στα μεγέθη των πληθυσμών των ζώων που παρακολουθούνται σε μια περίοδο 50 ετών - όχι τον αριθμό των μεμονωμένων ζώων που χάθηκαν ή τον αριθμό των πληθυσμών που χάθηκαν.
Η γενική διευθύντρια της WWF Kirsten Schuijt σημειώνει πως «Αν και η κατάσταση είναι απελπιστική, δεν έχουμε ακόμη περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή».
Αναφερόμενοι στον Δείκτη Ζωντανός Πλανήτης, χρησιμοποιούμε τη λέξη «μείωση» αντί για «απώλεια», καθώς ο Δείκτης αναδεικνύει μια μέση τάση στην αλλαγή πληθυσμών και όχι τον μέσο όρο του συνολικού αριθμού των ειδών που χάθηκαν.
Η αποψίλωση των δασών, οι μη βιώσιμες αγροτικές πρακτικές και βιομηχανική αλιεία συνιστούν βασικούς παράγοντες που συντελούν στην διατάραξη της βιοποικιλότητας.
«Οι αποφάσεις και οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν τα επόμενα 5 χρόνια θα είναι καθοριστικές για το μέλλον της ζωής στον πλανήτη μας», Kirsten Schuijt
Υστερούμε έναντι των παγκόσμιων στόχων μας
Στη Συμφωνία του Παρισιού τέθηκαν φιλόδοξοι παγκόσμιοι στόχοι με σκοπό να περιοριστεί η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, έως το τέλος του αιώνα η παγκόσμια μέση αύξηση της θερμοκρασίας να μην υπερβαίνει τους 1,5°C.
Παράλληλα, η Agenda 2030 των Ηνωμένων Εθνών θέτει περιβαλλοντικούς στόχους που λειτουργούν ως καταλύτες για τη συνολική βιώσιμη ανάπτυξη, όπως η προστασία των υδάτινων πόρων, η βιώσιμη διαχείριση των θαλασσών και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενσωματώνει αυτούς τους στόχους στις πολιτικές της για την πράσινη ανάπτυξη επιδιώκοντας μια βιώσιμη ανάκαμψη έως το 2030.
Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα της έρευνας της WWF οι στόχοι του ΟΗΕ μοιάζει απίθανο να επιτευχθούν.
Όπως αναφέρει η Kirsten Schuijt «Οι αποφάσεις και οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν τα επόμενα 5 χρόνια θα είναι καθοριστικές για το μέλλον της ζωής στον πλανήτη μας».
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κλιματική κρίση, η Έκθεση για τον Ζωντανό Πλανήτη υποστηρίζει έναν ριζικό μετασχηματισμό των παγκόσμιων συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής τροφίμων, της χρήσης ενέργειας και της κατανομής της χρηματοδότησης.
Η έκθεση επισημαίνει τα μη-βιώσιμα συστήματα τροφίμων ως τον σημαντικότερο παράγοντα στη μείωσης της βιοποικιλότητας. Η παραγωγή τροφίμων αντιπροσωπεύει το 40% του συνόλου της χρήσης γης και συμβάλλει σημαντικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η WWF προτάσσει τη στροφή σε πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, όπως τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και την προώθηση της διατροφής με βάση τα φυτά για την ανακούφιση των πιέσεων στα ζωικά οικοσυστήματα.
Επιπλέον, η παραγωγή ενέργειας χρειάζεται να απαγκιστρωθεί από τα ορυκτά καύσιμα και να βασιστεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να προστατεύονται τα φυσικά οικοσυστήματα.
Η κατανομή των χρηματοδοτικών επενδύσεων σε τομείς φιλικούς προς το περιβάλλον είναι ζήτημα καθοριστικής σημασίας.
Η WWF υπογραμμίζει ότι τα επόμενα πέντε χρόνια αποτελούν σημείο καμπής για την κλιματική αλλαγή. Χωρίς άμεση και μεταρρυθμιστική δράση, τα οικοσυστήματα κινδυνεύουν να οδηγηθούν σε μη αναστρέψιμες ζημιές.
