Τώρα είναι η «ιδανική στιγμή» το Ισραήλ να ανακτήσει τους ομήρους από τη Γάζα, τονίζει στο ΒΗΜΑ λίγες ώρες μετά την επιβεβαίωση του θανάτου του ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, ο αμερικανοπαλαιστίνιος δημοσιογράφος και πρώην καθηγητής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, Νταούντ Κουτάμπ.
Τι σημαίνει για τη Γάζα η δολοφονία του Γιαχία Σινουάρ;
«Θα έχει αντίκτυπο σίγουρα σε ένα θέμα: στο ηθικό της Χαμάς. Για τη Χαμάς όμως, η δολοφονία ηγετικών στελεχών της δεν είναι κάτι καινούργιο. Εδώ και χρόνια το Ισραήλ σκοτώνει τους ηγέτες της και αυτοί αντικαθίστανται. Από εκεί και πέρα, καμία σημαντική αλλαγή δεν διαβλέπω. Εκτός κι αν το Ισραήλ θελήσει να κάνει μια συμφωνία για τους ομήρους. Αν όντως το θέλει, τώρα είναι η ιδανική στιγμή. Εάν το Ισραήλ εξακολουθεί να επιμένει στην ψευδαίσθηση της ολοκληρωτικής εξάλειψης της Χαμάς, θα αποτύχει. Ο Νετανανιάχου εδώ και ένα χρόνο νομίζει λανθασμένα ότι μπορεί να κάνει την Χαμάς να παραδοθεί. Δεν είναι στο DNA των οργανώσεων με τέτοια ιδεολογία να παραδίνονται».
Αναβιώνουν οι προοπτικές μιας συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός;
«Υπάρχει περίπτωση να κάνει ένα «άνοιγμα» για την επανέναρξη των συνομιλιών ο Νετανιάχου, εφόσον όμως το θέλει. Δεν είναι βέβαιο».
Ποιος θα διαδεχθεί τον Σινουάρ στην ηγεσία της Χαμάς;
«Περιμένω ένα πολιτικό πρόσωπο όπως ο Mούσα Αμπού Μαρζούκ, επικεφαλής του γραφείου Διεθνών Σχέσεων της Χαμάς, ή ο Χαλίλ αλ Χάγια, πολιτικός που υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς από τον Αύγουστο του 2024, με έδρα το Κατάρ, και κύριος διαπραγματευτής για την κατάπαυση του πυρός στη Ντόχα. Είναι και άλλοι οι πιθανοί υποψήφιοι. Οι περισσότεροι ζουν στο εξωτερικό. Εντός της Γάζας βρίσκεται μόνο ένας, ο Μοχάμεντ Σινουάρ, αδελφός του Γιαχία».
Ποια είναι τα κριτήρια της επιλογής του διαδόχου του Σινουάρ;
«Κριτήριο μπορεί να αποτελέσει το ποιος είναι σε θέση να διατηρήσει την οργάνωση, ποιο πρόσωπο θέλουν οι υποστηρικτές της Χαμάς είτε στην Παλαιστίνη είτε στο εξωτερικό, τι θέλουν οι χορηγοί της όπως το Ιράν και το Κατάρ, και τι είναι καλύτερο για τον παλαιστινιακό λαό την περίοδο ανοικοδόμησης της Γάζας, πράγμα που σημαίνει ποιος μπορεί να συνεργαστεί καλύτερα με την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO)».
Να περιμένουμε αλλαγή στη «συμπεριφορά» και στις πολιτικές της Χαμάς;
«Όχι, δεν πρέπει να περιμένουμε πραγματική αλλαγή στη στάση της Χαμάς. Θα είναι πιο ρεαλιστές στις διαπραγματεύσεις στο εξής, αλλά δεν θα δούμε σημαντική αλλαγή. Οι συνομιλίες ενότητας και σύγκλισης με τη Φατάχ, για την προοπτική μιας κυβέρνησης ενότητας στη Γάζα, βαίνουν καλώς».
Η εξόντωση της ηγεσίας της Χαμάς και της Χεζμπολάχ με ποιο τρόπο μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις στην περιοχή;
«Δεν είναι σαφές. Αναμένω οι διεθνείς πιέσεις να είναι μεγάλες τις επόμενες εβδομάδες, καθώς ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αναμένεται να επισκεφτεί την περιοχή και να εργαστεί για το ζήτημα της κατάπαυσης του πυρός. Η υπομονή των ΗΠΑ με το Ισραήλ εξασθενεί και εάν ο Νετανιάχου δεν συμφωνήσει σε μια γρήγορη λύση στη Γάζα που μπορεί να επιλύσει και το ζήτημα του Λιβάνου, οι ΗΠΑ θα είναι πιο σκληρές, ειδικά μετά τις αμερικανικές εκλογές».
Ο ΟΗΕ αναβάθμισε το καθεστώς του κράτους της Παλαιστίνης. Τι μπορούμε να περιμένουμε στο πεδίο της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους;
«Υπάρχει πλέον ομόφωνη αίσθηση σε όλο τον κόσμο ότι χωρίς πολιτική λύση η Μέση Ανατολή θα συνεχίσει στον ίδιο κύκλο βίας. Πολιτική λύση θα σήμαινε μόνο λύση των δύο κρατών. Θα σήμαινε σκληρή δουλειά για να λειτουργήσει και να αναδυθεί ένα μετριοπαθές και ειρηνικό παλαιστινιακό κράτος» .
