Συνάντησα τον Φρέντη Μπελέρη στο γραφείο του στην Αθήνα, στην οδό Ερμού, τις πρώτες μέρες της ελευθερίας του, ένα ζεστό μεσημέρι περίπου τρεις βδομάδες μετά την αποφυλάκισή του. Σε έναν πολιτικό και διπλωματικό χρόνο σχεδόν ανύποπτο, που από τη θέα της σημερινής συγκυρίας, μοιάζει λες και ανήκει πια σε άλλη εποχή καθώς ήταν πριν δοθεί το πράσινο φως για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις ΕΕ – Αλβανίας, πριν τις εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ, πριν αποκλείσει η Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ την υποψηφιότητα Κασσελάκη, πριν την άτυπη τριμερή Χριστοδουλίδη – Τατάρ – Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη, πριν καταγγείλει ο Αντώνης Σαμαράς την εξωτερική πολιτική Ελλάδας και Κύπρου από τη Λευκωσία και προτού χρειαστεί να του απαντήσει σε κάπως αυστηρό ύφος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τις Βρυξέλλες, μετά τη Σύνοδο Κορυφής με το καυτό ζήτημα του Μεταναστευτικού στο επίκεντρο.
Εκείνη την εβδομάδα, λοιπόν, που συζήτησα για περίπου μια ώρα με τον γαλάζιο πλέον ευρωβουλευτή, Φρέντη Μπελέρη, προσπάθησα μέσα από την κουβέντα μας να φωτίσω όλα αυτά τα λίγο «ξύλινα» λόγια ενός βιογραφικού σημειώματος που βρίσκει κανείς στο διαδίκτυο για κάθε επίσημο πρόσωπο. Μέσα από τις απαντήσεις του για ό,τι του ζήτησα να σχολιάσει, είδα την πρόσφατη ιστορία των Βαλκανίων να ζωντανεύει, ακούγοντας για γεγονότα που γνώριζα αλλά που η δική του αφήγηση τα νοηματοδοτούσε διαφορετικά. Όλα αποκτούσαν έναν τόνο ανθρώπινο, όπου χωρούν νίκες και ήττες, σωστά και λάθη, χαμόγελα και δάκρυα, όπως συμβαίνει περίπου σε κάθε αληθινή ιστορία. Ενώνοντας, στο τέλος, τις κουκίδες της γραμμικής του αφήγησης, μπορούσε κανείς να διακρίνει ξεκάθαρα την πορεία ενός άνδρα που έχει διανύσει τη μισή διαδρομή μιας ζωής, ξεκινώντας από την απόλυτη ανέχεια για να φτάσει, μέσα από διάφορες στροφές και σκαμπανεβάσματα, να κατέχει πλέον – με την ψήφο των πολιτών – μια θέση από τις 720 για την περίοδο 2024 – 2029 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, μιλά στο «Βήμα», «Σε πρώτο Ενικό», για τη ζωή του, τα παιδιά του, τις σπουδές, τη φυλακή, τον Έντι Ράμα, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Αντώνη Σαμαρά, τον Αλέξη Τσίπρα, τον Στέφανο Κασσελάκη, τη σχέση του με την πίστη, τους Χειμαρριώτες και τα «αριστερά» μουσικά του ακούσματα. Αυτή είναι η ιστορία του Φρέντη Μπελέρη από τη Χειμάρρα που θυμίζει έντονα το περίφημο «αμερικανικό όνειρο» την ώρα που φωνάζει με όλη τη δύναμη της ψυχής του «Ελλάδα».
*Τα παιδικά μου χρόνια στη Χειμάρρα ήταν σε εποχές δύσκολες που δεν έχουν καμία σχέση με το πώς μεγαλώνει ένα παιδί σήμερα. Τα παιχνίδια που είχαμε εμείς τότε, τη δεκαετία του ΄70 που γεννήθηκα, ήταν αυτά που είχαν τα παιδιά στην Ελλάδα τη δεκαετία του ‘50. Παίζαμε στις αλάνες, σε μια περιοχή ανοικοδόμητη, σε μια κωμόπολη στην οποία γνωριζόμασταν σχεδόν όλοι μεταξύ μας.
*Κι ας ήταν έτσι φτωχικά, μας έδινε χαρά που ήμασταν δεμένοι ο ένας με τον άλλον. Υπήρχε επικοινωνία, αμεσότητα. Χαρά μεγάλη τότε ήταν να βρίσκαμε μία μπάλα. Θυμάμαι ότι παρακαλούσαμε κανέναν θείο μας, που ήταν σε πόλη, να μας φέρει μία μπάλα. Μας έλειπαν σχεδόν τα πάντα.
«Έχω κάνει όλες τις δουλειές, υδραυλικός, σερβιτόρος, καλουπατζής».
*Ο πατέρας μου ήταν βοσκός και η μάνα μου αγρότισσα. Πέτρος και Κασσιανή. Πολλές φορές πήγαινα με τον αδερφό μου και τους βοηθούσαμε.
*Όλοι τότε ήταν στο ίδιο επίπεδο. Βλέπαμε, θυμάμαι, ΕΡΤ και έτσι καταλαβαίναμε ότι ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός από ό,τι ζούσαμε εμείς. Αλλά βλέπαμε και τις δυσκολίες με τις οποίες οι γονείς μας προσπαθούσαν να μας ζήσουν για να πάμε σχολείο και οι απαιτήσεις μας ήταν μικρές.
*Στο δημοτικό ήθελα να γίνω δάσκαλος Μαθηματικών.
*Στην Αλβανία δεν υπήρχαν θρησκευτικές γιορτές. Υπήρχαν μόνο εθνικές γιορτές και η Πρωτοχρονιά. Στις σχολικές γιορτές ήταν υποχρεωτικό για εμάς τα παιδιά να συμμετέχουμε. Το καθεστώς Χότζα ήθελε να ελέγχει τα πάντα και να διαπαιδαγωγεί τους νέους με τα ιδεώδη του μαρξισμού, του λενινισμού, του κομμουνισμού.
*Στην Αθήνα ήρθα μόνος τον Οκτώβριο του 1990, λίγο πριν ανοίξουν τα σύνορα. Ήμουν 18 χρονών κι είχα τελειώσει το Λύκειο. Είχε ήδη ξεκινήσει να καταρρέει το κομμουνιστικό καθεστώς και το 1991 έγινε η μεγάλη φυγή των Βορειοηπειρωτών προς την Ελλάδα. Με αυτό το μεταναστευτικό κύμα ήρθα, απλώς λίγο νωρίτερα, γιατί είχα έναν θείο εδώ που κατάφερε να στείλει εγγύηση και έβγαλα την τότε βίζα.
*Ήταν πολύ μεγάλο όνειρο να φύγω προς την ελευθερία, προς την Ελλάδα. Όταν πέρασα τα σύνορα κι έφτασα εδώ, ήταν σαν να ξαναγεννήθηκα. Αρχικά, έμεινα στη Ζάκυνθο, εκεί όπου ήταν ο θείος μου (Αλέκος Μπελέρης). Στο νησί πέρασα τέσσερα χρόνια και εκεί βαφτίστηκα. Γι’ αυτό έχω δύο ονόματα, Φρέντης και Διονύσιος, από τον πολιούχο του νησιού.
*Φθινόπωρο του 1994 ήρθα Αθήνα. Πρωτοεγκαταστάθηκα στους Αμπελόκηπους όπου είχα ξαδέρφια που μου βρήκαν σπίτι κι άρχισα να δουλεύω. Έχω κάνει όλες τις δουλειές. Υδραυλικός, καλουπατζής, σερβιτόρος, οικοδόμος. Η δουλειά που μου άρεσε ήταν τα υδραυλικά, είχα για χρόνια εταιρεία (1999 – 2015) και δούλευα μόνος.
*Στην Αθήνα τα πρώτα χρόνια έβγαινα κυρίως σε ταβέρνες. Γενικά ήμουν κοινωνικό άτομο. Από την αρχή ασχολήθηκα με συλλόγους. Ήμουν στο Σύλλογο Χειμαρριωτών Πελοποννήσου και Ιονίων Νήσων. Μετά έγινα γενικός γραμματέας στην Αθήνα. Είχα παρέες, φίλους. Πάντα έβγαινα. Πάντα κυκλοφορούσα.
«Η πολιτική δεν έχει σχέση με τα όπλα».
*Με τη γυναίκα μου (Αντωνία) γνωριζόμασταν από παλιά αλλά παντρευτήκαμε στη Ζάκυνθο. Πρώτη φορά μπαμπάς έγινα μικρός, το 1994. Ήμουν 23 χρονών .Σε αυτήν την ηλικία δεν καταλαβαίνεις και πολλά. Σίγουρα νιώθεις χαρά, ευθύνη, ότι αλλάζει η ζωή σου. Αλλά στην κόρη μου κατάλαβα πιο καθαρά το συναίσθημα του πατέρα. Η Ερμιόνη γεννήθηκε στην Αθήνα το 2005. Ποτέ δεν είχα χρόνο να ασχοληθώ με τα παιδιά μου όσο πρέπει, αλλά στην κόρη ήμουν πιο ώριμος σίγουρα.
*Για όσους με συνδέουν στο διαδίκτυο με παραστρατιωτική οργάνωση, έχω να πω ότι δεν είχα καμία σχέση με αυτά. Η αλήθεια είναι ότι επέβαινα σε ένα από τα 2 αυτοκίνητα, όπου βρέθηκαν κάποια όπλα. Ένας από τους τρεις επιβάτες του αυτοκινήτου έχει πει στην κατάθεση ότι οι άλλοι δύο – που ήμουν εγώ και ένας φίλος μου – δεν είχαμε σχέση με τα όπλα. Αυτός τα βρήκε και δεν το γνωρίζαμε. Και για αυτό, έχω καταδικαστεί για απλή συνέργεια σε οπλοκατοχή. Ούτε τρομοκρατικές οργανώσεις, ούτε τίποτα. Όλα αυτά είχαν γραφτεί εκείνη την εποχή. Υπάρχουν συγκεκριμένα άτομα στην Ελλάδα με εμμονές που επαναφέρουν το θέμα. Έχω προσφύγει για συκοφαντική δυσφήμιση και η ελληνική Δικαιοσύνη έχει καταδικάσει τους συγκεκριμένους δημοσιογράφους και την εφημερίδα που τα είχε γράψει. Το λάθος μου ήταν τελικά ότι δεν επέμεινα να πάρω τα χρήματα που μου είχαν επιδικαστεί.
*Στην Πάντειο μπήκα το 2005 για να σπουδάσω Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Ήθελα πολύ να ασχοληθώ με την πολιτική. Οι σπουδές ήταν πρωτόγνωρη εμπειρία. Αλλάζουν πολλά για το πώς βλέπεις τον κόσμο. Καταλαβαίνεις ότι υπάρχουν αυτά που θες και αυτά που μπορείς. Έκανα καινούριες παρέες αλλά δεν έζησα αυτό που λένε «φοιτητική ζωή» γιατί ήμουν ήδη παντρεμένος με δύο παιδιά.
*Δεν είχα σχέση ποτέ με τη Χρυσή Αυγή, ούτε έχω υπάρξει μέλος της Χρυσής Αυγής, ούτε κανενός άλλου κόμματος πλην της Νέας Δημοκρατίας. Όσον αφορά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όταν μαθαίνεις ότι ένας άνθρωπος δολοφονείται, δεν μπορείς παρά να λυπηθείς. Και είναι τραγικό κάποιος να σκοτώνει για τις πολιτικές του ιδέες. Η πολιτική δεν έχει σχέση με τα όπλα.
*Το 2015, ενώ ήμουν εδώ και είχα τη δουλειά μου, αποφάσισα να επιστρέψω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου για να εφαρμόσω όσα έμαθα και να βοηθήσω τον κόσμο εκεί για αυτά που πιστεύαμε. Να υπερασπιστούμε τις περιουσίες μας, τη γλώσσα μας και το δικαίωμά μας στο να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως Έλληνες.
«Είμαι άνθρωπος της ευθύνης, δεν έχω κρυφτεί ποτέ, πάντα βγαίνω μπροστά».
*Είμαι άνθρωπος της ευθύνης, δεν έχω κρυφτεί ποτέ, πάντα βγαίνω μπροστά. Πολλές φορές αυτό σου στοιχίζει ή άλλες φορές έχεις από τον κόσμο την αναγνώριση, την αγάπη, που είναι και αυτά που σε κάνουν να μην σταματάς.
*Από όσα έχω καταφέρει στη ζωή μου, περισσότερο περήφανος νιώθω για το ότι κέρδισα τις εκλογές στον Δήμο Χειμάρρας.
*Δεν περίμενα ότι θα φτάσουν μέχρι τη φυλάκισή μου. Περίμενα ότι δεν θα με αφήσουν ίσως να ασκήσω τη διοίκηση, ότι θα «κλέψουν» τις εκλογές, ότι θα κάνουν νοθεία.
*Όταν με συνέλαβαν ήμουν στον δρόμο με έναν φίλο. Μόλις είχαμε τελειώσει το δείπνο και πήγαινα σπίτι. Ήμουν ήρεμος, ήξερα ότι δεν είχα κάνει τίποτα. Λέω, «παιδιά, τι έγινε;». Και μου λένε, «έχουμε εντολή να σε συλλάβουμε αλλά δεν ξέρουμε γιατί». Με πήγανε στην περιοχή Αυλώνα, στην κεντρική διεύθυνση και για μιάμιση ώρα που με είχαν στο αυτοκίνητο, τους έλεγα, «ρε παιδιά, γιατί με συλλάβανε;», και απαντούσαν, «δεν ξέρουμε». Δεν μου έκαναν ούτε σωματική έρευνα.
*Τον Έντι Ράμα τον έχω χαιρετήσει στη ζωή μου τρεις φορές. Τη μία ήταν το 2017, όταν είχε προκύψει ζήτημα κατεδάφισης σπιτιών στη Χειμάρρα και είχα μπει μπροστά μαζί με άλλους συμπατριώτες για να το εμποδίσουμε. Τότε μας κάλεσε για να διαπραγματευτούμε στον πρωθυπουργικό γραφείο σε γεύμα.
*Αν μου ζητούσε κάποιος να περιγράψω τον Έντι Ράμα, θα έλεγα ότι είναι ένας άνθρωπος αυταρχικός, με εμμονές, έξυπνος, που έχει κάνει και θα κάνει ακόμα μεγαλύτερο κακό στην Αλβανία.
«Όταν ήρθε ο Μητσοτάκης στη Χειμάρρα ήταν σαν να σηκωθήκαμε στον αέρα»
*Ο Ράμα θεωρεί ότι του ανήκει η χώρα και μπορεί να την κάνει ό,τι θέλει. Και, δυστυχώς, μέχρι τώρα του περνάει.
*Και από την ίδια τη φυλάκιση, πιο δύσκολο ήταν ότι στερήθηκα τη δυνατότητα να αναλάβω τα καθήκοντα που μου έδωσε ο λαός. Στη φυλακή το προσωπικό, επειδή οι πιο πολλοί είχαν σχέση με Ελλάδα, μου φέρθηκε με επαγγελματισμό. Από την άλλη, σου λείπει η οικογένεια, σου λείπουν όλα και πάντα σε βασανίζει ένα μεγάλο «γιατί».
*Πιο δύσκολη μέρα της ζωής μου; Νομίζω η κηδεία της γιαγιάς μου Καλλιόπης στη Χειμάρρα που δεν με άφηναν να την αποχαιρετήσω. Εκεί ένιωσα να χάνω τον έλεγχο. Ήταν 31 Δεκεμβρίου 2023, με πήγαν με ειδική άδεια στην κηδεία σιδηροδέσμιο και δεν με άφησαν να τη νεκροφιλήσω. Με οδήγησαν πάνω από τον τάφο με τις χειροπέδες. Οι αστυνομικοί ποδοπατούσαν τους τάφους, υπάρχει στο Youtube.
*Για τους Χειμαρριώτες ονειρεύομαι να ζήσουν στη γη των προγόνων τους με τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
*Τον σημερινό πρωθυπουργό τον γνώρισα σε ένα φιλικό σπίτι στην Κηφισιά, παραμονές των εκλογών του 2007. Ένας φίλος είχε μαζέψει φίλους να μας γνωρίσει τότε με τον υποψήφιο βουλευτή της Β’ Αθηνών, Κυριάκο Μητσοτάκη. Όταν έγινε αρχηγός της ΝΔ, τον είχα επισκεφθεί στο γραφείο με την ιδιότητα του προέδρου των Χειμαρριωτών και αντιπροέδρου της Ομόνοιας. Πιστεύω ότι είναι ένας άνθρωπος πατριώτης, μεθοδικός και ότι τα χρόνια που κυβερνά την Ελλάδα, η χώρα έχει κάνει βήματα μπροστά, και στην οικονομία και στην προάσπιση των εθνικών δικαιωμάτων και στην υπεράσπιση των εθνικών μας θέσεων. Επίσης βλέπω το εκτόπισμα του στη διεθνή κοινότητα.
*Οι συνάδελφοί μου από όλα τα κόμματα στην Ευρωβουλή είναι πολύ φιλικοί μαζί μου και προσπαθούν να με βοηθήσουν. Δεν περίμενα κάτι διαφορετικό. Ξέρω ότι ως Έλληνες είμαστε λαός ψυχοπονιάρικος. Από εδώ και πέρα φαντάζομαι ότι θα ξεκινήσουν και οι πολιτικές κόντρες.
*Αν κάτι δεν συμπαθώ στους ανθρώπους είναι η υποκρισία.
*Όταν με ρωτούν πώς τοποθετούμαι ιδεολογικά, απαντώ πως είμαι Δεξιός συντηρητικός.
*Θρησκευτική παιδεία δεν έχω, στο σχολείο δεν κάναμε θρησκευτικά. Πάω όμως συνέχεια στο Άγιο Όρος. Έχω άριστη σχέση με τον αρχιεπίσκοπο Αλβανίας, με είχε επισκεφθεί στη φυλακή και εγώ τώρα που βγήκα, πήγα και τον βρήκα. Με εμπνέει και με κάνει να νιώθω πιο κοντά στον Θεό. Μετά από κάποια ηλικία, έχω πια την ανάγκη να πιστεύω.
«Ο Ράμα θεωρεί ότι η χώρα του ανήκει».
*Τώρα, ξαφνικά, με αναγνωρίζουν όλοι. Οι συμπολίτες μου με φωνάζουν «δήμαρχε», άλλοι «ευρωβουλευτή», οι φίλοι με το μικρό. Δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα. Στον δρόμο μου μιλάει κόσμος, έχω αστυνομικούς, όλα αυτά μου φαίνονται πρωτόγνωρα.
*Όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα, είχα αγοράσει όλες τις κασέτες του Νταλάρα. Είχε κάνει τότε μια συνεργασία με τον (Βασίλη) Παπακωνσταντίνου και πήγαινα σε όλες τις συναυλίες. Μέχρι που έμαθα ότι είναι αριστεροί. Αστειεύομαι. Τους ακούω πάντα. Επίσης άκουγα πάντα Μητροπάνο και μου αρέσει πολύ και «Το Φλασάκι» του Μπουλά.
*Υπάρχουν αριστεροί πατριώτες. Η Αριστερά στην Ελλάδα έχει κάνει αγώνες. Φίλους έχω πολλούς κεντρώους, αριστερό – αριστερό δεν είμαι σίγουρος. Θεωρώ όμως ότι όταν κυβερνούσε ο κύριος Τσίπρας, ο τρόπος που είχε ενδιαφερθεί για τα περιουσιακά δικαιώματα στη Χειμάρρα και γενικότερα για τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας ήταν ο σωστός.
*Για τον κύριο Κασσελάκη έχω μία άποψη συγκεκριμένη. Θεωρώ ότι δεν μπορούν να λυθούν τα προβλήματα της σημερινής Ελλάδας με τέτοια ελαφρότητα.
*Η αντιπολίτευση είναι βασικός πυλώνας της δημοκρατίας και είναι απαραίτητη γιατί βοηθά την κυβέρνηση να γίνει καλύτερη. Το ότι δεν υπάρχει σήμερα αντιπολίτευση αποτελεί πρόβλημα.
*Ο Αντώνης Σαμαράς, ως υπουργός Εξωτερικών, ήταν αυτός που πρώτος είχε επισκεφθεί τα μέρη μας. Και η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, με πρωθυπουργό τον Σαμαρά, ήταν αυτή που βοήθησε την Ελλάδα να ορθοποδήσει τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων. Θεωρώ ότι έπαθε ζημιά στην υγεία του για να είναι εντάξει στα καθήκοντά του. Αυτό που έκανε για μένα ήταν συγκλονιστικό. Και πιστεύω ότι στα εθνικά θέματα ήταν τοποθετημένος σωστά.
*Όταν ήρθε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Χειμάρρα ήταν σαν να σηκωθήκαμε στον αέρα. Τέτοια χαρά και συγκίνηση. Πρώτη φορά ένιωθες την Ελλάδα δίπλα σου. Έναν Έλληνα Πρωθυπουργό που σε θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι του έθνους. Γιατί έτσι νιώθει ο κόσμος εκεί, ότι «είμαι και εγώ μέρος αυτού του έθνους, έχω αυτόν τον Πρωθυπουργό, έρχεται ο Πρωθυπουργός στο σπίτι μου».
*Το αγαπημένο μου μέρος στη γη είναι η Ελλάδα.
*Κάτι που δεν θα έκανα ποτέ είναι να εκβιάσω κάποιον για να με ψηφίσει.
*Τους 16 μήνες που έμεινα στη φυλακή έμαθα ότι πρέπει να έχεις υπομονή.
*Την ελευθερία τη θεωρώ ίσως το ύψιστο αγαθό.
*Στους Χειμαρριώτες θέλω να υποσχεθώ ότι θα κάνω ό,τι είναι δυνατόν, ώστε να μην προδώσω την εμπιστοσύνη τους. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρω να είμαι χρήσιμος εκεί, και για την ιδιαίτερη μου πατρίδα και γενικά για το έθνος μας. Και ότι στο τέλος της θητείας, θα έχω να τους πω πράγματα που θα έχω καταφέρει, σε μία δύσκολη εποχή και σε έναν θεσμό που μπορεί να νομίζουν ότι κάνει πολλά αλλά δεν ξέρω τελικά αν αποφασίζει για τόσα πολλά.
*Κεντρική φωτογραφία: Δημήτρης Καπάνταης
