Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση των κρατών-μελών της ΕΕ για το μεταναστευτικό πραγματοποιείται σήμερα στις Βρυξέλλες με τον δρόμο μέχρι τις οριστικές αποφάσεις να μην προμηνύεται τόσο ταχύς και εύκολος.
Οι επιστροφές αναμένεται να είναι το μείζον ζήτημα στη ατζέντα του «πιεστικού ζητήματος, που χρειάζεται άμεση προσοχή», όπως χαρακτήρισε Ευρωπαίος διπλωμάτης το μεταναστευτικό, με το Βερολίνο ωστόσο να εξακολουθεί να ζητεί πιο συγκεκριμένες αναφορές στο σύστημα του Δουβλίνου, αλλά και την εσωτερική διάσταση της μετανάστευσης.
Τείχος αντιδράσεων στη Γερμανία για το μεταναστευτικό
Η Γερμανία όμως κάνοντας λόγο για «Δουβλίνο» πετά το μπαλάκι στις χώρες πρώτης εισόδου δημιουργώντας τείχος αντιδράσεων, αφού με αυτή τη λογική προσδιορίζεται μία και μόνο χώρα της ΕΕ με το βάρος να πέφτει στη πρώτης χώρας υποδοχής. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ένας μικρός αριθμός κρατών μελών ήταν επιφορτισμένος με την επεξεργασία της πλειονότητας των αιτήσεων ασύλου.
Στην άλλη πλευρά, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Πολωνία είναι μεταξύ των χωρών που επιθυμούν μία ουσιαστική συζήτηση χωρίς όμως αναλυτικά συμπεράσματα. Ολλανδία και Ουγγαρία επίσης ζητούν να εξαιρεθούν από τις υποχρεώσεις κάτι που δεν μπορεί να συμβεί με βάση το κεκτημένο της ΕΕ.
Σύμφωνα με τελευταία προσθήκη στο προσχέδιο των συμπερασμάτων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καλέσει για αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση, την αύξηση και την επιτάχυνση των επιστροφών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιώντας όλες τις σχετικές πολιτικές, τα μέσα και τα εργαλεία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματίας, της ανάπτυξης, του εμπορίου και των θεωρήσεων, αλλά και να ζητήσει από την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως νέα νομοθετική πρόταση.
Χορήγηση βίζας και επιστροφές
Όσον αφορά στο ζήτημα της βίζας, οι Ευρωπαίοι έχουν στόχο να δυσκολέψουν τη χορήγηση θεωρήσεων στις τρίτες χώρες που δε διευκολύνουν και δε συνεργάζονται στις επιστροφές.
Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι επανέρχεται σε πιο θετικό κλίμα η συζήτηση για χρηματοδότηση με ευρωπαϊκά κονδύλια έργων για την προστασία των συνόρων, όπως για παράδειγμα οι φράχτες, εφόσον πλέον έχουν αλλάξει οι ισορροπίες τόσο στα κράτη-μέλη όσο και στη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δείχνοντας προς μια πιο αυστηρή μεταναστευτική πολιτική.
Η Ανατολική Ασπίδα
Το δικό του σχέδιο για την προστασία των συνόρων θα παρουσιάσει στους ηγέτες ο Πολωνός πρωθυπουργός, ο οποίος από τη μία αποφάσισε να αναστείλει προσωρινά τις αιτήσεις για χορήγηση ασύλου, από την άλλη στο τέλος του έτους ξεκινά την προετοιμασία της «Ανατολικής Ασπίδας» όπως ονομάζεται, ενός σχεδίου για την προστασία των συνόρων.
Τον τόνο έδωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά ανοιχτά σε «κέντρα επιστροφών», με την Ολλανδία, αλλά και την Τσεχία να τάσσονται υπέρ του παραδείγματος της Ιταλίας η οποία υπέγραψε συμφωνία με την Αλβανία για τη λειτουργία δύο τέτοιων κέντρων στο έδαφός της.
Η συνεργασία Αλβανίας – Ιταλίας
Προς το παρόν, βέβαια, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα όταν ρωτήθηκε στη συνέντευξη τύπου στο Λουξεμβούργο την Τρίτη εάν τον έχουν προσεγγίσει άλλες χώρες, απάντησε καταφατικά χωρίς όμως να είναι θετικός σε άλλη συνεργασία πέραν της Ρώμης, όπως είπε. Ταυτόχρονα, εκτός από αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο των επιστροφών στο οποίο πρέπει να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρέπει να βρεθούν χώρες που να συμμετάσχουν στο «εγχείρημα» κάτι που ακόμη παραμένει ασαφές. Το 2018 πάντως παρότι υπήρχε η βούληση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν υπήρξαν κράτη που να πουν το «ναι».
Εν τούτοις, η Σύνοδος θα δώσει κατευθύνσεις, αλλά το Δεκέμβριο η συζήτηση θα συνεχιστεί με τη νέα σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να έχει ξεκινήσει ήδη δουλειά εφόσον δεν υπάρξουν ανατροπές σχετικά με το ζήτημα των ακροάσεων των ορισθέντων Επιτρόπων.
