Οι επιθέσεις του Ισραήλ στον Λίβανος έχουν προκαλέσει χιλιάδες θανάτους από την έναρξή τους πριν από μερικές εβδομάδες. Ο αυξανόμενος αριθμός των θυμάτων συνοδεύεται από τον βίαιο εκτοπισμό 1,2 εκατομμυρίων ανθρώπων, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας. Μια χώρα που ήδη έχει υποβληθεί σε μεγάλες δοκιμασίες βιώνει άλλη μια κρίση. Παρ’ όλα αυτά, ο εθνικός της στρατός παραμένει… απλός παρατηρητής.

Συγκεκριμένα, καθώς το Ισραήλ σφυροκοπά το νότιο τμήμα του Λιβάνου, οι Λιβανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις (LAF) αντιμετωπίζουν ένα πρωτοφανές δίλημμα: αν θα συμμετάσχουν σε έναν πόλεμο για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους.

Καταρχάς, μια τέτοια κίνηση θα σήμαινε πως υποστηρίζουν τη Χεζμπολάχ, η οποία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από μεγάλο μέρος της Δύσης – που σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτεί τον LAF.

Ωστόσο, πέραν αυτής της ιδιαίτερης «σύγκρουσης συμφερόντων», το περιοδικό Foreign Policy εξηγεί πως υπάρχει άλλος ένας βασικός λόγος για τον οποίον «ο LAF πιθανότατα θα μείνει εκτός πολέμου όσο μπορεί»: πρόκειται για έναν πόλεμο στον οποίο ο LAF δεν έχει τη δυνατότητα να κερδίσει – ή ακόμα και να συμμετάσχει αξιόμαχα.

Στρατός για εγχώρια σταθερότητα

«Ο λιβανέζικος στρατός έχει διαφορετική λειτουργία από οποιονδήποτε άλλο στρατό», εξηγεί σχετικά ο Σάμι Ατάλαχ, διευθυντής του λιβανέζικου think-tank «The Policy Initiative». «Ο στρατός δεν έχει τους πόρους για να υπερασπιστεί το έδαφός του – χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της εγχώριας σταθερότητας».

Συγκεκριμένα, ο LAF από το τέλος του 15ετούς εμφυλίου πολέμου που κλόνισε το Λίβανο το 1990, λειτουργεί ως επί το πλείστον ως μια εγχώρια σταθερά απέναντι στις σεχταριστικές και θρησκευτικές εντάσεις.

Στρατιωτική παρακμή του στρατού στον Λίβανο

Αριθμώντας λιγότερους από 80.000 στρατιώτες, με ξεπερασμένα άρματα μάχης και χωρίς αεροπορία, δεν μπορεί ούτε να αντιμετωπίσει τη Χεζμπολάχ στο εσωτερικό της χώρας αλλά ούτε και να την υπερασπιστεί από μια ισραηλινή επίθεση. Ενδεικτικά, ο σχετικός οργανισμός αξιολόγησης Global Firepower κατατάσσει τον LAF στην 118η θέση από τις 145 χώρες όσον αφορά τη στρατιωτική δύναμη, ενώ ο IDF είναι μεταξύ των 20 πιο ισχυρών ενόπλων δυνάμεων στον κόσμο.

Η οικονομική κατάρρευση στον Λίβανο

Παράλληλα, η οικονομική κατάρρευση του Λιβάνου από το 2019 έχει επίσης πλήξει τις Λιβανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις όπως και πολλούς πολίτες της χώρας. Πολλοί από τους στρατιώτες κάνουν δύο και τρεις δουλειές για να τα βγάλουν πέρα, αφού οι μισθοί μπορεί να φτάσουν τα 100 δολάρια το μήνα για χαμηλότερους βαθμούς. Μάλιστα, οι ΗΠΑ και το Κατάρ έχουν παρέμβει για να χρηματοδοτήσουν μερικούς από τους μισθούς των λιβανέζων στρατιωτών, ενώ σύμφωνα με το Foreign Policy, οι ΗΠΑ έχουν ξοδέψει συνολικά περισσότερα από 3 δις δολάρια για τις Λιβανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις από το 2006 και μετά.

Ο στρατός στον Λίβανο απέχει από τις μάχες, κυριαρχεί στους θεσμούς

Ωστόσο, παρά τη στρατιωτική του παρακμή, οι δημοσκοπήσεις τοποθετούν συχνά τον LAF στην κορυφή της λίστας των θεσμών που εμπιστεύονται περισσότερο οι πολίτες του Λιβάνου. Αυτό εξηγείται καθώς ο εθνικός στρατός είναι ουσιαστικά ο μοναδικός θεσμός που αντιπροσωπεύει όλο το μείγμα της πολυσυλλεκτικής θρησκευτικά αυτής χώρας.

Έτσι, παρόλο που απέχει από τις μάχες σε αυτή τη σύγκρουση, καλείται να παίξει τον ειρηνευτικό του ρόλο καθώς μεγάλος αριθμός Σιιτών Μουσουλμάνων που έχουν εκτοπιστεί από τις βομβαρδισμένες περιοχές της Βηρυτού και του νότου αναγκάζονται να μετακινηθούν σε περιοχές με πλειοψηφίες από άλλες θρησκευτικές ομάδες – μια διαδικασία που ο στρατός διασφαλίζει πως γίνεται ομαλά.

Ο ρόλος του στρατού στον Λίβανο μετά τη σύγκρουση

Αντίστοιχο ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει και μετά τη σύγκρουση, όπως υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές, για να διευκολύνει ή να επιβάλει οποιαδήποτε συμφωνία τερματίσει ενδεχομένως τον πόλεμο.

Σεβαστός από όλο το θρησκευτικό φάσμα των πολιτών

«Δεδομένου ότι ο LAF θεωρείται ως ο μόνος ακομμάτιστος θεσμός στον Λίβανο και είναι σεβαστός από τους πολίτες σε όλο το θρησκευτικό φάσμα, είναι ο μόνος παράγοντας που μπορεί θεωρητικά να μεσολαβήσει μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων σε περίπτωση εντάσεων μεταξύ τους. Για να εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο, η LAF πρέπει να παραμείνει ουδέτερη και να απέχει από την υποστήριξη της Χεζμπολάχ στον πόλεμο» αναφέρει το Foreign Policy.

Βέβαια, οι αναλυτές, παραθέτουν ακόμη ένα ενδεχόμενο. Δεδομένης της αποδυνάμωσης της Χεζμπολάχ μετά τα ισραηλινά χτυπήματα στην ηγεσία της, «παρουσιάζεται ένα άνοιγμα για τον LAF να εδραιώσει τον ρόλο του στην εθνική ασφάλεια».