«Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου κατάφεραν να επαναφέρουν τις σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ισραήλ σχεδόν 30 χρόνια πίσω» έγραφε εχθές η ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz».

Πράγματι, η Γαλλία δεν είχε έναν πρόεδρο τόσο διατεθειμένο να έρθει σε σύγκρουση με το Ισραήλ από τα πρώτα χρόνια της θητείας του Προέδρου Ζακ Σιράκ, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 – όπου και τότε, ο Νετανιάχου ήταν πρωθυπουργός του Ισραήλ.

Το έναυσμα για τη μεγάλη -δημόσια- διαμάχη των δυο ηγετών ήταν αυτό που το Ισραήλ εξέλαβε ως μια δραματική έκκληση του Μακρόν για εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ.

Συγκεκριμένα, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε σε συνεντεύξεις του το περασμένο Σαββατοκύριακο (παραμονή της μαύρης επετείου της 7ης Οκτωβρίου) ότι, εάν οι χώρες θέλουν κατάπαυση του πυρός, θα πρέπει να σταματήσουν να προμηθεύουν το Ισραήλ με όπλα.

Αναμενόμενα, η αντίδραση του ισραηλινού πρωθυπουργού ήταν άμεση. «Ο πρόεδρος Μακρόν και ορισμένοι άλλοι δυτικοί ηγέτες ζητούν τώρα εμπάργκο όπλων κατά του Ισραήλ. Ντροπή τους», ανέφερε σε βίντεό του, προσθέτοντας πως «Το Ισραήλ θα νικήσει με ή χωρίς την υποστήριξή του, αλλά η ντροπή του θα συνεχιστεί πολύ ακόμη μετά τη νίκη του πολέμου».

Ωστόσο, δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Μακρόν πρότεινε μια τέτοια κίνηση, καθώς αντίστοιχη πρόταση είχε κάνει και τον περασμένο μήνα στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Αλλά αυτή τη φορά τα λόγια του φάνηκαν να ενοχλούν ιδιαίτερα τον Νετανιάχου – πιθανόν λόγω της χρονικής στιγμής, την οποία οι «Νew Υork Τimes» χαρακτήρισαν «ιδιαίτερα άβολη».

Η μακρά ιστορία των σχέσεων των δυο χωρών

Αρχικά, οι δηλώσεις αυτές έφεραν μνήμες από το εμπάργκο όπλων που επέβαλε ο γάλλος Πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ στο Ισραήλ πριν από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 – μια απόφαση που οδήγησε σε δεκαετίες τεταμένων σχέσεων των δυο χωρών. Βέβαια τότε, το εμπάργκο εκείνο ήταν κρίσιμο, καθώς τα μαχητικά αεροσκάφη του Ισραήλ ήταν γαλλικής κατασκευής Mirage. Και αυτή ήταν και η αρχή των στενών δεσμών ασφαλείας μεταξύ Αμερικής και Ισραήλ.

Κάποια χρόνια μετά, στο πλαίσιο αυτό και ο γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ, στενός φίλος του τότε ηγέτη της PLO Γιάσερ Αραφάτ, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ το 1996, συγκρούστηκε με το ισραηλινό προσωπικό ασφαλείας που τον συνόδευε σε μια στιγμή που έμεινε στην ιστορία.

Αργότερα, ο Νικολά Σαρκοζί και ο διάδοχός του Φρανσουά Ολάντ (ακόμα και ο Σιράκ προς το τέλος της θητείας του) αποφάσισαν να επιδιορθώσουν τις σχέσεις με το Ισραήλ. Ο Μακρόν φαινόταν ως ένας φυσικός συνεχιστής σε αυτή την προσέγγιση, όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε λίγο πιο περίπλοκη.

Αρχικά, είχε τη δική του «Ζακ Σιράκ στιγμή» όταν συγκρούστηκε επίσης με τους ισραηλινούς φρουρούς κατά την επίσκεψή του στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ το 2020, ενώ τώρα έρχεται σε κόντρα με τον ισραηλινό πρωθυπουργό με την τρέχουσα έκκλησή του για εμπάργκο όπλων.

Πού αποσκοπεί ο Μακρόν

Αντίθετα με το εμπάργκο του Ντε Γκωλ, σε πρακτικό επίπεδο τα λόγια του γάλλου προέδρου έχουν μικρή σημασία: η Γαλλία δεν πουλά σχεδόν καθόλου όπλα στο Ισραήλ (30 εκατομμύρια ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος σε αμυντικό εξοπλισμό). Περισσότερο από το 90% των όπλων που του αποστέλλονται έρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης, το οποίο παρακολουθεί το παγκόσμιο εμπόριο όπλων.

Έτσι αρχικά, τα σχόλια του Μακρόν θεωρήθηκαν ευρέως ως μια ένδειξη απογοήτευσης προς τη στάση των ΗΠΑ, με τους «Νew Υork Τimes» να αναφέρουν πως ο ίδιος «γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να επηρεάσει την αλλαγή του παιχνιδιού στη στρατιωτική υποστήριξη της κυβέρνησης των ΗΠΑ στο Ισραήλ. Αλλά αυτό που κάνει είναι να στείλει ένα σαφές μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Γαλλία και ίσως οι Ευρωπαίοι έχουν διαφορετική θέση από τους Αμερικανούς».

Στο μεταξύ όμως, η «Haaretz» εξηγεί πως παρά το κάλεσμα σε εμπάργκο, ο γάλλος πρόεδρος κατέληξε να δίνει στον Νετανιάχου πυρομαχικά. Διότι, «του έδωσε μια ακόμη ευκαιρία να αποπροσανατολίσει τους πολίτες της χώρας του από το στρατηγικό λάκκο που έσκαψε για το Ισραήλ και τον αέναο πόλεμο στον οποίο το καταδίκασε».

Αντίστοιχα και το «POLITICO» αναφέρει ότι η κριτική από τους Ευρωπαίους δεν πτοεί τον Νετανιάχου. «Τον βοηθά πραγματικά με τους βασικούς υποστηρικτές του – υπογραμμίζει πώς είναι ο πρωταθλητής του Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο «χτυπά» με τόση δύναμη τον Μακρόν και άλλους και πάντα θα το κάνει».