Οι όζοι θυρεοειδούς είναι αρκετά συνηθισμένο πρόβλημα υγείας. Έχει βρεθεί ότι – αν υποβληθεί ο γενικός πληθυσμός σε υπερηχογραφικό έλεγχο – όζοι θυρεοειδούς ποικίλου μεγέθους (ακόμη και λίγων χιλιοστών) θα βρεθούν σε ένα εντυπωσιακά μεγάλο ποσοστό (έως 70 %). Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για ένα εύρημα που δεν απαιτεί κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση (διαγνωστική ή/και θεραπευτική). Η ευθύνη εντούτοις του κλινικού γιατρού είναι να αναγνωρίσει εκείνους τους όζους που χρήζουν περαιτέρω διαγνωστικής διερεύνησης και πιθανόν χειρουργικής αντιμετώπισης.
Σήμερα, η διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών με όζους θυρεοειδούς περιλαμβάνει δύο βασικές εξετάσεις, το υπερηχογράφημα και την παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA). Στο υπερηχογράφημα ελέγχεται το μέγεθος των όζων, η θέση τους στον θυρεοειδή/τράχηλο και οι υπερηχογραφικοί τους χαρακτήρες, πληροφορίες εξαιρετικά χρήσιμες για τον κλινικό γιατρό. Αν -βάσει των ευρημάτων στο υπερηχογράφημα – κάποιος ή κάποιοι όζοι βρεθούν ύποπτοι για καρκίνο θυρεοειδούς, θα πρέπει να γίνεται παρακέντηση του όζου ή των όζων αυτών και κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με την παρακέντηση.
Παλαιότερα ήταν σε χρήση και το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς, με το οποίο οι όζοι χαρακτηρίζονταν σαν θερμοί (αυξημένη πρόσληψη του ραδιοφαρμάκου) και σαν ψυχροί (ελάττωση ή απουσία πρόσληψης του ραδιοφαρμάκου). Η πιθανότητα καρκίνου ήταν μεγαλύτερη στους ψυχρούς όζους (15 – 20 %) σε σχέση με τους θερμούς (3 – 5 %). Εντούτοις σήμερα η χρήση του σπινθηρογραφήματος έχει μειωθεί σημαντικά καθώς έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τις δύο παραπάνω βασικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα και παρακέντηση με λεπτή βελόνη).
Τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσουν οι όζοι του θυρεοειδούς είναι τα εξής:
Καρκίνος θυρεοειδούς
Ο καρκίνος θυρεοειδούς εκδηλώνεται συνηθέστατα υπό την μορφή όζου θυρεοειδούς. Υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν αξιολογείται η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος σε έναν όζο θυρεοειδούς, όπως:
Οικογενειακό ιστορικό (π.χ. 2 ή 3 περιστατικά καρκίνου θυρεοειδούς σε συγγενείς πρώτου βαθμού)
Ιστορικό κάποιων κληρονομικών συνδρόμων (π.χ. σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2 [ΜΕΝ 2]).
Ιστορικό ακτινοβολίας τραχήλου σε παιδική ή εφηβική ηλικία
Σκληρής υφής ψηλαφητός όζος
Ταυτόχρονη παρουσία διογκωμένων λεμφαδένων στον τράχηλο
Αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης στο αίμα (χαρακτηρίζουν τον μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς)
Ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα, όπως μικροαποτιτανώσεις, ανώμαλα όρια, αυξημένη εσωτερική αγγείωση, λοβωτή παρυφή, κατακόρυφος προσανατολισμός, σκληρή υφή στην ελαστογραφία, ταυτόχρονη απεικόνιση παθολογικών τραχηλικών λεμφαδένων κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, όταν υπάρχει υποψία ότι κάποιος όζος μπορεί να υποκρύπτει καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να ακολουθεί παρακέντηση του ύποπτου όζου με λεπτή βελόνη (FNA) και κυτταρολογική εξέταση.
Τονίζεται ότι σήμερα – χάρη στην ευρεία χρήση του υπερηχογραφήματος, και για άλλους λόγους (όπως π.χ. για έλεγχο των καρωτίδων) – οι ύποπτοι αυτοί όζοι ανακαλύπτονται σε πολύ μικρό μέγεθος (συχνά λίγων χιλιοστών), πριν προκαλέσουν την εμφάνιση συμπτωμάτων (βλ. παρακάτω).
Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών Τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ: Ευγενίδειο – Ιατρικό Ψυχικού – Μητέρα
Συμπτώματα
Συχνά οι όζοι θυρεοειδούς δεν συνοδεύονται από συμπτώματα και στις περιπτώσεις αυτές η διάγνωσή τους τίθεται σαν τυχαίο εύρημα στον έλεγχο στον οποίο υποβάλλεται ο ασθενής στα πλαίσια των περιοδικών εξετάσεων ή της διερεύνησης άλλου προβλήματος υγείας (π.χ. στένωση καρωτίδων, πνευμονοπάθεια κλπ.) Όταν όμως ένας όζος θυρεοειδούς αυξηθεί σημαντικά σε μέγεθος, τότε είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει την εμφάνιση ποικίλων συμπτωμάτων, όπως αίσθημα βάρους ή πίεσης ή ξένου σώματος στον τράχηλο, βραχνάδα, δυσκολία στην αναπνοή, δυσκολία στην κατάποση, βήχα κλπ. Συνήθως τα συμπτώματα αυτά οφείλονται σε πίεση των παρακειμένων ανατομικών στοιχείων από τον ευμεγέθη όζο. Για παράδειγμα, η πίεση της τραχείας από τον όζο μπορεί να προκαλέσει στένωση του αυλού της που εκδηλώνεται με δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια), ενώ η πίεση του οισοφάγου μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην κατάποση (δυσκαταποσία).
Αισθητικά προβλήματα
Σε κάποιες περιπτώσεις ένας όζος θυρεοειδούς μπορεί να είναι εμφανής οπτικά. Αυτό συμβαίνει συνήθως σε όζους που εντοπίζονται στην πρόσθια επιφάνεια του θυρεοειδούς αδένα ή σε όζους μεγάλου μεγέθους. Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής αντιμετωπίζει ένα επιπλέον πρόβλημα αισθητικής φύσεως, καθώς η εμφανής οπτικά διόγκωση εντοπίζεται στον τράχηλο, σε ένα δηλαδή ιδιαίτερα εκτεθειμένο σημείο του σώματος.
Υπερθυρεοειδισμός
Σε κάποιες σπανιότερες περιπτώσεις ένας όζος θυρεοειδούς μπορεί να υπερλειτουργεί παράγοντας αυξημένες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, που μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση υπερθυρεοειδισμού. Στις περιπτώσεις αυτές ο όζος θυρεοειδούς περιγράφεται σαν τοξικό αδένωμα. Σε κάποιες περιπτώσεις το τοξικό αδένωμα μπορεί να αποκτήσει μεγάλο μέγεθος και να συνοδεύεται και από κάποιες από τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις (π.χ. ορατή διόγκωση, συμπτώματα από πίεση παρακειμένων οργάνων κλπ.).
Όταν ο ασθενής με όζο θυρεοειδούς εμφανίζει κάποιες από τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις, τότε έχει θέση η χειρουργική επέμβαση (αφαίρεση θυρεοειδούς). Σήμερα, η αντιμετώπιση των ασθενών με παθήσεις θυρεοειδούς (συμπεριλαμβανομένων και των όζων θυρεοειδούς) θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, ο οποίος είναι σε θέση να υποβάλλει τον ασθενή στον ενδεδειγμένο και στοχευμένο διαγνωστικό έλεγχο, να ορίσει την ένδειξη χειρουργικής επέμβασης με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά κριτήρια, να επιλέξει την σωστή χειρουργική αντιμετώπιση (ολική θυρεοειδεκτομή vs λοβεκτομή) και να την εκτελέσει με τεχνικά άρτιο τρόπο (lege artis) και με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια, διασφαλίζοντας την άμεση και οριστική ίαση του ασθενούς, με συντομότατη νοσηλεία λίγων ωρών, παράλληλα με ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.
Διαβάστε περισσότερα:
Email: georgesakorafas@yahoo.com
