Ο αντίκτυπος των δολοφονικών πληγμάτων της Χεζμπολάχ, κυρίως δε του Χασάν Νασράλα, μπορεί να πάρει μήνες μέχρι να γίνει αισθητός στη δομή της. Ωστόσο, η στοχοποίηση των ηγετών της λιβανέζικης οργάνωσης απέτυχε να αποφέρει στο Ισραήλ σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα στο παρελθόν, πόσο μάλλον να προκαλέσει ένα μοιραίο πλήγμα. Τώρα όμως, οι συνθήκες και τα δεδομένα έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα το αύριο της οργάνωσης να παραμένει μετέωρο.

Τα πλήγματα του Ισραήλ προς τη Χεζμπολάχ, τα οποία έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις στο διάστημα των δύο εβδομάδων, δεν είναι τα πρώτα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην καταστροφή της. Το 1992, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης «γιόρταζαν» και πάλι μία δολοφονία ενός σημαντικού ηγετικού στελέχους της λιβανέζικης οργάνωσης. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Αμπάς αλ-Μουσαβί, γενικός γραμματέας της σιίτικης ομάδας. Ο ίδιος έχασε τη ζωή του, όταν η αυτοκινητοπομπή του χτυπήθηκε από ισραηλινά ελικόπτερα.

Για ακόμα μία φορά, και τότε οι ισραηλινοί αναλυτές είκαζαν πως το τέλος του Αμπάς αλ-Μουσαβί, θα σηματοδοτούσε και το τέλος της Χεζμπολάχ. Η οργάνωση τότε, είχε μία δεκάχρονη μόλις πορεία, που είχε ξεκινήσει με την εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο.

Η άνοδος του Χασάν Νασράλα και τα ερωτηματικά

Οι φιλοδοξίες του ισραηλινού κράτους δεν πραγματοποιήθηκαν. Ο Αμπάς αλ-Μουσαβί, είχε ήδη προετοιμάσει το έδαφος για το ενδεχόμενο τέλος του. Τη θέση του ανέλαβε ο 31χρονος τότε, προστατευόμενός του, Χασάν Νασράλα. Ο νεαρός τότε ηγέτης όχι μόνο κατάφερε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αξιώματος, αλλά παράλληλα έκανε τη Χεζμπολάχ ένα σημαντικό σύμμαχο και μία αναγνωρισμένη δύναμη για τον αραβικό κόσμο.

Ο Χασάν Νασράλα παρέμεινε στη θέση για τρεις δεκαετίες, μέχρι και τη δική του δολοφονία την περασμένη Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου. Ο θάνατός του, ο οποίος μετά από μία επίθεση του Ισραήλ σε ένα από τα κρυφά αρχηγεία της λιβανέζικης οργάνωσης στο νότιο μέρος της Βηρυτού, έχει στέψει το ενδιαφέρον σε ένα διττό ερώτημα: Είναι η μακροπρόθεσμη πολιτική των δολοφονικών επιθέσεων του Ισραήλ αποτελεσματική, και τι σημαίνει η δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ και άλλων ανώτερων στελεχών για την οργάνωση.

Είναι αποτελεσματικά τα χτυπήματα του Ισραήλ στη Χεζμπολάχ;

Το ζήτημα της αποτελεσματικότητας των δολοφονικών επιθέσεων του Ισραήλ προς τη Χεζμπολάχ είναι αμφισβητούμενο. Ακόμα και μέσα στο ισραηλινό πολιτικό κατεστημένο και στο κατεστημένο ασφαλείας, όσοι συζητούν το θέμα έχουν τις αμφιβολίες τους. Ενώ όπως αναφέρουν και πληροφορίες της «Guardian», υπάρχει ένα τμήμα των σημερινών υπουργών της κυβέρνησης, οι οποία αντιτάχθηκαν στη δολοφονία του Χασάν Νασράλα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι και στο παρελθόν ισραηλινές επιθέσεις είχαν στόχο ηγέτες της Χαμάς, αλλά δεν κατάφεραν να κερδίσουν μακροπρόθεσμα κάποιο στρατιωτικό πλεονέκτημα στη Λωρίδα της Γάζας. Από τη μία πλευρά βέβαια, υπάρχει διαφορά στη δομή των δύο οργανώσεων. Από την άλλη πλευρά, η πραγματικότητα είναι πως θα χρειαστούν να περάσουν μήνες, έως ότου θα γίνουν αισθητές οι επιπτώσεις της σειράς δολοφονιών ηγετών της Χεζμπολάχ, στο εσωτερικό της λιβανέζικης οργάνωσης. Αλλά κι αν τελικά καταφέρει να έχει κάποιο αντίκτυπο.

Αυτό δε θα συμβεί όμως, μόνο και μόνο, επειδή ο Χασάν Νασράλα έφτασε να ενσωματώσει τη σιίτικη ομάδα στην κοινωνία του Λιβάνου ως κοινωνικό φορέα κι ως ένοπλη δύναμη.

Οι ειδικοί αναλυτές είναι σχεδόν βέβαιοι πως η Χεζμπολάχ έχει υποστεί σημαντική ζημιά από τα πρόσφατα γεγονότα. Ωστόσο, αρκετοί δεν είναι σίγουροι, για το κατά πόσο αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι ένα μοιραίο πλήγμα, ή κατά πόσο το πλεονέκτημα για το Ισραήλ μπορεί να αποδειχθεί πως είναι υπερτιμημένο, τόσο επί του πεδίου, όσο και από την άποψη των διπλωματικών σχέσεων.

Πώς μπορεί να αντιδράσει η Χεζμπολάχ

Η Χεζμπολάχ είναι σχεδόν βέβαιο πως δύσκολα θα σταματήσει να απαντά στα πλήγματα που δέχεται από το Ισραήλ. Μπορεί από την πλευρά της η λιβανέζικη οργάνωση να έχει μειώσει σημαντικά τις πυραυλικές της επιθέσεις, ωστόσο «δεν μπορεί να μην απαντήσει», όπως αναφέρει η Saman Vakil στο X, επικεφαλής του προγράμματος του Chatham House για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Η ίδια τόνισε ότι «η Χεζμπολάχ είναι στρατιωτικά και επιχειρησιακά υποβαθμισμένη και γνωρίζει ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση θα οδηγήσει σε μία σύγκρουση που δεν μπορεί να κερδίσει. Αλλά αν δεν απαντήσει, το ηθικό και η νομιμοποίησή της θα αποδυναμωθούν περαιτέρω». Παράλληλα, πρόσθεσε ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τόσο η Χεζμπολάχ, όσο και η Χαμάς μπορεί να έχουν «πέσει», σίγουρα δεν είναι «εκτός μάχης». «Η συνέχεια των μαχών αναμφίβολα θα κινητοποιήσει, αν όχι θα ριζοσπαστικοποιήσει, μια άλλη γενιά μαχητών», κατέληξε.

Ασφαλώς ακόμα, δεν έχει γίνει σαφές, αν οι διάδοχοι του Χασάν Νασράλα και των υπόλοιπων στελεχών της Χεζμπολάχ, θα είναι άξιοι αντικαταστάτες, ώστε να μοιραστούν την ίδια προσέγγιση στην προσπάθεια να διαχειριστούν τη σύγκρουση, στα πρόθυρα ενός ολοκληρωτικού πολέμου.

Την ίδια στιγμή, αυτό που υπογραμμίζουν κι άλλοι προειδοποιούν να μην υποτιμηθεί η λιβανέζικη οργάνωση ως προς την ισχύ της μετά από τη δολοφονία του ηγέτη της. Σημαντικός παράγοντας είναι η ελλιπής πληροφόρηση σε σχέση με τις εσωτερικές διεργασίες της Χεζμπολάχ, αλλά και με τις προθέσεις του συμμάχου της, του Ιράν.

Τα σφάλματα Χεζμπολάχ και Ισραήλ

Είναι φανερό πως και οι δύο πλευρές βρίσκονται ανάμεσα σε σωστές και λάθος αποφάσεις για το μέλλον τους. Από τη μία πλευρά, η Χεζμπολάχ, και ο Χασάν Νασράλα, υποτίμησαν το Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά δε, είναι αβέβαιο αν η δολοφονία του ηγέτη της λιβανέζικης οργάνωσης ήταν μία ορθή επιλογή.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν αναλυτές, οι οποίοι υποστηρίζουν ακράδαντα ότι η σιίτικη ομάδα είναι περισσότερο ανθεκτική από αυτό που δείχνουν οι τελευταίες απώλειες.

«Η Χεζμπολάχ είναι ένας στιβαρός θεσμός με ισχυρή αλυσίδα διοίκησης που θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνέχεια στο επίπεδο ηγεσίας», έγραψε ο Nicholas Blanford, μακροχρόνιος παρατηρητής της ομάδας, σε μια γνώμη για το think tank του Ατλαντικού Συμβουλίου.

«Ένας άγνωστος παράγοντας, ωστόσο, είναι ποιος από τα ανώτερα κλιμάκια της Χεζμπολάχ πέθανε μαζί με τον Νασράλα. Αν σκοτώθηκαν και άλλοι σημαντικοί ηγέτες, αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει -και ίσως να καθυστερήσει για λίγο- τη διαδικασία αποκατάστασης της διοίκησης και του ελέγχου ολόκληρης της οργάνωσης, αφήνοντας ενδεχομένως το κόμμα ευάλωτο στις επόμενες κινήσεις του Ισραήλ.

Ένα άλλο πιεστικό ερώτημα είναι, αν ο θάνατος του Νασράλα θα αναγκάσει το Ιράν και τη Χεζμπολάχ, να αρχίσουν να χρησιμοποιούν πιο προηγμένα πυραυλικά συστήματα ακριβείας που θα μπορούσαν δυνητικά να προκαλέσουν πολύ μεγαλύτερες ζημιές και απώλειες στο Ισραήλ σε σύγκριση με τους παλαιότερους, μη κατευθυνόμενους πυραύλους που χρησιμοποιούσε μέχρι τώρα η ομάδα.

Ή θα συνεχίσει να επικρατεί η ψυχρή λογική, με την Τεχεράνη να διασφαλίζει ότι μια εκδικητική και οργισμένη Χεζμπολάχ δεν θα πέσει στην παγίδα μιας πλήρους απάντησης κατά του Ισραήλ; Μια τέτοια απάντηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν μεγάλο πόλεμο, ο οποίος θα μπορούσε να διαβρώσει τις δυνατότητες της Χεζμπολάχ και επομένως να μειώσει το αποτρεπτικό της αποτέλεσμα για το Ιράν. Οι επόμενες ημέρες θα το δείξουν», σημείωσε ο ίδιος.

Η επόμενη μέρα της Χεζμπολάχ

Μπορεί η Χεζμπολάχ να έχει υποστεί ένα πολύ μεγάλο πλήγμα τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε εξοπλιστικό, ωστόσο δεν αποκλείεται να έχει τα μέσα να απαντήσει στον αντίπαλό της με μία εξίσου σημαντική επίθεση. Μπορεί να συσπειρωθεί υπό τη σκέπη του νέου ηγέτη της και να διεξάγει έναν ολοκληρωτικό και μακροχρόνιο πόλεμο. Αυτό που επισημαίνουν και οι ειδικοί αναλυτές είναι ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι «ανοικτά».

Αν επιβεβαιωθεί όμως, το τελευταίο σενάριο και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή κλιμακωθεί με τη λιβανέζικη οργάνωση να ετοιμάζει μία δίχως τέλος επίθεση στο Ισραήλ, τότε οι πιθανότητες να βγει κερδισμένη είναι λίγες. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η σιίτικη ομάδα να «χάσει» και τη δύναμή της, αλλά να «αναγκάσει» το Λίβανο να «πληρώσει» ένα πολύ βαρύ αντίτιμο στην εύθραυστη συνθήκη που βρίσκεται.

Ταυτόχρονα, πληροφορίες του ειδησεογραφικού μέσου «Politico» αναφέρουν πως αμέσως μετά τη δολοφονία ου Χασάν Νασράλα, οι ΗΠΑ προσπάθησαν να «σώσουν» τις διαπραγματεύσεις για την εκεχειρία, καθώς μπορεί ο ηγέτης της Χεζμπολάχ να «έφυγε από τη μέση και να τους χαροποίησε», αλλά έχουν την ανησυχία πως θα επέλθουν πολύ πιο βίαιες επιθέσεις.