Η 3η Οκτωβρίου είναι μία ιστορική επέτειος που λίγοι στην Ευρώπη γνωρίζουν. Πριν από ακριβώς 34 χρόνια ολοκληρώθηκε και τυπικά η προσχώρηση της μέχρι εκείνη τη στιγμή Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην ομοσπονδία κρατιδίων της Δυτικής Γερμανίας και έτσι προέκυψε το σύγχρονο γερμανικό κράτος με τη μορφή που το γνωρίζουμε.
Η ιστορική διάσταση της εξέλιξης εκείνης αξιολογείται σήμερα με πολύ διαφορετικά δεδομένα. Παρά την πάροδο του χρόνου και παρά το γεγονός ότι το κόστος, πολιτικό και οικονομικό, επιμερίστηκε όχι μόνο στη Δυτική Γερμανία, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι επιπτώσεις αυτής της κατά τα άλλα θετικής εξέλιξης, είναι σήμερα αισθητές και προσλαμβάνουν νέα μορφή.
Η Ευρώπη επωμίστηκε ένα βάρος, είτε με όρους αλληλεγγύης, είτε επιβεβλημένο εκ των συνθηκών και της πραγματικότητας, αφού η Γερμανία διέθετε μέσα και μεθόδους επιβολής αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λόγω κυρίως της οικονομικής της ισχύος.
Σήμερα και με τα όσα έχουν παρεμβληθεί στο διάστημα που ακολούθησε, που στην ιστορική του διάσταση είναι ασήμαντο, διαπιστώνεται ότι στην άλλοτε Ανατολική Γερμανία όπως και σε άλλα κράτη του πρώην Σιδηρού Παραπετάσματος, κυριαρχεί ο αντιευρωπαϊσμός και καλπάζει η ακροδεξιά.
Οι διαπιστώσεις αυτές δεν σημαίνουν ότι θα μπορούσε να είναι διαφορετική η ιστορική εξέλιξη. Δείχνουν όμως το πρόβλημα της Ευρώπης και υποδεικνύουν ότι επείγει μία αναθεώρηση της συζήτησης, των αποφάσεων και του περιεχομένου τους.
Μπορεί το ευρωπαϊκό ποτάμι να μην γυρίζει πίσω, όμως αν οι παραπόταμοί του γίνουν πολύ ορμητικοί, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η υπερχείλιση. Ίσως ακόμη και οι Γερμανοί να μην είναι βέβαιοι αν θα πρέπει να γιορτάζουν σήμερα, πάντως η Ευρώπη θα πρέπει σίγουρα να αναστοχαστεί.
