Υπέρ των νέων δασμών που φτάνουν έως και 45,3% για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που εισάγονται από την Κίνα στην Ευρώπη αναμένεται να ψηφίσει η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών στην ψηφοφορία που θα διεξαχθεί επί του ζητήματος την 4η Οκτωβρίου, με δεδομένο και ότι οι διαφωνούντες Γερμανοί δεν δείχνουν να έχουν βρει τις συμμαχίες που θα ανέτρεπαν το αποτέλεσμα.
Η ψηφοφορία είναι η κατάληξη μιας μακράς έρευνας και διαβούλευσης που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις επιδοτήσεις του κινεζικού κράτους στους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων με προορισμό την Ευρώπη, τακτική που σύμφωνα με την Κομισιόν δημιουργεί στρεβλώσεις στις συνθήκες ανταγωνισμού.
Από 7,8% έως και 45,3% οι νέοι δασμοί
Εφόσον τελικώς υπερψηφιστούν οι νέοι δασμοί που ξεκινούν από το 7,8% (Tesla) και φτάνουν έως το 35,3% (SAIC) αναμένεται να ισχύσουν για τουλάχιστον μια πενταετία. H μόνη περίπτωση να μην ψηφιστούν είναι να υπάρξει μια ενισχυμένη πλειοψηφία 15 χωρών της ΕΕ οι οποίες και εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της Ευρώπης να αποφασίσουν κατά των νέων δασμών οι οποίοι θα προστεθούν στο ήδη υφιστάμενο 10% που ισχύει για τις εισαγωγές στην Ευρώπη.
Να σημειωθεί ότι ήδη οι Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία και Ελλάδα οι οποίες εκπροσωπούν το 39% του ευρωπαϊκού πληθυσμού φέρονται σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές να υπερψηφίζουν τους νέους δασμούς. Για την ακρίβεια, η μοναδική χώρα της ΕΕ που διαφωνεί με το σκεπτικό των δασμών είναι η Γερμανία, σημειώνοντας ότι οι νέοι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν εμπορικό πόλεμο ανάμεσα σε Ευρώπη και Κίνα ο οποίος θα μπορούσε να πλήξει ανεπανόρθωτα τα συμφέροντά της και αυτά των αυτοκινητοβιομηχανιών της που διαθέτουν εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκίνητα κάθε χρόνο στην Κίνα.
Το γερμανικό μπλοκ
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του γερμανού καγκελάριου, Olaf Scholz, η Γερμανία μπορεί να απέχει από την επίμαχη ψηφοφορία –το ίδιο έπραξε και τον Ιούλιο όταν τέθηκαν προς ψήφιση οι προσωρινοί δασμοί που ισχύουν από την 5η Ιουλίου- καθώς εκτός από την παραπάνω συνθήκη, υπάρχει και σαφής διαφωνία επί του θέματος στον γερμανικό κυβερνητικό συνασπισμό.
Ο γερμανός υπουργός οικονομικών. C Lindner, δήλωσε πάντως, εξίσου προσφάτως, ότι η κυβέρνηση πρέπει να καταψηφίσει τους δασμούς καθώς «ένας εμπορικός πόλεμος με την Κίνα θα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και σε ένα νευραλγικό κλάδο της Γερμανίας».
Την συγκεκριμένη άποψη εξάλλου συμμερίζεται και η πλειονότητα των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών οι οποίες διαθέτουν σχεδόν το 1/3 της ετήσιας παραγωγής τους στην Κίνα. Ήδη επί του ζητήματος έχουν τοποθετηθεί οι επικεφαλής των Mercedes, BMW και VW παροτρύνοντας τη γερμανική κυβέρνηση να καταψηφίσει τους δασμούς.
Ο επικεφαλής της BMW, Oliver Zipse, εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία «οι επιπλέον δασμοί θα βλάψουν τις βιομηχανίες αυτής της χώρας που δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο και θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν έναν εμπορικό πόλεμο από τον οποίο δεν θα κερδίσει τελικά κανείς».
Στο ίδιο μήκος κύματος ο επικεφαλής της Mercedes, Ola Kallenius, τόνισε ότι «η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει λύση μέσω της διαπραγμάτευσης με την Κίνα αντί να επιβάλλει νέους δασμούς.
Εκπρόσωπος του ομίλου VW, δήλωσε ότι οι δασμοί δεν πρόκειται να επιφέρουν καμία βελτίωση σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα της αυτοκινητοβιομηχανίας, υπογραμμίζοντας ότι «οι νέοι δασμοί αποτελούν λάθος προσέγγιση».
Το σκεπτικό των δασμών, όπως διατυπώθηκε κατά την έναρξη της σχετικής έρευνας από την πρώην και νυν πρόεδρο της Κομισιόν, Ursula von der Leyen, είναι η προστασία της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας και ανάσχεση «μιας πλημμύρας φθηνών κινεζικών EV που επιδοτούνται από το κινεζικό κράτος στην αγορά της Ευρώπης».
Η αυξανόμενη παρουσία των κινεζικών EV
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, οι ταξινομήσεις EV αυτοκινήτων με προέλευση την Κίνα στην Ευρώπη αυξήθηκαν από 3,5% το 2020 σε 27,2% το β΄εξάμηνο του 2024 ενώ το μερίδιο αγοράς των κινεζικών αυτοκινητοβιομηχανιών έχει αυξηθεί από 1,9% σε 14,1%. Επιπλέον όπως σημειώνεται στην σχετική έκθεση η Κίνα έχει παραγωγικό «πλεόνασμα» τριών εκατομμύριων οχημάτων ετησίως τα οποία πρέπει να εξαχθούν, μέγεθος το οποίο είναι διπλάσιο των δυνατοτήτων απορρόφησης της ευρωπαϊκής αγοράς.
Το γαλλικό μπλοκ
Κύρια υπέρμαχος της υπερψήφισης των δασμών είναι η Γαλλία με τον πρόεδρο Emmanuel Macron να τονίζει ότι στηρίζει τους δασμούς καθώς οι κινεζικές επιδοτήσεις είναι «υπέρογκες» ενώ πρόσθεσε ότι «Οφείλουμε να προστατεύουμε το γήπεδο όπου αγωνιζόμαστε και όλο το φάσμα των βιομηχανιών μας, ανεξαρτήτως κλάδου».
Με την γαλλική άποψη δείχνει να συμφωνεί και η Τσεχία. Αν και ο αρμόδιος υπουργός αρνήθηκε να αποκαλύψει τι θα πράξουν στην κρίσιμη ψηφοφορία, δήλωσε ότι έχει λάβει σοβαρά υπόψη τα συμπεράσματα της Κομισιόν σε σχέση με «τις αθέμιτες πρακτικές της Κίνας», σημειώνοντας ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Τουρκία και η Βραζιλία έχουν ήδη λάβει μέτρα για αυτές.
Αδιευκρίνιστη προς το παρόν, είναι και η ψήφος της Ισπανίας που αν και αρχικά υποστήριξε την επιβολή δασμών, εσχάτως και μετά από επίσκεψη του πρωθυπουργού της Pedro Sanchez στην Κίνα τον Σεπτέμβριο, όπως ο ίδιος δήλωσε «Η ΕΕ θα πρέπει να αναθεωρήσει τις θέσεις της».
Παρ΄όλα αυτά, ρεαλιστικά μιλώντας, η Κομισιόν θα μπορούσε να εξασφαλίσει την υπερψήφιση του σχεδίου της για τους δασμούς με την στήριξη μόλις τεσσάρων χωρών ή να προχωρήσει σε μια εκ νέου αναθεώρηση του, επιδιώκοντας ευρύτερη αποδοχή και προκειμένου να μην διαταράξει τις ήδη λεπτές ισορροπίες που επικρατούν στην Ευρώπη.
Οι εναλλακτικές οδοί
Η επίσημη θέση της Κομισιόν πάντως είναι ότι ανεξαρτήτως του αποτελέσματος της ψηφοφορίας, θα εξακολουθήσει τις διαπραγματεύσεις αναζητώντας εναλλακτική των δασμών –ένα σημείο στο οποίο συμφωνούν και οι Κινέζοι-, προωθώντας ενδεχομένως ένα σχέδιο για κατώτατη τιμή εισαγωγής των κινεζικών EV –μια λύση την οποία η Κομισιόν είχε αρχικά απορρίψει αλλά πλέον φαίνεται να συζητά- καθώς και ένα όριο στον αριθμό εισαγωγών.
Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, την κατώτατη τιμή εισαγωγής ενός κινεζικού EV στην Ευρώπη, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις διαβουλεύσεις, θα προκύπτει ανά κατηγορία και βάσει κριτηρίων όπως το μέγεθος της μπαταρίας, το μέγεθος του αυτοκινήτου, κατά πόσο είναι δικίνητο ή τετρακίνητο κ.ο.κ.
Το δεύτερο σκέλος του περιορισμού των εισαγωγών το οποίο τελεί υπό διαβούλευση ανάμεσα σε Κίνα και Ευρώπη είναι να δοθεί μια περίοδος χάριτος στους κινέζους κατασκευαστές όπου, όμως, οι εισαγωγές θα γίνονται βάσει ποσοστώσεων με την προϋπόθεση ότι θα επιδιώξουν να επενδύσουν σε παραγωγικές μονάδες σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Ήδη εταιρείες όπως η BYD και η Chery έχουν εκκινήσει τις διαδικασίες για την απόκτηση βιομηχανικών μονάδων σε ευρωπαϊκό έδαφος, σε αγαστή συνεργασία με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις των χωρών όπου στοχεύουν.
Μέχρι τότε ωστόσο αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι αν τελικώς το σχέδιο των δασμών υπερψηφιστεί, οι Κινέζοι θα επιλέξουν να απορροφήσουν το επιπλέον κόστος, κρατώντας σταθερές τις τιμές των EV τους στην Ευρώπη με δεδομένο ότι τόσο στη γηραιά ήπειρο όσο και στην Κίνα η ζήτηση για ηλεκτροκίνητα οχήματα ακολουθεί φθίνουσα πορεία.
Αυτό που επίσης μένει να αποδειχθεί είναι κατά πόσο, εκτός από τις μεμονωμένες επενδύσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος, θεσμικά θα επιδιώξουν να εντείνουν τα «αντίποινα» επιβάλλοντας δασμούς σε περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα.
