Οι Αυστριακοί θα ψηφίσουν την Κυριακή στις βουλευτικές εκλογές, τις οποίες σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις είναι πιθανό να νικήσει οριακά το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων (FPÖ) της χώρας, για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Το FPÖ, ένα από τα παλαιότερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 28% των ψήφων, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στις αρχές Σεπτεμβρίου από το Ινστιτούτο Market-Lazarsfeld.
Ακόμη και αν το κόμμα κερδίσει το ποσοστό που προβλέπεται, είναι απίθανο να μπορέσει να σχηματίσει πλειοψηφία.
Η εξεύρεση εταίρου συνασπισμού με τον οποίο θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει πρόκληση, καθώς πολλά άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνώντος συντηρητικού Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP), έχουν αποκλείσει την είσοδο σε συνασπισμό μαζί τους.
Παρ’ όλα αυτά, αν το FPÖ καταφέρει να αναλάβει την εξουσία ως επικεφαλής εταίρος συνασπισμού, η Αυστρία θα προστεθεί σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου η κυβέρνηση πιέζει περισσότερο προς τα δεξιά, αφού κέρδισε υποστήριξη με μια αντιμεταναστευτική και ευρέως ευρωσκεπτικιστική πλατφόρμα.
Πόσο ακροδεξιό είναι το FPÖ;
Το μανιφέστο του FPÖ και του ηγέτη του Herbert Kickl είναι αντιμεταναστευτικό, αποφασιστικά ευρωσκεπτικιστικό και προτείνει την απαγόρευση αυτού που περιγράφει ως «πολιτικό Ισλάμ».
Το πρόγραμμά του σχεδιάζει να περικόψει τις διατάξεις για τους αιτούντες άσυλο και τους παράτυπους μετανάστες, καθώς και να μπλοκάρει τις βίζες οικογενειακής επανένωσης στην Αυστρία.
Έχει επίσης διαφημίσει μια δέσμευση για «επαναμετανάστευση» – μια ασαφώς διατυπωμένη στρατηγική επιστροφής ανθρώπων στη χώρα καταγωγής τους, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως ανθρώπων που έχουν γεννηθεί στην Αυστρία.
Έχει επίσης δηλώσει ότι αντιτίθεται στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και στην παροχή περαιτέρω βοήθειας στην Ουκρανία.
«Με τον Kickl, το κόμμα εισήλθε στο έδαφος της ακροδεξιάς, το οποίο είναι ένα σήμα που φοράει με υπερηφάνεια», δήλωσε στο Euronews η Valentina Ausserladscheider, επίκουρη καθηγήτρια οικονομικής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης.
«Αποκαλεί τον εαυτό του «Volkskanzler», ή καγκελάριο του λαού, η οποία είναι μια προβληματική έννοια λόγω της σύνδεσής της με την ιστορική κληρονομιά του Τρίτου Ράιχ».
Για άλλους, ωστόσο, το χάρισμα του Κικλ του επέτρεψε να αξιοποιήσει τις ανησυχίες των Αυστριακών με τρόπο που δεν το έκαναν οι ηγέτες άλλων κομμάτων.
«Ο Kickl μπορεί να είναι στοχαστικός και κατά κάποιο τρόπο είναι καλύτερος επικοινωνιολόγος από τους άλλους ηγέτες των αυστριακών κομμάτων», δήλωσε ο Heinisch Reinhard, καθηγητής συγκριτικής αυστριακής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ.
Το FPÖ δεν είναι άγνωστο στην αυστριακή κοινή γνώμη, καθώς έχει υπάρξει δύο φορές ο μικρότερος εταίρος σε κυβερνητικούς συνασπισμούς.
«Πριν από λίγο καιρό βρίσκονταν σε συνασπισμό με το κορυφαίο συντηρητικό κόμμα, το οποίο είχε ήδη μετακινήσει τη χώρα προς τα δεξιά σε σημεία όπως η ενσωμάτωση και ο σκεπτικισμός απέναντι στην ΕΕ», δήλωσε ο Ράινχαρντ.
«Ιδεολογικά, το FPÖ δεν είναι ιδιαίτερα δογματικό, εκτός από τη στάση του για τη μετανάστευση, αλλά τείνει να ενσωματώνει με επιτυχία τα παράπονα που έχουν οι Αυστριακοί. Τείνουν να κοιτάζουν προς τον Βίκτορ Όρμπαν και το μοντέλο της Ουγγαρίας».
Τι απασχολεί τους Αυστριακούς;
Το κόστος ζωής και η μετανάστευση είναι οι δύο κύριες ανησυχίες που αντιμετωπίζουν οι Αυστριακοί, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το φθινόπωρο του 2023.
Η χώρα έχει παραδοσιακά υιοθετήσει μια σκληρή στάση στο μεταναστευτικό, με αυστηρότερους κανόνες για τη μετανάστευση να περιλαμβάνονται στις διακηρύξεις των τριών κομμάτων που συγκέντρωσαν τα υψηλότερα ποσοστά στην προεκλογική περίοδο.
Η ακροδεξιά έχει κατηγορήσει τη μετανάστευση και τον πόλεμο στην Ουκρανία για τον υψηλό πληθωρισμό της Αυστρίας, ο οποίος έχει κολλήσει πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ για σχεδόν δύο χρόνια, καθώς η ανάπτυξη είναι υποτονική.
«Το FPÖ κατάφερε με επιτυχία να κατηγορήσει την κυβέρνηση για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε βασικά ζητήματα», δήλωσε ο Ausserladscheider.
«Κατάφερε να πάρει αυτά τα πιο γεωπολιτικά προβλήματα και να τα αναλύσει με τρόπο που να υποδηλώνει ότι είναι κάτι που πλήττει τον αυστριακό λαό, κάτι που είχε λειτουργήσει όταν όντως βλέπατε τις τιμές της ενέργειας να αυξάνονται και την πίεση του πληθωρισμού να πλήττει τους ανθρώπους».
Το κόμμα έχει αξιοποιήσει το αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19, ασκώντας έντονη κριτική στον νυν κυβερνητικό συνασπισμό της Αυστρίας για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το τελευταίο μέρος της πανδημίας, χαρακτηρίζοντάς το ως απαράδεκτο περιορισμό των ελευθεριών των πολιτών και υποδαυλίζοντας θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την αποτελεσματικότητα της εκστρατείας εμβολιασμού της Αυστρίας.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια;
Το κόμμα δυσκολεύεται να διατηρήσει συμμάχους στην αυστριακή πολιτική, με το ÖVP να αποκλείει δημοσίως το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε συνασπισμό με το FPÖ ως κατώτερος εταίρος.
Το ÖVP, το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPÖ) και το πράσινο και φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα NEOS ενδέχεται, ωστόσο, να αποφασίσουν να συνεργαστούν με το FPÖ, ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα.
«Έχουμε δει σε περιφερειακό επίπεδο, κόμματα να λένε ότι δεν θα συνεργαστούν με το FPÖ πριν από τις εκλογές, αλλά τελικά να το κάνουν», δήλωσε ο Ausserladscheider.
Αφού κλείσουν οι κάλπες στις 5 το απόγευμα της Κυριακής και καταμετρηθούν οι τελικές ψήφοι, το μεγαλύτερο κόμμα στο νέο κοινοβούλιο καλείται παραδοσιακά να σχηματίσει κυβέρνηση. Οι διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό θα μπορούσαν ενδεχομένως να διαρκέσουν μήνες.
Εάν το FPÖ καταφέρει να σχηματίσει συνασπισμό, θα προστεθεί σε πολλά άλλα ακροδεξιά κόμματα που βρίσκονται στην εξουσία σε όλη την Ευρώπη.
«Είναι δυνητικά προβληματικό για το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι όσο περισσότερα εθνικιστικά, αντιευρωπαϊκά κόμματα βρίσκονται σε κυβερνήσεις, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να επιβιώσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα και η Ένωση θα είναι λιγότερο ολοκληρωμένη σε συγκεκριμένα μέτρα».
