Σε ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Μάχης Τράτσα στο «Βήμα της Κυριακής», στις 11/8/24, περιγράφονται παθογένειες στη διαχείριση των αποβλήτων στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Οφείλω να σημειώσω ότι η κατάσταση προ πέντε ετών ήταν ακόμα χειρότερη, χωρίς προγραμματισμό έργων και με 33 περιπτώσεις προστίμων από την Ε.Ε. για παράνομες χωματερές.
Για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών σας, επιτρέψτε μου να αποτυπώσω το σύνολο των έργων που υλοποιούνται και έχουν δρομολογηθεί στο Νότιο Αιγαίο, με τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Αναλυτικότερα:
- Σε διαδικασία κατασκευής βρίσκονται οι μονάδες επεξεργασίας βιοαποβλήτων σε Μήλο, Λέρο και Κάρπαθο.
- Εντός των επόμενων ημερών υπογράφονται οι συμβάσεις και ξεκινά η κατασκευή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων σε Άνδρο και Τήνο. Οι μονάδες αναμένεται να λειτουργούν μέχρι τέλους του 2026.
- Σε διαγωνιστική διαδικασία, με τη μέθοδο ΣΔΙΤ, βρίσκονται οι μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων σε Ρόδο και Σαντορίνη, για τις οποίες εκτιμάται ότι το 2025 θα ξεκινήσει η κατασκευή τους και το 2028 η λειτουργία τους.
- Επίσης σε φάση διαγωνιστικής διαδικασίας είναι η μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων στη Νάξο, η κατασκευή της οποίας εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει εντός του 2025.
- Εντός του 2024 θα δημοπρατηθεί η μονάδα επεξεργασία βιοαποβλήτων στην Πάρο, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2025 και να λειτουργεί από το 2026. Εντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει και η κατασκευή του ΧΥΤΑ στο νησί.
- Εντός των επόμενων ημερών εγκρίνεται από την αρμόδια διυπουργική επιτροπή το έργο για την κατασκευή της μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων στην Κω, μαζί με τις αναγκαίες εγκαταστάσεις στην Κάλυμνο, μέσω ΣΔΙΤ.
- Επίσης, εντός του 2024 η διυπουργική επιτροπή θα εγκρίνει -σε ενιαίο έργο που θα γίνει με τη μέθοδο ΣΔΙΤ- την κατασκευή και λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων σε Σύρο και Μύκονο, καθώς και λοιπών εγκαταστάσεων που υπολείπονται στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
- Τέλος σε ότι αφορά το Βόρειο Αιγαίο το σύνολο των εγκαταστάσεων που υπολείπονται, με κυριότερες τις μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων σε Λέσβο και Σάμο, θα πραγματοποιηθούν μέσω ΣΔΙΤ. Στόχος είναι το έργο να έχει λάβει την έγκριση της διυπουργικής εντός του 2024.
Σχετικά με την ανακύκλωση, που πρέπει να ενισχυθεί στα νησιά, η ελληνική Πολιτεία προχωρά σε ένα τολμηρό μέτρο: Βοηθά τα μικρά νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων στη συλλογή των ρευμάτων για ανακυκλώσιμα υλικά και βιοαπόβλητα. Εκτιμούμε ότι η συγκεκριμένη βοήθεια θα αρχίσει να παρέχεται σε 47 νησιά από το 2026 και μετά.
Επίσης αξίζει να λάβουμε υπόψη μας ότι από τις 20 περιπτώσεις προστίμων για παράνομες χωματερές που πληρώνει σήμερα η χώρα μας, οι 13 αφορούν νησιά. Από αυτές τις επιβαρύνσεις οι τρεις θα έχουν εξαλειφθεί μέχρι τέλος του 2024, ενώ μέχρι τέλος του 2026 εκτιμούμε ότι δεν θα υπάρχει κανένα πρόστιμο από την Ε.Ε. για παράνομη χωματερή στη χώρα μας.
Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν εμφανώς ότι αλλάζουμε εντελώς το τοπίο στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου στη διαχείριση των αποβλήτων. Με σχέδιο και σκληρή δουλειά, σε συνεργασία με τον περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, τον ΦΟΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου και τους δημάρχους, αντιμετωπίσαμε τις παθογένειες του παρελθόντος και μέχρι το 2028 οι νησιωτικές περιοχές της χώρας θα διαχειρίζονται τα απόβλητά τους με υποδειγματικό τρόπο, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, επιτυγχάνοντας τους στόχους του εθνικού σχεδιασμού για ταφή κάτω του 10%.
Ο κ. Μανώλης Γραφάκος είναι Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ.
