Σε μια κινηματογραφική εβδομάδα όπου επικρατεί και πάλι συνωστισμός νέων ταινιών, αρκετές είναι εκείνες που προσφέρουν «ιδιαιτερότητα», τόσο λόγω θέματος, όσο και κατασκευής. Και μια από την Σενεγάλη, η «Μπανέλ και Αντάμα», κερδίζει ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους…
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
«Μπανέλ και Αντάμα» (Banel & Adama)
Γυναικεία θέληση και πυγμή από την μακρινή Σενεγάλη
Παραγωγή: Σενεγάλη/ Γαλλία/Κατάρ/ Μάλι, 2023
Σκηνοθεσία: Ραμάτα –Τουλάγιε Σι
Ηθοποιοί: Μαμαντού Ντιαλό, Κάντι Μάνε
Η Μπανέλ (Κάντι Μάνε) είναι μια λαμπερή νέα γυναίκα, πανέμορφη, υγιής που ωστόσο μοιάζει με ξένο σώμα στο χωριό της από όπου ελπίζει να ξεφύγει για μια καλύτερη ζωή, είναι η καρδιά της ταινίας από την Σενεγάλη. Καταπιέζεται από το περιβάλλον του χωριού και τελικά δεν βρίσκει το στήριγμα που θα ήθελε στο πρόσωπο του αγαπημένου της, Αντάμα (Μαμαντού Ντιαλό), ο οποίος αν και την παντρεύτηκε είναι διχασμένος ανάμεσα στις παραδόσεις του τόπου του (οι ντόπιοι τον θέλουν αρχηγό).
Το πρόσωπο και ο χαρακτήρας αυτής της γυναίκας είναι που κυρίως ενδιαφέρουν την Ραμάτα –Τουλάγιε Σι στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της. Η Μπανέλ είναι η επιτομή της σύγχρονης γυναίκας που αλλάζει, παντού, ακόμα και σημεία του πλανήτη για τα οποία δεν έχουμε ιδέα – ή νομίζουμε ότι έχουμε αλλά είναι λανθασμένη.
Εκεί λοιπόν βρίσκεται η ψυχή αυτού του λυρικού, σύγχρονου παραμυθιού που μοιάζει τοποθετημένο σε έναν «μη χρόνο», σαν τον χρόνο του παραδοσιακού παραμυθιού το οποίο ο Ανταμα αφηγείται στην Μπανέλ στην αρχή της ταινίας όταν όλα δείχνουν όμορφα, ρομαντικά, χωρίς σκοτούρες.
Με δεδομένο ότι το σινεμά της Σενεγάλης είναι σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα, αυτή η ταινία αποτελεί μια πολύ ευχάριστη εμπειρία • δεν έχει πραγματικά τίποτα να ζηλέψει από οποιαδήποτε ευρωπαϊκής χώρας. Συγχρόνως, είναι μια θαυμάσια κινηματογραφική πρόταση με υψηλής αισθητικής κινηματογράφηση και πρωτότυπο χειρισμό θέματος.
Κάδρα που σφραγίζονται στη μνήμη, έξοχο styling (η Κ. Μάνε είναι πραγματικά μια αιθέρια ύπαρξη) και μια σύνθεση χρωμάτων και τοπίων που από μόνη της αποτελεί λόγος για να δει κανείς την ταινία που πέρσι διεκδίκησε τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ Καννών.
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΔΙΑΝΑ – ΦΛΕΡΥ
———————————————————
«Κόκκινο νησί» (L’île rouge)
Ηταν κάποτε ένα λευκό παιδί σένα κόκκινο νησί
Παραγωγή: Γαλλία/ Βέλγιο, Μαδαγασκάρη, 2023
Σκηνοθεσία: Ρομπέν Καμπιγιό
Ηθοποιοί: Νάντια Τεντέσκιεβιτς, Νάντια Τεντέσκιεβιτς, Κιμ Γκιτιέρεζ
Δεύτερη ταινία της εβδομάδας με φόντο αφρικανική χώρα το «Κόκκινο νησί» εκτυλίσσεται στη Μαδαγασκάρη (Κόκκινο νησί είναι το υποκοριστικό της), στις αρχές της δεκαετίας του 1970 όταν ακόμα ήταν αποικία της Γαλλίας. Βρισκόμαστε σε ένα «τέλος εποχής» και αυτό είναι που ενδιαφέρει τον Γάλλο σκηνοθέτη Ρομπέν Καμπιγιό.
Οι στρατιωτικές βάσεις των Γάλλων υπάρχουν ακόμα, όμως ο αέρας της αλλαγής κυριαρχεί στην ατμόσφαιρα. Με άξονα το παιδικό βλέμμα, του Τομά (Σαρλί Βοσέλ) γιού ενός ζευγαριού Γάλλων, ο Καμπιγιό αναμειγνύει διάφορα επεισόδια με την γενική, πνιγηρή ατμόσφαιρα της ιστορίας. Ο πατέρας στρατιωτικός (Κιμ Γκιτιέρεζ), η μάνα (Νάντια Τεντέσκιεβιτς), φροντίζει το σπίτι. Ο Τομά θα έρθει για πρώτη φορά σε επαφή με την «πραγματική ζωή», ενώ φαντάζεται ότι είναι χαρακτήρας σε κόμικ.
Ο κόσμος των μεγάλων δεν είναι αυτός που ως τώρα το παιδί πίστευε ότι είναι • αντιθέτως, είναι ένας κόσμος άγριος και σκληρός, μακριά από τα δικά του τρυφερά συναισθήματα. Έχοντας ζήσει ο ίδιος ως παιδί στη Μαδαγασκάρη, ο Καμπιγιό (γνωστός από ένα άλλο δράμα εποχής, τους «120 χτύπους το λεπτό» όπου θέμα ήταν οι συνέπειες της εξάπλωσης της νόσου του AIDS), συνθέτει την παιδική ανάμνηση με την φαντασία και δημιουργεί ένα παράξενο κοκτέιλ όπου βασικό συστατικό είναι η αλήθεια που απηχεί ακόμα και την επικαιρότητα.
Ο φυλετικός διαχωρισμός, η καταπιεσμένη γυναίκα (λευκή και μαύρη), η γυναίκα που θα επαναστατήσει (ντόπια) και η δίψα για ανεξαρτησία με στόχο το νέο ξεκίνημα με μηδενισμένο το κοντέρ σε μια χώρα που επί χρόνια ζούσε υπό την απειλή του μαστιγίου μιας άλλης, δυνατότερης, συνθέτουν μια πολύ ώριμη, πολιτική ταινία που αναπτύσσεται γλαφυρά ως μια ιστορία παιδικής ενηλικίωσης.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΑΣΤΟΡ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΔΑΦΝΗ – ΚΑΡΜΕΝ – ΛΑΟΥΡΑ – ΟΡΦΕΑΣ ΣΑΡΩΝΙΔΑ – ΣΤΕΛΛΑ – ΦΙΛΙΠ ΘΕΣ/ΚΗ:ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ
———————————————————
«Ραντεβού με έναν serial killer» (Woman of the hour)
Εξυπνος ο δολοφόνος αλλά εξυπνότερο το υπόψήφιο θύμα
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2023
Σκηνοθεσία: Άνα Κέντρικ
Ηθοποιοί: Ανα Κέντρικ, Ντάνιελ Ζοβάτο
Δημοφιλής κινηματογραφικός ήρωας (αν και ποτέ δεν κατάλαβα τον λόγο), ο κατά συρροή δολοφόνος, έχει απασχολήσει ποικιλοτρόπως τους σεναριογράφους, ιδίως μετά την τεράστια επιτυχία της «Σιωπής των αμνών» στις αρχές των 1990ς. Εδώ, ένας τέτοιος serial killer βρίσκεται και πάλι το κέντρο της ιστορίας στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που σκηνοθέτησε η ηθοποιός Ανα Κέντρικ που επίσης πρωταγωνιστεί.
Και είναι πολύ καλή στο ρόλο της έξυπνης αλλά αθώας γυναίκας η οποία ενώ απεγνωσμένα προσπαθεί να ξεκινήσει στον χώρο της σόου μπίζνες στο Λος Αντζελες του 1977, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την πιο δυσάρεστη έκπληξη της ζωής της: μια συμμετοχή σε ένα τηλεπαιχνίδι της πλάκας ονόματι «Ραντεβού στα τυφλά» όπου κάνοντας ερωτήσεις θα πρέπει να επιλέξει έναν ανάμεσα από τους τρεις υποψηφίους για ραντεβού κρυμμένους πίσω από την κουρτίνα.
Μόνο που ο ένας από τους υποψήφιους «γαμπρούς» τυγχάνει να είναι ο κατά συρροή δολοφόνος (Ντάνιελ Ζοβάτο), τον οποίο έχουμε συναντήσει στην πρώτη κιόλας σκηνή της ταινίας. Με κεντρικό στόρι το παραπάνω, η Κέντρικ μοιράζει αρμονικά την ταινία σε διαφορετικές περιόδους της δεκαετίας και δημιουργεί σασπένς παρακολουθώντας διάφορα επεισόδια από την «δράση» του δολοφόνου, φέρνοντάς σε στο σημείο να αναρωτιέσαι για το που θα καταλήξει η ιστορία.
Βέβαια, το «Ραντεβού με έναν serial killer» ξεφεύγει από το επίπεδο του «σκέτου» θρίλερ διότι ακολουθώντας πονηρά το πνεύμα των σημερινών καιρών, η Κέντρικ θέλει κατά βάθος να υμνήσει την γυναικεία θέληση που μπορεί να σταθεί απέναντι στην χειρότερη απειλή και να τη νικήσει.
Να σημειωθεί πάντως ότι ο Ρέιμοντ Αλκάλα είναι πρόσωπο αληθινό που εν τέλει συνελήφθη και υπολογίζεται να έχει δολοφονήσει περίπου 130 γυναίκες αν και καταδικάστηκε για τον φόνο επτά.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΟΠΕΡΑ – ΔΕΞΑΜΕΝΗ – ΕΛΛΗΝΙΣ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΛΙΛΑ – ΧΛΟΗ – ΦΙΛΟΘΕΗ – ΑΕΛΛΩ – ΝΑΝΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΑΛΕΚΑ – VILLAGE PENTH – VILLAGE MALL – OPTIONS IΛION κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: OPTIONS MAKEDONIA – CINEΜΑ ΟΝΕ
———————————————————
«Οι παρείσακτοι» (Batiment 5)
Ταινία καταγγελίας στον χορό του θρίλερ
Παραγωγή: Γαλλία, 2023
Σκηνοθεσία: Λάτζ Λι
Ηθοποιοί: Αλέξις Μανέντι, Άντα Ντιό
To βαθιά κοινωνικοπολιτικό σινεμά του Γάλλου σκηνοθέτη Λάτζ Λι είχε φανεί από τους «Αθλίους» (2019) μια σκληρή ματιά πάνω στην κατάχρηση εξουσίας της αστυνομίας σε υποβαθμισμένες περιοχές του Παρισιού – καζάνια που βράζουν έτοιμα ανά πάσα στιγμή να εκραγούν. Ένα παρόμοιο θέμα βρίσκουμε και στους «Παρείσακτους» που τοποθετούνται στη επίσης καταπιεσμένη κοινότητα αράβων μιας «ανώνυμης» πόλης της Γαλλίας.
Η κοινότητα θα έρθει σε σύγκρουση με τον νέο δήμαρχο (Αλέξις Μανέντι) που είναι ένας σχετικά νέος οικογενειάρχης, παιδίατρος, εντελώς οπορτουνιστας και παντελώς αδιάφορος για κάθε τι πέρα από την προσωπική του αναρρίχηση στην εξουσία. Ένα προβληματικό κτίριο, εκείνο που ο ίδιος ο δήμος είχε παραχωρήσει στους μετανάστες θα γίνει μια καλή αφορμή για να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος του: να «καθαρίσει» ο τόπος από τους αραβες και να αναπτυχθεί η περιοχή.
Αν το κτίριο κριθεί επικίνδυνο θα πρέπει για λόγους ασφαλείας να αδειάσει και έτσι να εκδιωχθούν οι άνθρωποι από τα σπίτια τους. Μόνο μια γυναίκα από το Μάλι (Άντα Ντιό) θα έχει την τόλμη να σηκώσει κεφάλι αλλά και πάλι, τι μπορεί να κάνει μόνη μέσα στο στόμα του λιονταριού; Παρά τον καταγγελτικό της χαρακτήρα, η ταινία σε κερδίζει χάρη στον ασταμάτητο ρυθμό και την πηγαία δύναμη της κινηματογράφησης του Λι που χωρίς αμφιβολία είναι ένας από τους μεγάλους μάστορες του σύγχρονου γαλλικού σινεμά.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΦΛΕΡΥ – ΜΑΡΙΛΕΝΑ
———————————————————
«Η παράσταση του Σινγκ Σινγκ» (Sing Sing)
Η μαγεία του θεάτρου μπορεί να σώσει ζωές
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2023
Σκηνοθεσία: Γκρεγκ Κγουένταρ
Ηθοποιοί: Κόλμαν Ντομίνγκο, Κλάρενς Μακλιν
Αυτή η ταινία προέκυψε από μια συνδυαστική ανακάλυψη του σκηνοθέτη Γκρεγκ Κγουένταρ: α) του προγράμματος RTA (Rehabilitation Through the Arts – Επανένταξη Μέσω της Τέχνης), το οποίο εφαρμόστηκε στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Σινγκ Σινγκ και β) ενός άρθρου στο Esquire σχετικού με μια παράσταση που κρατούμενοι είχαν ανεβάσει στα πλαίσια του προγράμματος.
Βέβαια, το θέατρο ως μέσο καλυτέρευσης ανθρώπων που έχουν βρεθεί στην φυλακή δεν είναι μια ιδέα που ξεχωρίζει για την πρωτοτυπία της – αρκεί να θυμηθεί κανείς το σπουδαίο φιλμ των αδελφών Ταβιάνι «Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει» (2012), ανάμεσα σε αρκετές άλλες.
Στην περίπτωση της «Παράστασης του Σινγκ Σινγκ» όμως την διαφορά κάνει ο Κόλμαν Ντομίνγκο, ένας από τους χαρισματικότερους αυτή την στιγμή Μαύρους ηθοποιούς της Αμερικής. Υποδύεται τον κατάδικο Ντιβάιν Τζ έναν ενδιαφέροντα ήρωα πάνω στον οποίο όλη η ταινία είναι κυριολεκτικά κτισμένη.
Ο Ντιβάιν Τζο είναι διανοούμενος με το χάρισμα του «δασκάλου» και παρότι αγωνιά για την (πολλοστή) ακρόαση επιείκειας (είναι φυλακισμένος για φόνο), δεν απαρνείται το πάθος του για το θέατρο. Πολύ απλά ο άνθρωπος αυτός σε κερδίζει απλώς και μόνο με την παρουσία του, την ώρα που ο σκηνοθέτης «ντύνει» με προσοχη την ταινία με τα πρόσωπα των υπόλοιπων καταδίκων – ηθοποιών (πολλοί από τους οποίους είναι πραγματικοί κατάδικοι).
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΕΚΡΑΝ – CINE ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ – ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ – ΔΙΟΝΥΣΙΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ
———————————————————
«Slow»
Τρυφερό αλλά και κοινότοπο love story από τη Λιθουανία
Παραγωγή: Λιθουανία/ Ισπανία/ Σουηδία, 2023
Σκηνοθεσία: Μαρία Καβνταράτζε
Ηθοποιοί: Γκρ’ετα Γκρινεβιτσιούτε, Κεστούτις Τσιτσένας κ.α.
Η δεύτερη μεγάλου μήκους μυθοπλασία της Μαρία Καβνταράτζε μπορεί να συγκινήσει λόγω της τρυφερής αντιμετώπισης του εντελώς κοινότοπου θέματός της: την σχέση μιας κοπέλας, χορεύτριας και εκπαιδεύτριας χορού με έναν διερμηνέα νοηματικής. Ο φακός της σκηνοθέτριας ενδιαφέρεται για τα μικρά, καθημερινά (αλλά και βαρετά) πράγματα: τους βλέπουμε π.χ. στην τουαλέτα (εκείνη βάφεται στον καθρέφτη, εκείνος πλένει τα δόντια του πίσω της), στον εργασιακό χώρο της κοπέλας (επαναλαμβανόμενες οι ταινίες χορού, σχεδόν σαν να πρεπει να εκπαιδευτεί και ο θεατής) και βέβαια στο κρεβάτι να κάνουν σεξ (και εκεί επικρατεί φλυαρία). Είναι και οι δύο «καλά παιδιά που ψάχνονται» αλλά αυτό δεν βοηθά την ανάπτυξη του σεναρίου που μοιάζει να βαλτώνει, λες και η Καβνταράτζε να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να πει μια συγκεκριμένη ιστορία παρά να αφήσει τα πράγματα να κυλήσουν μόνα τους. Να σημειωθεί πάντως ότι το «Slow» είναι υποψήφιο για το βραβείο LUX (του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), μαζί με την ελληνική ταινία «Animal» της Σοφίας Εξάρχου
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΟΠΕΡΑ – ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ – ΔΑΝΑΟΣ – ΔΙΑΝΑ
———————————————————
«Το κάλεσμα του σπουργιτιού» (Sparrow call, Αγγλία, 2023)
Σαδομαζοχισμός στο «πακέτο» Home movie
Χρονικές «μετατοπίσεις» θα βρούμε και στην ιστορία αυτής της ανεξάρτητης βρετανικής παραγωγής που βραβεύτηκε ως καλύτερη ταινία θρίλερ στο London Independent Film Festival. Στον παρόντα χρόνο μια γυναίκα (Μπίλι Βι / ψευδώνυμο της ελληνίδας ηθοποιού Βασιλική Βλάχου που έγραψε και το σενάριο) μοιάζει να απειλεί θανάσιμα έναν μεγαλύτερό της άντρα (Ντέιβιντ Μπαρκ Τζόουνς) με τον οποίο έχει κάνει σεξ στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Εκείνη είναι οικονομική μετανάστρια που εργάζεται ως χορεύτρια της νύχτας, εκείνος καθηγητής φιλοσοφίας. Υποτίθεται ότι παίζουν ένα kinky σεξουαλικό παιχνίδι, όμως σύντομα οι διαθέσεις της γυναίκας δείχνουν πραγματικά άγριες και το γιατί το μαθαίνουμε ενώ η ταινία ξεδιπλώνεται μέσα από φλας μπακ που φωτίζουν το παρελθόν της σχέσης. Καλά δουλεμένο, το σενάριο της Βλάχου εξετάζει σε βάθος τις σχέσεις των προσώπων (ένα τρίτο είναι η γυναίκα του καθηγητή) και είναι το στοιχείο που ξεχωρίζει σε αυτό το «home movie» που όμως εκπέμπει έναν ηλεκτρισμό που κρατά τον θεατή σε εγρήγορση.
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ – ΑΡΤΕΜΙΣ – VILLAGE MALL – VILLAGE PENTH – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.
———————————————————
«Dourgouti Town» (Ελλάδα, 2024)
Ενας ύμνος για το Δουργούτι
Με αυτό το αγαπησιάρικο ντοκιμαντέρ ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μπαβέλλας θέλησε να τιμήσει το Δουργούτι, την περήφανη περιοχή του Νέου Κόσμου που έγινε για πρώτη φορά γνωστή μέσα από τις εικόνες της «Μαγικής Πόλης» του Νίκου Κούνδουρου και τις σελίδες του «Κολοσσού του Αμαρουσίου» του Χένρυ Μίλλερ. Τώρα ζωντανεύει ξανά μέσω της νοσταλγίας που «βγαίνει» από τις αφηγήσεις ανθρώπων που έχουν ζήσει εκεί – ανωνύμων αλλά και επωνύμων όπως ο Γιάννης «Μπαχ» Σπυρόπουλος, η Χάρις Αλεξίου, ο Γιώργος Δέδες κ.α. Μιλώντας με αυστηρά κινηματογραφικούς όρους, όχι κάτι παραπάνω από μια ταινία με «κεφάλια που μιλούν» σε συνδυασμό καλού αρχειακού υλικού που έχει μονταριστεί ανάλογα με τα όσα λέγονται. Ωστόσο, τα κεφάλια έχουν πραγματικά κάτι ενδιαφέρον να πουν (και σε περιπτώσεις αρκετά αστείο) γι’ αυτό και τα παρακολουθούμε, αν μη τι άλλο με περιέργεια.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ – ΔΙΑΝΑ ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΠΟΛΛΩΝ – ΒΑΚΟΥΡΑ
———————————————————
Προβάλλονται επίσης
Σε περισσότερες από 80 αίθουσες του πανελλήνιου, τα πανέξυπνα κινούμενα σχέδια «Γάτος δεκάψυχος» (10 lives, ΗΠΑ, 2024) – βαθμολογία 2 ½ – με έναν παχουλό γάτο να επιστρέφει στον κόσμο των ζωντανών με την μορφή άλλων ζώων (άλογο, κατσαρίδα, ασβός κλπ.)
Σε επανέκδοση στις αίθουσες ΣΤΟΥΝΤΙΟ και ΑΤΕΝΕ η ισπανική ταινία «Οι στρατιώτες της Σαλαμίνας», (Soldados de Salamina, 2003) – βαθμολογία 3 – σε σκηνοθεσία Νταβίντ Τρουέμπα από το μυθιστόρημα του Χαβιέ Τσέρκας (εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ)
Το αμερικανικό θρίλερ «Φοβάμαι» (Afraid, 2024) του Κρις Γουέιτζ με τους Τζον Τζο, Κάθριν Γουότερσον ,Κιθ Καραντάιν – χωρίς βαθμολογία.
Να σημειωθεί τέλος, ότι ένα αφιέρωμα στο έργο του σκηνοθέτη Λευτέρη Ξανθόπουλου (1945-2020) πραγματοποιείται ως την Κυριακή στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας (Λαϊς)
