Οι προσδοκίες για το τετ α τετ του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη ήταν εξαρχής ρεαλιστικές και μετρημένες.
Θεαματικές εξελίξεις κανείς δεν περίμενε. Ωστόσο, ήταν μια συνάντηση που όλοι συμφωνούσαν ότι για διάφορους λόγους καλό θα ήταν να γίνει. Έτσι λίγο πριν τις 11.30 το πρωί (τοπική ώρα) οι δύο ηγέτες κατέφτασαν συνοδευόμενοι από τους υπουργούς Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, καθώς και τους διπλωματικούς συμβούλους Άννα-Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το καλό κλίμα δεν άργησε να φανεί, καθώς ένα αστείο για τη γαλάζια γραβάτα του Τούρκου ΥΠΕΞ βοήθησε στο να θερμανθεί η ατμόσφαιρα από τη πρώτη στιγμή. Όπως όμως παρατήρησε αστειευόμενος ένας από τους παρευρισκόμενους που βρίσκονταν έξω από το δωμάτιο το μήνυμα της γραβάτας ίσως να ήταν διφορούμενο γιατί θα μπορούσε κάλλιστα να συμβολίζει τη «γαλάζια πατρίδα».
Η συγκεκριμένη αναφορά που έγινε με εμφανώς αστεία διάθεση υποδηλώνει μια πραγματικότητα. Αυτή βεβαίως έχει να κάνει με το γεγονός ότι παρά το καλό κλίμα και παρά τη καλή διάθεση η Τουρκία δεν έχει κάνει ούτε ένα βήμα πίσω από τις αναθεωρητικές διεκδικήσεις της.
Το επεισόδιο της Κάσου–Καρπάθου είναι ενδεικτικό και φανερώνει ότι η απόσταση που χωρίζει πολιτικά τις δύο πλευρές όχι μόνο δεν μικραίνει αλλά διευρύνεται συνεχώς, καθώς η Άγκυρα επεκτείνει τη λίστα της ελληνικής κυριαρχίας που θέτει υπό αμφισβήτηση.
Η ντρίπλα του Ερντογάν για την τριμερή
Αυτή η στάση φάνηκε και σε ό,τι έχει να κάνει και με το Κυπριακό, όπου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κόντρα σε όλους και σε όλα επιμένει στη διχοτόμηση που το τελευταίο διάστημα προκρίνει ως τη μόνη βιώσιμη λύση.
Παρά το γεγονός ότι τον έχουν αδειάσει οι Αμερικανοί, η ΕΕ, αλλά και ο ίδιος ο ΟΗΕ, ο Τούρκος ηγέτης κάλεσε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος για να σπάσει, όπως είπε, η απομόνωση των Τουρκοκυπρίων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν δίστασε να θέσει στη συνάντηση το θέμα της τριμερής, με τον Τούρκο, όμως, πρόεδρο να αποφεύγει να δώσει τη παραμικρή απάντηση. Η γενικότερη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό δείχνει το πόσο δύσκολο είναι να μετριάσει μια αναθεωρητική διεκδίκηση από τη στιγμή που τη βάλει επισήμως στο τραπέζι.
Όπως ανάφερε ελληνική κυβερνητική πηγή «η ελληνική πλευρά επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, επισημαίνοντας την ανάγκη επανέναρξης του διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και υποστηρίζοντας πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τριμερή συνάντηση».
Η σημασία του διαλόγου σε υψηλό επίπεδο
Το νέο τετ α τετ του πρωθυπουργού με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έρχεται σχεδόν δύο μήνες μετά τη συνάντηση που είχαν τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της Συνόδου για τα 75 χρόνια του ΝΑΤΟ.
Όπως αναφέραν χαρακτηριστικά ελληνικές πηγές, οι δύο ηγέτες χρησιμοποίησαν τον περιορισμένο χρόνο για να κάνουν μια «επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα».
Ειδικότερα, επιβεβαιώθηκε η βούληση και των δύο πλευρών να διατηρήσουν το θετικό κλίμα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα όποια κρίνεται ότι έως τώρα αποδίδουν καρπούς. Σε αυτό το πλαίσιο, συμφωνήθηκε ότι το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2025 στην Άγκυρα στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών
Όπως σημείωσαν οι ίδιες κυβερνητικές πηγές, «ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν αναμένεται να επισκεφθεί την Ελλάδα για να προετοιμάσει το έδαφος για τη σύγκληση του Συμβουλίου σε συνεργασία με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη».
Από εκεί και πέρα, σχετικά με το ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, επισημάνθηκε ότι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών θα εκτιμήσουν πότε θα μπορέσουν να ανοίξουν τη συζήτηση, στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου που συνεχίζεται μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Όπως αναμενόταν, λοιπόν, εντυπωσιακά αποτέλεσμα από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν δεν υπήρξαν. Ο στόχος, όμως, επιτευχθεί γιατί επιβεβαιώθηκε για ακόμα μια φορά το καλό κλίμα που δίνει ήρεμα νερά στο Αιγαίο, βοηθάει στην αποσόβηση κρίσεων, και επιτρέπει τη καλύτερη συνεργασία σε κρίσιμους τομείς όπως το προσφυγικό.
Είναι ένα βήμα που όμως κινδυνεύει να μείνει μετέωρο εάν τελικά δεν το δούμε να συνοδεύεται από κάτι πολιτικά μεγαλύτερο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν θα είναι θετικό για όσο χρόνο διαρκέσει.
Η ανακοίνωση της Τουρκικής Προεδρίας
Μετά το πέρας της συνάντησης, η διεύθυνση επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας εξέδωσε τη δική της ανακοίνωση, σημειώνοντας ότι «η Τουρκία και η Ελλάδα μπορούν να κάνουν σταθερά βήματα προς το μέλλον, στον άξονα της καλής γειτονίας και ότι η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών καθώς και το να κινηθούν στο πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης των Αθηνών θα ωφελήσει και τις δύο χώρες».
Η ομιλία του Ερντογάν στον ΟΗΕ
Λίγο νωρίτερα, ο Τούρκος πρόεδρος είχε δηλώσει από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης ότι «το Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο θέλουμε να τα δούμε ως μια περιοχή σταθερότητας και ευημερίας στην οποία γίνονται σεβαστά τα νόμιμα δικαιώματα όλων των πλευρών».
