Τμήμα Βυζαντίου και Ανατολικού Χριστιανισμού στο Μουσείο του Λούβρου – Τι δήλωσαν στο ΒΗΜΑ οι επιτελείς του

Το Βυζάντιο, ο παραγνωρισμένος, εν πολλοίς άγνωστος, «πτωχός συγγενής» στο χώρο της διεθνούς μουσειολογίας, αναμένεται να λάμψει, με σημείο εκκίνησης το 2027, και επίκεντρο την εικόνα, αλλά και την Ελλάδα (!), σε ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς Μουσεία. Σε τρία χρόνια, το Μουσείο του Λούβρου θα έχει υλοποιήσει «ένα παλιό του όνειρο», σε 2000 τ.μ., το νέο τμήμα, Βυζαντινών Τεχνών και Ανατολικού Χριστιανισμού, που θα αποτελεί το ένατο τμήμα του και θα περιλαμβάνει 1000 εκθέματα (οι συλλογές του περιλαμβάνουν συνολικά  20000).

Η χρονολογική περίμετρος της νέας πτέρυγας θα εκκινεί τον 3o αιώνα, φτάνοντας  στο 1923, χρονολογία υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης. Το γεωγραφικό   εύρος της θα εκτείνεται απ’ την Αιθιοπία ως τη Ρωσία, από τον Καύκασο ως τη Μεσοποταμία, απ΄ τα Βαλκάνια ως τη Μέση Ανατολή. Χωροταξικά, το τμήμα  Βυζαντινών Τεχνών και Ανατολικού Χριστιανισμού, που έρχεται είκοσι χρόνια μετά τη δημιουργία του τελευταίου, που αφορά στο Ισλάμ, επελέγη να βρίσκεται στην «καρδιά» του Λούβρου, σε απευθείας επικοινωνία με τις πτέρυγες της αρχαίας Ελλάδας,  της ρωμαϊκής τέχνης, του Ισλάμ και της σύγχρονης δύσης (Αναγέννηση κ.ά.).

Η πρωτοβουλία  εγκαινιάζει, σημειώνεται, «νέο κεφάλαιο», συνεργασίας και συνεργειών του Λούβρου με τις ελληνικές αρχές και Έλληνες ειδικούς.

Την μεγάλη είδηση, που αποδίδει στο Βυζάντιο την κεντρική θέση, που ποτέ δεν είχε σε μητροπολιτικό μουσείο – είθισται να αποτελεί κομμάτι της μεσαιωνικής Ευρώπης, «ουρά» της ύστερης αρχαιότητας  ή να εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου οριενταλισμού – μας ανήγγειλε αυτοπροσώπως, εχθές, σε άτυπη συνάντηση με τον Τύπο, στην γαλλική πρεσβεία στην Αθήνα -έχοντας πίσω της μια γιγαντιαία ταπισερί με μαχόμενους φουστανελοφόρους Έλληνες, κάτω από την Ακρόπολη-  η Λοράνς ντε Καρ, Πρόεδρος και Διευθύντρια του κορυφαίου μουσείου.

Η διευθύντρια του Λούβρου, Λοράνς ντε Καρ και ο διευθυντής της νέας πτέρυγάς του για τις Βυζαντινές Τέχνες και τον Ανατολικό Χριστιανισμό, Μαξιμιλιάν Ντουράν, κατά τη χθεσινή άτυπη συνάντηση με τον Τύπο, στην Γαλλική Πρεσβεία, στην Αθήνα

«Ανέλαβα τα καθήκοντά μου πριν από τρία χρόνια και ήδη από τις πρώτες συζητήσεις με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Εμμανουέλ Μακρόν, του ανέφερα τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, που θα αποτελέσει το ένατο τμήμα του Λούβρου», μας είπε η μεγάλη κυρία στο χώρο της γαλλικής μουσειολογίας (πριν αναλάβει καθήκοντα στο Λούβρο, ήταν διευθύντρια στο  Musée d’Orsay, και, προηγουμένως, στο Musée de the Orangerie), εστιάζοντας και στην πολιτική- κοινωνική διάσταση της πρωτοβουλίας της.

«Είναι όντως μια πολιτική επιλογή το νέο τμήμα», υπογράμμισε στο Βήμα. «Τα πάντα, εξάλλου, είναι πολιτική, με την ευρεία έννοια, στο Μουσείο του Λούβρου».

«Κάθε νέα δημιουργία (τμήματος) αντανακλά της εποχή της», είχε αναφέρει νωρίτερα. «Το τμήμα του Ισλάμ ήλθε μετά την 11^η Σεπτεμβρίου. Θέλαμε να γιορτάσουμε το φωτεινό πρόσωπο της θρησκείας. Σήμερα δίνουμε την προσοχή μας στον ανατολικό  Χριστιανισμό, υπό κοινωνικό επίσης πρίσμα, όχι θρησκευτικό».

Εννέα εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται το Λούβρο κάθε χρόνο, καθιστώντας το, μακράν, το πρώτο σε επισκεψιμότητα μουσείο, παγκοσμίως. «Θα τους κάνουμε να γνωρίσουν περισσότερο την περιπλοκότητα  του Βυζαντινού Πολιτισμού», φιλοδοξεί η διευθύντριά του. «Περίπλοκη είναι κι η Ιστορία της Ελλάδας. Και θέλουμε να υπενθυμίσουμε στο Λούβρο τη συνεισφορά της περιοχής αυτής,  ρίχνοντας μεγάλο βάρος στο ρόλο της εικόνας».

«Αυτός είναι κι ο λόγος της παρουσίας μας στην Αθήνα», υπογράμμισε. «Ανοίγεται ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις της Ελλάδος με το Μουσείο του Λούβρου, ένα νέο πεδίο συνεργασίας με τις ελληνικές Αρχές».

Η πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα μαζί με τους επιτελείς του Λούβρου

Οι διεθνείς συνεργασίες, εξάλλου, «κομμάτι της νέας προσπάθειας», μπορεί να περιλαμβάνουν σεμινάρια, εκθέσεις, ανταλλαγές προσωπικού, τεχνογνωσίας κ.ά. «Σίγουρα θα υπάρξει διάλογος γύρω απ’ τη συντήρηση κι ανάδειξη των έργων αυτών», πρόσθεσε η κυρία Λοράνς ντε Καρ, αναφερόμενη και στην «εξαιρετική ημέρα ανταλλαγών με συναδέλφους, σήμερα (σ.σ: εχθές)», στο υπουργείο Πολιτισμού στην Αθήνα, όπου συζητήθηκαν  πιθανές ανταλλαγές. «Είμαστε ενθουσιασμένοι για τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται», πρόσθεσε.

Ο διεθνής διαγωνισμός για το νέο τμήμα έχει λήξει. Ανάδοχος – ομοφώνως- αναδείχθηκε η  WHY Architecture , η οποία αυτή την περίοδο κατασκευάζει  πτέρυγα στο Μetropolitan Museum of Art,στη Νέα Υόρκη. «Επομένως, λίγος χρόνος, πολύ δουλειά μέχρι τότε», παραδέχτηκε η κυρία Φλοράνς ντε Καρ, που είχε καταθέσει την πρόταση για το νέο τμήμα, ήδη το 2021.

«Όταν το έκανε, ζούσαμε σε ένα διαφορετικό κόσμο»,  ανέφερε, κατά την  ίδια άτυπη συνάντηση με τον Τύπο, ο Μαξιμιλιάν Ντουράν, Διευθυντής του τμήματος Βυζαντινών Τεχνών και Ανατολικού Χριστιανισμού. «Δεν είχε ακόμη γίνει η εισβολή στην Ουκρανία, δεν ήταν τόσο ανησυχητική η κατάσταση στην Αρμενία, δεν υπήρχε η παρούσα κατάσταση στη Μέση Ανατολή».

Επομένως, «αυτές οι εξελίξεις δίνουν στη γέννηση του νέου τμήματος έναν ιδιαίτερο  χαρακτήρα. Τα εκθέματα από τη συλλογή 20000 αντικειμένων αφηγούνται μια μακρά ιστορία».

Πρόκειται για έργα, τα οποία, διευκρίνισε ο κύριος Ντουράν, «είτε είχαν παρουσιαστεί σε μικρότερο βαθμό στο Λούβρο, είτε βρίσκονταν διασκορπισμένα σε διαφορετικές αίθουσες και διαφορετικές συλλογές. ‘Εχουμε αρχαιολογικά έργα,  άλλες μορφές τέχνης, ζωγραφική, έχουμε τις εικόνες, που δεν είναι εύκολο να γίνει κατανοητή η χρήση τους, και φιλοδοξούμε  να αναδειχθεί ο διακριτός ρόλος τους από έναν παραδοσιακό  πίνακα».

Η εικόνα από μόνη της είναι «ένα πολύ επίκαιρο θέμα, που μας απασχολεί στον πολιτισμό του σήμερα, σε συνεργασία, σε διάλογο με συναδέλφους – πόσο δε μάλλον από τις περιοχές της άλλοτε Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα», σημείωσε.

Στο σχεδιασμό του αναδόχου «θα ρίχνεται  φως στην ποικιλομορφία των υλικών που χρησιμοποιεί η βυζαντινή τέχνη, αναδεικνύοντας και τα δυσδιάστατα και τα τρισδιάστατα έργα».

Η χωροταξία, τέλος, «θα δημιουργεί τις συνθήκες για ένα διάλογο, για τις διαδοχικές επιρροές, για το συνδυασμό Ανατολής και Δύσης, που το Βυζάντιο αφηγείται καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη ιστορική περίοδο. Θα δοθούν λοιπόν απαντήσεις σε σύγχρονα θέματα», συνόψισε ο διευθυντής της νέας πτέρυγας του Λούβρου.

Στο επίμαχο ζήτημα της  προέλευσης  των εκθεμάτων, «έχει γίνει εξέταση ανάλυση έρευνα για να είμαστε σίγουροι ότι όλα  έχουν φτάσει στη συλλογή του Λούβρου νομίμως», μας τόνισαν οι δυο επιτελείς του Λούβρου.

«Είναι προνόμιο να υποδεχόμαστε  (στην Αθήνα) όλη την ομάδα του Λούβρου», σύμφωνα με την πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα, Λοράνς Αουέρ . «Ως πρεσβεία θεωρούμε το παράρτημα Βυζαντινών Τεχνών και Ανατολικού Χριστιανισμού, που θα εγκαινιαστεί στο Λούβρο, μια προτεραιότητα. Δεν θα μπορούσε παρά να υπάρξει έντονη ελληνική συμμετοχή όταν το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου αποφασίζει κάτι τέτοιο δεν μπορεί», υπογράμμισε η πρέσβειρα, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι «οι πολιτιστικές-καλλιτεχνικές ανταλλαγές, το 2021, κατά τη διακοσιοστή επέτειο από τη Ελληνική Επανάσταση, θα συνεχιστούν και στο μέλλον κι η σχέση Γαλλίας-Ελλάδας θα συνεχίσει να εμπεριέχει την τέχνη και  τον πολιτισμό».