Ο Θάνος Μικρούτσικος αγάπησε πολύ την ποίηση και την έκανε τραγούδια. Τραγούδια που συντρόφευσαν τρεις γενιές και σφράγισαν μια ολόκληρη εποχή. Μέσα από τις νότες και τις μελωδίες τους γνωρίσαμε ή επανασυστηθήκαμε με τους Καββαδία, Ρίτσο, Χικμέτ, Μπρεχτ, Αλκαίο, Καβάφη, Βιγιόν κ.α.. Σε λίγες μέρες, την προσεχή Πέμπτη 19/9 στο Ηρώδειο οι Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Μιλτος Πασχαλίδης και η Ρίτα Αντωνοπούλου θα τραγουδήσουν – υπό την επιμέλεια του πιο στενού του συνεργάτη, Θύμιου Παπαδόπουλου – τις μεγάλες του επιτυχίες. Ο βράχος της Ακρόπολης θα πλημμυρίσει από τα εμβληματικά τραγούδια του Θάνου, ερωτικά, λυρικά, λαϊκά και πολιτικά, σε μια συναυλία που είναι ήδη sold out και έχει έναν απόλυτα ταιριαστό τίτλο: «Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία- Η Ελλάδα των ποιητών μέσα από τις νότες του Θάνου Μικρούτσικου».
Ας δώσουμε όμως το λόγο στους τέσσερις τραγουδιστές που η πορεία τους σφραγίστηκε όχι μόνο από τις συνεργασίες με τον Θάνο Μικρούτσικο αλλά και από τη μακρόχρονη φιλία που είχαν μαζί τους. Νταλάρας, Κότσιρας, Πασχαλίδης και Αντωνοπούλου διαλέγουν από ένα τραγούδι της δισκογραφίας του Θάνου και μιλούν για αυτό.
Ο Γιώργος Νταλάρας για το «Ερωτικό»
Ο Θάνος Μικρούτσικος «διάβασε» με μοναδικό τρόπο τον Καββαδία. Έναν ποιητή που αγαπώ πολύ γι’ αυτό μου είναι δύσκολο να διαλέξω ένα τραγούδι. Ο Καββαδίας μελοποιημένος από τον Θάνο Μικρούτσικο είναι για μένα ένα μακρύ τραγούδι. Επίσης, αν μου λέγατε να διαλέξω ένα από τα ωραία τραγούδια που θα μείνουν στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού αυτό θα ήταν «Το ερωτικό» με τους καταπληκτικούς στίχους του Αλκαίου. Είναι ένα ευτυχισμένο τραγούδι που όλες οι ερμηνείες του και του Μανώλη στην αρχή και της Χαρούλας και οι ερμηνείες των νεότερων το κρατάνε ζωντανό και δυνατό.
Η Ρίτα Αντωνοπούλου για τον «Μικρόκοσμο»
Σκέφτηκα να μοιραστώ μαζί σας λοιπόν κάτι που έχει να κάνει και με το τραγούδι του που αγαπάω πάρα πολύ και να συνδυάσω τις ιστορίες. Την πρώτη φορά που είπα τον «Μικρόκοσμο», παίζαμε οι δυο μας πιάνο φωνή κάπου εδώ στην Αθήνα και ήταν ανήμερα 17 Νοέμβρη. Θυμάμαι ότι αυτό που ένιωσα από την πρώτη νότα δεν το είχα ξανανιώσει. Μέχρι να τελειώσει το τραγούδι αισθάνθηκα ότι ήμουν αλλού, σα να μην είχα έλεγχο του σώματός μου και της φωνής μου, σα να είχε γίνει κατάληψη στο σώμα μου από μια απίστευτη ενέργεια. Στο τέλος θυμάμαι γύρισα πλάτη στο κοινό που είχε τραγουδήσει μαζί μου όλο το τραγούδι με ένταση, γιατί δεν ήξερα πώς να αντιδράσω και τί να κάνω…ήθελα να ουρλιάξω από αυτό που ένιωθα και με είχε κατακλύσει. Από τότε αυτό το τραγούδι είναι ένα κομμάτι μου πολύ σημαντικό. Το θεωρώ μαγικό κι υπερβατικό.
Ο Μίλτος Πασχαλίδης για τον «Τυμβωρύχο»
Ένα τραγούδι το οποίο εμένα με είχε διαλύσει στην πρώτη του εκτέλεση, είναι ο «Τυμβωρύχος». Η πρώτη εκτέλεση είναι από ένα κονσέρτο στο εξωτερικό, νομίζω στις Βρυξέλλες, που έπαιζε πιάνο ο Μικρούτσικος και το τραγουδούσε η Γαλάνη. Αυτή η εκτέλεση λοιπόν, εμένα με διέλυε όταν την άκουγα. Ήταν ένα τραγούδι που δεν το ήξερε σχεδόν κανείς τότε. Μετά το είπε ο Μητροπάνος. Κατά τη γνώμη μου η ορχήστρα στον δίσκο αυτό παίζει λίγο πιο γρήγορα απ’ ότι θα μου άρεσε εμένα. Το είχα συνηθίσει λίγο πιο νωχελικό με τη Γαλάνη. Κάποια στιγμή λοιπόν όταν συνεργαστήκαμε, του λέω: «Θέλω να πω κι αυτό». Με κοίταξε σαν ούφο! Του στυλ, εδώ έχουμε γράψει τόσες επιτυχίες, αυτό θέλεις να πεις; Του είπα: «Μαζί με τις επιτυχίες θέλω να πω κι αυτό, γίνεται»; Και όταν είδε την απήχηση που είχε στον κόσμο, μου έδωσε το μεγαλύτερο παράσημο. Μου είπε: «Αυτό είναι σα να είναι δικό σου πια».
Και αυτό ήτανε το πιο μεγάλο παράσημο που μου έχει δώσει ο Μικρούτσικος. Το ότι θεώρησε ότι αυτό το τραγούδι κατάφερα εγώ και το έκανα δημοφιλές και αγαπητό. Και υπάρχει και η ιστορία μετά που έφυγε ο Θάνος, ότι πια όλοι στο πρώτο κουπλέ φωνάζουνε: «Το ωραίο!», αυτή τη φράση που έλεγε ο Μικρούτσικος. Κάθε φορά που έλεγα εγώ το κουπλέ, αυτός ήτανε στο πιάνο και έλεγε «Ωραίοοο!». Του άρεσε πάρα πολύ! Και τώρα κάθε φορά που το λέω, όλοι φωνάζουνε αυτή τη φράση. Και είναι ανατριχιαστικό για μένα.
Ο Γιάννης Κότσιρας για τον «Σταυρό του Νότου»
Ένα τραγούδι του Θάνου Μικρούτσικου και φυσικά ποιο να πρωτοδιαλέξεις από τον Θάνο; Αυτό τελικά που θα διαλέξω έχει λίγο μεγαλύτερη σημασία συναισθηματική για μένα από τα υπόλοιπα. Όταν ήμουν πολύ μικρούλης στο σπίτι μου ακούγονταν λέξεις που όταν τις συζητούσα με τους συμμαθητές μου και με τους γονείς άλλων παιδιών κανένας τους δεν τις κατανοούσε. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί τις ακούμε μέσα στο σπίτι. Ξαφνικά μέσα στη δεκαετία του ’80 εμφανίζεται ένας ολόκληρος δίσκος με σημαντικούς τραγουδιστές, μ’ έναν σπουδαίο συνθέτη, να αναφέρει αυτές τις λέξεις μέσα στα τραγούδια. Αναφέρομαι στον δίσκο «Σταυρό του Νότου» και οι λέξεις αυτές δεν ήταν παρά η διάλεκτος των ναυτικών στο καράβι. Το πρώτο τραγούδι που μου κίνησε την περιέργεια και με συγκίνησε ήταν το «Kuro Siwo» και αμέσως μετά ο «Σταυρός του Νότου». Ανάμεσα σε αυτά τα δύο, θα διαλέξω τον «Σταυρό του Νότου» γιατί έχει περισσότερες άγνωστες λέξεις και ίσως να είναι και το πιο ταυτισμένο. Αλλά για μένα είναι το τραγούδι που μου έλυσε όλες τις απορίες στο ερώτημα «Γιατί ο μπαμπάς μου μιλάει αυτή τη γλώσσα».
