Ο πιο διάσημος ρόλος στην καριέρα του Αμερικανού ηθοποιού James Earl Jones ο οποίος πέθανε την Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου στην Ντάτσες Κάουντι της Νέας Υόρκης σε ηλικία 93 ετών, είναι ένας ήρωας που δεν του έδωσε την ευκαιρία να φανεί ο ίδιος στην οθόνη: ο Νταρθ Βέιντερ, η απόλυτη δύναμη του κακού της θρυλικής ταινίας του Τζορτζ Λούκας «Ο πόλεμος των Αστρων» (Star Wars, 1977) αλλά και των δύο συνεχειών της «Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται» (The empire strikes back, 1980) και «Η επιστροφή των Τζεντάι» (The return of the Jedi, 1983).

Ο Jones πληρώθηκε 7.000 δολάρια για να δώσει τη φωνή του στον Νταρθ Βέιντερ, όμως για εκείνη την ταινία όπως και για την συνεχεια της, αρνήθηκε τα εύσημα στην οθόνη ως ένδειξη σεβασμού προς τον ηθοποιό που κράτησε τον ρόλο του Νταρθ Βέιντερ στην ταινία, τον Ντέιβιντ Πράους.

Παρ’ όλ’ αυτά, το 1983, όταν η «Η επιστροφή των Τζεντάι» βγήκε στις αίθουσες, ο Jones είχε γίνει πλήρως συνώνυμος με έναν από τους πιο αξέχαστους και τρομακτικούς κακούς στην ιστορία του κινηματογράφου και έτσι έλαβε τα εύσημα για το έργο του. Ο Jones επέστρεψε ξανά στη φωνή του Βέιντερ για το «Eπεισόδιο 3 – Η εκδίκηση των Σιθ» το 2005 και το «Rogue One: A Star Wars Story» του 2016. Ωστόσο για τη σειρά «Obi-Wan Kenobi» (2022) της Disney+, ο ηθοποιός εξουσιοδότησε τη Lucasfilm να χρησιμοποιήσει αρχειακές ηχογραφήσεις και τεχνολογία AI για την αναδημιουργία της φωνής του Βέιντερ.

Η ειρωνεία είναι ότι ως παιδί ο James Earl Jones που γεννήθηκε το 1931 σε μια φάρμα στην Αρκαμπούτλα του Μισισιπή υπέφερε από τραυλισμό. Ξεπερνώντας την πάθησή του όχι απλώς έγινε παγκόσμια διάσημος για την μπάσα φωνή του (έδωσε επίσης την φωνή του στο λιοντάρι Μουφάσα στον «Βασιλιά των λιονταριών») αλλά κατάφερε να καθιερωθεί ως ένας από τους πρωτοπόρους μαύρους ηθοποιούς της γενιάς του. Είχε μια πλούσια και ευέλικτη καριέρα που επεκτάθηκε σε έξι δεκαετίες μετά το ντεμπούτο του στο Μπρόντγουεϊ το 1958 στο θέατρο Cort, το οποίο το 2022 μετονομάστηκε σε James Earl Jones Theatre.

Τα βραβεία

Η μοναδική υποψηφιότητα του James Earl Jones για Οσκαρ (στην κατηγορία του Α’ ρόλου) ήρθε το 1971 για την ταινία του Μάρτιν Ριτ «Η μεγάλη λευκή ελπίδα» (The great white hope) όπου ο πρώτος υποδύθηκε τον ρόλο του (πραγματικού προσώπου) Τζακ Τζέφερσον: ενός μαύρου πρωταθλητή πυγμάχου ο οποίος μαζί με την λευκή σύντροφό του (Τζέιν Αλεξάντερ) αντιμετώπισε τα χτυπήματα του λευκού πυγμαχικού κατεστημένου στις Ηνωμένες Πολιτείες των αρχών του περασμένου αιώνα. Μάλιστα, το 1969 ο Τζόουνς είχε ήδη κερδίσει το βραβείο ΤΟΝΥ έχοντας υποδυθεί τον ίδιο ήρωα στο θέατρο. Ως θεατρικός ηθοποιός προτάθηκε για τέσσερα ΤΟΝΥ και το 1987 κέρδισε άλλο ένα για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του βραβευμένου με Πούλιτζερ δράματος του Ογκαστ Γουίλσον «Fences». Το 2012 του απονεμήθηκε ένα τιμητικό βραβειο Οσκαρ για το σύνολο της καριέρας του.

2 Για τον ρόλο του Μαύρου πυγμάχου Τζακ Τζέφερσον στην «Μεγάλη λευκή ελπίδα», ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς το 1971 προτάθηκε για το Οσκαρ Α’ ρόλου

Ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς είχε εμφανιστεί σε περισσότερες από 80 ταινίες, αρκετές από τις οποίες θεωρούνται κλασικές. Ανάμεσά τους η αριστουργηματική σάτιρα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ για τον Ψυχρό Πόλεμο «ΣΟΣ Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» (1964- ντεμπούτο του Τζόουνς σε ταινία μεγάλου μήκους στον ρόλο του βομβαρδιστή B-52), το «The man» (1972) όπου υποδύθηκε τον ρόλο του πρώτου μαύρου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, ο «Κόναν ο Βάρβαρος» (1982) και το μεταφυσικό δράμα με θέμα το μπέιζμπολ «Ξυπόλητος Τζο» (Field of Dreams, 1989). Επίσης έπαιξε στο αντιρατσιστικό δράμα «Cry, the Beloved Country» (1995) με θέμα το απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Επίσης εμφανίστηκε παίζοντας τον ρόλο του Υποδιευθυντή της CIA Αντιναύαρχου Τζέιμς Γκριρ σε τρεις ταινίες του franchise «Jack Ryan», τις «Το κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη», «Αμεσος κίνδυνος» και «Παιχνίδια ολέθρου».

Οι τίτλοι έργων της τηλεόρασης στα οποία ο Τζόουνς δούλεψε ξεπερνούν τους 70, συμπεριλαμβανομένων πολλών ταινιών και μίνι σειρών όπως οι «Ρίζες» και «The Atlanta Child Murders», επαναλαμβανόμενοι ρόλοι στις σειρές «L.A. Law», «Homicide: Life on the Street» και «Everwood». Χαρακτηριστικές είναι και οι guest εμφανίσεις του σε εκπομπές όπως «The Simpsons», «Picket Fences», «Νόμος και τάξη», «Frasier» και «House». Ο Τζόουνς υπήρξε υποψήφιος για οκτώ βραβεία Emmy κερδίζοντας δύο φορές και μάλιστα την ίδια χρονιά, το 1991. Κέρδισε το Β’ ρόλου για τη μίνι σειρά «Heat Wave» και το Α ρόλου για τη δραματική σειρά «Gabriel’s Fire». Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένας ηθοποιός κέρδισε δύο Emmy την ίδια χρονιά.

Ο Τζόουνς έκανε δύο γάμους και είχε έναν γιό τον Φλιν Ερλ Τζόουνς. Παντρεύτηκε για πρώτη φορά την ηθοποιό-τραγουδίστρια Τζουλιάν Μαρί ενώ η επί 34 χρόνια δεύτερη σύζυγός του ήταν η ηθοποιός Σεσίλια Χαρτ που πέθανε το 2016.