Έκπτωτος οπωσδήποτε. Έκπτωτος πρόεδρος όμως που το σχοινί της ελληνικής πολιτικής σκηνής δεν τον άντεξε περισσότερο από ένα χρόνο; Ή έκπτωτος άγγελος λυσσασμένος να κερδίσει με κάθε κόστος το κόμμα που τον απέπεμψε μέσα σε 24 ώρες;
Η αυλαία της διήμερης συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής του διχασμένου ΣΥΡΙΖΑ στο ξενοδοχείο του Μεταξουργείου άφησε μερικά ερωτήματα ύστερα από το -φανερά απαξιωτικό και εξόχως δηλητηριώδες- «εγώ λογοδοτώ πάντα στον κόσμο» του Στέφανου Κασσελάκη στη δευτερολογία του. Μολονότι υπέστη μια αναπάντεχα μεγάλη ήττα 43 ψήφων (επί συνόλου 286 μελών) σ’ ένα υποτιθέμενο ντέρμπι που έκλεισε στο 57%-43%, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εμφανίστηκε διατεθειμένος να μην εγκαταλείψει τη μάχη παραδίδοντας τα ηνία αυθωρεί και παραχρήμα.
«Ο Στέφανος έχει βράχους πίσω του που τον κρατάνε, δεν θα πέσει» λυσσομανούσε έξω από την αίθουσα, χτυπώντας το στήθος της, μια γυναίκα που με μαζί με μια άλλη, νεαρότερη στην ηλικία, αυτοαποκαλούνταν ως «η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ». Διαμαρτύρονταν αμφότερες που δεν τους επιτρεπόταν η πρόσβαση στη συνεδρίαση.
Ο Παύλος Πολάκης, εξ αυτών που κίνησαν τις διαδικασίες έκπτωσής του αμφισβητώντας τον διαρκώς μετά την πρόσκαιρη διαγραφή του από την ΚΟ, δεν απέκλεισε τον απερχόμενο πρόεδρο από τη διαδικασία. «Αν θέλει, γιατί όχι;» αποκρίθηκε για το ενδεχόμενο να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα.
«Δεν θα στερηθεί από την άσκηση των δικαιωμάτων του κανένα μέλος του ΣΥΡΙΖΑ» διευκρίνισε για να ‘ναι ξεκάθαρος κι ο Νίκος Παππάς, επιμένοντας σε κατά γράμμα τήρηση του καταστατικού. Αν όντως «γυρίζουμε σελίδα» που επικαλέστηκε ο Σωκράτης Φάμελλος και με ποιον ακριβώς τρόπο απομένει να διευκρινιστεί επί του πιεστηρίου.
Διαθέσεις και προθέσεις αντανακλούν τη συνέχεια της ανατροπής και της εκλογής νέου προέδρου δώδεκα μήνες αργότερα, η βάση όμως θα είναι αυτή που στο τέλος θα αποφασίσει. Ήδη ο Στ. Κασσελάκης είχε προϊδεάσει πως «έστω και κομματάκια θα φτάσω στο συνέδριο».
«Μέρες Βυζαντίου» στον ΣΥΡΙΖΑ
Το Σαββατοκύριακο ήταν εκ των προτέρων βέβαιο πως θα είναι θυελλώδες παρά τη σχετική άπνοια στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Και αποδείχθηκε τέτοιο.
«Μήπως είναι μέρες Βυζαντίου κι όχι Πομπηΐας;» ρωτούσε -χωρίς ν’ αναζητά απάντηση- μέλος της ΚΕ αρκετή ώρα πριν από την έναρξη της εκρηκτικής συνεδρίασης. Το κλίμα ήταν από νωρίς φορτισμένο κι η αμφισβήτηση στο πρόσωπο του προέδρου είχε σκεπάσει σαν αόρατο πέπλο τους διαδρόμους του υπογείου ταξιδεύοντας ως τη στρογγυλή κεντρική είσοδο που περιστρεφόταν επαναλαμβανόμενα.
Στελέχη που στήριξαν τον Στ. Κασσελάκη άνευ ενστάσεων στο ξεκίνημά της θητείας του και τουλάχιστον στην πορεία του ως τις Ευρωεκλογές, τώρα είτε έπαιρναν αποστάσεις, παίρνοντας θέση στα πολύ πίσω καθίσματα, είτε στέκονταν απέναντι. «Κάπου το έχασε» παρατηρούσε σε συζήτηση με συντρόφους άλλο μέλος γένους θηλυκού με μακρά εμπειρία στα κοινοβουλευτικά έδρανα.
«Ζητώ καιρό μου πουν ποιος είναι πίσω από τα τρολ του διαδικτύου για να του στείλω λουλούδια» τόνιζε βιτριολικά έμπειρο στέλεχος που είχε δεχθεί διαδικτυακές επιθέσεις για τη στάση του. Ήταν πια πολλά και μαζεμένα αυτά που χρεώνονταν στον Στ. Κασσελάκη.
Το ότι ο ίδιος επέλεξε να μην εμφανιστεί στην ΚΕ πριν από τις 13:45, κι ενώ ως ώρα έναρξης είχε οριστεί η 12η μεσημβρινή, ανέβασε ακόμη περισσότερο τη θερμοκρασία στον κλειστό (κι όχι επαρκώς κλιματιζόμενο) χώρο εξαιτίας της πολυκοσμίας. «Αυτό το πράγμα είναι πρωτοφανές, δεν έχει ξαναγίνει» εγκαλούσε τον πρόεδρο της παράταξης παλαιό στέλεχος με κυβερνητική θητεία πετώντας στον αέρα τα παράπονά του.
Ο Κασσελάκης πήγε σε ολομέτωπη σύγκρουση
Όταν το ασανσέρ κατέληξε στο -1 του ξενοδοχείου, ο Στέφανος Κασσελάκης είχε λάβει πια τις αποφάσεις του. Από τη στιγμή που εισήλθε στην κατάμεστη αίθουσα, ανέβηκε στο βήμα κι άρχισε να απευθύνεται στο σώμα, δυνατότητα επιστροφής έπαψε να υπάρχει στον ορίζοντα.
Οι πιέσεις που του είχαν ασκηθεί από ανθρώπους του περιβάλλοντος του για μια πιο ήπια εισήγηση που θα τον εμφάνιζε ενωτικό, εκθέτοντας και στριμώχνοντας παράλληλα τους εσωκομματικούς αντιπάλους του είχαν καταλήξει στο κενό. Ο ίδιος ήταν κατασταλαγμένος για μια ολομέτωπη σύγκρουση. Κι όποιος αντέξει. Όπως πριν από δέκα μήνες και το πρώτο μεγάλο κύμα αποχωρήσεων, παρόλο που έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ τρέχει διαρκώς πίσω από την ουρά του.
Τη στιγμή που χαιρετούσε, ως συνηθίζει, βάζοντας το χέρι στην καρδιά και κατέβαινε από την εξέδρα εν μέσω χειροκροτημάτων από τη γαλαρία με «ενορχηστρωτή» μπαμπά και αδερφό, το τέλος είχε έρθει. Με μια διογκωμένη πεποίθηση πως δεν θα ήταν το δικό του, έσταξε φαρμάκι.
Η Όλγα Γεροβασίλη αποχώρησε πριν από τον ίδιο, ο Χρ. Σπίρτζης δεν ήταν καν στην αίθουσα κρίνοντας πως δεν είχε τίποτα ν’ ακούσει.
Είχε κάνει τα μαθηματικά και θεωρούσε πως διατηρεί, έστω και οριακά, τον έλεγχο; Πιθανόν. Εκ του αποτελέσματος πλανήθηκε.
Δεν είναι ψέμα πως οι κουβέντες για υπονομευτές, ομάδα αλήθειας και πισώπλατα μαχαιρώματα πείραξαν αρκετούς «ουδέτερους» με δικαίωμα ψήφου. Όπως και συμφωνίες που είχαν γίνει άνευ πρότερης ενημέρωσής τους. «Ξεπέρασε τα όρια» συμφώνησαν αρκετοί που σχολίαζαν καυστικά τις τοποθετήσεις του.
Αναπόφευκτη η πρόταση μομφής
Η πρόταση μομφής των 87 που είχαν μετρηθεί πια 100 ήταν ζήτημα λίγων λεπτών, η αντίστροφη μέτρηση είχε μόλις αρχίσει. Η απειλή απόπειρας καθαίρεσης έλαβε έγγραφη μορφή. Οι διαρροές επί των ομιλιών που ακολούθησαν από δημοφιλείς προσωπικότητες του ΣΥΡΙΖΑ φανέρωσαν την τάση μιας γενικευμένης ένστασης επί της προεδρικής κατεύθυνσης.
Ούτε συνοφρυωμένοι «σύμμαχοι», όπως ο Ν. Παππάς, δίστασαν να τον κριτικάρουν, θεωρώντας πως πυροδοτούσε την περαιτέρω φιλονικία. Η σκληρή, ενίοτε και στείρα, αντιπαράθεση, δεν έλειψε. Το ίδιο κι εστίες έντασης. Στο τέλος της ημέρας πάντως ο Στέφανος Κασσελάκης δεν ήταν πια άτρωτος – όχι τουλάχιστον σε αυτό το κορυφαίο όργανο του ΣΥΡΙΖΑ.
Όλη αυτή η φανερή προεδρική αμηχανία εκδηλωνόταν ανά διαστήματα με διαφορετικό τρόπο όσο συνεχιζόταν η μαραθώνια κουβέντα πίσω από τη μαύρη, διπλά φυλασσόμενη, πόρτα. Είτε έφευγε στην αίθουσα, χωρίς ν’ ακούει όλους τους ομιλητές, είτε μοίραζε νουθεσίες προς τους δημοσιογράφους για το πώς ακριβώς θα κάνουν τη δουλειά τους.
«Μην αναλύετε παραπάνω απ’ όσα έχουμε πει» και «την ομιλία μου αυτολεξεί» συμβούλεψε βιτριολικά δύο φορές.
Η πρώτη ψηφοφορία ήταν προσεισμός
Ούτε η διαδικασία έγκρισης του τρόπου ψηφοφορίας έδειξε να τον νοιάζει ιδιαίτερα, εκδηλώνοντας την αδιαφορία και την καταπόνησή του. «Όταν αποφασίσουν πώς θα ψηφίσουν για να ψηφίσουν, θα επιστρέψω» σχολίασε μάλλον υποτιμητικά ενόσω επιχειρηματολογούσαν μεν και δε. Προτίμησε αντ’ αυτού να μιλήσει με βιντεοκλήση στη μητέρας μιας φαν του που τον περίμενε καρτερικά έξω από την αίθουσα, ανταλλάσσοντας χαιρετίσματα και φιλιά!
Το μείγμα αυτών των μπερδεμένων συναισθημάτων μετατράπηκε εν τέλει σε έντονη δυσαρέσκεια, αν όχι εκνευρισμό, όταν επικράτησε με σαρωτικό τρόπο (122 – 86) η πρόταση για κάλπη έναντι της φανερής ψήφου. Μόλις το προεδρικό μπλοκ είχε δεχθεί το πρώτο ισχυρό πλήγμα κι ο ίδιος όφειλε ν’ ανασυνταχθεί.
Χρόνος διαθέσιμος δεν υπήρχε πολύς μετά τις 23:30 του Σαββάτου, τα περιθώρια ήταν στενά για συνεννοήσεις και χάραξη νέας στρατηγικής. Ούτε δώδεκα ώρες μεσολαβούσαν από το τέλος της πρώτης ημέρας και την έναρξη της δεύτερης, καθώς το ραντεβού δόθηκε για τις 10:00 της Κυριακής.
«Θα κάνουν αυτοί τα τηλεφωνήματά τους, αλλά θα κάνουμε κι εμείς» ακούστηκε μέσα στις φωνασκίες που μπερδεύονταν η μια μέσα στην άλλη όταν τα δύο μπλοκ συμφωνούσαν εν τέλει για πρωινή και όχι μεταμεσονύχτια συνέχεια, καθώς ήδη είχαν αποχωρήσει αρκετά μέλη.
Το ντέρμπι για την πρόταση μομφής που δεν έγινε
Η ψηφοφορία επί της πρότασης μομφής θα προηγούταν υποχρεωτικά κάθε άλλης εργασίας της Κεντρικής Επιτροπής κατά τη δεύτερη ημέρα, καθώς σε περίπτωση έγκρισης, τίποτα δεν θα είχε νόημα έκτοτε.
Οι εκτιμήσεις και οι υπολογισμοί κατέληγαν σ’ ένα αμφίρροπο ντέρμπι με απροσδιόριστη έκβαση. Άλλος πάνω, άλλος κάτω πάσχιζαν να καταλήξουν αν προκύπτει το 148 που θα έριχνε τον Κασσελάκη. Κανένα συμπέρασμα ή έστω πρόβλεψη για το +/- του 50%+1 που επεδίωκε κάθε στρατόπεδο. Στόματα ερμητικά κλειστά, λίγες οι κουβέντες.
«Όλα παίζονται» εκτιμούσε «βετεράνος» της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, προτιμώντας να μην παρασυρθεί από τη θετική τροπή της προ-ψηφοφορίας και να περιμένει το κλείσιμο της κάλπης στη 1 το μεσημέρι. Είχε δει πώς μεταβλήθηκαν οι θεωρητικώς κρυσταλλωμένοι συσχετισμοί στο Συνέδριο του Φεβρουαρίου και τήρησε αποστάσεις για να μην παγιδευτεί.
Όπως είχε διαμορφωθεί η συνθήκη, επηρέαζε ξεκάθαρα την έκβαση τόσο ο συνολικός αριθμός των όσων θα ψήφιζαν όσο και η ανθρωπογεωγραφία εκείνων που θα εντοπίζονταν και θα ασκούσαν εν τέλει το δικαίωμά τους εξ αποστάσεως. Σ’ αυτήν την περίπτωση η μυστικότητα άρθηκε με κλήση ανοικτής ακρόασης προς την εφορευτική, άλλη λύση όμως για όσους απουσίαζαν δικαιολογημένα από τη συνεδρίαση δεν βρέθηκε.
Νέοι κεραυνοί από Κασσελάκη
Ο Στέφανος Κασσελάκης, εξ οφίτσιο μέλος της ΚΕ, ψήφισε από τους τελευταίους, όταν πια η διαδικασία έμπαινε στο τελευταίο ημίωρό της. Σε πέντε λεπτά είχε ξεμπερδέψει κι αμέσως επέστρεψε στο «στρατηγείο» του απομονωμένος από τους πολλούς. Ούτε στάσεις ούτε δηλώσεις ούτε πολλές φωτογραφίες είχε η εμφάνισή του. Το χαμόγελο του μάλλον παγωμένο.
Κατέβηκε εκ νέου στο υπόγειο αφότου το αποτέλεσμα της πρώτης τέτοιας εσωκομματικής ήττας του είχε γίνει γνωστό στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής προκειμένου να δηλώσει -με σαφήνεια- ότι δεν αποδέχεται την «εκπαραθύρωσή» του. Ξεσπάθωνε, μιλώντας για κουκούλες και πρακτικές νομενκλατούρας.
Εκείνη τη στιγμή σάλπιζε επί της ουσίας το σύνθημα για τη διαδικτυακή αποδόμηση του -43 (163 υπέρ – 120 κατά) από επώνυμους ή ανώνυμους υποστηρικτές του στα κοινωνικά δίκτυα. «Πραξικόπημα» ήταν η copy paste λέξη που αναπαράχθηκε τάχιστα με ταυτόχρονες επιθέσεις στο πρόσωπο του Αλ. Τσίπρα (που βέβαια δεν παρενέβη ποτέ).
Πώς αντέδρασαν οι νικητές
Νωρίτερα τα μύχια -και καλυμμένα- χαμόγελα των αντιπάλων του έκπτωτου προέδρου διαγράφονταν στα πρόσωπά τους. Όταν οι πρώτες διαρροές ενημέρωναν για πάνω από 100 ψήφους υπέρ της μομφής στις πρώτες δυο κάλπες κι εκτίμηση για περισσότερες από 160 στο άθροισμα, η αισιοδοξία τους διαχύθηκε. Περίμεναν καρτερικά τα επίσημα.
Δεν πανηγύρισαν βέβαια στο ελάχιστο όταν μαθεύτηκε η ετυμηγορία, αναλογιζόμενοι πως μια τέτοια κίνηση κατά της ηγεσίας κόμματος είναι το τελευταίο στάδιο περιδίνησης κι εσωστρέφειας. Τέτοιο παράδειγμα στα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα δεν είχε συναντηθεί άλλο.
«Η Αριστερά δεν είχε και δεν έχει αδιέξοδα» υπογράμμιζε πάντως στέλεχος της έμπροσθεν φρουράς παραπέμποντας για κάθε άλλη απόφαση στην Πολιτική Γραμματεία που θα λειτουργήσει ως πυξίδα σε πρώτη φάση μετά την πτώση του Στ. Κασσελάκη από τον προεδρικό θώκο.
«Σημασία έχει να μην κάνουμε τα λάθη του παρελθόντος» ισχυριζόταν από την άλλη πρώην βουλευτής αναπαράγοντας την ανάγκη για τη σύσταση μιας ολοκληρωμένης προσυνεδριακής και συνεδριακής διαδικασίας που θα ορίσει πολιτικές και σχέδιο για τον ΣΥΡΙΖΑ της επόμενης ημέρας.
Οι υποψήφιοι κι ο Γκράμσι
Μια επόμενη ημέρα που βρίσκει το κόμμα της Κουμουνδούρου με ανοικτές, βαθιές πληγές και δεδομένα «ακέφαλο», μιας και ήδη κινούνται οι διαδικασίες για την προκήρυξη έκτακτου συνεδρίου με προγραμματικό πλαίσιο και υποβολή υποψηφιοτήτων από τους ενδιαφερόμενους. Μεταξύ αυτών και του Απόστολου Γκλέτσου!
«Δεν χρειαζόμαστε ακόμη μια πασαρέλα» διεμήνυσε άνθρωπος που έζησε εκ των έσω την περυσινή διαδικασία «αλλά μια ανοικτή πολιτική συζήτηση» έτσι ώστε να προκύψει εποικοδομητικό και επωφελές αποτέλεσμα.
Σ’ αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί να έχουν άπαντες στον ΣΥΡΙΖΑ κατά νου πως «η ιστορία διδάσκει αλλά δεν έχει κανέναν μαθητή» όπως είχε διαφωτίσει ο Ιταλός στοχαστής και κομμουνιστής Αντόνιο Γκράμσι, τον οποίο ο ίδιος ο Στ. Κασσελάκης επικαλέστηκε στην εισήγησή του και αναπαρήγαγαν αργότερα άλλα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής. Αφού κι ο ίδιος έφτασε να γίνει πυρήνας αντιπαράθεσης, έχει κάθε λόγο να παρέμβει…
