Η κατάσταση στην εκπαίδευση στην Ελλάδα δείχνει ότι η υποχρηματοδότηση, οι ελλείψεις σε προσωπικό και οι συγχωνεύσεις σχολείων δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και στην κοινωνική συνοχή. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι τοπικές κοινότητες ζητούν άμεση αναστολή των συγχωνεύσεων και της κατάργησης σχολείων και καλούν την κυβέρνηση να ξεκινήσει έναν ουσιαστικό διάλογο με τις εκπαιδευτικές κοινότητες και τους τοπικούς φορείς.
Η εκπαίδευση πρέπει να είναι προτεραιότητα για κάθε κοινωνία που επιθυμεί την πρόοδο και την ανάπτυξη των νέων γενεών. Η υποβάθμιση της εκπαίδευσης δεν πλήττει μόνο τους μαθητές, αλλά και το μέλλον της χώρας. Για να διασφαλιστεί το δικαίωμα όλων των παιδιών σε ποιοτική και ισότιμη εκπαίδευση, η πολιτεία οφείλει να αναθεωρήσει τις αποφάσεις της και να ενισχύσει τα σχολεία με το απαραίτητο προσωπικό, υποδομές και πόρους.
Οι Συγχωνεύσεις ως Μέτρο Οικονομίας
Ένα από τα κύρια σημεία που κατακρίνονται από γονείς και εκπαιδευτικούς είναι η λογική των συγχωνεύσεων τμημάτων και σχολείων ως μέτρο οικονομίας. Η Ομοσπονδία Γονέων & Κηδεμόνων της Περιφέρειας Πελοποννήσου εξέφρασε δημόσια την αντίθεσή της στην απόφαση του Υπουργείου να συγχωνεύσει σχολικές τάξεις, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τμήματα των 25 μαθητών, σε αίθουσες που συχνά δεν πληρούν τις αναγκαίες προδιαγραφές. Όπως υπογραμμίζουν οι γονείς, τέτοιες αποφάσεις λαμβάνονται με σκοπό τη μείωση του κόστους, υποβαθμίζοντας όμως την ποιότητα της εκπαίδευσης και μετατρέποντας τους μαθητές σε «νούμερα» σε έναν οικονομικό προϋπολογισμό.
Οι γονείς καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα παιδιά σαν κόστος, αδιαφορώντας για τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Η λογική των πολυπληθών τμημάτων θεωρείται αντιπαιδαγωγική, καθώς η ποιότητα της διδασκαλίας μειώνεται σημαντικά όταν οι εκπαιδευτικοί πρέπει να διαχειριστούν μεγάλους αριθμούς μαθητών, ειδικά όταν σε αυτά τα τμήματα υπάρχουν παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και στήριξης.
Οι Επιδράσεις στις Τοπικές Κοινωνίες και η Κατάργηση Σχολείων
Η απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει σχολικές μονάδες σε μικρές κοινότητες, όπως στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, έχει επίσης δημιουργήσει σοβαρές αντιδράσεις. Στην περιφέρεια αυτή, η Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία κατέθεσε πρόταση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή της στις συγχωνεύσεις και την κατάργηση σχολείων, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες ενέργειες πλήττουν την κοινωνική συνοχή και την προοπτική ανάπτυξης των περιοχών αυτών. Η εκπαίδευση, όπως τονίζουν οι τοπικοί φορείς, δεν είναι απλώς μια διαδικασία μετάδοσης γνώσεων, αλλά ένας πυλώνας ανάπτυξης και προόδου για κάθε κοινότητα.
Οι τοπικές κοινότητες, ιδιαίτερα σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, εξαρτώνται από τη λειτουργία των σχολείων τους για την κοινωνική τους σταθερότητα και συνοχή. Όταν κλείνει ένα σχολείο, οι οικογένειες αναγκάζονται να μετακινούν τα παιδιά τους σε μακρινά σχολεία, γεγονός που δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες τόσο για τους μαθητές όσο και για τις οικογένειές τους. Επιπλέον, η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, ειδικά για παιδιά μικρών ηλικιών, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογική τους κατάσταση και στην εκπαιδευτική τους πρόοδο.
Το Πρόβλημα της Μεταφοράς Μαθητών στις Νησιωτικές Περιοχές
Στις νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας, όπως στις Κυκλάδες, προκύπτει επίσης το πρόβλημα της μεταφοράς μαθητών. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ενημέρωσε πρόσφατα ότι παρά τις προσπάθειες να εξασφαλίσει τη μεταφορά των μαθητών προς τις σχολικές μονάδες για το σχολικό έτος 2024-2025, σε πολλές περιοχές δεν υπήρξε ενδιαφέρον από τους μεταφορείς. Στη Σύρο, το ΚΤΕΛ δεν έχει ανταποκριθεί στις σχετικές προσκλήσεις, ενώ σε άλλα νησιά η μεταφορά μαθητών παραμένει αβέβαιη, καθώς δεν υπάρχει ενδιαφέρον από ταξί ή ιδιωτικά λεωφορεία.
Αν δεν λυθεί το πρόβλημα της μεταφοράς, οι μαθητές και οι οικογένειές τους θα πρέπει να βασιστούν στο επίδομα γονικής μέριμνας για να καλύψουν τα έξοδα μετακίνησης, γεγονός που προσθέτει επιπλέον βάρος στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το πρόβλημα αυτό υπογραμμίζει την έλλειψη σχεδιασμού και συντονισμού από τις αρμόδιες αρχές και την ανάγκη για μεγαλύτερη στήριξη στις απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές της χώρας.
