Στο ηλιόλουστο Ηράκλειο της σύγχρονης Κρήτης όπου οι 12 θεοί του Ολύμπου λατρεύονται με πάθος και ένα απαστράπτον χρυσοποίκιλτο άγαλμα του Δία δεσπόζει πάνω από την πόλη (αυτόματη η σύνδεση με το Άγαλμα του Χριστού στο Ρίο Ντε Ζανέιρο), οι ανθρωποθυσίες για τα Ολύμπια, την ετήσια γιορτή του Δωδεκάθεου, προβάλλονται live από την τηλεόραση. Το θέαμα στην επιβλητική αυλή του παλατιού του Προέδρου Μίνωα (στην πραγματικότητα μαριονέτα στα χέρια του Ποσειδώνα που εκτελεί κι αυτός χρέη μπράβου για λογαριασμό του Δία) είναι σχεδιασμένο προς τέρψη του άρχοντα των Θεών, Δία και ο Προμηθέας, κρεμασμένος σε ένα βράχο στο πουθενά, είναι ο τέλειος αφηγητής εκτός κάδρου αλλά και απευθείας κοιτώντας την κάμερα, για να μας βάλει στο κλίμα της υπόθεσης, ενώ ένα όρνεο τρέφεται από το συκώτι του.
Δεν πειράζει αν δεν περάσατε ΄΄φάση΄΄ εντρυφώντας στην ελληνική μυθολογία, όπως τυχόν αρκετές γενιές έκαναν στα παιδικά τους χρόνια, ο Προμηθέας είναι εδώ για όλους, για να διηγηθεί στη διάρκεια 8 επεισοδίων – όσο κρατάει η νέα σειρά KAOS – ένα αριστοτεχνικό σχέδιο ανατροπής του τυραννικού Δία.
Με ποιους και γιατί ασχολείται το KAOS
Βγάζοντας από διαφορετικούς μύθους της ελληνικής μυθολογίας το μεδούλι τους, οι συντελεστές της νέας σειράς του Netflix – ο δημιουργός Τσάρλι Κόβελ, γνωστός από το εσχατολογικό «The End of The F**king World», η σεναριογράφος Τζόρτζια Χρήστου και οι σκηνοθέτες Georgi Banks-Davis και Runyararo Mapfumo – απλώνουν το μίτο της μυθοπλασίας σε διαφορετικές ιστορίες διαπλοκής, ποικίλων σκοτεινών και λαμπερών χρωμάτων με βαθμό κυνισμού 10 στα 10, από τον Όλυμπο ως την Κρήτη και τον Κάτω Κόσμο.
Σουρεαλισμός και κωμωδία, πολιτική και βία, γκορ και φαντασία, εντυπωσιακά τοπία που δημιουργούν δυστοπίες ή ουτοπίες φιλόδοξων διαστάσεων, ενορχηστρωμένες ερμηνείες που δεν χάνουν νότα σε ρυθμό και ρεαλιστικό…κιτς: τα υλικά για την περάτωση μια προσεκτικά δημιουργημένης διηγηματικής φόρμουλας δεν φαλτσάρουν, αλλά χαρίζουν τηλεοπτική πρωτοτυπία στην αέναη αναδιήγηση των αρχαιοελληνικών μύθων.
Όλοι οι πρωταγωνιστές του «KAOS».
Σε αυτή, λοιπόν, τη βρετανική – άρα σύγχρονη «δυτική επαναπροσέγγιση» – της greek mythology, με όλα τα επίκαιρα politics που απασχολούν καλλιτεχνικά και πολιτισμικά, το εύρημα του πανθεϊσμού μετατρέπεται εναλλάξ σε υπαρξιακή σάτιρα και θρίλερ. Ξαναβλέποντας την ελληνική μυθολογία στην τηλεόραση δεν χρειάζονται παρωπίδες: τα κεραυνοβόλα ξεσπάσματα του Δία, οι εξωσυζυγικές ερωτικές περιπέτειες της Ήρας με τον Ποσειδώνα και τα γραφειοκρατικά προβλήματα του Άδη, της πιστής στο πλευρό του Περσεφόνης και της υπαλλήλου του Κάτω Κόσμου, Μέδουσας, αποδίδονται ως υπαρξιακό fun όπου θεοί, θνητοί και δαίμονες χωράνε. Ναι, ακόμα και ο Προμηθέας ήταν κάποτε ερωτευμένος με τον Χάροντα, ο οποίος ενδέχεται (ίσως και όχι) να περάσει κάποιους γενναίους ζωντανούς απέναντι με το σκάφος διασχίζοντας τα ερεβώδη νερά στα οποία ελλοχεύει η Στύγα. Και όλοι μαζί συγκρούονται – το πάνε για πόλεμο, μάλλον, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία αλλά και την αληθινή ζωή, εδώ και χιλιετίες, από τη δημιουργία του Κόσμου μέχρι σήμερα.
Οι θεοί του Ολύμπου, λοιπόν, μηχανορραφούν. Τίποτα παράξενο: όλα ξεκινούν από τον Δία που περνάει κρίση (μέσης ηλικίας;) αφού παρατηρεί μια ρυτίδα στο μέτωπό του, κακό οιωνό και προάγγελο συνομωσίας, σύμφωνα με προφητεία που μένει να επιβεβαιωθεί. Θα έπρεπε να το περιμένει, θα μπορούσε να πει κάποιος, στο πλαίσιο ενός κόσμου όπου οι γυναίκες κόβουν τις γλώσσες τους για να γίνουν αφοσιωμένες στη σιωπή, ιέρειες της Ήρας. Η εχεμύθεια αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για την επιτυχία ενός σχεδίου εναντίον του.
Ακόμα χειρότερα, ο νεαρός Διόνυσος, ηδονιστής, περιχαρής αλλά και χωρίς σκοπό, ένα παιδί της Gen Z, αναζητά την προσοχή του πατέρα του αλλά δεν τη βρίσκει – μόνο υποτίμηση εισπράττει και τιμωρία. Ούτε η σχέση του Δία με την Ήρα που μετατρέπει τις αναρίθμητες ερωμένες του άντρα της σε μέλισσες, είναι σε θετική φάση. Η Ήρα παρηγοριέται – και με το παραπάνω – ερωτικά από τον Ποσειδώνα που κατοικοεδρεύει σαν μαφιόζος (και μπράβος για όλες τις δουλειές) σε ένα πολυτελές γιοτ στα ανοιχτά του Ηρακλείου. Αλλά βλέπει τον Δία να κυλά στην παράνοια και τη δεσποτική συμπεριφορά, χειρότερα από κάθε άλλη φορά.
Ο κουρασμένος Άδης στον Κάτω Κόσμο βλέπει την «επιχείρηση θάνατος» να παραπαίει εξαιτίας σοβαρών κολλημάτων στη διαχείριση. Κάτι δεν ρολάρει σωστά στην παραγωγή νέων ψυχών στον τομέα Αναγέννηση και η Περσεφόνη (πιστή σύζυγος και δεξί χέρι του Άδη σε αντίθεση με ό,τι γνωρίζουμε από τον μύθο) είναι αποφασισμένη να τα βάλει με τον Δία.
Τρεις διαπλεκόμενες ιστορίες θνητών
Στο μεταξύ, οι ιστορίες των θνητών που μπλέκει η αφήγηση είναι τρεις: αυτή της Ρίντη (από το Ευρυδίκη) και του Ορφέα, δημοφιλούς τραγουδιστή (σε επίπεδο Κρις Μάρτιν των Coldplay), με τον εγωισμό του πιο ψηλά από οτιδήποτε άλλο. Απογοητευμένη από τη ζωή και χωρίς αγάπη για τον σύντροφό της, η Ρίντη θα πεθάνει την ίδια ημέρα που μια μάντισσα (η αγνώριστη Μπίλι Πάιπερ ως Κασσάνδρα) θα την προειδοποιήσει για τη μοίρα της.
Μπίλι Πάιπερ και Ορόρα Περινό στο KAOS.
Στον Κάτω Κόσμο του Άδη που μαστίζεται από θέματα γραφειοκρατίας, δεν θα μπορέσει να περάσει το Πλαίσιο, το οποίο χαρίζει στους πεθαμένους την αναγέννηση, αλλά θα ερωτευτεί τον Κενέα, ρομαντικό αγόρι, transgender, που το έσκασε από τις Αμαζόνες, δολοφονήθηκε και τώρα παραμένει νεκρός στον Κάτω Κόσμο, δουλεύοντας στο μεταίχμιο, χωρίς ελπίδα αναγέννησης για τα επόμενα 200 χρόνια. Αυτή η ιστορία έχει πολλά να πει για τα θέματα φύλου και ταυτότητας (περιμένουμε περισσότερα στη συνέχεια με πρωταγωνιστή εδώ τον Μίσια Μπάτλερ).
Ο Μίσια Μπάτλερ ως Κενέας.
Και είναι φυσικά και η Άρι (από το Αριάδνη), η αφοσιωμένη κόρη του Μίνωα, που κάθε χρόνο στα γενέθλια της ποζάρει ως μοντέλο για τον Δαίδαλο, για τα κέρινα ομοιώματα του νεκρού δίδυμου αδελφού της που παραγγέλνει η μητέρα της. Μυστικά ερωτευμένη με τον σωματοφύλακά της Θησέα, επιθυμεί (πάντα μυστικά) μια κοινωνία ισότητας ανάμεσα στους πολίτες της Κρήτης και τους γκετοποιημένους πρόσφυγες της Τροίας.
Οι τρεις Μοίρες του KAOS.
Στο ενδιάμεσο, οι τρεις Μοίρες της αρχαιότητας (σε queer μορφές, κάτι σαν κριτική επιτροπή ριάλιτι σόου σε παλιόμπαρο, που χρησιμεύει ως πύλη για τον Κάτω Κόσμο και τους ζωντανούς που θέλουν να δοκιμάσουν να φέρουν τους νεκρούς αγαπημένους τους πίσω) και οι Ερινύες (κυνηγούν, καραδοκούν και εμφανίζονται ως μοτοσικλετίστριες από την Κόλαση) διαδραματίζουν διαφορετικούς ρόλους στην ανάπτυξη της ιστορίας. Από τη μία ο Δίας παρανοεί, από την άλλη, ο Ορφέας αγκομαχεί κόντρα στη φυσική τάξη, ξεκινώντας να φέρει την αγαπημένη του Ρίντη, τον άνθρωπο που αγαπάει πιο πολύ από τον εαυτό του, πίσω στη Γη.
Ο Τζεφ Γκόλντμπλαμ και οι υπόλοιποι
Όλοι οι χαρακτήρες γλιτώνουν την ένταξη στο φάσμα της καρικατούρας. Χάρη στην ρεαλιστική σκηνοθεσία, το φυσικό μακιγιάζ και την προτίμηση φυσικών χώρων αντί του CGI (η σειρά γυρίστηκε σε εμβληματικές τοποθεσίες της Ισπανίας και της Ιταλίας) οι παραλληλισμοί με το παρόν «δεν κλωτσούν». Η θεώρηση των δημιουργών γύρω από τις σχέσεις κράτους-θρησκείας, πιστών και θρησκευτικής λατρείας ανοίγει αναγνώσεις. Γύρω από τον Τζεφ Γκόλντμπλαμ που υποδύεται τον δυνάστη Δία με ντελικάτη ναρκισσιστική εκκεντρικότητα στο μεταίχμιο της εξουσιαστικής ασυδοσίας και της ψυχολογικής παθολογίας ενός κατά συρροή δολοφόνου, η απαστράπτουσα και ανυποχώρητη Ήρα της Τζάνετ ΜακΤιρ, ο πλέιμποϊ Ποσειδώνας του Κλιφ Κέρτις κρατούν την θεϊκή τριάδα πάνω από το επίπεδο μιας σύγχρονης Δυναστείας νεόπλουτων που κάνουν το γούστο τους.
Τζάνετ ΜακΤίρ, Τζεφ Γκόλντμπλαμ ως Ήρα και Δίας στο KAOS.
Ο Ντέιβιντ Θιούλις υποδύεται με υποδόρια ένταση τον έκπτωτο Άδη, η Λέιλα Φαρζάντ και η Ορόρα Περινό είναι η Αριάδνη και η Ευρυδίκη του σήμερα, αντίστοιχα. Διστακτικές, καταπιεσμένες, παραπλανημένες και πειστικά φοβισμένες μέχρι να γίνουν ατρόμητες. Ο δε Στίβεν Ντιλέιν ως Προμηθέας, ιδανικός βελούδινος αφηγητής της και πιο βίαιης ιστορίας. Ο Σούζι Έντι Ίζαρντ στο ρόλο της Μοίρας Λάχεσης είναι πάντα ο μέγας σόουμαν (όσα χρόνια κι αν περάσουν) που ξέρουμε και η Ντέμπι Μαζάρ, η κρυφά επαναστατημένη Μέδουσα.
Από τα μαγικά χρώματα, την ακτινοβολία και το νερό της αθανασίας του Ολύμπου που αναβλύζει αέναα στην μαυρόασπρη μουντίλα και την μπαναλιτέ του Κάτω Κόσμου, οι δημιουργοί του «KAOS» αποδίδουν μια εκδοχή της ελληνικής μυθολογίας συγχρονισμένη με τον σουρεαλισμό της επικαιρότητας του κόσμου και το όραμα – για παράδειγμα – ενός Τέρι Γκίλιαμ. Δεν ήταν, εδώ που τα λέμε, ποτέ δύσκολο να εξανθρωπιστεί το ελληνικό πάνθεον. Τα πάθη και οι έριδες του Δωδεκάθεου χορεύουν ρυθμικά, μέχρι την αναπόφευκτη σύγκρουση, όπως αφήνει να διαφανεί το cliffhanger του όγδοου και τελευταίου επεισοδίου της σειράς, και το Χάος που μέλλει να ξεσπάσει στην επόμενη σεζόν.
